Тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Қ азақ стан Республикасының тұ рғ ын ү й заң намасы

Ескерту. Тақ ырыпқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2011.07.22 № 479-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.

1. Қ азақ стан Республикасының тұ рғ ын ү й заң намасы азаматтардың, заң ды тұ лғ алардың, мемлекеттiк органдардың қ атысуымен:
1) тұ рғ ын ү йлерге меншiк қ ұ қ ығ ының жә не оларды пайдалану қ ұ қ ығ ының пайда болуы мен тоқ татылу негiздерiне;
2) тұ рғ ын ү йлердi пайдалану қ ұ қ ығ ының жү зеге асырылуына;
3) тұ рғ ын ү йлерге қ ойылатын талаптарғ а;
4) тұ рғ ын ү й қ орларының сақ талуы мен жө нделуiнiң қ амтамасыз етiлуiне;
5) азаматтардың тұ рғ ын ү й саласындағ ы қ ұ қ ық тарының сақ талуын жә не тұ рғ ын ү й қ орының пайдаланылуын мемлекеттiк органдардың бақ ылауына;
6) арнаулы мемлекеттік органдар қ ызметкерлерінің қ атысуымен тұ рғ ын ү й қ атынастарын реттеу ерекшеліктеріне байланысты қ атынастарды реттейді.
2. Қ азақ стан Республикасында тұ рғ ын ү й қ атынастары осы Заң мен, Азаматтық кодекс нормаларымен жә не соларғ а сә йкес шығ арылатын ө зге де Қ азақ стан Республикасының заң намасымен реттеледi.
3. Тұ рғ ын ү й қ ұ рылысын қ аржыландыруғ а, тұ рғ ын ү й қ орының дамытылуы мен ұ лғ айтылуына байланысты қ атынастар осы Заң да белгiленген талаптарды ескере отырып, тиiстi Қ азақ стан Республикасының заң намасымен реттеледi.
4. Мейманханаларда, пансионаттарда, интернаттарда, қ арттар ү йлерiнде жә не осындай мақ саттағ ы басқ а да ү й-жайларда тұ ру Қ азақ стан Республикасының заң намасымен реттеледi.
Ескерту. 1-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2011.07.22 № 479-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2012.02.13 N 553-IV (2013.01.01 бастап қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.

2-бап. Осы Заң да пайдаланылатын негізгі ұ ғ ымдар

Осы Заң да мынадай негізгі ұ ғ ымдар пайдаланылады:
1) аз қ амтылғ ан отбасылар (азаматтар) – Қ азақ стан Республикасының тұ рғ ын ү й заң намасына сә йкес тұ рғ ын ү й кө мегін алуғ а қ ұ қ ығ ы бар адамдар;
1-1) ә скери қ ызметшілер – Қ азақ стан Республикасының Қ арулы Кү штерінде, басқ а да ә скерлері мен ә скери қ ұ рылымдарында ә скери қ ызметте тұ рғ ан Қ азақ стан Республикасының азаматтары;
2) дара (бө лек) меншік - тұ рғ ын ү й (тұ рғ ын ғ имарат) қ ұ рамындағ ы ү й-жайғ а азаматтардың, заң ды тұ лғ алардың немесе мемлекеттің меншігі;
3) жазбаша сауалнама - кондоминиум объектісін басқ аруғ а, кү тіп-ұ стауғ а жә не пайдалануғ а байланысты шешімдер қ абылдау ү шін қ айтадан жиналыс ө ткізілгенге дейін жазбаша нысанда жү зеге асырылатын кондоминиум объектісіндегі ү й-жайлар (пә терлер) меншік иелерінің ү штен екісінен астамының пікірін анық тау;
4) жалдауғ а беруші (жалғ а беруші) - тұ рғ ын жайды жалдау шартындағ ы тұ рғ ын жайдың меншік иесі немесе тұ рғ ын ү йді жалдауғ а беруге меншік иесі уә кілеттік берген адам болып табылатын тарап;
5) жалғ а берілетін ү й - жеке жә не (немесе) заң ды тұ лғ ағ а меншік қ ұ қ ығ ымен тиесілі, жалдауғ а беруге арналғ ан тұ рғ ын ү й (тұ рғ ын ғ имарат), тұ рғ ын ү й-жайлар (пә терлер);
6) жалдаушы (жалғ а алушы) - тұ рғ ын жайды жалдау шартындағ ы тұ рғ ын жайды немесе оның бір бө лігін тұ рақ ты немесе уақ ытша иеленуге жә не пайдалануғ а алушы тарап;
7) жатақ хана - ең бек шарты бойынша жұ мыс істейтін адамдардың, оқ у кезең інде студенттер (курсанттар, аспиранттар) мен оқ ушылардың, сондай-ақ жатақ хананың меншік иесімен немесе иесімен ең бек шарты бар басқ а да адамдардың тұ руы ү шін арнайы салынғ ан немесе қ айта жабдық талғ ан тұ рғ ын ғ имарат;
7-1) жеке арнайы шот – арнаулы мемлекеттік органдар қ ызметкерлері тұ рғ ын ү й тө лемдерін аудару жә не белгіленген мақ сатқ а тө лемдерді жү зеге асыру ү шін екінші дең гейдегі банкте ашатын ағ ымдағ ы банктік шоты;
8) жеке тұ рғ ын ү й қ оры - жеке немесе мемлекеттік емес заң ды тұ лғ аларғ а жә не олардың бірлестіктеріне меншік қ ұ қ ығ ымен тиесілі тұ рғ ын жай;
9) жер учаскесі - тұ рғ ын ү йге (тұ рғ ын ғ имаратқ а) Қ азақ стан Республикасының заң намасында белгіленген тә ртіппен бекітіліп берілген жер аумағ ы;
10) коммуналдық қ ызметтер - тұ рғ ын ү йде (тұ рғ ын ғ имаратта) кө рсетілетін жә не сумен жабдық тауды, кә різді, газбен жабдық тауды, электрмен жабдық тауды, жылумен жабдық тауды, қ оқ ысты ә кету мен лифт қ ызметін кө рсетуді қ амтитын қ ызметтер;
10-1) коммуналдық тұ рғ ын ү й қ оры – тұ рғ ын ү йлерді пайдалануғ а беру жө ніндегі арнайы мемлекеттік мекемеге бекітілген, жергілікті атқ арушы органдардың қ арауындағ ы тұ рғ ын ү йлер;
11) кондоминиум - ү й-жай азаматтардың, заң ды тұ лғ алардың, мемлекеттің дара (бө лек) меншігінде болатын, ал ортақ мү лік оларғ а ортақ ү лестік меншік қ ұ қ ығ ымен тиесілі болатын жағ дайда, жылжымайтын мү лікке меншіктің нысаны;
12) кондоминиум объектісі - жеке жә не заң ды тұ лғ алардың, мемлекеттің дара (бө лек) меншігіндегі тұ рғ ын жә не тұ рғ ын емес ү й-жайлардан жә не оларғ а ортақ ү лестік меншік қ ұ қ ығ ымен тиесілі ортақ мү ліктен тұ ратын біртұ тас мү ліктік кешен;
13) кондоминиум объектісі қ атысушыларының жиналысы - ү й-жайлар (пә терлер) меншік иелерінің кондоминиум объектісін басқ аруғ а жә не кү тіп-ұ стауғ а байланысты шешімдерді ұ жымдық талқ ылау жә не қ абылдау ү шін алдын ала белгіленген жерде жә не белгілі бір уақ ытта бірлесіп қ атысуы;
14) кондоминиум объектісін басқ ару органы - кондоминиум объектісін басқ ару жө ніндегі функцияларды жү зеге асыратын жеке немесе заң ды тұ лғ а;
15) кондоминиум объектісін кү тіп-ұ стау - кондоминиум объектісін басқ ару органымен жасасқ ан шартқ а сә йкес сервистік қ ызмет субъектісі іске асыратын ұ йымдастырушылық жә не техникалық іс-шаралар жиынтығ ы;
16) кө п балалы отбасы - бірге тұ ратын (уақ ытша басқ а жақ та жү ргендерді қ осқ анда) кә мелетке толмағ ан тө рт жә не одан да кө п балалары бар отбасы;
17) қ айта жабдық тау - ү й-жайдың (ү й-жайлардың) тіршілікті қ амтамасыз ету жә не пайдалану ү шін қ ажетті ө зінің функционалдық мақ сатының ө згеруіне, технологиялық жә не (немесе) инженерлік жабдық тардың ішкі жү йесін толық немесе ішінара ауыстыруғ а байланысты ө згертілуі;
18) қ айта жоспарлау - белгілі бір ү й-жайдың (осы ү й-жайлардың) шекараларын ө згертумен ұ штасқ ан ү й-жайдың (ү й-жайлардың) жоспарлануын ө згерту;
19) қ осымша жалдаушы - тұ рғ ын жайды қ осымша жалдау шартындағ ы тұ рғ ын жайды немесе оның бір бө лігін жалдаушыдан (жалғ а алушыдан) тұ рақ ты немесе уақ ытша иеленуге жә не пайдалануғ а алатын тарап;
20) қ ызметтік тұ рғ ын ү й – мемлекеттік мекеменің тұ рғ ын ү й қ орынан берілетін жә не ө здерінің ең бек қ атынастарының сипатына байланысты міндеттерін орындауы кезең інде Қ азақ стан Республикасы азаматтарын, сондай-ақ Қ азақ стан Республикасының халық ты жұ мыспен қ амту туралы заң намасына сә йкес жұ мыспен қ амтуғ а жә рдемдесудің белсенді шараларына қ атысатын Қ азақ стан Республикасының азаматтарын қ оныстандыруғ а арналғ ан айрық ша қ ұ қ ық тық режимдегі тұ рғ ын ү й;
21) қ ызметтік тұ рғ ын ү йге тең естірілген тұ рғ ын ү й – коммуналдық тұ рғ ын ү й қ орынан мемлекеттік қ ызметшілерге, бюджеттік ұ йымдардың қ ызметкерлеріне, ә скери қ ызметшілерге, ғ арышкерлікке кандидаттарғ а, ғ арышкерлерге, арнаулы мемлекеттік орган қ ызметкерлеріне жә не мемлекеттік сайланбалы қ ызмет атқ аратын адамдарғ а немесе мемлекеттік кә сіпорынның тұ рғ ын ү й қ орынан осы мемлекеттік кә сіпорынның қ ызметкерлеріне берілетін тұ рғ ын ү й;
21-1) мемлекеттік кә сіпорынның тұ рғ ын ү й қ оры – мемлекеттік кә сіпорынның қ арауындағ ы тұ рғ ын ү йлер;
21-2) мемлекеттік мекеменің тұ рғ ын ү й қ оры – тұ рғ ын ү йлерді пайдалануғ а беру жө ніндегі арнайы мемлекеттік мекемені қ оспағ анда, мемлекеттік мекемелердің қ арауындағ ы тұ рғ ын ү йлер;
22) мемлекеттік тұ рғ ын ү й қ оры – мемлекетке меншік қ ұ қ ығ ымен тиесілі жә не коммуналдық тұ рғ ын ү й қ орына, мемлекеттік кә сіпорынның тұ рғ ын ү й қ орына, сондай-ақ мемлекеттік мекеменің тұ рғ ын ү й қ орына кіретін тұ рғ ын ү йлер;
23) оралман – тарихи отанында тұ рақ ты тұ ру мақ сатында Қ азақ стан Республикасына келген жә не «Халық тың кө ші-қ оны туралы» Қ азақ стан Республикасының Заң ында белгіленген тә ртіппен тиісті мә ртебе алғ ан, Қ азақ стан Республикасы егемендік алғ ан кезде одан тыс жерде тұ рақ ты тұ рғ ан этникалық қ азақ жә не оның Қ азақ стан Республикасы егемендік алғ аннан кейін одан тыс жерде туғ ан жә не тұ рақ ты тұ рғ ан ұ лты қ азақ балалары;
24) ортақ мү лік - дара (бө лек) меншіктегі ү й-жайлардан басқ а, кондоминиум объектісінің бө ліктері (абаттандыру элементтерін жә не ортақ пайдаланылатын басқ а да мү ліктерді қ оса алғ анда, кіреберістер, баспалдақ тар, лифтілер, тө белер, шатырлар, подвалдар, пә терден тыс не ү йге ортақ инженерлік жү йелер мен жабдық тар, абоненттік почта жә шіктері, жер учаскесі);
24-1) сервистік қ ызмет субъектісі - кондоминиум объектісін кү тіп-ұ стау жө ніндегі қ ызметті жү зеге асыратын жеке немесе заң ды тұ лғ а;
25) алынып тасталды - Қ Р 2011.07.22 № 479-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.
26) толық емес отбасы - балаларды (баланы) ата-ананың біреуі, оның ішінде ажырасқ ан, жесір ата-ана тә рбиелейтін отбасы;
