Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Канцерогендер


⇐ ПредыдущаяСтр 2 из 7Следующая ⇒




       
 
 
   

 

 


Онкогендердің белсенденуі - Протоонкогеннің амплификациясы - Протоонкогеннің нү ктелі мутациясы - Транслокация - Промотордың қ осылуы
 
 


Онконә руыздардың тү зілуі:

- ө су жайты

- ө су жайтының қ абылдағ ышы

- серпінді екіншілік таратушылар

- транскрипция жайты

 Антионкогендердің ә серсізденуі   - пролиферация тежегіштерінің - пролиферация тежегіштерінің қ абылдағ ыштарының - серпінді екіншілік таратушылар тежегіштерінің - транскрипция тежегіштерінің - жойылуы     Апоптозды реттейтін тектердің зақ ымдануы - апоптоз тектерінің ә серсізденуі   - антиапоптоз тектерінің белсенділенуі

Қ алыпты қ ан тү зуші жасушаның лейкоз жасушасына айналуы

 
 


Лейкоз жасушаларының кө беюі, лейкоз жасушаларының клоны тү зілуі (моноклондық саты)

 
 


Ө спенің ү деуі:

Геномның тұ рақ сыздығ ы

¯

Тоқ таусыз мутациялар

¯

химиотерапияғ а тө зімді қ атерлі клондардың пайда болуы (поликлондық саты)

 
 


метастаздануы бауырда, бү йректе, лимфа тү йіндерінде жә не басқ а ағ заларда лейкоздық сің беленудің тү зілуі

Миело - жә не лимфопролиферациялық синдромның клиникалық кө ріністері жә не олардың патогенезі

Кө ріністері Патогенезі
Анемиялық синдром Ø қ ызыл сү йек кемігінің эритроидты ө сіндісінің тежелуі Ø эритроциттердің гемолизі Ø Геморрагиялық синдром
Геморрагиялық синдром (қ ызыл иектен, мұ рыннан, ішектен қ ан кету, тіршілкке маң ызды ағ заларғ а қ анқ ұ йылу) Ø Тромбоцитопения (тромбоцитопоэздің тежелуі) Ø Тромбоцитопатия Ø Коагулопатия Ø Вазопатия
Жұ қ палық синдром: жұ қ паларғ а тө зімділіктің тө мендеуі (бактерияғ а, саң ырауқ ұ лақ қ а, вирустарғ а) Ø Лейкоциттердің фагоциттік белсенделігінің тө мендеуі Ø Антидене тү зілуінің азаюы Ø Т-лимфоциттер қ ызметінің бұ рмалануы
Метастаздық синдром: Бауырдың, кө кбауырдың, лимфо тү йіндерінің ұ лғ аюы; нейролейкемия Лейкоз жасушаларының метастаздануы жә не бауырда, кө кбауырда, лимфо тү йіндерінде, тимуста, мида жә не жұ лында қ ан тү зуші ошақ тар тү зілуі
Уланулық синдром: қ ызба, тә беттің болмаукы, дене салмағ ының азаюы, ә лсіздік, қ атты терлегіштік   Ø Зақ ымдану дә некерлерінің –лейкоз жасуналары ыдырағ анда тү зілетін нуклеопротеидтердің жиналуы Ø Зат алмасуының бұ зылуы
Сү йектердің (қ уыс сү йектер, омыртқ ы) ауыруы Ø Сү йеккеміктік гемопоэз тінінің ө спелік гиперплазиясы

 

Балалардағ ы лейкоздардың ерекшеліктері.

Лейкоз балаларда қ атерлі тү зілістердің басым бө лігін қ амтиды.

Балаларда лейкоз барлық уақ ытта қ ауырт лимфобласты болып келеді. Балалардың лейкозбен ауыруы 2-ден 4 жас аралығ ында жиі кездеседі, бұ дан кейін 12-14 жастағ ы жасө спірімдерде жиілейді. Кейде балалар ө мірінің алғ ашқ ы айында, алғ ашқ ы аптасында, тіпті алғ ашқ ы кү ндерінде ауырады. Ер балаларда қ ауырт миелолейкозғ а қ арағ анда лимфолейкоз 5 рет жиі, ал қ ыздарда миелолейкозғ а қ арағ анда лимфолейкоз 2 рет жиі кездеседі. Ерте жастағ ы балаларда қ ауырт лейкоз ересектердегідей кө біне алейкемиялық немесе сублейкемиялық тү рде болады. ал созылмалы миелолейкоз ә руақ ытта лейкемиялық болады.

