Кіріспе. Шаһадаттың мағынасы, құндылықтары және рүкіндері

Шаһ адаттың мағ ынасы, қ ұ ндылық тары жә не рү кіндері

Аса рақ ымды, ерекше мейірімді Аллаһ тың атымен бастаймын.

Кіріспе

Ислам діні: Аллаһ Тағ ала оны ө зінің елшісі пайғ амбарымыз Мұ хаммедке тү сірген жә не пайғ амбарымызды жіберіп сол арқ ылы барлық діндерге мө р басқ ан дін. Сондай-ақ, пенделері ү шін оны еш кемшіліксіз, толық қ ылғ ан, ә рі олар ү шін Ислам дінімен разы болып, одан басқ а ешқ андай дінді қ абыл етпеймін деген дін.

Аллаһ Тағ ала Қ ұ ранда:

{ ا ل ْ ي َ و ْ م َ أ َ ك ْ م َ ل ْ ت ُ ل َ ك ُ م ْ د ِ ي ن َ ك ُ م ْ و َ أ َ ت ْ م َ م ْ ت ُ ع َ ل َ ي ْ ك ُ م ْ ن ِ ع ْ م َ ت ِ ي و َ ر َ ض ِ ي ت ُ ل َ ك ُ م ُ ا ل إ ِ س ْ ل ا َ م َ د ِ ي ن ً ا ف َ م َ ن ِ ا ض ْ ط ُ ر ّ َ ف ِ ي م َ خ ْ م َ ص َ ة ٍ غ َ ي ْ ر َ م ُ ت َ ج َ ا ن ِ ف ٍ ل ّ ِ إ ِ ث ْ م ٍ ف َ إ ِ ن ّ َ ا ل ل ّ ه َ غ َ ف ُ و ر ٌ ر ّ َ ح ِ ي م ٌ }

«Бү гін діндерің ді толық тастырдым жә не нығ метімді тамамдадым, содай-ақ сендерге Ислам дінін қ оштап ұ наттым»; [1]

{و َ م َ ن ي َ ب ْ ت َ غ ِ غ َ ي ْ ر َ ا ل إ ِ س ْ ل ا َ م ِ د ِ ي ن ً ا ف َ ل َ ن ي ُ ق ْ ب َ ل َ م ِ ن ْ ه ُ و َ ه ُ و َ ف ِ ي ا ل آ خ ِ ر َ ة ِ م ِ ن َ ا ل ْ خ َ ا س ِ ر ِ ي ن َ }

«Кім Исламнан басқ а бір дін іздесе, ә сте одан қ абыл етілмейді де, ол ақ іретте зиянғ а ұ шырау-шылардан болады» [2]- деді.

Ислам — ө зінен бұ рынғ ы ө ткен діндер қ амтығ ан адам баласына деген жақ сылық тар мен пайдалы нә рселердің барлығ ын ө з ішіне алады. Исламның басқ а діндерден ерекшелігі — ол оның барлық заманғ а, мекенге жә не ү мметке жарамдылығ ы. Аллаһ Тағ ала Қ ұ ранда былай дейді:

{و َ أ َ ن ز َ ل ْ ن َ ا إ ِ ل َ ي ْ ك َ ا ل ْ ك ِ ت َ ا ب َ ب ِ ا ل ْ ح َ ق ّ ِ م ُ ص َ د ّ ِ ق ً ا ل ّ ِ م َ ا ب َ ي ْ ن َ ي َ د َ ي ْ ه ِ م ِ ن َ ا ل ْ ك ِ ت َ ا ب ِ و َ م ُ ه َ ي ْ م ِ ن ً ا ع َ ل َ ي ْ ه ِ }

«(Мұ хаммед): Сағ ан шынайы тү рде Қ ұ ранды ө зінен бұ рынғ ы кітаптарды растаушы жә не оларды қ орғ аушы тү рінде тү сірдік». [3]

Аллаһ Тағ ала осы ү мметке кө птеген жең ілдіктер беріп олардан кө птеген ауырпалық тарды тү сірді. Бұ л жайында Қ ұ ранда:

{ و َ ي َ ض َ ع ُ ع َ ن ْ ه ُ م ْ إ ِ ص ْ ر َ ه ُ م ْ و َ ا ل أ َ غ ْ ل ا َ ل َ ا ل ّ َ ت ِ ي ك َ ا ن َ ت ْ ع َ ل َ ي ْ ه ِ م ْ }

(Ол пайғ амбар, яғ ни Мұ хаммед) «Олардың ү стерінде болғ ан жү ктері мен кісендерін алып тастайды» - деді.

Яғ ни, Ислам дінінен алдың ғ ы діндерде болғ ан ауыр, қ иын ғ ибадаттарды алып тастап, олардың орнына жең ілдерін келтіреді.