27) тұ рғ ын емес ү й-жай - тұ рғ ын ү йдің (тұ рғ ын ғ имараттың) ортақ мү лік болып табылатын бө ліктерін қ оспағ анда, тұ рақ ты тұ рудан ө зге мақ саттарғ а пайдаланылатын жеке ү й-жай (дү кен, кафе, шеберхана, кең се жә не сол сияқ тылар);
28) тұ рғ ын жай - тұ рақ ты тұ руғ а арналғ ан жә не соғ ан пайдаланылатын, белгіленген техникалық, санитариялық жә не басқ а да міндетті талаптарғ а сай келетін жеке тұ рғ ын ү й бірлігі (дара тұ рғ ын ү й, пә тер, жатақ ханадағ ы бө лме);
29) тұ рғ ын жайды жалдау (жалғ а алу) - жалдаушығ а (жалғ а алушығ а) тұ рғ ын жайды немесе оның бір бө лігін ақ ысын тө летіп тұ рақ ты немесе уақ ытша иеленуге жә не пайдалануғ а беру;
30) тұ рғ ын жайды жалдау (жалғ а алу) шарты - оғ ан сә йкес жалдауғ а беруші (жалғ а беруші) жалдаушығ а (жалғ а алушығ а) тұ рғ ын жайды не оның бір бө лігін тұ рақ ты немесе уақ ытша иелену жә не пайдалану қ ұ қ ығ ын беретін шарт;
31) тұ рғ ын жайды жекешелендіру - азаматтардың мемлекеттік тұ рғ ын ү й қ оры ү йлеріндегі ө здері тұ ратын ү й-жайларды меншігіне сатып алуы, ол Қ азақ стан Республикасының заң намасына сә йкес жү зеге асырылады;
32) тұ рғ ын жайды қ осымша жалдау шарты - тараптардың шарты, оғ ан сә йкес жалдаушы қ осымша жалдаушығ а тұ рғ ын жайды не оның бір бө лігін тұ рақ ты немесе уақ ытша иелену жә не пайдалану қ ұ қ ығ ын береді;
33) тұ рғ ын жайдың жалпы алаң ы - тұ рғ ын жайдың пайдалы алаң ының жә не нормативтік-техникалық актілерге сә йкес тө мендететін коэффициенттер қ олданылып есептелетін балкондар (лоджиялар, дә ліздер, террассалар) алаң дарының жиынтығ ы;
34) тұ рғ ын жайдың қ ұ ны - тұ рғ ын жайдың мә міле жасалғ ан кү ні айқ ындалатын нарық тық қ ұ ны;
35) тұ рғ ын жайдың пайдалы алаң ы - тұ рғ ын жайдың тұ рғ ын алаң ы мен тұ рғ ын емес алаң ының жиынтығ ы;
36) тұ рғ ын жайдың тұ рғ ын алаң ы - тұ рғ ын жайдағ ы (пә тердегі) тұ рғ ын бө лмелердің (жатын бө лменің, мейманжайдың, балалар бө лмесінің, ү йдегі кабинеттің жә не сол сияқ тылардың) шаршы метрмен есептелетін алаң ының жиынтығ ы;
37) тұ рғ ын жайдың тұ рғ ын емес алаң ы - тұ рғ ын жайдағ ы (пә тердегі) ішкі қ осалқ ы бө лмелердің (ас ү йдің, ванна бө лмесінің, дә ретхананың, кіреберістің, дә ліздің, пә тер қ оймасының жә не сол сияқ тылардың) шаршы метрмен есептелетін алаң ының жиынтығ ы;
38) тұ рғ ын жайды реквизициялау - тө тенше оқ иғ алар жағ дайында мемлекеттік органдардың шешімі бойынша алып қ ойғ ан тұ рғ ын жайдың қ ұ нын не Қ азақ стан Республикасының заң намалық актілеріне қ айшы келмейтін ө зге де ө тем тү рлерін тө лей отырып, меншік иесінен тұ рғ ын жайды Қ азақ стан Республикасының заң намалық актілерінде белгіленген тә ртіппен мә жбү рлеп алып қ ою;
39) тұ рғ ын ү й (тұ рғ ын ғ имарат) - негізінен тұ рғ ын ү й-жайлардан, сондай-ақ тұ рғ ын емес ү й-жайлардан жә не ортақ мү лік болып табылатын ө зге де бө ліктерден тұ ратын қ ұ рылыс;
40) тұ рғ ын ү йді (тұ рғ ын ғ имаратты) кү тіп-ұ стауғ а жұ мсалатын шығ ыстар - кондоминиум объектісінің ортақ мү лкін пайдалануғ а жә не жө ндеуге, жер учаскесін кү тіп-ұ стауғ а, коммуналдық қ ызметтерді тұ тынуды есептеудің ү йге ортақ қ ұ ралдарын сатып алуғ а, орнатуғ а, пайдалануғ а жә не тексеруге жұ мсалатын шығ ыстарғ а, кондоминиум объектісінің ортақ мү лкін кү тіп-ұ стауғ а тұ тынылғ ан коммуналдық қ ызметтерді тө леуге жұ мсалатын шығ ыстарғ а жалпы жиналыстың шешімімен белгіленген ай сайынғ ы жарналар арқ ылы тө ленетін ү й-жайлардың (пә терлердің) меншік иелері шығ ыстарының міндетті сомасы, сондай-ақ болашақ та кондоминиум объектісінің ортақ мү лкін немесе оның жекелеген тү рлерін кү рделі жө ндеуге ақ ша жинақ тауғ а жұ мсалатын жарналар;
40-1) тұ рғ ын ү йдің қ алдық қ ұ ны (бұ дан ә рі – қ алдық қ ұ ны) – тұ рғ ын ү йдің табиғ и тозуын шегергендегі тұ рғ ын ү йдің бастапқ ы қ ұ ны;
40-2) тұ рғ ын ү йдің табиғ и тозуы – табиғ и, климаттық жә не ө зге де факторлар ә серінің нә тижесінде бастапқ ы техникалық -пайдаланушылық қ асиеттерін (тө зімділігін, орнық тылығ ын, беріктігін жә не басқ аларды) жоғ алту;
41) тұ рғ ын ү йдің (тұ рғ ын ғ имараттың) жалпы алаң ы - бү кіл тұ рғ ын ү йдің жалпы алаң ы мен бү кіл тұ рғ ын емес ү й-жайлар алаң ының, сондай-ақ тұ рғ ын ү йдің ортақ мү лік болып табылатын бө ліктері алаң ының жиынтығ ы;
42) тұ рғ ын ү й-жай (пә тер) - тұ рақ ты тұ руғ а арналғ ан жә не соғ ан пайдаланылатын, тұ рғ ын жайдың тұ рғ ын алаң ын да, тұ рғ ын емес алаң ын да қ амтитын жеке ү й-жай;
43) тұ рғ ын ү й кооперативі (тұ рғ ын ү й-қ ұ рылыс кооперативі) - азаматтардың тұ рғ ын ү йді сатып алу (салу) жә не пайдалану мақ сатындағ ы коммерциялық емес бірлестігі, онда тұ рғ ын ү йге меншік қ ұ қ ығ ы кооперативке тиесілі болады, ал кооперативке мү ше азаматтар ө здеріне бекітіліп берілген ү й-жайларды иелену жә не пайдалану қ ұ қ ығ ына, жекелеген жағ дайларда - белгіленген тә ртіппен билік ету қ ұ қ ығ ына ие болады жә не тұ рғ ын ү йді кү тіп-ұ стауғ а жұ мсалатын шығ ыстарғ а қ атысады;
44) тұ рғ ын ү й қ оры - Қ азақ стан Республикасы аумағ ындағ ы барлық меншік нысанындағ ы тұ рғ ын жайлар;
44-1) тұ рғ ын ү й тө лемдері – бұ л мемлекеттік бюджет қ аражаты есебінен арнаулы мемлекеттік органдардың тұ рғ ын жайғ а мұ қ таж қ ызметкерлеріне арнаулы мемлекеттік органдардың тұ рғ ын ү й қ орынан оны берудің орнына арнаулы ақ шалай қ амтамасыз ету тү рінде тө ленетін, ө ң ірлер жә не отбасы қ ұ рамы бойынша сараланғ ан ақ шалай қ аражат мө лшері;
44-2) тұ рғ ын ү й тө лемдерін алушылар – осы Заң да белгіленген тә ртіппен тұ рғ ын ү йге мұ қ таждар деп танылғ ан арнаулы мемлекеттік органдардың қ ызметкерлері;
45) уақ ытша тұ рғ ындар - жалдаушы (тұ рғ ын жайдың меншік иесі, тұ рғ ын ү й кооперативінің мү шесі) олардан тұ рғ ын жайды пайдаланғ аны ү шін ақ ы алмай, тұ рғ ын жайда уақ ытша тұ ру қ ұ қ ығ ын берген азаматтар;
46) уә кілетті орган - тұ рғ ын ү й қ атынастары саласында басшылық ты жә не салааралық ү йлестіруді жү зеге асыратын орталық атқ арушы орган;
47) ү й-жай - тұ рғ ын ү йдегі (тұ рғ ын ғ имараттағ ы) жеке ішкі кең істік. Ү й-жай қ абырғ асының, еденінің жә не тө бесінің (қ абатаралық жабынның) ішкі ә рленбеген беті, егер Қ азақ стан Республикасының заң намасында немесе меншік иелері арасындағ ы келісімде ө згеше кө зделмесе, ә рбір ү й-жайдың шекарасы болып табылады;
48) ү й-жайлар (пә терлер) меншік иелерінің кооперативі - кондоминиум объектісінің ортақ мү лкін бірлесіп басқ аруы ү шін ү й-жайлардың (пә терлердің) меншік иелері қ ұ ратын коммерциялық емес ұ йым;
49) ү й-жайлар (пә терлер) меншік иелері кооперативінің мү шесі - ү й-жайлар (пә терлер) меншік иелері кооперативінің қ ұ рылтайшысы болып табылатын немесе берген ө тінішінің негізінде ү й-жайлардың (пә терлердің) меншік иелері кооперативінің мү шелігіне қ абылданғ ан кондоминиум объектісіндегі ү й-жайдың (пә тердің) меншік иесі;
50) шектеулі пайдаланылатын ортақ мү лік - ортақ мү ліктің жекелеген жеке меншік иесінің (меншік иелерінің) пайдалануына белгіленген тә ртіппен берілетін жекелеген бө ліктері.
Ескерту. 2-бап жаң а редакцияда - Қ Р 2009.06.08 N 163-IV; ө згерістер енгізілді - 2011.06.27 N 444-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2011.07.22 № 478-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2011.07.22 № 479-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2012.01.06 № 529-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік жиырма бір кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2012.02.13 N 553-IV (2013.01.01 бастап қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Конституциялық заң ымен.