Аурудың балаларда кенеттен басталады, аурудың ең ерте белгісі - сү йектердегі ауыру сезімі, лимфо тү йіндер, бауыр, кө кбауырдың ұ лғ аюы. Қ ауырт лейкоздың жиі белгісіне гингивит, стоматит дамуымен, асқ орытудың сә йкес бұ зылыстарымен кө рінетін терінің жә не ауыз қ уысының, ішектің шырышты қ абаттарының некроздық зақ ымданулары жатады.

4. Кө рсетілімдік материал: дә рістің мультимедиялық кө рсетілімі

5. Қ ан жү йесі бойынша дә рістерге ә дебиеттер

Ә ДЕБИЕТ:

Негізгі:

1. 1. Ә.Нұ рмұ хамбетұ лы. Патофизиология. – Алматы; РПО «Кітап», 2007. – С. 297-324.

2. Патофизиология учебник / СД. Литвицкий П.Ф. – 4-е изд. – М., ГЭОТАР-МЕД., 2008. – С. 309-318.

3. Патофизиология//Под ред. Новицкого В.В., Гольдберга Е.Д., Уразовой О.И.– М., ГЭОТАР-МЕД., 2т. 2009.- С. 27-62

4. Патологическая физиология//Под ред. Зайко Н.Н., Быця Ю.В. - Москва: МЕДпресс-информ, 2004 – С. 351-370

5. Патофизиология. Основные понятия: учебное пособие. Ефремов А.В.– М., 2008.– С.83-92

Қ осымша:

6. Нурмухамбетов А.Н. Патофизиология в схемах и таблицах – Кітап, 2004 – С.178-190.

7. Руководство по гематологии//Под ред. А.И Воробьева.- М.: Ньюдиамед, 2007.-1275 с.

8. Шиффман Ф. Дж. Патофизиология крови. Пер. с англ. – М. – СПб: ЗАО «Издательство Бином», «Невский Диалект», 2007 – 448с.

9. Л.А. Кузьмина. Гематология детского возраста. М.: 2001.- 400 с.

6. Қ ан жү йесі бойынша дә ріске бақ ылау сұ рақ тары

1. патогенезі бойынша анемияның жіктелуі

2. теміртапшылық ты анемияның қ ан кө рінісі

3. тромбоцитопатиядағ ы қ анағ ыштық тың патогенезі

4. лейкоздардың патогенезі

 

ТӘ ЖІРИБЕЛІК САБАҚ ТАРҒ А АРНАЛҒ АН Ә ДІСТЕМЕЛІК Ұ СЫНЫСТАР

№ 1 тақ ырып. «АНЕМИЯЛАР».

Мақ саты:

1. Анемиялық синдромның этиологиясы мен патогенезін мең геру

Оқ ытудың міндеттері:

Берілген тақ ырыпты мең герген студент орындай алады:

· Анемияны жіктеп, анемиялық синдром дамуының себептерін сипаттауды

· анемиялық синдромның патогенезін кө рсетіп, балалар мен жасө спірімдерде анемиялық синдром дамуының ерекшеліктерін кө рсетуді

· ә ртү рлі анемиясы бар науқ астардың гемограммаларын сараптауды

· ә ртү рлі анемиясы бар науқ астардың қ ан жағ ындысын сараптауды

· ситуациялық есептерді қ орытындылауды

Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:

1. Анемия аныктамасы, анемияларда эритроциттердің сапалық ө згерістері, жіктелу ұ станымдары

2. Жедел постгеморрагиялық анемияның этиологиясы мен патогенезі.

3. Гемолиздік анемия, анық тамасы, эритроциттердің тамыр ішілік жә не тамырдан тыс гемолизінің этиологиясы мен патогенезі, тұ қ ым куатын жә не жү ре пайда болғ ан гемолиздік анемияларда шеткері қ ан кө рінісінің ө згерістері.

