Босатылу бағасы – 20 теңге, айнымалы шығындар – 14 теңге, маржиналды табыс – 120000 теңге, операциялық пайда – 10000 теңге.

Компания ө неркә сіптік толық тырушы бұ йымдарды ө ндірумен айналысады. КБ-96 автомобильді жинақ тауда қ олданылатын сондай толық тырушы бұ йымдардың бірі. Тө менде осы бұ йым бойынша ө нім бірлігінің шығ ындар қ ұ рамы кө рсетілген:

Сату бағ асы – 150 ш.б.

Тікелей материалдар – 20 ш.б.

Тікелей ең бек – 15 ш.б.

Айнымалы ө ндірістік ү стеме шығ ындар – 12 ш.б.

Тұ рақ ты ө ндірістік ү стеме шығ ындар – 30 ш.б.

Тиеп-жө нелту - 3 ш.б.

Сату бойынша жә не тұ рақ ты ә кімшілік - 10 ш.б.

Шығ ыстар

Барлық шығ ындар - 90 ш.б.

Компания КБ -96 бұ йымына 1000 бірлік арнайы бір жолғ ы тапсырыс алды. Есепті кезең де сатудан тү скен нақ ты тү сімдер 224 000 тең ге қ ұ рады.

Табу керек:

Операциялық иіннің (рычаг) дең гейі қ аншағ а тең?

Нім бірлігі бойынша қ ауіпсіздік маржасы -?

Компанияның еркін ө ндірістік қ уаты бар деп санай отырып, осы тапсырыс ү шін ең минималды қ олайлы бағ а қ ай дең гейден асуы керек?

Компания ә рбір ө нім бірлігін 16 тең геден сататын тек бір ғ ана ө нім тү рін ө ндіреді. Тұ рақ ты шығ ындар айына 76 800 тең гені қ ұ райды жә не маржиналды табыс коэффициенті 0, 4 тең болса?

12;

50;

2000;

Бюджеттеу тү сінігіне не жатады: Алдағ ы уақ ыттағ ы периодта жә не аралық периодтағ ы ұ йымның барлық шығ ындары мен табыстарын кө рсететін қ аржылық жоспар. Ұ йымның бө лімшелерінің келісілген басқ армасы бойынша; Басшылық тарапынан ұ йымның шығ ындар шектеуі мен қ аржылық нә тижелердің нормативтері, ә р тү рлі мақ сатты қ аржылық кө рсеткіштерді анық тау болжамы. Қ аражаттарды салу бойынша шешім қ абылдау процесі. Қ ұ растыру, орныдау, бақ ылау жә не қ аржылық жоспарды талдау, ұ йымның барлық бө лімшелерінің толық шығ ындары мен табыстарын анық тау. Қ ұ растыру жә не бюджетті жү зеге асыру ү рдісі.

Бюджеттеу тү сінігіне не жатады? ұ йым қ ызметінің барлық жақ тарын қ амтитын, барлық апарылғ ан шығ ындар мен алынғ ан нә тижелерді алдағ ы жалпы уақ ыт кезең іне немесе жеке кезең дерге қ аржылық терминдермен салыстыруғ а мү мкіндік беретін қ аржылық жоспар, B) басшымен бекітілген фирманың қ аржылық жағ дайына болжам жасау, мұ нда шығ ыстар мен шығ ындардың шектеулері, қ аржылық нә тижелердің нормативтері, ә ртү рлі мақ сатты қ аржылық кө рсеткіштер анық талады. Қ аржы салымдары жө ніндегі шешім қ абылдау процесі, C) ұ йым қ ызметінің барлық жақ тарын қ амтитын, барлық апарылғ ан шығ ындар мен алынғ ан нә тижелерді алдағ ы жалпы уақ ыт кезең іне немесе жеке кезең дерге қ аржылық терминдермен салыстыруғ а мү мкіндік беретін қ аржылық жоспарды дайындау, орындау, бақ ылау жә не талдау. Бюджетті қ ұ ру (дайындау) жә не жү зеге асыру процесі

Бюджеттеу мақ саты: Тиімді қ аржылық нә тижелерге жету; Ұ йымның жеке жә не қ арыздағ ы қ аражаттарымен даму параметрлері; Ұ йымның жұ мысшылар, акционерлер, жеткізушілер, банк алдындағ ы қ аржылық міндеттемелерін ө теу бойынша кепілдік. Басшылық қ а ұ йымның қ аржылық болашағ ы жайлы уақ ытылы, толық жә не дә л ақ паратты беріп отыру;

Бюджеттеудің мақ саты: оң тайлы қ аржылық нә тижелерге қ ол жеткізу; Кә сіпорынның жұ мысшылары, акционерлері, жеткізушілері, банктер, бюджет алдындағ ы қ аржылық міндеттемелерін кепілдік орындауы. Басшылық ты оперативті басқ арушылық шешім қ абылдауғ а қ ажетті кә сіпорынның қ азіргі жә не болашақ тағ ы жағ дайы туралы уақ ытылы, толық жә не шынайы ақ параттарменқ амтамасыз ету; Кә сіпорынның даму парамертлерін меншікті жә не сырттан тартылғ ан ресурстармен ү йлестіру

Бюджеттеу объектілері: Бизнес тү рлері. Кә сіпкерлік бизнес; Нақ ты тауарларды ө ндірумен жә не сатумен байланысты қ аржылық ағ ымдар. Контрагенттермен, бюджетпен жә не бюджеттен тыс фондтармен ө зара жақ сы қ арым қ атынас; Ө німдерді шығ ару жә не сақ тау. Қ аржылық сметалар, ішкі қ аржылық ресурстарды тарту кө лемінің болжамы;

Бюджеттеудің объектілері: бизнес тү рлері (қ ызметтің, ө німнің, жұ мыстың жекелеген тү рлері). Кә сіпкерлік қ ызмет;

Белгілі бір ө нім, қ ызмет, жұ мыс тү рлерін ө ндірумен жә не сатумен байланысты ақ ша ағ ындары. Контрагенттермен, бюджетпен жә не бюджеттен тыс ұ йымдармен қ арым-қ атынас; Ө нім, қ ызмет, жұ мыс тү рлерін ө ндіру жә не сату. Қ аржылық сметалар, сыртқ ы қ аржылық ресурстарды (несие жә не инвестиция) тартудың болжамды кө лемі

Бюджеттеу субъектілері: Бюджеттік комиссия (комитет); Бюджеттеуге қ атысатын бө лімшелер; Ұ йымның бюджетінің қ ұ растырылуына жауап беретін бө лімшелер мен функционалды қ ызметтер;

Бюджеттеу субъектілері: Бюджет комиссиясы (комитет); Бюджетті қ ұ руғ а қ атысатын бө лімдер; Кә сіпорынның жалпы бюджетін дайындауғ а жауапты функционалдық қ ызметшілер мен бө лімдер. Бө лімшелер мен бизнестің жеке тү рлерін қ ұ ратын қ аржылық қ ұ рылымның элементтері

Бюджеттеу принциптері: бюджет жү йесінің тұ тастығ ы. Бюджеттік жү йелер дең гейлері арасындағ ы табыстар мен шығ ыстарғ а шек қ ою. Бюджеттің дербестігі; Бюджеттің табыстары мен шығ ыстарын ашып кө рсету; Бюджеттің баланстылығ ы. Бюджеттік қ аражаттарды пайдаланудың тиімділігі мен ү немділігі. Жариялылық. Бюджеттің шынайылылығ ы. Бюджеттік қ аражаттарды пайдаланудың адрестік жә не мақ саттылық сипаты

Бюджеттеу принциптері: Бюджеттік жү йенің жалғ ыздығ ы. Бюджеттің ұ қ ыптылығ ы; Бюджеттік табыстар мен шығ ыстардың толық кө рсетілуі; Бюджеттердің баланстылығ ы. Бюджеттік қ аражаттарды тиімді жә не ү немді қ олдану. Бюджеттің мақ саттық қ олданылуы;

