Олданатын көрнекі - дидактикалық материал. Өлшеу және сызу жабдықтары.

Геометрия элементтерін мұ ғ алімнің жұ мысын оқ ушылар бақ ылауы арқ ылы ә рекеттендіру мү мкін емес. Ә р оқ ушы математика сабағ ында ә р тү рлі геометриялық материалдармен жұ мыс жасауы керек. Сондық тан дидактикалық материалдың тү рлері оқ ушылармен мұ ғ алімдерде де болуы керек. Геометриялық фигуралармен қ атар материалдар тү рінде қ има қ ағ аздар, ә р ұ зындық тағ ы таяқ шалар, ермексазды қ олдануғ а болады. Геометриялық материалдарды оқ у барысында ө лшеу жә не сызба қ ұ ралдары кең інен қ олданылады: сызғ ыш, рулетка, циркуль, ү шбұ рыш, транспортир. Жеке тақ ырыптарды ө ту барысында жылжымалы бұ рыш моделін, ү шбұ рышты, аудан мен кө лемді ө лшеу бірліктерін қ олданғ ан жө н. Геометриялық материалдарды оқ уда қ олданатын ә діс тә сілдердің таң далуы ө тіп отырғ ан материалдың сипатымен, ақ ыл-есі кем балалардың жеке мү мкіндіктерімен жә не VIII типтегі тү зету мектебінің оқ ыту – тә рбиелеу процесінің міндеттерімен анық талады.

Геометриялық тү сініктің қ алыптасқ аннан кейін ө лшеу сызу біліктілігінің кең інен қ олданылуы оқ ушының пә ндік тә жірибелік ә рекеті байқ алады, яғ ни бақ ылау ә дістері, димонстрация, ә ң гімемен тү сінікке қ атысты лабораториялық – практикалық жұ мыстар, т.б.

Тө менгі сыныптарда (0, 1, 2) мұ ғ алімнің жігері оқ ушылардағ ы геометриялық фигураларды қ алыптастыруғ а бағ ытталғ ан. Оны мұ ғ алімнің оқ ушылармен геометриялық фигуралар моделіне кө п бақ ылауды ұ йымдастыру жолымен жү зеге асырылады. Ол фигуралар тү рлі материалдан, тү рлі массадағ ы, тү рлі тү стегі жә не кең істіктегі ә р тү рлі орналасуы болып табылады.

Оқ ушылар фигураларды бақ ылап қ ана қ оймай онымен тү рлі практикалық жұ мыстар жү ргізеді: бастырады, бояйды, штрихтайды, илейді, апликациялық жұ мыстар жү ргізеді, оны таяқ шалармен моделдейді, қ атты қ ағ аздан жолақ шалар жасайды. Олар геометриялық фигуралармен, денелердің атауымен танысады, қ оршағ ан ортаны қ арастыра отырып одан геометриялық фигураларды тануы тиіс. Мысалы дә птер тіктө ртбұ рыш формасына тә н, жалаулар-ү шбұ рышқ а, - стаканның тү бі дө ң гелекке, доп-шарғ а т.с.с. Бірте –бірте олар суреттен таныс геометриялық формаларды мү шелеуге, ойыншық тарды қ ұ растыруғ а ү йренеді.

VIII типтегі мектептің мұ ғ алімі оқ ушылардың бұ рыш бейнесімен таныстыра отырып бұ рыш моделін кө рсетіп, жә не бұ рышты тек геометриялық фигуралардан ғ ана бө ліп кө рсетіп қ оймай, сонымен бірге қ оршағ ан заттан да бө ліп кө рсетеді.

Тік жә не жанама кесінділерді демонстрациалай отырып оқ ушыларғ а осы геометриялық фигурадарды заттардан тауып бө ліп кө рсетуін ү йрету керек жә не де тек тақ тағ а – дә птерге жанама сызық ты сызып қ ана қ оймай бір уақ ытта жанама сызық ты жіпке демонстрациалауы керек. Жанама сызық қ а мысал ретінде обручты, сақ инаны алуғ а болады. Бірте – бірте интелектісі бұ зылғ ан оқ ушылар материалды заттарды нақ ты қ асиеттерінен назарын басқ ағ а аударуды ү йренеді, оларда геометриялық тү сініктер қ алыптасады. Бұ л кезенде кө ң ілді дидактикалық ойындарғ а бө луіміз керек, осы арқ ылы оқ ушылар геометриялық фигуралар мен денелер бейнелерін оң ай естеріне сақ тайды. «Геометриялық лото», «геометриялық домино», «дә л осындай фигураны таң да», «мына ойыншық қ а ұ қ сас фигураны ата» ойынның кең інен қ олданылуы ұ сынылады. Сонымен қ атар кө ру дыбыстық жат жазуларда пайдалы. Олардың кө мегімен оқ ушыларғ а геометриялық фигураларды ажыратуғ а, атауын жақ сы есте сақ тауғ а кө мегін тигізеді.