4. ВитаминВ12, -фолий тапшылық ты, темір тапшылық ты анемиялардың патогенезі.

5. Аплазиялық анемиялар, себептері, қ ан тү зілуі бұ зылыстары мен клиникалық кө ріністерінің патогенезі.

6. Балалар мен жасө спірімдерде анемия дамуының ерекшеліктері

Ү йрету жә не оқ ыту ә дістері: Пікірталас, шағ ын топпен жұ мыс істеу: тә жірибелік жануарлар мен анемиялық синдромы бар аурулардың қ ан жағ ындысын зерттеу, гемограммаларды талдау, ситуациялық есептерді шығ ару, оқ ыту бағ дарламаларымен жү мыс жасау

Тә жірибелік жұ мыстар

№ 1 Тапсырма. Жедел уытты-гемолиздік анемияны микроскоппен қ арап тексеру жә не қ ан ө згерістерінің суретін салу.

Ә дісі: Қ ан жағ ындысының имерсиялық ү лкейту арқ ылы анизоциттерді, пойкилоциттерді табу, базофильді денешіктердің жә не патологиялық денешіктерін (Жолли денешіктері, Кебот жү зіктері), жас жетілмеген жасушаларын анық тау (полихроматофильдер).

№ 2 Тапсырма. Темір тапшылық ты анемия кезіндегі қ ан жағ ындысын микроскопта зерттеу.

Ә дісі: қ ан жағ ындысынан эритроциттердің анизоцитозы мен пойкилоцитозын табу керек.

№ 3 Тапсырма. Мынандай сапалық эритроциттердің ө згерістері кездесетін анемияны кө рсетің із.

 

 

 


№ 4 Тапсырма. Гемограммадарды ажырату жә не оларғ а қ орытынды жасау  
№1 гемограмма Эритроциттер ……….3.0х1012 /л Гемоглобин ……….81г /л. Т.К. ……….? Лейкоциттер……….7, 5х109/л Лейкоциттік ө рнек: Эозинофилдер ……….2% Базофилдер ……….0% Нейтрофилдер: метамиелоциттер ……….0% таяқ ша ядролылар ……….4% бө лшектенген ядролылар ……….54% Лимфоциттер ……….37% Моноциттер …….3% Қ ан жағ ындысында: эритроциттердің анизоцитозы, пойкилоцитозы, микросфероцитоз. Ретикулоциттер – 7%. №2 гемограмма Эритроциттер …….2, 2х1012 /л Гемоглобин ……….81г /л. Т.К. ……….? Тромбоциттер……….290х109/л Лейкоциттер……….14х109/л Лейкоциттік ө рнек: Эозинофилдер ……….4% Базофилдер ……….0% Нейтрофилдер: метамиелоциттер ……….4% таяқ ша ядролылар ……….12% бө лшектенген ядролылар..............58% Лимфоциттер ……….16% Моноциттер ……….6% Қ ан жағ ындысында: эритроциттер анизоцитозы (макроцитоз), пойкилоцитозы, полихроматофилді эритроциттер, нормобласттар, базофилді нү ктеленген эритроциттер.
№3 гемограмма Эритроциттер ……….3, 6х1012 /л Гемоглобин ……….95г /л. Т.К. ……….? Тромбоциттер……….280х109/л Лейкоциттер……….16х109/л Лейкоциттік ө рнек: Эозинофилдер ……….3% Базофилдер ……….1% Нейтрофилдер: метамиелоциттер ……….2% таяқ ша ядролылар ….9% бө лшектенген ядролылар ……….64% Лимфоциттер ……….18% Моноциттер……….3% Қ ан жағ ындысында: анизоцитоз (макроцитоз), пойкилоцитоз, ретикулоцитоз-4%, полихроматофилдер, бірен-саран нормобластар. № 4 гемограмма. Эритроциттер ……….3, 02х1012 /л Гемоглобин ……….72г /л Т.К. ……….? Ретикулоциттер ……….4% Тромбоциттер ……….400х109/л Лейкоциттер ……….9х109/л Лейкоциттік ө рнек: Эозинофилдер ……….1% Базофилдер ……….0% Нейтрофилдер: метамиелоциттер ……….0% таяқ ша ядролылар ……….4% бө лшектенген ядролылар ……….63% Лимфоциттер ……….25% Моноциттер ……….7% Қ ан жағ ындысында: анизоцитоз, пойкилоцитоз, нысана тә різді эритроциттер
№ 5 гемограмма Эритроциттер ……….1, 8х1012 /л Гемоглобин ……….54г /л. Т.К. ……….? Тромбоциттер……….94х109/л Лейкоциттер……….3, 2х109/л Лейкоциттік ө рнек: Эозинофилдер ……….0% Базофилдер ……….0% Нейтрофилдер: метамиелоциттер ……….0% таяқ ша ядролылар ……….0% бө лшектенген ядролылар ……….26% Лимфоциттер ……….63% Моноциттер ……….11% Қ ан жағ ындысында: анизоцитоз, пойкилоцитоз, ретикулоциттер – 0, 1%.   № 6 гемограмма. Эритроциттер ……….3, 8х1012 /л Гемоглобин ……….68г /л. Т.К. ……….? Тромбоциттер……….280х109/л Лейкоциттер……….4, 5х109/л Лейкоциттік ө рнек: Эозинофилдер ……….2% Базофилдер ……….1% Нейтрофилдер: метамиелоциттер ……….0% таяқ ша ядролылар ……….4% бө лшектенген ядролылар ……….56% Лимфоциттер ……….30% Моноциттер ……….7% Қ ан жағ ындысында: гипохромия, едә уір мө лшерде микроциттер, пойкилоциттер, анулоциттер, ретикулоциттер – 0, 1%.
№ 7 гемограмма. Эритроциттер ……….1, 44х1012 /л Гемоглобин ……….66г /л Т.К. ……….? Тромбоциттер……….120х109/л Лейкоциттер……….2, 8х109/л Лейкоциттік ө рнек: Эозинофилдер ……….5% Базофилдер ……….0% Нейтрофилдер: метамиелоциттер ……….0% таяқ ша ядролылар ……….1% бө лшектенген ядролылар ……….43% Лимфоциттер ……….48% Моноциттер……….3% Қ ан жағ ындысында: айқ ын анизоцитоз (макроцитоз), пойкилоцитоз, мегалоциттер, мегалобласттар, базофилді нү ктеленген эритроциттер жә не басқ а патологиялық қ осындылар, гиперсегменттелген нейтрофилдер, ретикулоциттер-0, 1%. № 8 гемограмма. Эритроциттер ……….2, 9х1012 /л Гемоглобин ……….52г /л Т.К. ……….? Ретикулоциттер ……….5% Тромбоциттер……….280х109/л Лейкоциттер……….3, 8х109/л Лейкоциттік ө рнек: Эозинофилдер ……….0, 5% Базофилдер ……….0% Нейтрофилдер: метамиелоциттер ……….0% таяқ ша ядролылар ……….0, 5% бө лшектенген ядролылар ……….70% Лимфоциттер ……….27% Моноциттер……….2% Қ ан жағ ындысында: анулоциттер, пойкилоциттер, эритроциттердің базофилді пунктациясы, қ ан сары суында темір мө лшері кө бейген.  
       

№ 5 тапсырма. Ситуациялық есептерді шығ ару.

Есеп

14 жастағ ы науқ ас К., ауруханағ а ә лсіздік, бас айналу, дене қ ызымының кө терілуі, жұ тынғ анда ауыру сезіміне шағ ымданып тү сті. Ауру тарихынан науқ ас уытқ орлық пен ауыратындығ ы, соң ғ ы ү ш айда бензолдың буымен дем алғ андығ ы анық талды. Терісінің бозарғ аны, ұ сақ нү ктелі жә не дақ тыкө птеген қ анқ ұ йылулар, ауызы мен кө мейінде некроздық жаралар, бауыры мен кө кбауыры ұ лғ аймағ ан. Қ ан сараптамасы:

гемаглобин – 60 г/л; эритроциттер – 2, 7х1012/л; ретикулоцит – 0%;

тромбоцит - 28 х109 ; лейкоцит -1, 5 х109/л;

нейтрофилдер: метамиелоцит -0%; таяқ шаядролылар - 0%; бө лшектенген ядролылар-15%

эозинофил -0%; базофил – 0%; лимфоцит – 82%; моноцит – 3%; ЭТЖ- 45мм/сағ.

Қ ызыл сү йек кемігі: қ ызыл сү йек кемігінің айқ ын босап қ алғ андығ ы жә не аздағ ан қ антү зу ошақ тары кө рінеді.

1. анемия дамуының патогенезі қ андай?

2. гематологиялық диагноз қ андай обьективті мә ліметті тұ жырымдайды?

Есеп

38 жастағ ы науқ ас Д., ауруханағ а ә лсіздік, қ атты шаршағ ыштық, шашының тү суі, тырнақ тарының сынғ ыштығ ы жә не қ абыршық танғ аны, дә м сезгіштігінің бұ рмалануы, кө ктем мен кү зде кү шейетін, ашқ арында эпигастр аймағ ындағ ы ауыру сезіміне шағ ымданып тү сті. Қ ан сараптамасы:

гемоглобин – 70 г/л; эритроцит – 3, 5 х 1012/л; тү стік кө рсеткіш– 0, 6

ретикулоцит – 0, 1%; тромбоцит - 385 х109/л; лейкоцит - 4, 0 х109/л

нейтрофилдер: метамиелоцит -0%; таяқ шаядролы -2%; бө лшектенген ядролы- 65%

эозинофил -3%; базофил – 0%; лимфоцит – 26%; моноцит – 4%

Қ анның темірбайланыстыратын қ абілеті жоғ арылағ ан, ферритин дең гейі тө мен.

Қ ан жағ ындысы: микроциттер, анулоциттер. Сү йек кемігінде сидеробластар саны азайғ ан.

  1. науқ аста қ андай анемия дамығ ан?
  2. анемияның себебі қ андай?

Есеп

2 жастағ ы бала Б., лет, ауруханағ а анемия диагнозы жолдамасымен келіп тү сті. Ауру тарихынан баланың шала туылғ андығ ы, жиі суық тиіп ауырғ андығ ы белгілі болды. Балада тә бетінің тө мендегені, терісінің қ ұ рғ ағ андығ ы, тырнағ ының сынғ ыштығ ы, шашының тү сетіндігі, ауыздық шық қ андығ ы кө рінеді. Қ ан талданымы:

гемоглобин – 60 г/л; эритроциттер – 3, 0 х 1012/л; тү стік кө рсеткіш – 0, 6

ретикулоциттер – 2, 5%; тромбоциттер - 170 х109/л; лейкоциттер - 4, 4 х109/л

нейтрофилдер: метамиелоцит -0%; таяқ ша ядролылар -2%; сегментоядролылар– 48%

эозинофилдер -3%; базофилдер – 0%; лимфоциттер – 39%; моноциттер – 7%

ЭШЖ 22 мм/сағ; сидеропения

Қ ан жағ ындысында: анизоцитоз, пойкилоцитоз, микроциттер

  1. Науқ аста анемияның қ ай тү рі?
  2. Анемияның мү мкіндік себебі қ андай?

Есеп

22 жастағ ы науқ ас М., ауруханағ а ә лсіздік, шаршағ ыштық, бас айналу, жү рек қ ағ ысы, тыныштық тағ ы ентігу, денесінде қ анқ ұ йылу ошақ тарының пайда болғ андығ ына шағ ымданып тү сті. Қ арап тексергенде терісінің бозғ ылттығ ы, бетінің ісің кілігі, кө птеген ұ сақ нү ктелі жә не дақ ты қ анқ ұ йылулар анық талдыбауыры, кө кбауыры, лимфа тү йіндері ұ лғ аймағ ан.

Қ ан талданымы:

гемоглобин – 50 г/л; эритроциттер – 1, 5 х 1012/л; тү стік кө рсеткіш – 1, 0

ретикулоциттер – 0%; тромбоциттер - 26 х109/л; лейкоциттер - 1, 4 х109/л

нейтрофилдер: метамиелоциттер - 0%; таяқ ша ядролы -1%; сегментоядролылар- 17%

эозинофилдер -3%; базофилдер – 0%; лимфоциттер – 79%; моноциттер – 3%

ЭШЖ - 41 мм/сағ. Қ анда темір мен билирубиннің мө лшері қ алыпты.

