Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Хулиганы воруют чувашские символы с плиты на Красной площади






С гранитной плиты под названием " Символ мудрости", установленной на Красной площади Чебоксар, исчезают чувашские " руны", сообщает портал " На-связи".

По сообщению сайта, кто-то отдирает от гранита латунные знаки - так уже пропали символы со значениями " знание", " эволюция", " созидание" и другие.

Скульптура " Символ мудрости", подаренная городу одним из местных банков, была установлена на набережной Чебоксарского залива на День Республики в 2008 году. Привезенная из Карелии гранитная плита имеет размер два на три метра и весит более семи тонн. 53 латунных знака с чувашскими узорами отливали на заводе в Санкт-Петербурге.

Значения " символов мудрости" были взяты из книги " Азбука чувашских орнаментов и эмблем", написанной коллективом под руководством художника Федора Искендерова. Распространено мнение, что эти значения не соответствуют смыслам чувашских орнаментов в традиционной культуре, а фактически были придуманы уже в наше время.

 

2. Ç урç ĕ р унки леш енче булгарсенни евĕ р артефактсем тупнă

Ç урç ĕ р унки леш енче, Ямал-Ненец автономи округĕ н Таз районĕ нче, археологсем авалхи ç ынсем пурă ннă вырă нĕ пе масарне тупнă. Унта вĕ сене " питӗ кă сă клă артефактсем" кĕ тсе тă нă. Кун пирки " Ямал-Регион" телерадиокомпани пĕ лтерет.

Таз юханшыв хĕ рринчи чавас ĕ ç е РАН специалисчĕ сем пурнă ç ланă. Ă счахсен шучĕ пе, тупнă япаласен пĕ р пайĕ ç ак вырă нсемпех ç ыхă ннă, теприсене вара кă нтă р-хӗ веланă ç ран илсе килнӗ.

Чавса тупнă масарă н вă хă тне пирӗ н эрă ри X-XI-мӗ ш ӗ мӗ рсемпе ç ыхă нтараç ç ӗ. Хă ш-пӗ р артефактсем пулса кайни пирки калас пулсан, экспедици ертӳ ç и Александр Ткачёв ç ак ӗ мӗ рсем шă пах Атă лç и Пă лхар (Кейӳ Руç ӗ пекех) вă й илсе аталаннă тапхă рпа тӳ р килеç ç ӗ тесе палă ртать.

Ă счахсене уйрă мах хă лха ç акки кă сă клантарса янă, " шă пах ç акнашкал алкасем Атă лç и курганӗ сенче тупă наç ç ӗ ".

Тупнă тата ытти япаласен хушшинче ç ын шă мми-шаккисем, хĕ ç таврашĕ тата кă ткă с тӗ рӗ ллӗ керамикă ллă савă т-сапа. Вӗ сем пирӗ н ӗ мӗ рччен упранса юлма пултарни чă ннипех тӗ лӗ нтерет.

Тупă ннă артефактсен чă н вă хă чӗ, пулса кайнă чă н вырă нӗ пирки калама хальлӗ хе иртерех-ха. Вӗ сен пирки туллинрех пӗ лмешкӗ н, тен, темиç е ç ул та кирлӗ пулӗ.

Артефакты, похожие на булгарские, нашли за Полярным кругом

За Полярным кругом, в Тазовском районе Ямало-Ненецкого автономного округа, археологи обнаружили древнее поселение и могильник " со множеством интереснейших артефактов". Об этом сообщает телерадиокомпания " Ямал-Регион".

Раскопки на берегу реки Таз вели специалисты из Института освоения проблем Севера РАН. Некоторые найденные вещи, по мнению ученых, имеют местное происхождение, другие импортировались с юго-запада.

Раскопанный могильник предварительно датирован X-XI веками нашей эры. Комментируя возможное происхождение ряда артефактов, руководитель экспедиции Александр Ткачев отметил, что на это время как раз приходится расцвет Волжской Булгарии (впрочем, как и Киевской Руси).

Особый интерес вызвала серьга - по словам ученых, " именно такие находят в курганах Поволжья".

Среди прочих находок - человеческий скелет, холодное оружие, керамические сосуды со сложным орнаментом. Сохранность найденных вещей уникальна.

