Темир Строй Сервис И Ко» ЖШС мен кәсіпкерлік тәуекелдіктің банкроттылығын талдау

Қ Р-сы жағ дайында банкроттық механизмінің нормативті –қ ұ қ ық тық базасы ретінде ә дебиеттер тізімінде кө рсетілген қ ұ жаттар пайдаланылады.

Қ Р-ның «Банкроттық жайында» Заң ына сә йкес, кә сіпорынның банкроттығ ы туралы шешімі ерікті немесе еріксіз тү рде қ абылданады.Банкроттық, борышкердің сотқ а жазғ ан ө тініші бойынша ерікті тү рде немесе оның ө зінің банкроттығ ы жайында соттан тыс тү рде хабарлауы жолымен жасалады.Ал еріксіз тү рде, кредиторлардың немесе «Банкроттық жайында» Заң ымен ө кілет берілген тұ лғ алардың ө тініші негізінде жасалады.

Банкроттық нарық шаруашылығ ының бір категориясы болып табылады.Ол соттың шешімі мен немесе кредитордың келісімі бойынша соттан тыс ресми тү рде жарияланады.Қ Р «Банкроттық туралы»07.04.95 жылғ ы №2173 Заң ына сә йкес қ арызды тө леуге шамасы жоқ ұ ғ ымы ақ шалай міндеттер бойынша кре-диторлар сұ ранысын, ең бекақ ы тө леу талабын қ анағ аттандыра алмау, сонымен қ атар ө зіне тиісті мү лік есебінен бюджет мен бюджеттен тыс қ орларғ а міндетті тө лемдерді қ амтамасыз ете алмау жатады.

Банкроттық мына себептерден пайда болады:

1. экономиканы реформалаудың нормативті жә не заң шығ аратын базаларының қ аржылық, ақ ша жә не несие салық жү йелерінің жетілмегендігі;

2. инфляцияның аса жоғ ары дең гейі;

3. фирманың қ ұ нды қ ағ аздарының нарық тық қ ұ нының тө мендеуі;

4. банкроттық тың уақ ытында болжап жә не келешекте одан сақ тана алмау;

5. жарнама, ө тімділік жү йесінің болмауы, сұ ранысты дұ рыс зерттемегендіктен сату кө лемінің тө мендеуі;

6. ақ талмағ ан жоғ ары шығ ындар;

7. ө ндіріс циклінің ө те кө лемді болуы;

8. ү лкен қ арыздар мен ө зара тө лей алмаулар;

9. ескі басқ арма басшыларының нарық ты қ ұ руғ а бейімделе алмауы, сұ ранысы жоғ ары ө німдерді шығ аруда іскерлік кө рсетпеуі, инвестициялық, бағ алық қ ар -жылық саясаттың тиімдісін таң дай алмауы.

Кә сіпорынның жаппай банкроттық қ а ұ шырауы жағ ымсыз ә леуметтік қ иын-дық тарғ а соқ тыруы мү мкін, сондық тан нарық тық экономикасы дамығ ан елдерде оларды толық кү йреуден қ орғ ау мен алдын алудың белгілі механизмі қ алып-тасқ ан. Қ Р «Банкроттық жайында» заң ына сә йкес кә сіпорынның банкроттығ ы туралы шешімі ерікті немесе еріксіз тү рде қ абылданады.Банкроттық борыш-кердің сотқ а жазғ ан ө тініші бойынша ерікті тү рде немесе оның ө зінің банкрот-тығ ы жайында соттан тыс тү рде кредиторлармен келісімге келе отырып, ресми тү рде хабарлауы жолымен жасалады.Ал еріксіз тү рде кредиторлардың немесе «Банкроттық жайында» заң ымен ө кілет берілген тұ лғ алардың ө тініші негізінде жасалады. Банкроттық жайында кредитордың ө тінішпен сотқ а баруына негіз болып бо-рышкердің тө леу қ абілеттілігінің болмауы табылады.Егер борышкер ө зінің мін-деттемелерін 3 ай ішінде орындай алмаса, оның тө лем қ абілеті жоқ деп санала-ды. Банкроттық жайында кредитордың ө тінішпен сотқ а баруына негіз болып борышкердің тө леу қ абілетінің болмауы табылады.Егер борышкер ө зінің міндеттемелерін 3 ай ішінде орындай алмаса, оның тө лем қ абілеті жоқ деп саналады.Кредитордың борышкерге қ ойғ ан талаптарының сомасы 150 айлық есепті кө рсеткіштерден жоғ ары болса ғ ана, банкроттық жайында іс сотпен қ аралады. Кә сіпорынның банкроттылығ ымен болжау бойынша қ ұ ралдарды кең пайдалана отырып, кә сіпорынның дағ дарыс жағ даынан шығ у шараларын ойластыруғ а мү мкіндік туғ ызады.Болжау, қ алыптасып жатқ ан тенденцияларды зерттеп қ арауғ а сыртқ ы, ішкі жағ дайлардың ә серін есепке ала отырып, қ аржылық саясатты жү ргізу ү шін, кә сіпорынның келешегі тө лем қ абілеттігінің тө мендеуі немесе жоғ арылауы қ андай деген ең маң ызды сұ рақ қ а жауап беру керек. Қ аржылық жағ дайды болжау- перспективалық талдаудың негізгі міндеті. Талдаудың бұ л тү рі, шаруашылық қ ызметінің қ аржылық нә тижесін зерттеу негізінде, болашақ міндеттерін анық тау, стратегиялық басқ ару міндеттерін шешу ү шін ә кімшілікті ақ параттармен қ амтамасыз етуі тиіс. Мақ сатқ а сә йкес талдауды жү ргізу, орта мерзімді болашақ қ а(2-3 жыл) жә не ұ зақ мерзімді болашақ қ а негізделуі керек.