3-бап. Қ азақ стан Республикасының тұ рғ ын ү й қ оры

1. Қ азақ стан Республикасының тұ рғ ын ү й қ оры жеке жә не мемлекеттік тұ рғ ын ү й қ орларын қ амтиды.
2. Тұ рғ ын ү й қ орына тұ рғ ын ү йлердегi тұ рғ ын емес ү й-жайлар кiрмейдi.
2-1. Арнаулы мемлекеттік органдарда қ алыптастыру жә не беру тә ртібін Қ азақ стан Республикасының Ү кіметі белгілейтін қ ызметтік тұ рғ ын жайлар болады. «Қ азақ стан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдары туралы» Қ азақ стан Республикасының Заң ында кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, арнаулы мемлекеттік органдардың тұ рғ ын ү й қ орынан қ ызметкерлерге 2013 жылғ ы 1 қ аң тардан бастап берілген тұ рғ ын жайлар жекешелендіруге жатпайды.
3. Осы Заң да жә не Қ азақ стан Республикасының басқ а да заң намалық актiлерінде кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, жеке тұ рғ ын ү й қ оры жә не мемлекеттiк кә сiпорындардың, сондай-ақ мемлекеттік мекемелердің тұ рғ ын ү й қ оры ү йлерiндегi тұ рғ ын ү й-жайларды жергiлiктi ө кiлдi жә не атқ арушы органдардың немесе ө зге де ұ йымдардың мә жбү рлеп иелiктен шығ аруына тыйым салынады.
4. Облыстардың, республикалық маң ызы бар қ алалардың, астананың, аудандардың, облыстық маң ызы бар қ алалардың жергілікті атқ арушы органдарының Олимпиада, Паралимпиада жә не Сурдлимпиада ойындарының чемпиондары мен жү лдегерлері болып табылатын спортшыларғ а кө термелеу тү рінде тұ рғ ын ү йлерді меншігіне беру ерекшеліктері «Дене шынық тыру жә не спорт туралы» Қ азақ стан Республикасының Заң ында айқ ындалады.
Ескерту. 3-бапқ а ө згерістер енгізілді - Қ Р 2009.06.08 N 163-IV, 2011.03.01 N 414-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен бастап қ олданысқ а енгізіледі); 2011.06.27 N 444-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2012.02.13 N 553-IV (2013.01.01 бастап қ олданысқ а енгізіледі); 03.07.2014 N 229-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейiн кү нтiзбелiк он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгiзiледi) Заң дарымен.

4-бап. Тұ рғ ын ү йлердi пайдалану

1. Тұ рғ ын ү йдi (тұ рғ ын ү й-жайды) немесе оның бiр бө лiгiн тұ рғ ын емес мақ сатқ а пайдалануғ а осы Заң да кө зделген жағ дайларда жол берiледi.
2. Тұ рғ ын ү йдi пайдалану оның бұ зылуына немесе бү лiнуiне ә келiп соқ пауғ а, басқ а тұ рғ ындардың тұ ру жағ дайларын бұ збауғ а, қ оршағ ан ортағ а залал келтiрмеуге тиiс.
3. Тұ рғ ын ү йдегi тұ рғ ын ү й-жайлар мен тұ рғ ын емес ү й-жайларды қ айта жабдық тау мен қ айта жоспарлауды ү й-жай иесiнiң келiсiмiмен жә не жобаның қ ұ рылыс нормалары мен ережелерiне сә йкес келуiне жауап беретiн жеке немесе заң ды тұ лғ а орындағ ан жоба болғ ан жағ дайда жү зеге асыруғ а болады. Тұ рғ ын емес ү й-жайлар тұ рғ ын ү й-жайлардан оқ шау болуғ а тиіс жә не ортақ кіру (шығ у) есігі болмауғ а тиіс. Жобаның мiндеттi талаптарғ а сә йкестiгiн Қ азақ стан Республикасының заң дарында белгiленген тә ртiппен сә улет, қ ала қ ұ рылысы жә не қ ұ рылыс iстерi жө нiндегi уә кiлеттi орган растайды.
Ү й-жайларды қ айта жабдық тау жә не қ айта жоспарлау жө нiнде нақ ты атқ арылатын жұ мыстардың жобағ а сә йкестiгi ү шiн Қ азақ стан Республикасының заң дарында белгiленген тә ртiппен меншiк иесi мен жұ мысты атқ арушы жауап бередi.
Ү й-жайларды (пә терлерді) ө згерткен (қ айта жабдық тағ ан, қ айта жоспарлағ ан) кезде тұ рғ ын ү й-жайлар (пә терлер) меншік иелерінің жалпы санының кемінде ү штен екісінің міндетті жазбаша келісімі, мынадай:
ө згерістер тіреуіш конструкцияларды қ озғ ағ ан;
ө згерістер ортақ мү лікті қ озғ ағ ан жағ дайларда, талап етіледі.
Жоғ арыда аталғ ан ө згерістер ө згертілетін ү й-жайлармен (ү й бө ліктерімен) жапсарлас басқ а да ү й-жайлар (ү й бө ліктері) меншік иелерінің ғ ана мү дделерін қ озғ ағ ан жағ дайда, тек аталғ ан адамдардың ғ ана жазбаша келісімін алу талап етіледі.
Ескерту. 4-бапқ а ө згерту енгізілді - Қ Р 2004.12.20 N 13 (2005 жылғ ы 1 қ аң тардан бастап кү шіне енеді), 2007.07.06 N 276, 2009.06.08 N 163-IV, 2011.07.22 № 479-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.