Пока выводы, касающиеся географической и хронологической локализации находок, носят предварительный характер. Не исключено, что получение более точной информации об артефактах займет несколько лет.

3. Мускав хуралç и: " Чă вашсем уйă хне 8 пиншĕ н те ĕ ç леме хатĕ р"

Мускавра ĕ ç лекен хуралç ă сен хушшинче чă вашсем чылай, нумайă шĕ вара ĕ ç укç и сахал пулнине пă хмасă рах вă й хурать. Кун пирки " Коммерсант-Власть" шурналĕ нче тин ç еç пичетленнĕ статьяра ç ыраç ç ĕ. Унта Мускаври хуралç ă семпе консъержсен ç ă мă л мар пурнă ç ĕ пирки сă мах пырать.

Издани ирттернĕ калаç ура 38 ç улхи Мордови ç ынни, Алексей Пышнев, Мускава килнĕ ç ынсен ĕ ç ре самай мă шкă л тӳ сме тивни пирки каласа парать. Нумай чухне вĕ сен: " Вă т, килсе ç апă ннă, гастарбайтерсем, тĕ рĕ слесе тă ратă р, эпĕ кунта пурнă ç тă ршшĕ пе пурă натă п", - текен сă махсене итлеме тивет.

Юлашки вă хă тра Чă ваш Ен ç ыннисем республикă ри чухă нлă ха пула Мускава кайса сахал ĕ ç укç ипе ç ырлахаç ç ĕ. Ç акнашкал тă рă ма Мордовипе Тывара та сă нама пулать.

" Коммерсантпа" калаç нă тата тепĕ р хуралç ă, " тĕ п хулари хуралç ă сен хушшинче сайра тĕ л пулакан вырă нти мускавç ă ", Алексей Баранов ç акна палă ртать: ют регионсенчен килнĕ ç ынсем " тапă ннă " хыç ç ă н хуралç ă ĕ ç ĕ сумсă р пула пуç ланă.

" Чă вашсем кунне 800 тенкĕ шĕ н те ĕ ç леме хатĕ р, - тет Баранов. - Вунă ĕ ç кунĕ - уйă хне 8 пин. Вĕ сен килĕ нче пачах та ĕ ç ç ук".

Кунсă р пуç не, Баранов сă махĕ сенчен, унччен Мускав хуралç исене " сана куç ран пă хса кӳ рентерсен те чĕ мсĕ р тă малла" тесе вĕ рентнĕ. Анчах ялтан килекен ç ынсем хă йсене ç акнашкал тытма хă нă хман, " вĕ сен ç ав самантрах реакци пуç ланать", ку вара нумай чухне хирĕ ç ӳ сем патне илсе ç итерет.

Аса илтеретпĕ р, 2013-мĕ ш ç улхи авă н уйă хĕ нче Мускавă н ç урç ĕ р-Хĕ веланă ç администраци округĕ н тӳ рисем ют патшалă х мигранчĕ сене хамă р ç ынсемпе, ç ав шутра Чă ваш Ен ç ыннисемпе, улă штарма шут тытнă. Владимир Говердовский префект каланă тă рă х, юлашкисем " условисемпе хаваспах килĕ шеç ç ĕ, Вă там Ази ç ыннисенчен кая мар ĕ ç леç ç ĕ ".

2012-мĕ ш ç улхи авă н уйă хĕ нче Superjob.ru президенчĕ Алексей Захаров " Эксперт" шурналне урă хларах шухă шлă интервью панă. Унпа килĕ шӳ ллĕ н, Вă там Ази мигранчĕ семпе танлаштарсан, чă ваш ĕ ç ченĕ семшĕ н пысă к конкуренци пырать. Специалист сă махĕ сенчен, вă л паллакан усламç ă сем ытларах чă вашсемпе ĕ ç леме килĕ штереç ç ĕ, мĕ ншĕ н тесен вĕ сем узбексенчен те сахалрах укç а илме хатĕ р. " Ку япă х конкуренци, ç акнашкал конкуренци пулмалла мар, - тесе палă ртнă Superjob.ru ертӳ ç и. - Мĕ нле пулсан та пирĕ н чи малтан хамă р ç ынсем пирки шухă шламалла".

