Функционалды тамақтануда тағамдық қоспаларды қолдану.

Тағ амдық қ оспалар- химиялық зат немесе табиғ и қ осылыс, ө здігінен тағ ам ө німі ретінде қ олданылмайды. Олар ө ндіріс процесі барысында технологияғ а сай ө ндіріс процесін жең ілдеті немесе жақ сарту, сақ тау жә не тасымалдау кезінде ө німнің сыртқ ы тү рі мен органолертикалық қ асиеттерінің тұ рақ ты сақ талуын қ амтамасыз ету ү шін қ осылады.

Тағ амдық қ оспаларды енгізудің негізгі мақ саттары келесідей нә тижелерді қ арастырады:

1. Тағ амдық шикізаттың ө ң деу жә не дайындау технологиясын жетілдіру, тағ ам ө німін дайындау, буып-тү ю, сақ тау жә не тасымалдау. Бұ л жағ дайда қ олданылатын қ оспа шикізаттың сапасыздығ ын жә не технологиялық оперпациялардың антисанитариялық жағ дайда ө ткізіліп жатқ андығ ын бү ркемелеуі қ ажет.

2.Тағ ам ө німінің табиғ и сапасын сақ тау.

3. Тағ ам ө німінің органолептикалық қ асиетін сақ тау жә не сақ тау кезінде тұ рақ тылығ ын қ амтамасыз ету.

Тағ амдық қ оспалардың қ олданылуы ұ зақ пайдаланғ ан жағ дайдың ө зінде де адам денсаулығ ына зиянсыз болуы керек. Тағ амдық қ оспағ а ө німнің тағ амдық қ ұ ндылығ ын жоғ арылататын қ осылыстар жә не биологиялық белсенді заттарғ а жататын дә румендер, микроэлеметтер, амин қ ышқ ылдары жатқ ызылмайды. Бұ л жіктелу олардың технологиялық функциясына байланысты жасалғ ан.

Технологиялық жағ дайда қ олданылатын тағ амдық қ оспалар мен кө мекші материалдар арасында айырмашылық тар бар, кө мекші материалдар- тағ амдық қ оспа емес бола отырып, шикізатты ө ң деу кезінде технологияны жақ сарту ү шін қ осылады; дайын ө німдерде кө мекші материалдар мү лде болмауы керек, бірақ кейде жойылатын қ алдық тар тү рінде анық талуы мү мкін. Тағ амдық қ оспаларды (тұ з, бал, бұ рыш жә не т.б.) адамзат баласы ұ зақ жылдар бойына қ олданып келеді, бірақ олар XIX ғ асыр соң ында кең інен қ олданыла бастады жә не бұ л халық санының артуымен, яғ ни тағ ам ө німдерінің қ ажеттілігінің кө лемінің артуымен, биотехнология жетістіктерімен дә стү рлі технологияны жетілдірумен тығ ыз байланысты болды. Бү гінгі таң да ө ндірушілердің тағ амдық қ оспаларды кең пайдалану себептерін кө рсетуге болады. Оларғ а:

• ө ндірілген ө нім алыс қ ашық тық тарғ а тасымалданатын болғ андық тан қ азіргі жағ дайда ө нім сапасын сақ талу мерзімін ұ зарту жағ дайында тағ амдық қ оспалардың қ осылу қ ажеттілігін анық тайды;

• қ азіргі тұ тынушылардың жылдам ө згеретін ө німнің дә мі мен сыртқ ы тү рі жә не қ ажеттіліктерінен, қ ымбат емес қ ұ нынан, пайдалану қ олайлылығ ынан тұ ратын жекелік кө зқ арастары, мысалы, ароматизаторлар, бояғ ыштар жә не басқ а да тағ амдық қ оспаларды қ ажет етеді.

• ө нім консистенциясын реттейтін тағ амдық қ оспаларды пайдаланумен байланысты тағ амдану ғ ылымының қ азіргі талаптарына сай жаң а тағ ам тү рін жасау.

• дә стү рлі тағ амдық ө німдер алу технологиясын жетілдіру, жаң а тағ амдық ө німдер тү рін, соның ішінде функционалды мақ саттағ ы ө німдерді алу.

Тү рлі мемлекеттерде қ олданылатын тағ амдық қ оспаларының саны бү гінгі таң да 500 ден астам атаулары бар. Европалық кең еспен тү рлы елдерде оларды тиімді пайдаланудың «Е» литерасымен берілген сандық кодталғ ан рационалды жү йесі жасалды. Ә рбір тағ амдық қ оспағ а ү ш немесе тө рт нө мерден тұ ратын мә н беріледі.