Командалық қатардан тиемелдікті өзгерту

Сhown командасы, «change ownership» қ ысқ арту (тиемелдікті ө згерту), файл немесе папкамен қ ауымдастырылғ ан иесі мен тобын ө згертуге мү мкіндік береді. Сhown командасын қ олдану ү шінкө бінесе root пайдаланушы рұ қ саты талап етіледі, сондық тан бұ л команда ә рқ ашан sudo командасымен алдын алады. Сhown командасын қ олдану ү шін жаң а иесінің атын енгізің із, одан кейін (қ ажет болғ ан кезде) – жаң а топтың атын жә не қ ос нү кте, ал соң ына – нысан ү шін жолды енгізің із. Келесі мысалда Michelle «kevin» пайдаланушысының тіркеу жазбасына жә не «admin» пайдаланушысының тіркеу жазбасына testfilel файл жабдығ ының ө згерісі ү шін chown командасын қ олданады.

Командалық қ атардан артық шылық тың ө згеруі. Сhmod командасы, «change file mode» қ ысқ арту (файл режимін ө згерту) папка немесе файлдың қ ауымдасқ ан артық шылығ ын ө згертуге мү мкіндік береді. Сіз иеленбейтін файлдарғ а арналғ ан chmod командасын ө згерту ү шін root пайдаланушысының рұ қ саты талап етіледі, сондық тан бұ л sudo командасымен алдын алады. Сhmod командасын қ олдану ү шін алдымен жаң а артық шылық тарды, кейін нысанғ а жолды енгізу керек.

Артық шылық ауысымына арналғ ан chmod командасын қ олданудың екі негізгі тә сілі бар.

Алфавитті-сандық қ ысқ артуды қ олдану. Базалық синтаксис мына тү рде болады: тіркеу жазбасының тү рі, модификатор жә не артық шылық тар. Тіркеу жазбаларының тү рлері иесі ү шін и –, топ ү шін д – жә не барлық қ алғ ан пайдаланушылар ү шін о – тұ рады. Модификаторлар рұ қ сатнама ү шін + -, тыйым салу ү шін —жә не нақ ты кү й ү шін = - тұ рады. Артық шылық тар мыналардан тұ рады: оқ у ү шін г, жазу ү шін w жә не орындау ү шін немесе папкағ а рұ қ сат ү шін х тұ рады. Мысалы, осы тә сіл кө мегімен иесі мен топ мү шелеріне толық рұ қ сат беру ү шін, бірақ тек басқ а қ алғ ан пайдаланушылар ү шін оқ уғ а арналғ ан рұ қ сатта ug=rwx, o=r енгізу керек.

Келесі мысалда Michelle иесі мен топ мү шелеріне оқ у мен жазуғ а рұ қ сат пен барлық қ алғ ан пайдаланушыларғ а тек оқ уғ а рұ қ сат беру ү шін testfilel файл мен testfolder папка рұ қ сатнамасын ө згерту ү шін chmod командасын қ олданады. Ол алдымен алфавитті-сандық қ ысқ артуды қ олданады, одан кейін артық шылық тың сегіздік артық шылығ ын қ олданады.

Sticky Bit атрибутын қ олдану. Жоғ арыда айтылып кеткендей, /Пайдаланушылар/Жалпы рұ қ сат (/Users/Shared) папкасы барлық жергілікті пайдаланушыларғ а осы папкағ а жазу немесе оқ уғ а мү мкіндік беретін, бірақ басқ а пайдаланушыларғ а олар оғ ан орналастырмағ ан файлдарды жоюғ а мү мкіндік бермейтін рұ қ сатнаманың керемет кү йі бар. Мұ ндай рұ қ сат конфигурациясы Sticky Bit (бекіту биті) атрибутының арқ асында қ амтамасыз етіледі. Негізінде, папкада битті бекітуді қ осу ү шін тек папка ретінде анық тайды немесе егер нақ тырақ болса, тек нысан иесі оны жоя алатын папка ретінде анық тайды.

/Пайдаланушылар/Жалпы рұ қ сат (/Users/Shared) папкасын бекіту биті жабдық пен рұ қ сатнаманы қ арау кезінде белгілі. Қ осылып тұ рғ ан бекіту битін кө рсететін рұ қ сатнама туралы ақ параттың соң ындағ ы t таң басына кө ң іл аударың ыз.

/Пайдаланушылар/Жалпы рұ қ сат (/Users/Shared) папкасына ұ қ сас бекіту битінің қ ызметін кез келген басқ а папкағ а chmod командасын қ олдана отырып қ осуғ а болады. Келесі мысалда Michelle NewShared атты жаң а папканы қ ұ рды. Одан кейін ол бекіту битінің қ ызметімен барлық пайдаланушылар ү шін жалпы рұ қ саттың кү йі ү шін chmod с +t командасын қ олданады.