 

Московский охранник: " Чуваши согласны работать за 8 тысяч в месяц"

Чуваши составляют значительную часть охранников, работающих в Москве, причем многие из них трудятся за мизерную зарплату. Об этом говорится в свежем материале журнала " Коммерсантъ-Власть", посвященном тяжелой жизни московских охранников, консьержей и сторожей.

Один из собеседников издания, 38-летний уроженец Мордовии Алексей Пышнев, рассказал об унижениях, с которыми сталкиваются на работе приезжие из регионов при исполнении обязанностей. Часто им приходится слышать фразы вроде: " Вот, понаехали, гастарбайтеры, контролируете, а я тут всю жизнь живу".

Чувашия, наряду с Мордовией и Тывой, - один из тех регионов, жители которых в последнее время все чаще вынуждены из-за бедности уезжать в Москву и устраиваться на низкооплачиваемую работу.

Еще один собеседник " Коммерсанта", " редкость среди столичных охранников - коренной москвич" Алексей Баранов, отметил, что профессия охранника стала восприниматься как непрестижная именно после " нашествия" иногородних.

" Чуваши согласны работать за 800 рублей в день, - говорит Баранов. - Десять смен - 8 тысяч рублей в месяц. У них дома вообще нет работы".

Кроме того, по словам Баранова, раньше московские охранники были приучены к тому, что " если тебя оскорбляют в глаза, ты должен стоять и молчать". Однако приезжающие из деревень люди не привыкли вести себя таким образом - " у них сразу возникает ответная реакция", что зачастую приводит к скандалам.

Напомним, в сентябре 2013 года власти Северо-Западного административного округа Москвы заявили о намерении вытеснить иностранных мигрантов жителями российских регионов, в том числе Чувашии. Как отметил префект Владимир Говердовский, последние " охотно соглашаются на предлагаемые условия и работают ничуть не хуже уроженцев Средней Азии".

В сентябре 2012 года президент портала Superjob.ru Алексей Захаров дал резонансное интервью журналу " Эксперт", рассказав о жестокой конкуренции, которую испытывают чувашские рабочие по сравнению с мигрантами из Средней Азии. По словам специалиста, его знакомые бизнесмены предпочитают работать с чувашами, потому что те берут меньше денег, чем, например, узбеки. " Это плохая конкуренция, не должно быть такой конкуренции, - подчеркнул руководитель Superjob.ru. - Все-таки мы должны в первую очередь заниматься своими гражданами".

 

 

4. Интернетра чă вашла " Том Сойер" тухнă

Чă ваш литературин электронлă вулавă шĕ Марк Твенĕ н " Том Сойер темтепĕ р курса ç ӳ рени" романĕ н чă вашла куç арнă кĕ некипе пуянланнă. Кун пирки авă н уйă хĕ н 1-мешĕ нче Chuvash.Org сайчĕ пĕ лтерет. Проекта пурнă ç лакансем ç ак паллă пулă ма шă пах Вĕ ренӳ кунне халалланă.

Электронлатни ĕ ç не пурнă ç ламашкă н " Хавал" халă х пĕ рлешĕ вĕ пулă шнă. " Ирĕ клĕ сă мах" пĕ лнĕ тă рă х, чă ваш литературине популяризацилес, аталантарас ыйтă ва 2013-мĕ ш ç ултах " Хавал" пĕ рлешĕ вĕ н пĕ р пухă вĕ нче хускатнă ччĕ. Унчченхи ç улсенче тĕ нче литературин сахал мар хайлавне чă вашла куç арнă. Хальхи вă хă тра вара ача-пă ча литературине чă вашла куç арас ĕ ç чарă нса ларни пирки сă мах пынă пухура.

Ача-пă ча литературин куç арă вĕ " таврă ннине" " Том Сойертан" пуç лама шут тытнă. Тетелти версисĕ р пуç не, мобиллĕ хатĕ рсенчен вуламашкă н усă ç сем валли epub формат та пур.

Марк Твенĕ н " Том Сойер темтепĕ р курса ç ӳ рени" романне чă вашла 1979-мĕ ш ç улта Феодосия Ишетер куç арнă. Палă ртса хă вармалла, ярă мă н " Гекльберри Финн темтепĕ р курса ç ӳ рени" романне те чă вашла куç арнă (куç араканĕ - Асклиада Соколова). Ç ав ярă мри " Том Сойер чикĕ леш енче" тата " Том Сойер - детектив" романĕ сен чă вашла версийĕ хальлĕ хе ç ук-ха.



