Тарау. Жалпы ережелер. Мемлекеттік қызмет туралы Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 23 шілдедегі № 453-1 Заңы

Мемлекеттік қ ызмет туралы Қ азақ стан Республикасының 1999 жылғ ы 23 шілдедегі № 453-1 Заң ы

(2014.13.01. берілген ө згерістер мен толық тыруларымен )

тарау. Жалпы ережелер

2005.08.07 № 75-III Қ Р Заң ымен 1-бап ө згертілді (бұ р. ред. қ ара); 2010.29.12. № 371-IV Қ Р Заң ымен ( бұ р.ред.қ ара ); 2012.14.12. № 59-V Қ Р Заң ымен (ресми жарияланғ ан кү нінен бастап ү ш ай ө ткен соң қ олданысқ а енгізілді) ( бұ р.ред.қ ара ) 1-бап жаң а редакцияда; 2013.13.06. № 101-V Қ Р Заң ымен 1-бап ө згертілді ( бұ р. ред. қ ара )

1-бап. Негізгі ұ ғ ымдар

Осы Заң да мынадай негізгі ұ ғ ымдар пайдаланылады:

1) «А» корпусы - Қ азақ стан Республикасының Президенті айқ ындайтын кадр резервіне іріктеудің, конкурстық іріктеудің, мемлекеттік қ ызметті ө ткеру мен оны тоқ татудың ерекше тә ртібі, сондай-ақ арнайы біліктілік талаптары кө зделген басқ арушылық дең гейдегі мемлекеттік ә кімшілік лауазымдар;

2) ауысу - мемлекеттік қ ызметшіні атқ арып жү рген қ ызметінен бір мезгілде босата отырып, Қ азақ стан Республикасының заң намасында белгіленген тә ртіппен оны бос не уақ ытша бос мемлекеттік ә кімшілік лауазымғ а тағ айындау рә сімі;

3) «Б» корпусы - «А» корпусына енгізілмеген мемлекеттік ә кімшілік лауазымдар;

4) бiлiктiлiк талаптары - мемлекеттiк ә кiмшiлiк лауазымғ а орналасуғ а ү мiткер азаматтарғ а олардың кә сiптiк даярлық дең гейiн, біліктілігін жә не нақ ты мемлекеттiк ә кiмшiлiк лауазымғ а сай келуiн айқ ындау мақ сатында қ ойылатын талаптар;

5) лауазымды адам - билiк ө кiлiнiң функцияларын тұ рақ ты, уақ ытша немесе арнайы ө кiлеттiк бойынша жү зеге асыратын не мемлекеттiк органдарда ұ йымдастырушылық -ө кiмдік немесе ә кiмшiлiк-шаруашылық функцияларды орындайтын адам;

6) лауазымдық ө кiлеттiктер - мемлекеттiк қ ызметшiлер ө з қ ызметiн жү зеге асыратын мемлекеттiк органдардың алдында тұ рғ ан мақ саттар мен мiндеттерге сай келетін нақ ты мемлекеттiк лауазыммен кө зделген қ ұ қ ық тар мен мiндеттер;

7) мансаптық жоспарлау - «А» корпусының мемлекеттік ә кімшілік қ ызметшісінің лауазымдық ауыстырылуы жә не кә сіби дамуы кезең дерін айқ ындауғ а бағ дарланғ ан процесс;

8) мемлекеттiк ә кiмшiлiк қ ызметшi - Қ азақ стан Республикасының заң дарында жә не Қ азақ стан Республикасы Президентінің актілерінде кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, ө з қ ызметін тұ рақ ты кә сіби негізде жү зеге асыратын мемлекеттiк қ ызметшi;

9) мемлекеттiк ә кiмшiлiк лауазым санаты - тиісті біліктілік талаптары бар мемлекеттік ә кiмшiлiк лауазымдар жиынтығ ы;

10) мемлекеттiк қ ызмет - мемлекеттiк билiктiң мiндеттерi мен функцияларын iске асыруғ а бағ ытталғ ан лауазымдық ө кiлеттiктерді атқ ару жө нiндегi мемлекеттiк қ ызметшiлердiң мемлекеттiк органдардағ ы қ ызметi;

