Мәліметтер қорын программалық жабдықтау

Жү йелік жә не пайдаланушылық қ ұ ралдар. Мә ліметтер қ орын басқ ару жү йесі (МҚ БЖ)

Информациялық жү йелердегі информацияны ө ң деудің қ олданбалы программасын жобалау ә дістерінің негізін 1960 жылдары Дж.Мартин, Ý.Йордан жә не Л.Константайн сияқ ты белгілі мамандар қ алағ ан. Программаның бір жолын жазбас бұ рын оны дайындауғ а кететін уақ ыттың 60 пайызынан кө бі программаны жобалауғ а жұ мсалатын екен.

Қ азіргі қ олданбалы программаларды дайындау технологияларының ө те мық тылығ ына қ арамастан, егер программаның жобасын жасауғ а, шешілуге тиісті мә селелерді анық тау кезең іне барынша назар аударып, ә бден пысық тамаса, соң ында оны жө ндеуге кө п уақ ыт жоғ алту мү мкін. Жә не де егер программа қ ұ рылымы, жобасы дұ рыс келістірілмеген болса, программағ а жаң а функция енгізу немесе ондағ ы кемшіліктерді жө ндеу ү лкен қ аржы шығ ынына да ұ шыратуы мү мкін. Қ олданбалы программаны жобалаудың негізгі кезең дерін келесі тү рде атап айтуғ а болады:

1. Мә селенің қ ойылымы – тақ ырыпты зерттеу, яғ ни шешілуге тиісті мә селелерді анық тау.

2. Мә селелердің шешілу тә ртібін анық тау - программаның ү йлесімді орындалуын қ амтамасыз ету.

3. Алғ ашқ ы деректерді (ө ң делетін мә ліметтерді) талдау.

4. Мә ліметтер қ ұ рылымын анық тау – бұ л реляциялық мә ліметтер қ орын басқ ару жү йелерінде (РМҚ БЖ) кестелерді қ алыптастыру деп аталады.

5. Қ олданбалы программа дайындау.

6. Программаның дұ рыстығ ын орындап тексеру жә не оны жетілдіру.

Жалпы, мә ліметтер қ орын басқ ару жү йелерінде (МҚ БЖ) қ олданбалы программа жобалауда негізгі екі бағ ыт қ олданылады: тө меннен жоғ ары жә не жоғ арыдан тө мен бастау. Тө меннен жоғ ары жобалау ә дісінде мә ліметтер қ орының қ ұ рылымын анық тау алдымен ө ң делетін информацияғ а тә н барлық атрибуттарды анық тап алып, оларды қ алыптастыру теориясы (normalіzatіon) бойынша жеке обú екттерге жіктеуге бағ ыталғ ан болса, жоғ арыдан тө мен ә дісінде алдымен қ ойылғ ан мә селеге байланысты жоғ арғ ы дең гейдегі информациялық обú екттер мен олардың байланысы зерттеліп, ә рі қ арай олар ө зара байланыстағ ы қ арапайым информациялық қ атыстарғ а (кестелерге) жіктеледі.

Концептуалдық жобалау кезең інде программада қ арастырылатын негізгі мә селелер мен функциялар анық талып, ө ң делетін алғ ашқ ы информацияны талдау мен оның қ ұ рылымын анық тау қ арастырылады. Концептуалдық жобалау нә тижесінің бірі қ ойылғ ан мә селенің информациялық моделі – ER-диаграммасы (Entіty Relatіonshіp Dіagramm) болып табылады.

Логикалық жобалау барысында ER-моделі негізінде реляциялық жү йелердің мү мкіндігі ескерілген мә ліметтердің логикалық моделі анық талады: мә ліметтер кестелерінің арасындағ ы n-n (кө пке-кө п) байланысы n-1 (кө пке-бір) жә не 1-n (бірге-кө п) байланыстарына жіктеледі жә не кестелердің қ алыптастыру (normalіzatіon) тә ртібін қ анағ аттандыратындығ ы тексеріледі.

Физикалық жобалау кезең інде МЛМ нақ ты РМҚ БЖ-нде физикалық моделге тү рлендіріледі.