В Сети появился " Том Сойер" в переводе на чувашский

В электронной библиотеке чувашской литературы появился перевод на чувашский язык знаменитого романа Марка Твена " Приключения Тома Сойера". Об этом сообщает 1 сентября сайт Chuvash.Org. Размещение книги в открытом доступе исполнители проекта приурочили ко Дню знаний.

Сканирование и распознавание книги были выполнены при поддержке чувашской общественной организации " Хавал". Как стало известно " Ирĕ клĕ Сă мах", еще в 2013 году на одном из собраний " Хавал" был поднят вопрос о популяризации детской литературы на чувашском языке. Речь шла о том, что мировая классика детской литературы сейчас не переиздается и недоступна широким слоям населения, хотя многие произведения в свое время были переведены на чувашский.

" Возвращение" забытых переводов детской литературы решили начать с " Тома Сойера". Помимо онлайн-версии, пользователям доступен формат epub для чтения с мобильных устройств.

Роман Марка Твена " Приключения Тома Сойера" был переведен на чувашский язык Феодосией Ижедер в 1979 году. Отметим, что в переводе на чувашский существует и следующий роман цикла - " Приключения Гекльберри Финна" (переводчица - Асклиада Соколова). Еще два романа из той же серии - " Том Сойер за границей" и " Том Сойер - сыщик" на чувашский пока не переведены.

 

5. Икчĕ лхелĕ хе аталантарма пулă шакан ç ыпă ç таркă чсем Удмуртире те тухнă

Чă ваш Ен хыç ç ă н икчĕ лхелĕ хе хавхалантаракан ç ыпă ç таркă чсем Удмуртире те сарă лма пуç ланă. " Вераськиськом удмурт кылын" (" Удмуртла калаç атпă р") ятлă пуç арă ва " Удмуртлык" пĕ рлешĕ вĕ пе " Шунды" текен ç амрă ксен организацийĕ пуç арса янă, пĕ лтерет " Уралистика".

Финн-укă рсен сайчĕ хыпарланă тă рă х, " пуç аруç ă сем организацире удмуртла калаç акан ĕ ç ç ыннисене ç ыпă ç таркă чсем саккаслама сĕ неç ç ĕ. Ç апла майпа унта ç ынсемпе удмуртла та калаç ма май пулĕ ".

Ç итес вă хă тра хастарсем ç ынсемпе удмуртла калаç акан вырă нсен карттине ă сталама шутлаç ç ĕ. Вĕ сен шучĕ пе " Ижевск тытă млă хĕ сенче удмуртла ç ă мă ллă н усă курма майсем туса пани чĕ лхене республика шайĕ нче тата анлă рах сарма пулă шĕ ".

Кунсă р пуç не, часах " Удмурт кылэз уже кутэны дась" (" Удмуртла калаç нине хапă л тă ватпă р") ç ыпă ç таркă чсем те сарă лĕ ç. Ç акнашкал ç ыпă ç таркă чсене вара пĕ р-пĕ р ĕ ç ре удмуртла калаç акансем пачах та ç ук пулсан сĕ нĕ ç. Вĕ сем, тен, тĕ слĕ хрен, шалти навигацие е сайта та пулин удмуртла куç арма килĕ шĕ ç.

Тытă млă хсем ĕ ç ре е брендингра удмурт чĕ лхипе усă курнă шă н ятарлă преми тума та шутлаç ç ĕ малашне.

Нумай пулмасть, ака уйă хĕ н 24-мĕ шĕ нче, Шупашкарта чă ваш чĕ лхине сарас тĕ ллевпе ç акнашкал акци хута янă ччĕ. Удмурт хастарĕ сене шă пах ç акă хавхалантарса янă иккен. Аса илтеретпĕ р, ç ак акципе килĕ шӳ ллĕ н тĕ рлĕ предприятисенче " Кунта чă вашла та калаç атпă р" ç ыпă ç таркă чсене вырнаç тарма сĕ неç ç ĕ. Акцие пуç арса яракансем " Ирĕ клĕ х" пĕ рлешĕ вĕ н хастарĕ сем пулчĕ ç.






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.