Аллаһ Тағ ала пайғ амбарымызды жең іл, адам баласына ауыртпалық тигізбейтін шариғ атпен жіберді, Аллаһ Қ ұ ранда:

{ و َ م َ ا ج َ ع َ ل َ ع َ ل َ ي ْ ك ُ م ْ ف ِ ي ا ل د ّ ِ ي ن ِ م ِ ن ْ ح َ ر َ ج ٍ }

«(Аллаһ) Сендерге дінде қ иындық қ ылмады» -[4]деді.

Ислам келуінен бұ рынғ ы шариғ атқ а ерген адамдар су жоқ болса таяммум қ ылмайтын еді, олар су тапқ анғ а дейін намаздарды кешіктіріп, кейін су табылғ ан соң дә рет алып, барлығ ын жинап оқ итын болғ ан. Ал пайғ амбарымыз Мұ хаммедтің шариғ атында таяммум келді. Сондық тан кім-де кім су таба алмаса немесе оны қ олдануғ а шамасы келмесе, топырақ пен таяммум алып, намазын оқ иды. Исламда осығ ан ұ қ сас кө птеген жең ілдіктер бар.

Бұ рынғ ы пайғ амбарлар тек ө з қ ауымдарына ғ ана жіберілетін, ал пайғ амбарымыз Мұ хаммед жалпы адамдарғ а, адамдар мен жындарғ а, араптар мен арап емес барлық адамдарғ а жіберілді. Аллаһ Тағ ала пайғ амбарымызды барлық пайғ амбарлардың мө рі қ ылды, одан кейін ешқ андай пайғ амбар болмайды.

Бізден бұ рынғ ы ү мметтер тек ө здерінің арнайы жерлерінде ғ ана намаз оқ итын еді, ал біздің ү ммет жердің кез келген жерінде, шө лде не басқ а жерде болғ анында намаз уақ ыты келсе, сол жерде намазды оқ и береді. Ө йткені Пайғ амбарымыз:

" ج ُ ع ِ ل َ ت ْ ل ِ ي ا ل ْ أ َ ر ْ ض ُ م َ س ْ ج ِ د ً ا و َ ط َ ه ُ و ر ً "

«Мағ ан жер мешіт ә рі таза қ ылынды» [5] - деді.

Пайғ амбарымыз Мұ хаммед ә келген Ислам шариғ аты ө те кең жә не ө те жең іл шариғ ат, онда ешбір адам баласына деген қ иыншылығ ы жоқ. Сол жең ілдіктердің бірі: адам егер ауырып қ алса, оғ ан ораза тұ туы лазым етілмейді, керісінше ол оразада аузын ашады да, жазылғ аннан кейін оның қ азасын ө тейді. Сол сияқ ты сапарда болғ ан адам сапарда намазын қ ысқ артып оқ иды жә не егер сапары Рамазанда болса, аузын ашады да ү йіне оралғ аннан кейін оның қ азасын ө тейді. Аллаһ Тағ ала Қ ұ ранда былай деді:

{ و َ م َ ن ك َ ا ن َ م َ ر ِ ي ض ً ا أ َ و ْ ع َ ل َ ى س َ ف َ ر ٍ ف َ ع ِ د ّ َ ة ٌ م ّ ِ ن ْ أ َ ي ّ َ ا م ٍ أ ُ خ َ ر َ }

«Ал біреу науқ ас не сапарда болса, басқ а кү ндерде санын толтырсын». [6]

Ислам жең ілдіктерінің бірі: адам егер намазын тұ рып оқ уғ а шамасы келмесе, отырып оқ иды, отырып оқ и алмаса, жатып оқ иды.

Ислам — Аллаһ тың ақ иқ ат діні. Аллаһ Тағ ала оны шынайы ұ станғ андарғ а ө з жә рдемін тө гіп, оны барлық ө зге діндерге ү стем ету ү шін тү сірген дін. Аллаһ Қ асиетті Қ ұ ранда былай дейді:

{ه ُ و َ ا ل ّ َ ذ ِ ي أ َ ر ْ س َ ل َ ر َ س ُ و ل َ ه ُ ب ِ ا ل ْ ه ُ د َ ى و َ د ِ ي ن ِ ا ل ْ ح َ ق ّ ِ ل ِ ي ُ ظ ْ ه ِ ر َ ه ُ ع َ ل َ ى ا ل د ّ ِ ي ن ِ ك ُ ل ّ ِ ه ِ و َ ل َ و ْ ك َ ر ِ ه َ ا ل ْ م ُ ش ْ ر ِ ك ُ و ن َ }

«Ол сондай Аллаһ, мү шріктер жек кө рсе де дінін бү кіл діндерге ү стем ету ү шін елшісін туралық пен, хақ дінмен жіберді». [7]

Дініміз ең бірінші жалғ ыз Аллаһ қ а қ ұ лшылық етуге шақ ырады да оғ ан ортақ қ осудан тыяды.