5-бап. Тұ рғ ын ү йдi бiрлесiп пайдалану

Ү й-жайлардың иелерi (азаматтар, заң ды тұ лғ алар, мемлекет) тұ рғ ын ү йдi бiрлесiп пайдалану ү шiн Қ азақ стан Республикасының заң намасында тыйым салынбағ ан кез келген бiрлестiкке бiрiгуге қ ұ қ ылы.
Ескерту. 5-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2011.07.22 № 479-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.

6-бап. Тұ рғ ын ү й қ орын жә не кондоминиум объектісін
басқ ару

Тұ рғ ын ү й қ орын жә не кондоминиум объектісін басқ аруды меншiк иесi тiкелей, не ө зi қ ұ ратын (тағ айындайтын, сайлайтын) органдар арқ ылы, сондай-ақ сенiм бiлдiрiлген адамдар арқ ылы жү зеге асырады.
Ескерту. 6-баптың тақ ырыбы мен мә тініне ө згерту енгізілді - Қ Р 2009.06.08 N 163-IV Заң ымен.

7-бап. Қ азақ стан Республикасының тұ рғ ын ү й қ орын
мемлекеттiк есепке алу

Қ азақ стан Республикасының тұ рғ ын ү й қ орын мемлекеттiк есепке алу, оның кiмге тиесiлi екенiне қ арамастан, Қ азақ стан Республикасының Ү кiметi белгiлейтiн тә ртiппен Қ азақ стан Республикасы ү шiн бiрың ғ ай жү йе бойынша жү зеге асырылады.

8-бап. Тұ рғ ын ү й дауларын шешу

1. Тұ рғ ын ү йге қ ұ қ ық тық қ атынастардан туындайтын дауларды сот шешедi.
2. Азаматтарды жә не заң ды тұ лғ аларды олардың тұ ратын тұ рғ ын ү й-жайларынан тек осы Заң да белгiленген негiздемелер бойынша, сот тә ртiбiмен ғ ана шығ аруғ а болады.

9-бап. Шетелдiк заң ды тұ лғ алардың, шетелдiктердiң
жә не азаматтығ ы жоқ адамдардың тұ рғ ын ү й
қ атынастарындағ ы қ ұ қ ық тары мен мiндеттерi

1. Қ азақ стан Республикасында шетелдiк заң ды тұ лғ алар мен шетелдiктер, егер Қ азақ стан Республикасының заң актiлерiнде ө згеше белгiленбеген болса, тұ рғ ын ү й қ атынастарында Қ азақ стан Республикасының заң ды тұ лғ аларымен жә не азаматтарымен бiрдей қ ұ қ ық тарды пайдаланады жә не сондай мiндеттердi мойнына алады.
2. Қ азақ стан Республикасында тұ рақ ты тұ ратын азаматтығ ы жоқ адамдар тұ рғ ын ү й қ атынастарында Қ азақ стан Республикасының азаматтарымен тең қ ұ қ ық тарды пайдаланады жә не сондай мiндеттердi мойнына алады.

10-бап. Халық аралық шарттар

Егер Қ азақ стан Республикасы бекiткен халық аралық шартта Қ азақ стан Республикасының тұ рғ ын ү й заң дарындағ ыдан ө згеше ережелер белгiленсе, халық аралық шарттың ережелерi қ олданылады.

1-1-тарау. Тұ рғ ын ү й қ атынастары саласындағ ы мемлекеттік реттеу

Ескерту. 1-1-тараумен толық тырылды - Қ Р 2009.06.08 N 163-IV Заң ымен.

10-1-бап. Қ азақ стан Республикасы Ү кіметінің қ ұ зыреті

Қ азақ стан Республикасының Ү кіметі:
1) тұ рғ ын ү й қ атынастары саласындағ ы мемлекеттік саясаттың негізгі бағ ыттарын ә зірлейді жә не олардың жү зеге асырылуын ұ йымдастырады;
2) кондоминиум объектісінің ортақ мү лкін кү тіп-ұ стаудың ережелерін бекітеді;
3) тұ рғ ын ү й кө мегін кө рсетудің ережелерін бекітеді;
4) тұ рғ ын ү й қ атынастары саласындағ ы уә кілетті органның ұ сынысы бойынша кондоминиум объектісін басқ ару органы мен тү пкі тұ тынушыларғ а коммуналдық қ ызметтерді жеткізуші нарық субъектілері арасындағ ы ынтымақ тастық тың ү лгі шарттарын бекітеді;
5) коммуналдық қ ызмет кө рсету қ ағ идаларын бекітеді;
6) Қ азақ стан Республикасының тұ рғ ын ү й қ орын мемлекеттік есепке алуды жү зеге асырудың бірың ғ ай тә ртібін айқ ындайды;
6-1) мемлекеттік тұ рғ ын ү й қ орынан берілетін тұ рғ ын ү йлерді жекешелендіру тә ртібін айқ ындайды;
6-2) мемлекеттік тұ рғ ын ү й қ орынан тұ рғ ын ү йге немесе жеке тұ рғ ын ү й қ орынан жергілікті атқ арушы орган жалдағ ан тұ рғ ын ү йге мұ қ таж Қ азақ стан Республикасының азаматтарын есепке қ ою тә ртібін айқ ындайды;
7) ө зіне Қ азақ стан Республикасының Конституциясымен, заң дарымен жә не Қ азақ стан Республикасы Президентінің актілерімен жү ктелген ө зге де функцияларды орындайды.
Ескерту. 10-1-бапқ а ө згерістер енгізілді - Қ Р 2011.06.27 N 444-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2011.07.22 № 479-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қ олданысқ а енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.