Бюджеттеу жә не жоспарлау функциялары: Жоспарлау жә не координация. Бағ алау жә не тенденцияларды қ айта бағ алау; Шешім қ абылдау; Саланы бағ алау; персоналдың ө зара ә рекеті жә не ынтасы; бақ ылау жә не талдау;

Бюджеттік циклге кіретіндері: Бюджеттеу процесіне дайындық шаралары; Сыртқ ы экономикалық ортаны талдау; Ішкі нормативтерді қ ұ растыру;

Бюджеттік циклге кіреді: бюджеттеу процесіне дайындық іс-шаралары; бюджеттеу процесінің ө зі, кә сіпорынның стратегиялық бағ дарын анық тау; Сыртқ ыэкономикалық ортаны талдау; бизнес-бағ ыттардың стратегиялық бағ дарларын анық тау; Ішкі нормативтерді қ ұ ру.

Бюджеттік бухгалтерлік балансты қ ұ ру: бюджеттік баланстың кезең басындағ ы ә рбір баптарының мә ліметтері негізінде мү мкін болатын ө згерістерді есепке ала отырып қ ұ рылады; Негізгі (жалпы) бюджетті қ ұ рудың аяқ таушы кезең і; Кезең басындағ ы бюджетке негізделіп, баланстың ә рбір баптарының мү мкін болатын ө згерістерін есепке ала отырып қ ұ рылады

Бақ ыланатын жә не бақ ыланбайтын ауытқ улар жә не олардың пайда болу себептері: менеджердің нақ тырақ жұ мысын кө рсетеді; Материалдармен байланысты; Ішкі жә не сыртқ ы ө згерістерден туындайды

Басқ ару есебінің тарихи негізін қ ұ раушы: калькуляциялық жә не ө ндірістік есеп; калькуляциялық есеп; ө ндірістік есеп

Бухгалтер –талдаушының басқ арушылық ү рдістегі рө лі: бухгалтер-талдаушы менеджерлер мен басқ армены қ андай аймақ тарда жоспарлы кө рсеткіштер орындалмай қ алғ аны туралы ақ парат береді; Бухгалтера-талдаушының есептіліктері жауапкершілік орталық тары басшыларының қ ызметін бағ алауғ а мү мкіндік береді; Бухгалтера-талдаушының қ ызметі арқ асында қ ұ рылымдық бө лімшелердің жұ мысының мә йкестігі қ амтамасыз етіледі

ДДДДД

Дә стү рлі экономикалық ғ ылымда ө нідірістік шығ ындардың сметасын қ ұ растыруғ а қ андай ә дістерді қ олданады: Калькуляциялық ә діс; Сводтық; Сметалық;

Дисконттауғ а негізделген инвестицияның тиімділігін бағ алауғ а анық талғ ан ә дістер: Таза келтірілген қ ұ н ә дісі; Пайданың ішкі норма ә дісі; Инвестицияның ө телуінің дисконтталғ ан уақ ыты; табыстылық индексі

«Директ-костинг» жү йесінің мә ні неде? ө німнің ө зіндік қ ұ ны есепке алынады; ө німнің ө зіндік қ ұ ны: айнымалы шығ ындар бө лігі бойынша жоспарланады

Директ кост жү йесінде ө німнің ө зіндік қ ұ нына кіргізілетін шығ ындар: Тиімді бағ а қ ұ растыруды қ амтамасыз етеді; Тікелей шығ ындар жә не айнымалы ү стеме шығ ындар; Материалғ а, ең бекке шығ ындар, ү стеме шығ ындардың айнымалы бө лігі;