Екінші: шыншылдық қ а бұ йырып, ө тіріктен қ айтарады.

Ү шінші: ә ділдікке бұ йырып, зұ лымдық тан қ айтарады.

Тө ртінші: аманатты сақ тауғ а бұ йырып, оғ ан қ иянат жасаудан қ айтарады.

Бесінші: уә дені орындауғ а бұ йырып, оны бұ зудан қ айтарады.

Алтыншысы: ә ке-шешеге жақ сылық істеуге бұ йырып, оларғ а қ арсы келуден қ айтарады.

Жетіншісі: туыстық қ арым қ атынасты сақ тауғ а бұ йырып, оны ү зуден қ айтарады.

Сегізінші: кө ршілермен жақ сы қ арым-қ атынас сақ тауғ а бұ йырып, оларғ а зиян тигізуден қ айтарады.

Сол сияқ ты ү лкенді ү лкен деп, кішіні кіші деп сыйлауғ а шақ ырады. Жалпы «Ислам» деген сө з барлық жоғ ары мінез-қ ұ лық қ а бұ йырып, барлық тө мен мінез-қ ұ лық тан қ айтарады. Аллаһ тағ ала былай дейді:

{إ ِ ن ّ َ ا ل ل ّ ه َ ي َ أ ْ م ُ ر ُ ب ِ ا ل ْ ع َ د ْ ل ِ و َ ا ل إ ِ ح ْ س َ ا ن ِ و َ إ ِ ي ت َ ا ء ذ ِ ي ا ل ْ ق ُ ر ْ ب َ ى و َ ي َ ن ْ ه َ ى ع َ ن ِ ا ل ْ ف َ ح ْ ش َ ا ء و َ ا ل ْ م ُ ن ك َ ر ِ و َ ا ل ْ ب َ غ ْ ي ِ ي َ ع ِ ظ ُ ك ُ م ْ ل َ ع َ ل ّ َ ك ُ م ْ ت َ ذ َ ك ّ َ ر ُ و ن َ }

«Негізінде Аллаһ ә ділетті, игілікті жә не ағ айын-туысқ а қ арайласуды бұ йырады жә не арсыздық -тан, бұ зақ ылық, жаман істерден жә не зорекілік-тен тыяды. Сендерге ғ ибрат-ү лгі аларсың дар деп ү гіт-насихат қ ылады». [8]

Ислам діні бес тірекке қ ұ рылғ ан, пайғ амбары-мыз былай дейді:

" ب ُ ن ِ ي َ ا ل ْ إ ِ س ْ ل َ ا م ُ ع َ ل َ ى خ َ م ْ س ٍ ش َ ه َ ا د َ ة ِ أ َ ن ْ ل َ ا إ ِ ل َ ه َ إ ِ ل ّ َ ا ا ل ل ّ َ ه ُ و َ أ َ ن ّ َ م ُ ح َ م ّ َ د ً ا ر َ س ُ و ل ُ ا ل ل ّ َ ه ِ و َ إ ِ ق َ ا م ِ ا ل ص ّ َ ل َ ا ة ِ و َ إ ِ ي ت َ ا ء ِ ا ل ز ّ َ ك َ ا ة ِ و َ ص َ و ْ م ِ ر َ م َ ض َ ا ن َ و َ ح َ ج ّ ِ ا ل ْ ب َ ي ْ ت ِ "

«Ислам бес тірекке қ ұ рылғ ан: Аллаһ тан басқ а қ ұ лшылық қ а лайық ты ешкім жоқ жә не Мұ хаммед оның ешісі деп кү ә лік ету, намаз оқ у, зекет беру, Рамазанда ораза тұ ту жә не қ ажылық қ а бару» - деді. [9]

Аллаһ тан басқ а қ ұ лшылық қ а лайық ты ешкім жоқ жә не Мұ хаммед оның ешісі деп кү ә лік етудің мағ ынасы: оғ ан толық сену жә не соны тілімен айтып білдіру, Мұ хаммед Аллаһ тан дінді жеткізуші, ол оның қ ұ лы ә рі елшісі деп кү ә лік беру.

Осы екі куә лік амалдардың дұ рыс ә рі қ абыл болуының негізі. Аллаһ қ а деген ық ылас болмаса, пайғ амбарғ а ергесу болмаса, амалдар дұ рыс болмайды ә рі қ абыл етілмейді.

*****

«Лә -илә һ а-иллә -ллаһ»