Мақсаты:Арнайы мектеп оқушыларына арифметикалық есептерді оқытудың әдістемесі мен маңызын ашу.

Жоспары:

1.Арнайы мектеп оқ ушыларының мә тіндік арифметикалық есептерді шығ аруғ а ү йретудің маң ызы.

2.Арнайы мектеп оқ ушыларының арифметикалық есептерді тү сіну ерекшеліктері.

3. Қ арапайым арифметикалық есептердің классификациясы.

4. Арифметикалық есептерді шешуге ү йретудің дайындық жұ мысы. Кө рнекілік қ олдану. Қ арапайым есепті шешуден қ ұ рама есепті шешуге ө тудің ә дістемесі.

5. «Есеп» ұ ғ ымын тү сіндіруге дайындық жұ мысы. Арифметикалық есепті шығ аруғ а қ ажетті біліктілік пен дағ ды. «Есеп» жә не есептің қ ұ рам компоненттері: шарты, сұ рақ, шешімі, есептің жауабы тү сініктерімен таныстыру ә дістемесі.

6. Қ ұ рама есеппен жұ мыс жү ргізу ә дістемесі. Қ иындық тың себептері жә не оны жең удің жолдары. Математика сабағ ында есептің жоспарын қ ұ ру жә не есепті шығ ару тә сілдері.

-1-

Арифметикалық есептермен кө мекші мектеп оқ ушылары бірінші сыныпта танысады. Математикалық оқ у материалының 50 пайызғ а жуығ ын арифметикалық есептер орын алады, ө йткені зияты бұ зылғ ан балалардың мә тіндік есептерді шешуге ү йрету маң ыздылығ ы ө те зор. Арифметикалық мә тінді есептерді шешуге ү йрету ә дістемесімен келесі ғ алымдар айналысқ ан: М.Ф. Кузьмина- Сыромятникова, М.И. Кузьмицкая, М.Н. Перова, А.А. Хилько, Р.А. Исенбаева, Р.А. Сү лейменова жә не т.б.

Зияты бұ зылғ ан оқ ушыларды арифметикалық есептерді шешуді ү йретудің маң ыздылығ ы:

1. Білім беру маң ыздылығ ы: арифметикалық амалдардың (қ осу, алу, кө бейту, бө лу) мә нің ашуғ а, кө мектеседі; математикалық тү сініктердің, қ арама-қ атыстарын, заң дылық тарын, байланыстарын тү сіндіруге мү мкіндік беред; санау тә сілдерін бекітеді.

2. Коррекциялық: арифметикалық есептерді шешу барысында барлық ойлау процестері бірігіп қ ызмет атқ арады (талдау, жинақ тау, салыстыру, жалпылау); бү кіл таным процестері бірігіп жұ мыс істейді (ес, есте сақ тау, сө йлеу, қ иял, зейін, бақ ылаушылық); ө з білімдерін жаң а жағ дайда қ олдануды ү йретеді.

3. Тә рбиелік: бастағ ан жұ мысты аяқ тау, ұ жымда бірігіп жұ мыс істеу, қ абілеттерін қ алыптастырады; математикағ а қ ызығ ушылық, баланың кү ш жігерін тә рбиелейді.

4. Тә жірибелік: есептерді шешу, математика пә нің ө мірмен байланысын кө рсетеді. Мысалы: метр, килограмм т.б. ө лшемімен таныстыруда осы ұ ғ ымдармен байланысты мә тінді есептер шешу.

-2-

Аталғ ан материалды кө мекші мектеп оқ ушылардың мең геру қ иындық тары мен ерешеліктері:

1. Есептің қ ұ рам компоненттерін ажырата алмайды: есептің шарты, сұ рағ ы, шешімі, жауабы.

2. Сө з қ орының жетіспеушілігіне байланысты есепте кездесетін сө здердің мағ ынасын тү сінбейді, мысалы, барлығ ы бірге, кө бейді, азайды жә не т.б.

3. Себеп-салдарының ажырата алмайтындық тан, бақ ылаушылығ ының тө мендігінен есепте болағ ан ө згерістерінің нә тижесін шығ ара алмайды (ұ шып келді – кө бейді, жұ лып алдық – азайды).

4. Кү рделі есептің басты сұ рағ ын бө ліп ала алмайды.

5. Ө мірлік тә жірибенің жетіспеушілігіне байланысты есеп мазмұ ның, кө птеген терминдердің, сө здердің мазмұ ның тү сінбейді.

6. Логикалық ойлауы жетіспеушілігіне байланысты есепте берілген сандардың, сандар мен сұ рақ тың қ арым-қ атынасын, байланысын анық тай алмайды.

7. Есеп барысында сандарды цифрмен емес сө збен жазғ анда оны мә тін ішінен ажырата алмайды.

-3-

Барлық арифметикалық есептерді 2 ү лкен топқ а бө леміз;

1.Қ арапайым, бір амалмен орындалатын.

2. Кү рделі, екі немесе одан кө п амалмен орындалатын.

Қ арапайым арифметикалық есептердің ә дістемелік ә дебиеттерінде кө птеген топтастырулар ұ сынылады. М.Н.Перова ұ сынғ ан есептердің топтастыруы: