Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Жастардың әлеуметтену механизмі






Жастардың ә леуметтенуіне ә сер ететін ә леуметтік факторлар жас адамдардың ә леуметтенуінің рефлексивті механизмі арқ ылы анық талады. Бұ л механизм олар берген ә леуметтік факторлармен нормалар, стандарттар, қ ұ ндылық тар, ережелер жоқ тайтын немесе қ абылдайтын, бағ алайтын, талдайтын аймақ тағ ы автокоммуникация, ішкі диалог ретінде кӛ рінеді. Бұ л диалогты ӛ зі бӛ лек кезінде екі жоспарда кӛ рсетуге болады: басқ а адамдармен сӛ йлесу ретінде (бұ л ә леуметтенудің ә леуметтік факторларын кӛ рсетеді: отбасын, достық микроортаны, қ оғ амдық институттар мен ұ йымдарды, ең бектік жә не оқ у ұ жымдарын жә не т. б.) жә не ә р тү рлі ӛ зіндік «Мен»-імен.

Ә леуметтанушылардың пікірінше, ә леуметтенудің рефлексивтік қ ана емес, басқ а да механизмдері де бар. Бұ л механизмге тұ лғ аішілік факторлармен ә леуметтік орта жағ дайын сипаттайтын факторлардың белгілі бір біріктірілуін жатқ ызуғ а болады. Бұ л мағ ынада жақ ын ә леуметтік ортаның (достық, кә сіби, бос уақ ыттық), отбасының жү ріс-тұ рыс эталондарын, қ ұ ндылық тарын, нормаларын жас адамдардың игеру процесін кӛ рсететін ұ лттық механизм туралы айтуғ а болады. Ә леуметтенудің тұ лғ ааралық механизмі деп «маң ызды басқ алармен» (ата-аналармен, педагогтармен, сыйлы ү лкен адамдармен, қ ұ дас-достарымен) жас адамның қ арым-қ атынас процесі болып табылады. Белгілі ә леуметтік топтар мен ұ йымдардан шық қ ан жастардың қ арым-қ атынас жасау жә не ә леуметтенуші тұ лғ ағ а оның ә сері бұ л топ немесе ұ йым ә серімен біркелкі. Жастардың ә леуметтенуінің тағ ы бір механизмі стилдік деп аталады, ӛ йткені сол немесе басқ а жастар топтарына тә н моральдық -психологиялық жә не жү ріс-тұ рыстық сипаттардың кешенімен-белгілі бір субмә дениетпен сипатталатын адам топтарының ӛ мір стилімен байланыстырады. Субмә дениет ә леуметтендіруші фактор болуы мү мкін. Ә леуметтенудің институтционалдық механизмі туралы айта кеткен

жӛ н, бұ л термин оның іс-ә рекетінде ұ йымдастырылатын жә не бұ л мақ сатқ а арнайы қ ұ рылғ ан ә леуметтік институттармен ӛ зара ә рекеттесу процесіндегі тұ лғ аның ә леуметтенуін анық тайды. Біріншіге білім беру мен тә рбиелеу институттарын, ал екіншіге – ӛ неркә сіптік, саяси, білімдік, діни, босуақ ыттық институттарды, жә не т. б. жатқ ызу қ ажет. Жастардың ә леуметтену ү рдісі ү шін ә леуметтік институттардың маң ызы біріншіден олардың ә серінен, берілген жү ріс-тұ рыстың қ орытындысында сол немесе басқ а ә леуметтік рольдерді, нормаларды, қ ұ ндылық тарды игеру жү ретіндіктен тұ рады. Мұ нда тұ лғ ағ а кӛ п ә сер ететін тә рбиелеу, білім беру жә не отбасы институттары болып саналады. Ә леуметтенудің міндеттер бойынша олар ӛ здерінің функцияларында тепе-тең болып табылады. Егер отбасында тұ лғ аның ә леуметтік-мә дени стандарттар мен жалпы адамдық нормалар мен қ ұ ндылық тарды игеру жү рсе, ал білім беру институттарының аймағ ында тұ лғ алық дарындылық пен қ абілеттіліктердің ұ йымдастрылуы ә леуметтік тә жірибиенің оның аймағ ында шоғ ырлануындағ ы білімді игеру жү реді. Жастардың ү лкендердің ә леміне бірігіп кетуінде-ә леуметтенудің ү ш жү йесі бар. Біріншісі-бағ ытталғ ан ә леуметтену. Оны ә леуметтік жү йе қ ұ райды. Екіншісі - «стихиялық» ә леуметтену жү йесі. Бұ ғ ан «кӛ ше» (балалар жә не жасӛ спірімдер ұ жымдары) сӛ зімен анық талатын заттарды жатқ ызады, сондай-ақ, бұ қ аралық ақ парат қ ұ ралдарының, кітаптың, ӛ нердің ә серін жатқ ызады. Ү шінші жү йе-тұ лғ аның ӛ зін-ӛ зі тә рбиелеуі, сауатты шешімдерді қ абылдауғ а дағ дылану. Жоғ арыда айтылғ андардан мынадай қ орытынды жасауғ а болады, нақ ты-тарихи қ оғ амның мү шесі ретінде анық тайтын оның

ә леуметтік сапаларының дамуында жас адам тұ лғ а ретінде қ ұ рылады. Ӛ сіп

келе жатқ ан ұ рпақ тың ә леуметтенуі болашақ та болатын ӛ згерістердің алдын

алып, ескере алатындай болуы қ ажет.






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.