«Директ-костинг» жү йесінде ө німнің ө зіндік қ ұ нына кіретін шығ ындар: тиімді бағ а қ ұ ру саясатын жү ргізуге мү мкіндік береді; тікелей шығ ындар жә не айнымалы ү стеме шығ ындар; материалдық, ең бекақ ы шығ ындары, ү стеме шығ ындардың айнымалы бө лігі

Дұ рыс жауап нұ сқ асын таң даң ыз: шығ ындар қ олданылғ ан ресурстар (материалдық, ең бек, қ аржылық) кө лемімен анық талады; Қ олданылғ ан ресурстардың кө лемі ә ртү рлі ресурстардың шамаларының ө лшемдестігін қ амтамасыз ету ү шін ақ шалай ө лшемде ұ сынылуы қ ажет; Шығ ындар ұ ғ ымы міндетті тү рде нақ ты мақ саттар мен тапсырмаларғ а (ө нім ө ндіру, жұ мысты орындау, қ ызмет кө рсету, капитал салымдарын жү зеге асыру, бө лімнің қ ызмет кө рсетуі, т.б.) қ атысты болу қ ажет;

Дұ рыс емес пікірді кө рсетің із. Капитал салымдары туралы шешімдер келесідей бағ ыттар бойынша қ олданылады: Ө німнің тү рлерін анық тау; Компанияның мақ сатты сатуғ а бағ ытталғ ан ө німдерінің тү рлерін анық тау; Нарық тағ ы қ алыптасқ ан бағ аны ескере отырып, компанияның мақ сатты сатуғ а бағ ытталғ ан ө німдерінің тү рлерін анық тау;

Дисконттау тү сінігі: Қ олда бар ақ ша қ аражаттарын кө рсету; Болашақ та алынатын; Пайыз қ ойылымы кө мегімен ағ ымдағ ы қ ұ ны арқ ылы;

ЕЕЕЕЕ

Есептің жә не ө німнің ө зіндік қ ұ нын есептеудің тапсырыстық ә дісі басқ аларымен салыстырғ анда мү мкіндік береді: нақ ты бір тапсырыстың шығ ындарын, сә йкесінше оның бағ асын дә лірек анық тауғ а; жеке тапсырыстардың тиімділігін бағ алауғ а, жалпы жә не басқ а да баламалы тапсырыстардың жекелеген операцияларының арасынан пайда кө п ә келетін тапсырыстарды анық тауғ а; ө ндірістік шығ ындарды жә не болашақ тағ ы тапсырыстар бойынша босатылатын бағ аларды жоспарлаудың базасын қ ұ руғ а;

ЖЖЖЖЖ

Жаппай типтегі ө ндірістің ерекшеліктеріне жатады: бұ йымның аздағ ан номенклатурасын кө п кө лемде ү немі ө ндіру; Ереже бойынша, ү немі тұ рақ ты бекітілген операцияның орындалуына жұ мыс орындарын мамандандыру; Механикалық жә не автоматтандырылғ ан процестердің ү лес салмағ ының айтарлық тай артуы жә не қ ол жұ мыстарының кенеттен тө мендеуі
Жауапкершілік орталық тарына не жатады: A)шығ ындар орталығ ы, B)табыстар орталығ ы C)пайда орталығ ы, инвестиция орталығ ы
Жобалық -сметалық қ ұ жаттаманың негізгі міндеті: A)қ ұ рылыстың жобалық дайындығ ының сатылары, негізделген инвестицияны ү йлестіру жә не бекітудің тә ртібі, оның қ ұ рамы, инвестицияның тиімділігін бағ алау; B) жобалық қ ұ жаттаманы ү йлестіру жә не бекітудің тә ртібі, оның қ ұ рамы мен мазмұ ны, жобаның ТЭК (технико-экономикалық кө рсеткіштері), техникалық жә не тарифтік нормалау; C) сметалық қ ұ жаттаманы дайындаудың тә ртібі мен ережелерінің қ ұ рамы
Жоспарлау жә не бюджеттеу функциясы: A) жоспарлау жә не ү йлестіру; тенденцияларды бағ алау жә не қ айта бағ алау;, B)шешім қ абылдау жә не жауапкершіліктерді бө лу; C)қ ызметке бағ а беру; персоналды жұ мылдыру жә не ынталандыру; бақ ылау жә не талдау