10-2-бап. Уә кілетті органның қ ұ зыреті

Уә кілетті орган:
1) тұ рғ ын ү й қ атынастары саласында мемлекеттік саясаттың іске асырылуын жү зеге асырады;
1-1) тұ рғ ын ү й қ атынастары саласында жергілікті атқ арушы органдарды ү йлестіруді жә не оларғ а ә дістемелік басшылық жасауды жү зеге асырады;
2) кондоминиум объектісінің ортақ мү лкін кү тіп-ұ стау ережелерін, тұ рғ ын ү й кө мегін беру ережелерін, коммуналдық қ ызметтер кө рсету қ ағ идаларын, сондай-ақ кондоминиум объектісін басқ ару органы мен тү пкі тұ тынушыларғ а коммуналдық қ ызметтер кө рсетуші нарық субъектілері арасындағ ы ынтымақ тастық тың ү лгі шарттарын ә зірлейді жә не Қ азақ стан Республикасының Ү кіметіне енгізеді;
3) алынып тасталды - Қ Р 13.01.2014 N 159-V Заң ымен (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі);
4) ө з қ ұ зыреті шегінде тұ рғ ын ү й қ атынастары саласында нормативтік қ ұ қ ық тық актілерді, нормативтік-техникалық қ ұ жаттамаларды ә зірлейді жә не бекітеді;
5) алынып тасталды - Қ Р 13.01.2014 N 159-V Заң ымен (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі);
6) Қ азақ стан Республикасының тұ рғ ын ү й заң намасын қ олдану мә селелері бойынша ақ параттық -ә дістемелік кө мек кө рсетеді;
7) тұ рғ ын ү й қ орының жай-кү йіне мониторингті жү зеге асырады;
8) алынып тасталды - Қ Р 2011.07.22 № 479-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.
9) ү й-жайлардың (пә терлердің) меншік иелері жиналыстары хаттамасының жә не ү й-жайлардың (пә терлердің) меншік иелеріне жазбаша сауалнама жү ргізу кезінде дауыс беру парағ ының, кондоминиум объектісін басқ ару жө ніндегі есептің ү лгі нысанын ә зірлеп, бекітеді;
10) «Қ азақ стан Республикасындағ ы мемлекеттік бақ ылау жә не қ адағ алау туралы» Қ азақ стан Республикасының Заң ына сә йкес міндетті ведомстволық есептіліктің, тексеру парақ тарының нысандарын, тә уекел дә режесін бағ алау ө лшемдерін, тексерулер жү ргізудің жартыжылдық жоспарларын ә зірлейді жә не бекітеді;
10-1) мемлекеттік тұ рғ ын ү й қ орынан тұ рғ ын ү йлерді немесе жеке тұ рғ ын ү й қ орынан жергілікті атқ арушы орган жалдағ ан тұ рғ ын ү йлерді барабар бө лу ә дістемесін ә зірлейді жә не бекітеді;
10-2) мемлекеттік тұ рғ ын ү й қ орындағ ы тұ рғ ын ү йді пайдаланғ аны ү шін тө лемақ ы мө лшерін есептеу ә дістемесін ә зірлейді жә не бекітеді;
10-3) тұ рғ ын ү й кө мегін алуғ а, сондай-ақ мемлекеттік тұ рғ ын ү й қ орынан тұ рғ ын ү йді немесе жеке тұ рғ ын ү й қ орынан жергілікті атқ арушы орган жалдағ ан тұ рғ ын ү йді алуғ а ү міткер отбасының (Қ азақ стан Республикасы азаматының) жиынтық табысын есептеу тә ртібін айқ ындайды;
10-4) кондоминиум объектісінің ортақ мү лкін кү тіп-ұ стауғ а арналғ ан шығ ыстар сметасын есептеу ә дістемесін ә зірлейді жә не бекітеді;
10-5) тұ рғ ын ү й инспекциясы туралы ү лгі ережені бекітеді;
10-6) кондоминиум объектісін басқ ару шартының ү лгілік нысанын бекітеді;
10-7) тұ рғ ын ү й инспекциясы ұ сынып отырғ ан тұ рғ ын жайлардың (пә терлердің) меншік иелері кооперативі басқ армасының тө рағ асы кандидатурасына қ ойылатын біліктілік талаптарын ә зірлейді жә не бекітеді;
10-8) тұ рғ ын ү й кө мегін кө рсету мониторингін жү зеге асырады;
10-9) тұ рғ ын ү й-пайдалану жә не коммуналдық қ ызметтер кө рсететін ұ йымдарғ а басқ арудың қ азіргі заманғ ы ә дістерін енгізудің ә дістемелік қ амтамасыз етілуін жү зеге асырады;
11) осы Заң да, Қ азақ стан Республикасының ө зге де заң дарында, Қ азақ стан Республикасы Президентінің жә не Қ азақ стан Республикасы Ү кіметінің актілерінде кө зделген ө зге де ө кілеттіктерді жү зеге асырады.
Ескерту. 10-2-бапқ а ө згерістер енгізілді - Қ Р 2009.07.17 N 188-IV (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптан қ араң ыз), 2010.03.19 № 258-IV, 2011.01.06 N 378-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 2011.06.27 N 444-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2011.07.22 № 479-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қ олданысқ а енгізіледі), 2012.07.10 N 36-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 13.01.2014 N 159-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.

10-3-бап. Облыстың, республикалық маң ызы бар қ аланың,
астананың жергілікті мемлекеттік басқ ару
органдарының қ ұ зыреті

Ескерту. Тақ ырыпқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.

1. Облыстың, республикалық маң ызы бар қ аланың, астананың жергiлiктi ө кiлдi органдары Қ азақ стан Республикасының заң намасына сә йкес азаматтардың қ ұ қ ық тары мен заң ды мү дделерiн қ амтамасыз ету жө нiндегi ө кiлеттiктердi жү зеге асырады.
2. Облыстың, республикалық маң ызы бар қ аланың, астананың жергілікті атқ арушы органдары:
1) алып тасталды - Қ Р 03.07.2013 № 124-V Заң ымен (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі);
1-1) тұ рғ ын ү й қ атынастары саласындағ ы мемлекеттік саясатты іске асырады;
2) тұ рғ ын ү й қ оры саласындағ ы мемлекеттік бақ ылауды жү зеге асырады;
3) кондоминиум объектісін басқ ару органдарының тұ рғ ын ү й қ орын сақ тау жә не тиісті дә режеде пайдалану жө ніндегі қ ызметін бақ ылау бойынша тұ рғ ын ү й инспекциясының жұ мысын ұ йымдастырады;
4) бюджет қ аражаты есебінен кондоминиумдар қ ұ рамына енгізілмеген ортақ пайдаланылатын жерлерді кү тіп-ұ стау жө нінде шаралар қ абылдайды;
4-1) коммуналдық тұ рғ ын ү й қ орынан тұ рғ ын ү йлерді осы Заң да кө зделген шарттармен жә не Қ азақ стан Республикасының Ү кіметі айқ ындайтын тә ртіппен Қ азақ стан Республикасы азаматтарының меншігіне беруді жү зеге асырады;
4-2) тұ рғ ын ү й қ орын сақ тау жә не тиісті дә режеде пайдалану жө нінде іс-шаралар ұ йымдастыруды қ амтамасыз етеді;
4-3) осы Заң ның 32-бабының 2-2-тармағ ында кө зделген жағ дайда, кондоминиум объектісіне арналғ ан техникалық паспорттарды дайындау бойынша шығ ыстарды бюджет қ аражаты есебінен ө теуді қ амтамасыз етеді;
4-4) бюджет қ аражаты есебінен тұ рғ ын ү й кө мегін кө рсетеді;
5) жергілікті мемлекеттік басқ ару мү ддесінде Қ азақ стан Республикасының заң намасымен жергілікті атқ арушы органдарғ а жү ктелетін ө зге де ө кілеттіктерді жү зеге асырады.
Ескерту. 10-3-бапқ а ө згерістер енгізілді - Қ Р 2009.07.17 N 188-IV (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптан қ араң ыз); 2011.06.27 N 444-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2011.07.22 № 479-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қ олданысқ а енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.

10-4-бап. Аудандардың, облыстық маң ызы бар
қ алалардың жергілікті мемлекеттік басқ ару
органдарының қ ұ зыреті

1. Аудандардың, облыстық маң ызы бар қ алалардың жергiлiктi ө кiлдi органдары Қ азақ стан Республикасының заң намасына сә йкес Қ азақ стан Республикасы азаматтарының қ ұ қ ық тары мен заң ды мү дделерiн қ амтамасыз ету жө нiндегi ө кiлеттiктердi жү зеге асырады.
2. Аудандардың, облыстық маң ызы бар қ алалардың жергілікті атқ арушы органдары:
1) алып тасталды - Қ Р 03.07.2013 № 124-V Заң ымен (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі);
2) тұ рғ ын ү й қ орын сақ тау жә не тиісінше пайдалану жө нінде іс-шаралар ұ йымдастыруды қ амтамасыз етеді;
3) тұ рғ ын ү й қ оры саласындағ ы мемлекеттік бақ ылауды жү зеге асырады;
4) тұ рғ ын ү й инспекциясының кондоминиум объектісін басқ ару органдарының тұ рғ ын ү й қ орын сақ тау жә не тиісінше пайдалану жө ніндегі қ ызметін бақ ылау жө ніндегі жұ мысын ұ йымдастырады;
5) бюджет қ аражаты есебінен тұ рғ ын ү й кө мегін кө рсетеді;
6) осы Заң ның 32-бабының 2-2-тармағ ында кө зделген жағ дайда, кондоминиум объектісіне техникалық паспорттар дайындау жө ніндегі шығ ыстарды ө теуді бюджет қ аражаты есебінен қ амтамасыз етеді;
7) коммуналдық тұ рғ ын ү й қ орынан берілетін тұ рғ ын ү йлерді осы Заң да кө зделген шарттармен жә не Қ азақ стан Республикасының Ү кіметі айқ ындайтын тә ртіппен Қ азақ стан Республикасы азаматтарының меншігіне беруді жү зеге асырады;
8) жергілікті мемлекеттік басқ ару мү ддесінде Қ азақ стан Республикасының заң намасымен жергілікті атқ арушы органдарғ а жү ктелетін ө зге де ө кілеттіктерді жү зеге асырады.
Ескерту. 10-4-бап жаң а редакцияда - Қ Р 2011.06.27 N 444-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен; ө згеріс енгізілді - Қ Р 03.07.2013 № 124-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.

2 БӨ ЛIМ

2-тарау. ТҰ РҒ ЫН Ү ЙГЕ ЖЕКЕ МЕНШIК Қ Ұ Қ ЫҒ ЫН АЛУ

11-бап. Тұ рғ ын ү йдi сатып алу қ ұ қ ығ ы

1. Азамат немесе заң ды тұ лғ а, егер Қ азақ стан Республикасының заң намалық актiлерiнде ө згеше кө зделмесе, Қ азақ стан Республикасы аумағ ының қ ай жерiнде тұ ратынына қ арамастан, жеке меншiгiне заң ды тү рде тұ рғ ын ү й сатып ала алады.
2. Бiр азаматтың немесе заң ды тұ лғ аның меншiгiндегi тұ рғ ын ү йлердiң саны мен кө лемiне шек қ ойылмайды.
3. Тұ рғ ын ү йге меншiк қ ұ қ ығ ын алуғ а немесе жү зеге асыруғ а байланысты қ атынастар да Қ азақ стан Республикасының азаматтық заң намасымен реттеледi.
Ескерту. 11-бапқ а ө згерту енгізілді - Қ Р 2009.06.08 N 163-IV, 2011.07.22 № 479-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.

12-бап. Тұ рғ ын ү йге меншiк қ ұ қ ығ ы пайда болуының
негiздерi

Тұ рғ ын ү йге немесе оның бiр бө лiгiне меншiк қ ұ қ ығ ы мынадай негiздер бойынша:
1) ү й (ү йдiң бiр бө лiгiн) салу;
2) сатып алу-сату, айырбастау, сыйғ а тарту, ө мiр бойы кү тiп ұ стау шартымен, алып қ ою мә мiлелерi мен Қ азақ стан Республикасының заң намасына қ айшы келмейтiн басқ а да азаматтық -қ ұ қ ық тық мә мiлелер жасасу;
3) тұ рғ ын ү йдi мұ рағ а немесе қ ұ қ ық тың ә мбебап тү рде ауысуы ретiмен алу;
4) жалғ а алушының мемлекеттiк тұ рғ ын ү й қ орының ү йiнде ө зi тұ ратын тұ рғ ын ү йдi немесе тұ рғ ын ү й-жайды жекешелендiру (сатып алу немесе тегiн алу) жолымен меншiгiне алуы;
5) тұ рғ ын ү й (тұ рғ ын ү й-қ ұ рылыс) кооперативi мү шесiнiң тұ рғ ын ү й-жай ү шiн пай жарнасының бү кiл сомасын тө леуi;
6) шарттық мiндеттеме, соның iшiнде азаматтың ү й салуғ а ө з қ аражатымен немесе ең бегiмен қ атысуы туралы шарт негiзiнде тұ рғ ын ү й-жайды меншiкке беру;
7) заң ды тұ лғ алардың мемлекеттiк емес меншiк нысанына негiзделген тұ рғ ын ү йдi сату не тегiн беру жолымен ө з қ ызметкерiнiң немесе ө зге азаматтың меншiгiне беруi;
8) мемлекеттiң немесе заң ды тұ лғ аның мемлекеттiк меншiк нысанына негiзделген тұ рғ ын ү йдi Қ азақ стан Республикасының заң намасында белгiленген шарттармен ө зқ ызметкерiнiң не ө зге адамның меншiгiне беруi;
9) жеке меншiкте болғ ан тұ рғ ын ү йдiң бұ зылуы немесе кү штеп алынуы салдарынан тұ рғ ын ү йден айырылудың ө темi ретiнде тұ рғ ын ү й беру;
10) Қ азақ стан Республикасының заң актiлерiнде тыйым салынбағ ан басқ а да негiздер бойынша пайда болады.
Ескерту. 12-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2011.07.22 № 479-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.

