Халлибуртон Интернэшнл Инк.» компаниясы қызметінің нәтижесін сипаттайтын көрсеткіштер.

Сатудан тү скен тү сімнің алдың ғ ы жылмен салыстарғ анда 3, 4%-ғ а, яғ ни 12280 мың тең геге ө скеніне қ арамастан, кә сіпорынның жалпы табысы 95%-ғ а немесе 8060 мың тең геге азайғ ан. Сонымен қ атар кә сіпорын ө ткен жә не ағ ым-дағ ы кезең дердегі таза табыс таппай отыр. Алайда шығ ын мө лшері алдың ғ ы жылмен салыстырғ анда 960 мың тең геге азайғ ан жә не ол 1065 мың тең гені қ ұ -рады. Жалпы табыстың азаюы рентабельділіктің тө мендеуі мен ө ндірістік шы-ғ ындардың ө суін білдіреді.

Табыстылық тың салыстырмалы кө рсеткіштерін талдау. Табыстылық тың салыстырмалы кө рсеткіштеріне нарық тық экономика жағ дайындағ ы кә сіпорын-ның қ аржылық қ ызмет жасау, қ аржыландыру кө здерін ынталандыру жә не олар-ды тиімді пайдалану сияқ ты мү мкіндіктерін анық тайтын, осы кә сіпорын қ ызме-тінің тиімділігін сипаттайтын кө рсеткіштері жатады. Олар кә сіпорын қ ызметін тү рлі бағ ытта белгілейді жә не олар экономикалық процеске қ атысушылардың мү дделеріне сай топтастырылады. Табыстылық коэффициенттері салыстырма-лы талдау мен кә сіпорынның қ аржы жағ дайын бағ алаудың міндетті элементтері болып табылады, ө йткені олар кә сіпорын табысын қ алыптастырудың фактор-лық ортасын сипаттайтын маң ызды кө рсеткіштер. Оларды толығ ырақ қ арасты-райық:

Барлық активтердің тиімділік дең гейі (авансталғ ан, жиынтық капитал) мына формула бойынша есептелінеді:

Д = Таза табыс / Барлық активтер (авансталғ ан, жиынтық капитал)

Жалпы активтердің табыстылық дең гейі жыл басында – -0, 005 болса, ал жыл соң ында оның мә ні – -0, 003 болды.

Осылайша жалпы активтердің табыстылық дең гейі (авансталғ ан капитал) кә сіпорынның ө з қ ызметін қ аншалық ты тиімді жә не табысты жү ргізетінін кө рсе-теді.

Тә жірибеде ағ ымдағ ы активтердің табыстылығ ы деп аталатын кө рсеткіш кең інен қ олданылады. Ол ағ ымдағ ы активтерге салғ ан бір тең геден кә сіпорын қ анша табыс алатынын кө рсетеді:

Д = Д / Т

Мұ нда: Т - ағ ымдағ ы активтер.

Д - таза табыс.

Д - ағ ымдағ ы активтердің табыстылығ ы.

Ағ ымдағ ы активтердің табыстылық дең гейі жыл басында – -0, 012 болса, ал жыл соң ында оның мә ні – -0, 009 болды.

Акционерлік компания қ ұ қ ығ ында жұ мыс істеуші кә сіпорын ү шін салынғ ан капиталдың табыстылық дең гейін бағ алаудың, яғ ни акционерлік капиталды тиімді пайдаланудың негізгі кө рсеткіші болып, кә сіпорынның таза табысының оның меншікті капиталына пайыздың қ атынасы есептеледі. Бұ л кө рсеткіш – меншікті капиталдың табыстылық коэффициенті немесе мө лшерлемесі деп аталады. Ол мына формуламен анық талады:

Д = Д / С

Мұ нда: Д - меншікті капиталдың табыстылығ ы;

Д - таза табыс;

С - меншікті капитал.

Ол экономикалық жә не қ аржылық талдауда маң ызды кө рсеткіш болып табы-лады.

Дә л осы кө рсеткіш биржада акционерлік компаниялардың акцияларына бағ а белгілеуді бағ алау барысында маң ызды роль атқ арады.

Меншікті капиталдың табыстылық дең гейі жыл басында – -0, 007 пунктке ө скен болса, ал жыл соң ында оның мә ні – -0, 004 болды.

Тә жірибеде ұ зақ мерзімді активтердің табыстылығ ы деп аталатын кө рсет-кіш кең інен қ олданылады. Ол ұ зақ мерзімді активтерге салғ ан бір тең геден кә -сіпорын қ анша табыс алатынын кө рсетеді:

Д = Д / Т

Мұ нда: Т - ұ зақ мерзімді активтер;

Д - таза табыс;

Д - ұ зақ мерзімді активтер табыстылығ ы.

Ұ зақ мерзімді активтердің табыстылық дең гейі жыл басында – -0, 009 болса, ал жыл соң ында оның мә ні – -0, 004 болды.

Негізгі ө ндірістік қ орлардың табыстылық дең гейі мына формула бойынша есептелінеді:

Д = Д / З

Мұ нда: Д - Ө ндірістік қ орлардың табыстылығ ы;

Д - Таза табыс;

З - Ө ндірістік қ орлар.

Ө ндірістік қ орлардың табыстылық дең гейі жыл басында – -0, 04 болса, ал жыл соң ында оның мә ні – -0, 02 пунктке азайып отыр.

Сату кө лемінің табыстылығ ы мына формула бойынша есептелінеді:

Д = Д / Д

Мұ нда: Д - Сату кө лемінің табыстылығ ы;

Д - Жалпы табыс;

Д - Ө німді (жұ мыс, қ ызметті) ө ткізуден алынғ ан табыс.

Сату кө лемінің табыстылық дең гейі жыл басында – 0, 023 болса, ал жыл со -ң ында оның мә ні – 0, 001болды.

Жоғ арыда жү ргізілген есептеулерден кө ріп отырғ анымыздай кә сіпорын қ ыз-меті шығ ынды болып табылады, алайда оның қ ызметі жыл соң ына қ арай кішке-не болса да жақ саруда.