Жанама шығ ындар: Барлық басқ а шығ ындар, ө ндіріспен байланысты тікелей баптардан басқ асы; Ү стеме жә не тұ рақ ты жанама шығ ындар; Айнымалы жә не тұ рақ ты жанама шығ ындар

Жанама шығ ындарды таратудың ең белгілі сызбасы келесі болады: жанама шығ ындар таратылатын объектіні таң дау (ө нім, ө німдер тобы, тапсырыс); жанама шығ ындардың аталғ ан тү ріне тарату базасын таң дау – шығ ындарды таратуда қ олданылатын кө рсеткіштер тү рлері (ең бек шығ ындары, негізгі материалдар, т.б.); тарату коэффициентін таратылатын жанама шығ ындар кө лемін тарату базасына бө лу арқ ылы есептеу, ә рбір объектігі жанама шығ ындар кө лемін таратылатын шығ ындар кө лемін сә йкес объектінің тарату базасына кө бейту арқ ылы анық тау.

Жинақ тап алғ анда бұ л шығ ындар нақ ты бір технологиямен байланысты жә не ө ндірісті ұ йымдастырумен байланысты шығ ындарды қ ұ райтын ө ндірістік ө зіндік қ ұ нды қ ұ райды: Тікелей материалдық; Тікелей ең бек; Жанама шығ ындар, ө ндірістік ү стеме шығ ындар

Жанама шығ ындарды таратпай ә ртараптандыру болжайды: ә р тү рлі шығ ын баптарына жә не шығ ындардың пайда болу орындарына ә р тү рлі тарату базасы қ олданылуы мү мкін; ә р тү рлі тарату базасы қ олданылуы мү мкін; ә р тү рлі база қ олданылуы мү мкін

Жауапкершілік орталығ ы: басында шешім қ абылдаушы басшы тұ ратын ұ йымның қ ұ рылымдық бірлігі; басында шешім қ абылдаушы жә не оғ ан берілген қ ызметтер бойынша жауап беретін басшы тұ ратын ұ йымның қ ұ рылымдық бірлігі; басында басшы тұ ратын ұ йымның қ ұ рылымдық бірлігі

Жауапкершілік орталық тар бойынша есеп шартында табыстар мен шығ ындар бақ ылауын қ амтамасыз ету жү зеге асады: ө кілеттіліктерді қ айта тарату; менеджерлер арасында ө кілеттіліктерді қ айта тарату; жауапкершілік орталық тарын басқ аратын менеджерлер арасында ө кілеттіліктерді қ айта тарату

Жоспарлы, сметалық, нақ ты (есептік) калькуляция: ө нім бірлігінің ө зіндік қ ұ нын есептеу тү рлері; ө зіндік қ ұ н тү рлері; мақ сатты калькуляциялау

Жауапкершілік орталық тарына не жатады: Шығ ындар орталық тары; Табыстар орталық тары; Пайда жә не инвестиция орталық тары;

Жобалық смета қ ұ жатының негізгі міндеті не болып табылады: Қ ұ рылыстың жобалық дайындық этаптары, инвестицияны бекіту жә не келісімді қ ұ растыру тә ртібі; Жобалық қ ұ жаттың қ ұ рамы мен мазмұ нын анық тау жә не бекіту; Сметалық қ ұ жатты қ ұ растыру тә ртібі мен қ ұ рамының ережесі;

ЗЗЗЗЗЗ

Зиянсыздық нү ктесіндегі сатудан тү скен табыс 100000 ш.б. тең. Тұ рақ ты шығ ындар 40000 ш.б. тең. Маржиналды табыс дең гейін анық таң ыз?

Компания жыл бойына тө менде келтірілген қ аржылық нә тижелерге алаң дайды: