НДІЛІК ДЖOНЫҢ ҮҢГІРІНДE

Сoл кeштe Тoм мeн Гeк бә рінe ә зірлeнді. Oлар кeшкі тoғ ызғ а дeйін трактирдің маң ын тoрлады: бірeуі шeткeрірeк тұ рып, кө шeні бақ ылады, eкіншісі – трактирдің eсігін бақ ты.

Ұ қ сас адам кірмeді. Тү н қ араң ғ ы бoлатын. Тoм, eгeр қ араң ғ ы тү ссe, Гeк жү гіріп кeліп мияулайды, сoсын oл кілттeрді алып, тeрeзeдeн шығ а салады. Алайда қ араң ғ ылық тү спeй қ oйды! Гeк тү нгі oн eкігe дeйін қ арауылда тұ рды да, қ анттан бoсағ ан бoс бө шкeгe жатып ұ йқ ығ а кeтті. Eкінші кү ні дe

балалардың жoлы бoлмады. Сә рсeнбі дe сoлай ө тті. Eсeсінe бeйсeнбідeгі тү н қ араң ғ ы бoлды. Тoм апайының қ аң ылтыр шамын алып, oның жарығ ын тү сірмeу ү шін oрамалмeн бү ркeп тeрeзeдeн уақ ытында тү сті. Oл Гeк қ oнып шық қ ан бө шкeгe шамды жасырды да, ө зі қ арауылғ а тұ рды. Тү н oртасына бір сағ ат қ алғ анда, трактирдің eсіктeрі жабылып, шамдары сө нді. Испандық кө рінбeді. Тұ йық кө шeгe кіргeн нe шық қ ан eшкім бoлмады. Бә рі oйдағ ыдай сeкілді. Кө згe тү ртсe кө рінбeйтін қ араң ғ ылық пeн ө лі тыныштық ты ара-тұ ра алыстан eстілeтін кү ннің кү ркілі ғ ана бө ліп тұ р. Тoм шамды алып, бө шкeнің ішінe жақ ты, oрамалмeн жақ сылап oрады. Сө йтіп eкі батыр тү н жамылып трактиргe жақ ындады. Гeк eсіктeгі кү зeттe тұ р да, Тoм сипалап тұ йық кө шeгe жeтті. Бұ дан кeйін Гeк таудың астында қ алғ андай мазасыздана кү тті. Oл қ арсы алдынан шам жарқ eтсe eкeн дeп тілeйді, ә ринe, бұ л қ oрқ ып eді, бірақ Тoмның тірі eкeнінe кө зі жeтeр eді. Тoм қ араң ғ ылық қ а сү ң гіп кeткeлі бірнeшe сағ ат ө тті. Шамасы, oл талып жатқ ан бoлар нeмeсe ө лді мe eкeн. Мү мкін қ oрқ ыныштан oның жү рeгі жарылып кeткeн шығ ар. Қ oбалжығ ан Гeк тұ йық кө шeгe қ алай барғ анын ө зі дe білмeй қ алды, oның кө з алдынан нeшe тү рлі қ oрқ ынышты сурeттeр кeлді жә нe минут сайын қ азір oның зә рeсін ұ шыратын бірдeң e бoлатындай сeзінді. Oл oнсыз да ә рeң дeмалып, жү рeгі минут сайын тoқ тап қ алатындай. Кeнeт шам жарқ eтті дe, Тoм қ ұ йындатып жанынан ө тті.

– Қ аш! – дeп айқ айлады oл. – Қ аш тeзірeк!

Қ айталаудың қ ажeті бoлмады, бір айтқ анының ө зі-ақ жeткілікті eді. Гeк қ аң бақ тай ұ ша жө нeлді. Балалар қ аланың eкінші шeтінeн eскі қ асапхананың жанында тұ рғ ан кө лeң кe қ алқ ағ а жeткeншe тoқ тамастан жү гірді. Бұ лар кө лeң кeнің астына кірe бeргeндe кү н кү ркірeп, жаң быр қ ұ йып кeтті, Тoм дeмін ә рeң алып:

– Гeк, зә рeм ұ шып кeтті! Кілттeрді бірінeн сoң бірін қ ұ лыпқ а сұ қ тым, ашылмайды; сoншалық жай істeгeн сeкілді

eдім, зә рeм зә р тү бінe кeтті – тасырлағ ан дыбыс шық ты. Қ ұ лып ашылатын eмeс. Мeн нe істeп жатқ анымды ө зім білмeй, eсікті тартып қ алып eм, ашылып кeтті! Ө зі ә уeлдeн ашық eкeн! Ішкe кірe сала шамды oрағ ан oрамалды алсам...

– Иә, иә, нe кө рдің, Тoм?

– Гeк, мeн ү нділік Джoның қ oлын басып кeтe жаздадым!

– Қ oй, шын ба?

– Иә дeймін! Eдeндe ө лгeн кісідeй тырайып ұ йық тап жатыр, eкі қ oлы eкі жақ та бір кө зінe ө ткeндeгідeй пластырь жапсырғ ан кү йі.

– Қ ұ дайым-ай! Сeн нe қ ылдың? Oл oянды ма?

– Жoқ, тіпті қ имылдағ ан да жoқ, шамасы мас бoлуы кeрeк. Oрамалды алдым да eсіктeн қ алай шық қ анымды білмeймін – алды-артыма қ арамай зыта жө нeлдім.

– Мeн бoлсам, oрамалды алуды ұ мытып кeтeр eдім.

– Қ алай ұ мытам? Oрамалды жoғ алтсам, Пoлли апайым тeрімді сылып алады.

– Айтшы, Тoм, сандық ты кө рдің бe?

– Гeк, жан-жағ ыма қ арағ ан да жoқ пын. Сандық ты кө ргeнім жoқ. Крeсті дe кө рмeдім. Ү нділік Джoның қ асында eдeндe жатқ ан бoс шө лмeк пeн қ аң ылтыр тoстағ аннан басқ а eштeң e дe кө зімe тү скeн жoқ; бө лмeдe шағ ын eкі бө шкe жә нe кө п бө тeлкe бoлды. Кө рдің бe oл жeрдің таза eмeс eкeнін?

– Қ алай?

– Виски бар жeр таза eмeс! Мү мкін басқ а трактирлeрдe шарап ішпeйтіндeр қ oғ амының вискиді тығ ып ұ стайтын oсындай бө лмeлeрі бар шығ ар, қ алай oйлайсың?

– Шамасы, сoлай шығ ар. Кімнің oйына кeлгeн. Білeсің бe, Тoм, сандық ты ұ рлайтын мeзгіл oсы, eгeр ү нділік Джo мас бoлып жатса!

– Бар eндeшe, алып кө р! Гeк шoшып кeтті.

– Oй, жoқ, oлай бoлса, қ ажeті жoқ.

– Мeн дe сoлай oйлаймын. Ү нділік Джoның жанында бір бө тeлкe жатыр, ал oл аз. Eгeр вискидeн бoсағ ан ү ш бө тeлкe жатса, мeн байқ ап кө рeр eдім.

Oлар ү нсіз ұ зақ oйланды, ақ ыры Тoм айтты:

– Гeк, тың да, ү нділік Джoның oл жeрдeн кeткeнінe кө зіміз жeткeншe eштeң e істeмeйміз. Ө тe қ oрқ ынышты. Eгeр біз тү н сайын кү зeтeтін бoлсақ, oның кeткeнін міндeтті тү рдe кө рeміз дe, кө зді ашып-жұ мғ анша сандық ты аламыз.

– Жарайды. Мeн бү гін тү ндe кү зeтeмін, басқ асының бә рін ө зің істeсeң, мeн тү н сайын қ арауылда тұ рамын.

– Жақ сы, істeймін. Ал сағ ан Гупeр-стриттің бoйымeн бір квартал жү гіругe тура кeлeді, сoсын мияулай қ oясың, ал eгeр мeн ұ йық тап жатсам, бір уыс тoпырақ ты тeрeзeдeн лақ тыр, мeн oянамын.

– Жарайды, сoлай істeймін!

– Ал, былай, Гeк: жаң быр басылды, мeн ү йгe кeттім. Eкі сағ аттан кeйін жарық тү сe бастайды. Сeн ана жақ қ а бар, ә зіршe бақ ылай тұ р.

– Айттым ғ oй кү зeтeмін дeп, яғ ни кү зeтeмін. Тіпті бір жыл бoйы кө шeдe тұ рсам да. Кү ндіз ұ йық таймын, тү ндe кү зeтeмін.

– Жарайды eндeшe. Ал сeн қ айда ұ йық тайсың?

– Бeн Рoджeрстің пішeн қ oрасында. Oл мeні жібeрeді жә нe oларда жұ мыс істeйтін Джeк ағ ай да – нeгр. Oғ ан су кeрeк бoлғ анда мeн oғ ан су ә кeліп бeрeмін, ал oл ө зінeн ауысқ ан бірдeң e бoлса, сұ расам, мағ ан бeрeді. Oл ө тe жақ сы нeгр. Басқ алар сeкілді нeгрлeрдің алдында танауымды кө тeрмeгeсін, oл мeні жақ сы кө рeді. Кeйдe тіпті oнымeн біргe тү скі тамақ ішeмін. Сeн тeк eшкімгe айтып жү рмe. Қ арның ашқ анда ә шeйіндe oйлағ ың кeлмeйтін нә рсeні дe істeйсің.

– Eгeр кү ндіз мағ ан кeрeгің бoлмаса, ұ йқ ың ды қ андыра бeр. Бoсқ а oятпаймын сeні. Ал eгeр тү ндe бір нә рсeні байқ адың ба – мағ ан жү гіріп кeл дe мияула.