11) мемлекеттік қ ызметтің кадр резерві - бос мемлекеттік лауазымдарғ а орналасуғ а ү міткер Қ азақ стан Республикасы азаматтарының Қ азақ стан Республикасының заң намасында белгіленген тә ртіппен қ алыптастырылғ ан жү йеленген тізімі;

12) мемлекеттiк қ ызметшi - мемлекеттiк органда Қ азақ стан Республикасының заң намасында белгiленген тә ртiппен республикалық немесе жергiлiктi бюджеттерден не Қ азақ стан Республикасы Ұ лттық Банкiнiң қ аражатынан ақ ы тө ленетiн лауазымды атқ аратын жә не мемлекеттiң мiндеттерi мен функцияларын iске асыру мақ сатында лауазымдық ө кiлеттiктерді жү зеге асыратын Қ азақ стан Республикасының азаматы;

13) мемлекеттік қ ызметшілердің қ ызмет этикасы - мемлекеттік қ ызметшілердің осы Заң да, мемлекеттік органдардың актілерінде белгiленген жә не жалпы жұ рт танығ ан моральдық -этикалық нормаларғ а негізделген мінез-қ ұ лық қ ағ идалары;

14) мемлекеттiк лауазым - мемлекеттiк органның нормативтiк қ ұ қ ық тық актiлерде белгiленген лауазымдық ө кiлеттiктер жә не лауазымдық мiндеттер аясы жү ктелген қ ұ рылымдық бiрлiгi;

15) мемлекеттiк саяси қ ызметшi - тағ айындалуы (сайлануы), босатылуы жә не қ ызметi саяси-айқ ындаушы сипатта болатын жә не саяси мақ саттар мен мiндеттердi iске асыру ү шiн жауапты болатын мемлекеттiк қ ызметшi;

16) мү дделер қ ақ тығ ысы - мемлекеттік қ ызметшінің жеке басының мү дделері ө зінің лауазымдық ө кілеттіктерін тиісінше атқ армауына ә кеп соғ уы мү мкін болатын кездегі мемлекеттік қ ызметшінің жеке басының мү дделері мен оның лауазымдық ө кілеттіктері арасындағ ы қ айшылық;

17) ротация - осы Заң ғ а сә йкес мансаптық жоспарлау шең берінде «А» корпусының мемлекеттік ә кімшілік қ ызметшілерін олардың келісімімен лауазымдық ауыстырулар;

18) тағ ылымдама - мемлекеттік қ ызметшілердің, сондай-ақ мемлекеттік ә кімшілік қ ызметтің кадр резервіне алынғ ан адамдардың мемлекеттік органдардың жолдамасы бойынша тұ рақ ты жұ мыс орнынан тыс жерде кә сіби білім алуы мен тә жірибе жинақ тауы;

19) тә лімгер - мемлекеттік қ ызметке алғ аш рет қ абылданғ ан адамғ а бекітілген, оның кә сіби даярлығ ына практикалық кө мек кө рсететін мемлекеттік қ ызметші;

20) уақ ытша бос мемлекеттік лауазым - аталғ ан лауазымды атқ аратын мемлекеттік қ ызметшінің ә леуметтік демалыста болуына, сондай-ақ ауыруы салдарынан, егер ауру Қ азақ стан Республикасының ең бек заң намасына сә йкес Қ азақ стан Республикасының Ү кіметі екі айдан астам ең бекке уақ ытша жарамсыздық мерзімін белгілеуі мү мкін ауру тү рлерінің тізбесіне енген болса, оның жұ мыс орнында болмауына байланысты уақ ытша бос мемлекеттік лауазым.

2-бап. Мемлекеттік қ ызмет туралы заң дар

Мемлекеттік қ ызмет туралы заң дар Конституциядан, осы Заң нан, Қ азақ стан Республикасының ө зге де нормативтiк қ ұ қ ық тық актілерінен тұ рады.

3-бап. Мемлекеттік қ ызметтiң принциптерi

1. Қ азақ стан Республикасында мемлекеттік қ ызмет:

1) заң дылық;

2) қ азақ стандық патриотизм;

3) мемлекеттік ө кiметтiң заң шығ арушылық, атқ арушылық жә не сот тармақ тарына бө лiнуiне қ арамастан, мемлекеттік қ ызмет жү йесiнiң бiртұ тастығ ы;

4) азаматтар қ ұ қ ық тарының, бостандық тарының жә не заң ды мү дделерiнiң мемлекет мү дделерi алдындағ ы басымдығ ы;

5) жалпы қ ол жетiмдiлiк, яғ ни Республика азаматтарының мемлекеттік қ ызметке қ ол жеткізуге жә не ө з қ абiлеттерi мен кә сіби даярлығ ына сә йкес мемлекеттік қ ызмет бойынша жоғ арылатылуғ а тең қ ұ қ ығ ы;

6) азаматтардың мемлекеттік қ ызметке кіруiнiң ерiктілігi;

7) мемлекеттік қ ызметшiлердiң кә сiбилiгi мен жоғ ары бiліктілігi;

8) мә нi бiрдей жұ мыстарды орындағ аны ү шiн ең бекке ақ ыны тең тө леу;

9) жоғ ары тұ рғ ан мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдар ө з ө кiлеттiгi шегiнде қ абылдағ ан шешiмдердi орындаудың бағ ынысты мемлекеттік қ ызметшiлер мен тө менгi мемлекеттік органдардың қ ызметшілерi ү шiн мiндеттілігi;

10) мемлекеттік қ ызметшiлердiң бақ ылауда болуы жә не есептілігi;

11) мемлекеттік қ ұ пиялар немесе заң мен қ орғ алатын ө зге де қ ұ пия болып есептелетiн қ ызметтi қ оспағ анда, қ оғ амдық пiкiр мен жариялылық ты ескеру;

12) мемлекеттік қ ызметшiлердiң қ ұ қ ық тық жә не ә леуметтiк қ орғ алуы;

13) мемлекеттік қ ызметшiлердi қ ызметтiк мiндеттерiн адал, ынталы атқ арғ аны, ерекше маң ызды жә не кү рделi тапсырмаларды орындағ аны ү шiн кө термелеу;

14) мемлекеттік қ ызметшiлердiң қ ызметтiк мiндеттерiн орындамағ аны не тиiсiнше орындамағ аны жә не ө здерiнiң ө кiлеттiгiн асыра пайдаланғ аны ү шiн жеке жауаптылығ ы;

15) мемлекеттік қ ызметшілердiң біліктілігiн арттыруды ү здiксiз жү ргiзу принциптерiне негiзделедi.

2. Мемлекеттік органдарда саяси партиялардың ұ йымдарын қ ұ руғ а жол берiлмейдi. Мемлекеттік қ ызметшiлер лауазымдық мiндеттерiн атқ арғ ан кезде заң дардың талаптарын басшылық қ а алады жә не саяси партиялардың, қ оғ амдық бiрлестiктер мен олардың органдарының шешiмдерiне байланысты болмайды.

4-бап. Осы Заң ның қ олданылуы

1. Осы Заң барлық мемлекеттік қ ызметшiлерге қ олданылады, бұ ғ ан Қ азақ стан Республикасының Конституциясында, конституциялық заң дарында немесе ө зге де заң актілерінде олар ү шiн ө згедей қ ұ қ ық тық мә ртебе белгiленген жағ дайлар қ осылмайды.

2013.13.06. № 101-V Қ Р Заң ымен 1-1-тармақ пен толық тырылды

1-1. Осы Заң ның кү ші Қ азақ стан Республикасының заң дарында жә не Қ азақ стан Республикасы Президентінің актілерінде реттелмеген бө лігінде Қ азақ стан Республикасының заң дарына сә йкес жергілікті ө кілді органдар тағ айындайтын немесе сайланатын мемлекеттiк ә кімшілік қ ызметшiлерге қ олданылады.