13-бап. Жалдаушының мемлекеттiк тұ рғ ын ү й қ орындағ ы
тұ ратын тұ рғ ын ү йiне жекешелендiру тә ртiбiмен
меншiк қ ұ қ ығ ын алуы

1. Осы Заң да кө зделген жағ дайларда мемлекеттiк тұ рғ ын ү й қ орынан тұ рғ ын ү йдi жалдаушы кә мелетке толғ ан отбасы мү шелерiнiң келiсiмiмен жә не кә мелетке толмағ андардың қ ұ қ ық тарын ескере отырып, тұ рғ ын ү йдi осы Заң да кө зделген шарттармен жә не Қ азақ стан Республикасының Ү кіметі айқ ындайтын тә ртiппен қ алдық қ ұ ны бойынша жекешелендiруге қ ұ қ ылы.
Жалдаушының отбасы мү шелерiнің ауқ ымы осы Заң ның 21-бабына сә йкес айқ ындалады.
2. Жекешелендiрiлген тұ рғ ын ү й жалдаушының жә не онымен тұ рақ ты бiрге тұ ратын барлық отбасы мү шелерiнiң, оның iшiнде уақ ытша тұ рмайтындарының, егер олардың арасындағ ы шартта ө згеше кө зделмесе, ортақ бiрлескен меншiгiне ө тедi.
3. Ортақ бiрлескен меншiктегi тұ рғ ын ү йдiң иеліктен шығ арылуына барлық меншiк иелерiнiң келiсiмiмен ғ ана жол берiледi. Егер мә мiле тұ рғ ын ү йдiң меншiк иелерi болып табылатын кә мелетке толмағ андардың мү дделерiн қ озғ айтын болса, қ орғ аншы жә не қ амқ оршы органның келiсiмi талап етiледi.
4. Мемлекеттік тұ рғ ын ү й қ орынан берілген қ ызметтік тұ рғ ын ү йлер осы Заң ның 109-бабының 2-тармағ ында кө зделген негіздер бойынша жекешелендірілуі мү мкін.
5. Мемлекеттiк тұ рғ ын ү й қ орынан берілген, қ ызметтiк тұ рғ ын ү йлерге тең естiрiлген тұ рғ ын ү йлер осы Заң ның 101-бабының 3 жә не 4-тармақ тарында кө зделген негiздер бойынша жекешелендiрiлуi мү мкiн.
6. Бiрнеше жалдаушы тұ ратын тұ рғ ын ү йдi барлық жалдаушылардың жә не олардың кә мелетке толғ ан отбасы мү шелерiнiң келiсiмiмен ғ ана жекешелендiруге болады. Бұ л жағ дайда тұ рғ ын ү й барлық жалдаушылардың ортақ ү лестiк меншiгiне ө тедi.
7. Мыналар:
1) олардың бірі сатып алуды жү зеге асыруғ а келіспеген жағ дайда, жекелеген жалдау шарттарына сә йкес бірнеше жалдаушығ а жалғ а берілетін;
2) уақ ытша қ ұ рылыстардағ ы;
3) белгіленген санитариялық жә не техникалық талаптарғ а сай келмейтін;
4) одан ә рі тұ руғ а жарамсыз болуына байланысты тұ рғ ын емес ү й-жайлар етіп қ айта жабдық талуғ а тиіс;
5) ә скери қ алашық тардың, шекара заставаларының жә не ө зге де жабық объектiлердің аумағ ында орналасқ ан;
6) ерекше қ орғ алатын табиғ и аумақ тарда орналасқ ан;
7) бұ зылуғ а тиіс;
8) жалғ ыз тұ рғ ын ү йі Қ азақ стан Республикасының заң намасында белгіленген тә ртіппен авариялық жағ дайда деп танылғ ан Қ азақ стан Республикасы азаматтарының пайдалануына коммуналдық тұ рғ ын ү й қ орынан берілген;
9) «Қ азақ стан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдары туралы» Қ азақ стан Республикасының Заң ында кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, арнаулы мемлекеттік органдардың тұ рғ ын ү й қ орынан қ ызметкерлерге 2013 жылғ ы 1 қ аң тардан бастап берілген тұ рғ ын ү йлерді жекешелендіруге болмайды.
Ең бек шарты бойынша жұ мыс істейтін адамдарғ а, оқ у кезең інде студенттерге (курсанттарғ а, аспиранттарғ а) жә не оқ ушыларғ а берілген тө сектік ү лгідегі, сондай-ақ бө лмелік ү лгідегі тұ рғ ын ү й-жайлар да жекешелендіруге жатпайды.
8. Мемлекеттік тұ рғ ын ү й қ орынан ө здері тұ ратын тұ рғ ын ү йлерді меншігіне тегін алуғ а:
1) Ұ лы Отан соғ ысының мү гедектері мен қ атысушылары қ ұ қ ылы. Тұ рғ ын ү й берілген Ұ лы Отан соғ ысының мү гедегі немесе қ атысушысы қ айтыс болғ ан жағ дайда, оны тегін алу қ ұ қ ығ ы оның отбасы мү шелеріне ө теді;
2) 1 жә не 2-топтағ ы мү гедектер;
3) Чернобыль атом электр станциясындағ ы апаттың, басқ а да радиациялық апаттар мен азаматтық немесе ә скери мақ саттағ ы объектiлердегі авариялардың салдарларын жоюғ а қ атысқ ан, сондай-ақ ядролық сынақ тар мен оқ у-жаттығ уларғ а тікелей қ атысқ ан адамдар;
4) Семей ядролық сынақ полигонындағ ы ядролық сынақ тардың салдарынан зардап шеккен Қ азақ стан Республикасының азаматтары;
5) бұ рынғ ы Кең естік Социалистік Республикалар Одағ ын қ орғ ау кезінде, ә скери қ ызметтің ө зге де міндеттерін басқ а кезең дерде орындау кезінде немесе майданда болуғ а байланысты ауруғ а шалдығ у салдарынан, сондай-ақ Ауғ анстанда немесе ұ рыс қ имылдары жү ргiзiлген басқ а да мемлекеттерде ә скери қ ызметін ө ткеру кезiнде жаралану, контузия алу, мертiгу салдарынан мү гедек болғ ан ә скери қ ызметшілер;
6) Арал маң ындағ ы экологиялық қ асірет салдарынан зардап шеккен Қ азақ стан Республикасының азаматтары;
7) кү нтiзбемен есептегенде жиырма жә не одан да кө п жыл ең бек сiң iрген ә скери қ ызметшiлер, сондай-ақ арнаулы мемлекеттік органдардың қ ызметкерлері қ ұ қ ылы.
8) ғ арышкерлікке кандидаттар, ғ арышкерлер қ ұ қ ылы. Тұ рғ ын ү й берілген ғ арышкерлікке кандидат, ғ арышкер қ аза тапқ ан (қ айтыс болғ ан) жағ дайда, оны ө теусіз алу қ ұ қ ығ ы қ аза тапқ ан (қ айтыс болғ ан) адамның мұ рагерлеріне ауысады.
9. Қ азақ