2012.05.07. № 30-V Қ Р Заң ымен 2-тармақ жаң а редакцияда ( бұ р.ред.қ ара )

2. Мыналар:

1) техникалық қ ызмет кө рсетудi жү зеге асыратын жә не мемлекеттiк органдардың жұ мыс iстеуiн қ амтамасыз ететiн адамдар мемлекеттiк қ ызметшiлерге жатпайды. Мұ ндай адамдардың тiзбесiн Қ азақ стан Республикасының Ү кiметi белгiлейдi;

2) Қ азақ стан Республикасы Ұ лттық Банкінің жә не оның ведомстволарының қ ызметшілері мен техникалық қ ызметшілері мемлекеттiк қ ызметшiлерге жатпайды.

Қ Р 11.03.03 ж. № 393-II ( бұ рынғ ы ред. қ ара ); 2005.08.07 № 75-III (бұ р. ред. қ ара) (кү шіне енетін мерзімін қ ара); 2011.05.07. № 452-IV (ресми жарияланғ ан кү нінен бастап қ олданысқ а енгізілді) ( бұ р.ред.қ ара ) Қ Р Заң дарымен; 2012.14.12. № 59-V Қ Р Заң ымен (ресми жарияланғ ан кү нінен бастап ү ш ай ө ткен соң қ олданысқ а енгізілді) ( бұ р.ред.қ ара ) 5-бап ө згертілді

5-бап. Мемлекеттік қ ызмет iстерi жө ніндегі уә кiлеттi орган мен оның аумақ тық бө лiмшелерi

1. Мемлекеттік қ ызмет iстерi жө ніндегі уә кiлеттi орган (бұ дан ә рi - уә кiлеттi орган) Қ азақ стан Республикасының Президентiне тiкелей бағ ынысты жә не есеп беретiн, мемлекеттік қ ызмет саласында бiрың ғ ай мемлекеттік саясатты iске асыруды жү зеге асыратын мемлекеттік орган, оғ ан мыналар:

1) 2013.03.07. № 124-V Қ Р Заң ымен алып тасталды ( бұ р.ред.қ ара )

2) мемлекеттік қ ызметтi жү зеге асыру ү шiн нормативтiк қ ұ қ ық тық базаны жетiлдiру жө нiнде ұ сыныстар ә зiрлеу, сондай-ақ ө з қ ұ зыретi шегiнде заң дарда белгiленген тә ртiппен нормативтiк қ ұ қ ық тық актiлер қ абылдау;

3) мемлекеттік ә кiмшiлiк лауазымдар санаттарына ү лгiлiк біліктілік талаптарын ә зiрлеу жә не бекіту;

4) мемлекеттiк қ ызмет персоналы жө нiндегi республикалық дерекқ орды, оның ішінде автоматтандырылғ ан бірың ғ ай дерекқ орды (ақ параттық жү йені) қ алыптастыруды қ оса алғ анда, мемлекеттік қ ызметтің кадр қ ұ рамы жай-кү йінің жә не мемлекеттік лауазымдардың мониторингін жү ргізу;

4-1) мемлекеттiк ә кiмшілiк қ ызметтің кадр резервін қ алыптастыру;

4-2) мемлекеттік қ ызметшілерді жә не мемлекеттік ә кімшілік лауазымдарғ а орналасуғ а кандидаттарды тестілеу тә ртібін, бағ дарламаларын айқ ындау, сондай-ақ тестілеуді ұ йымдастыру;

5) 2014.13.01. № 159-V Қ Р Заң ымен алып тасталды ( бұ р.ред.қ ара )

6) осы Заң ғ а сә йкес мемлекеттік қ ызметшілер лауазымдарының тізілімін, сондай-ақ актілерді ә зірлеу жә не Қ азақ стан Республикасының Президентіне бекітуге ұ сыну;

7) мемлекеттік органдардың мемлекеттік қ ызметшiлер даярлау, қ айта даярлау жә не біліктілігiн арттыру, оның iшiнде шетелдерде де, мә селелерi жө ніндегі қ ызметiн ү йлестiру;

2013.03.07. № 124-V Қ Р Заң ымен 8) тармақ ша жаң а редакцияда ( бұ р.ред.қ ара )

8) мемлекеттiк қ ызметшiлердi даярлау, қ айта даярлау жә не олардың бiлiктiлiгiн арттыру бойынша мемлекеттiк тапсырысты қ алыптастыру мен орналастыруды ү йлестiру;

8-1) мемлекеттік ә кiмшiлiк қ ызметшiлерден сыбайлас жемқ орлық қ ұ қ ық бұ зушылық жасағ аны ү шiн берiлген тә ртiптік жазаны мерзiмінен бұ рын алып тастауғ а келісім беру;

9) мемлекеттік органдардың мемлекеттік қ ызмет саласындағ ы заң дарды сақ тауын бақ ылауды жү зеге асыру;

9-1) мемлекеттік қ ызметшілердің қ ызмет этикасын сақ тауын бақ ылауды жү зеге асыру;

10) мемлекеттік ә кiмшiлiк лауазымды атқ аруғ а арналғ ан конкурстарды ө ткізу тә ртібін белгiлеу, сондай-ақ конкурстардың дұ рыс ө ткiзiлуiн бақ ылауды жү зеге асыру;

10-1) кандидаттың қ ойылатын біліктілік талаптарына сай келуі бө лігінде мемлекеттік ә кімшілік лауазымғ а тағ айындауғ а келісу;

10-2) мемлекеттік ә кімшілік қ ызметшінің лауазымдық нұ сқ аулығ ын ә зірлеу мен бекіту тә ртібін айқ ындау;

10-3) Қ азақ стан Республикасы Президентінің Ә кімшілігімен келісе отырып, мемлекеттiк органдардың персоналды басқ ару қ ызметі (кадр қ ызметі) туралы ү лгілік ережені бекіту;

11) мемлекеттік органдардың осы Заң ды жә не ө зге де нормативтiк қ ұ қ ық тық актiлердi бұ за отырып қ абылдағ ан шешiмдерiнiң кү шiн жою туралы ұ сыныстар енгізу;

12) мемлекеттік қ ызметшiлердiң мемлекеттік қ ызмет туралы заң дардың қ олданылу мә селелерi бойынша мемлекеттік органдардың немесе лауазымды адамдардың iс-ә рекетi мен шешiмiне жасалғ ан шағ ымдарын қ арау;

13) 2014.13.01. № 159-V Қ Р Заң ымен алып тасталды ( бұ р.ред.қ ара )

14) мемлекеттік қ ызмет мә селелерi жө ніндегі халық аралық шарттардың жобаларын дайындауғ а қ атысу;

14-1) мемлекеттік органдар кө рсететiн қ ызметтердiң сапасын арттыру жө нiнде ұ сыныстар ә зiрлеу;

15) осы Заң да, Қ азақ стан Республикасының ө зге де заң дарында жә не Қ азақ стан Республикасы Президентінің актілерінде кө зделген ө зге де функцияларды жү зеге асыру жү ктеледi.

2. Мемлекеттік қ ызмет iстерi жө ніндегі органдардың бiрың ғ ай жү йесін уә кiлеттi орган мен оғ ан бағ ынысты аумақ тық бө лiмшелер қ ұ рады.

Аумақ тық бө лiмшелер ө з қ ызметiн уә кiлеттi орган белгiлеген қ ұ зырет шегiнде жү зеге асырады.

2-1. Уә кiлеттi органның облыстарда, республикалық маң ызы бар қ алада, астанада тә ртiптiк кең естерi болады, олар туралы ереженi уә кiлеттi органның ұ сынуы бойынша Қ азақ стан Республикасының Президентi бекiтедi.

3. Уә кiлеттi орган мен оның аумақ тық бө лiмшелерiнiң шешiмдерi бұ йрық тар нысанында ресiмделедi.

Қ Р Мемлекеттік қ ызмет істері жө ніндегі агенттігінің мә селелері Қ азақ стан Республикасы Президентінің 1999 ж. 3 желтоқ сандағ ы № 280 Жарлығ ын қ араң ыз

2012.14.12. № 59-V Қ Р Заң ымен 6-бап жаң а редакцияда (ресми жарияланғ ан кү нінен бастап ү ш ай ө ткен соң қ олданысқ а енгізілді) ( бұ р.ред.қ ара )

6-бап. Персоналды басқ ару қ ызметі (кадр қ ызметі)

1. Персоналды басқ ару қ ызметі (кадр қ ызметі) ө з қ ұ зыреті шегінде:

1) мемлекеттік органның қ ұ рылымдық бө лімшелерінің Қ азақ стан Республикасының мемлекеттік қ ызмет туралы заң намасын орындауы жө ніндегі қ ызметін ү йлестіреді;

2) тә ртіптік, аттестаттау, конкурстық жә не кадр мә селелері жө ніндегі ө зге де комиссиялардың қ ызметін ұ йымдастырады;

3) аттестаттауды жә не конкурстық іріктеуді жү ргізу, мемлекеттік қ ызметшілерді қ ызмет бойынша жоғ арылату, мемлекеттік қ ызметшілерді тә ртіптік жауаптылық қ а тарту, мемлекеттік қ ызметшілерді қ ызметінен босату рә сімдерінің сақ талуын қ амтамасыз етеді;

4) кадрларды іріктеуді ұ йымдастырады, мемлекеттік қ ызметшілердің мемлекеттік қ ызметті ө ткеруіне байланысты қ ұ жаттарды ресімдейді;

5) мемлекеттік қ ызметте болуына байланысты шектеулердің сақ талуын қ амтамасыз етеді;

6) мемлекеттік қ ызметшілердің тағ ылымдамасын, тә лімгерлігін, қ ызметін бағ алауды, оқ уын, қ айта даярлығ ын (қ айта мамандануын) жә не біліктілігін арттыруды ұ йымдастырады, мемлекеттік қ ызметшілерді кө термелеу тү рлерін жә не оларды қ олдану тә ртібін ә зірлейді;

7) мемлекеттік қ ызметшілердің дербес деректерін, бағ алау, аттестаттау жә не оқ удан ө ту нә тижелері туралы мә ліметтерді есепке алуды жү зеге асырады;

8) Қ азақ стан Республикасының заң намасында белгіленген ө зге де ө кілеттіктерді жү зеге асырады.

2. Персоналды басқ ару қ ызметі (кадр қ ызметі) мемлекеттік органның басқ а қ ұ рылымдық бө лімшелерінен ұ йымдық жағ ынан дербес болады, жауапты хатшығ а немесе аппарат басшысына, ал жауапты хатшы жә не аппарат басшысы лауазымы енгізілмеген мемлекеттік органдарда мемлекеттік органның басшысына тікелей бағ ынады.

3. Облыстарда, республикалық маң ызы бар қ алаларда, астанада, аудандарда, қ алаларда тиісті ә кімшілік-аумақ тық бірліктердің бюджеттерінен қ аржыландырылатын атқ арушы органдар ү шін Қ азақ стан Республикасының заң намасына сә йкес персоналды басқ арудың бірың ғ ай қ ызметін (кадр қ ызметін) қ ұ руғ а жол беріледі. Жергілікті бюджеттерден қ аржыландырылатын облыстық, республикалық маң ызы бар қ алалардың, астананың, аудандық, қ алалық атқ арушы органдардың персоналды басқ арудың бірың ғ ай қ ызметі (кадр қ ызметі) осы атқ арушы органдардың басшыларын тағ айындауғ а қ ұ қ ығ ы бар адамның шешімімен қ ұ рылады.

Орталық мемлекеттік органның жә не оның ведомствосының аудандық, қ алалық аумақ тық бө лімшелері ү шін орталық мемлекеттік органның жә не оның ведомствосының ө ң іраралық немесе облыстық аумақ тық бө лімшесінде персоналды басқ арудың бірың ғ ай қ ызметін (кадр қ ызметін) қ ұ руғ а жол беріледі. Аудандық, қ алалық аумақ тық бө лімшелердің персоналды басқ арудың бірың ғ ай қ ызметі (кадр қ ызметі) орталық мемлекеттік органның жә не оның ведомствосының ө ң іраралық немесе облыстық аумақ тық бө лімшесі басшысының шешімімен немесе жоғ ары тұ рғ ан органның шешімімен қ ұ рылады.