Қ ан жағ ындысында: эритроциттердің анизоцитозы жә не пойкилоцитозы, нейтрофилдердің улы тү йіршіктенуі. Сү йек кемігін тексергенде гемобластоз белгілері анық талғ ан жоқ.

  1. Науқ аста анемияның қ ай тү рі?
  2. Байқ алғ ан ө згерістердің патогенезі қ андай?

Есеп

Науқ ас В., 32 жаста, ауруханағ а қ атты ә лсіздік, денесінің қ алтырауымен қ абаттасқ ан қ ызымының кө терілуі, белінің ауыруы, тыныштық тағ ы ентігу, жү рек аймағ ындағ ы ауыру сезімі, жү рек қ ағ ысына шағ ымданып тү сті. Қ арап тексергенде терісі мен кө зінің ақ қ абығ ының сарғ ыштанғ аны, сипағ анда кө кбауырының ұ лғ айғ аны мен ауыратындығ ы анық талды.

Қ ан талданымы:

гемоглобин – 40 г/л; эритроциттер – 1, 5 х 1012/л; тү стік кө рсеткіш – 0, 8

ретикулоциттер – 28%; тромбоциттер - 180 х109/л; лейкоциттер – 14, 5 х109/л

нейтрофилдер: метамиелоциттер -2%; таяқ ша ядролы -11%; сегментоядролылар -58% эозинофилдер - 4%; базофилдер – 1%; лимфоциттер – 17%; моноциттер – 3%

ЭШЖ - 40 мм/сағ

Қ ан жағ ындысында: эритроциттердің анизоцитозы жә не пойкилоцитозы, полихроматофилия, нормобластар.

Қ анда тура емес (бос, коньюгацияланбағ ан) билирубиннің мө лшері артпағ ан. Эритроциттердің осмостық тө зімділігі тө мендеген.

  1. Науқ астағ ы анемияның мү мкіндік себебі қ андай?
  2. Бұ л қ андай анемия?

Есеп

Науқ ас Н., 35 жаста, ауруханағ а ә лсіздікке, қ атты шаршағ ыштық қ а, физикалық жү ктеме кезінде жү регінің қ ағ атындығ ына шағ ымданып келді. Ауру тарихынан оның жас кезінен ә лсіздік пен қ атты шаршағ ыштық байқ алғ ан. Науқ астың ә кесі мен баласы анемиямен ауырады.

Қ ан талданымы:

гемоглобин – 70 г/л; эритроциттер – 3, 5 х 1012/л; тү стік кө рсеткіш – 0, 6

ретикулоциттер – 0, 4%; тромбоциттер - 295 х109/л; лейкоциттер – 3, 9 х109/л

нейтрофилдер: метамиелоциттер - 0%; таяқ ша ядролылар - 4%; сегментоядролылар - 44%

эозинофилдер -1%; базофилдер – 0%; лимфоциттер – 46%; моноциттер – 5%.

ЭШЖ - 30 мм/сағ

Қ ан жағ ындысында: эритроциттердің анизоцитозы жә не пойкилоцитозы, гипохромды эритроциттер.

Сү йек кемігінде сидеробластар мө лшері жоғ арылағ ан. Қ ан сары суының темір байланыстыратын қ абілеті тө мендеген.

Қ анда билирубин мө лшері қ алыпты.

Бұ л жағ дайда қ андай анемия туралы ойлауғ а болады? Клиникалық кө ріністерінің патогенезін тү сіндірің із.

Ә ДЕБИЕТТЕР

Негізгі

1. Ә.Нұ рмұ хамбетұ лы. Патофизиология. – Алматы; РПО «Кітап», 2007. – С. 297-324.

2. Патофизиология учебник / СД. Литвицкий П.Ф. – 4-е изд. – М., ГЭОТАР-МЕД., 2008. – С. 309-318.

3. Патофизиология//Под ред. Новицкого В.В., Гольдберга Е.Д., Уразовой О.И.– М., ГЭОТАР-МЕД., 2т. 2009.- С. 27-62

4. Патологическая физиология//Под ред. Зайко Н.Н., Быця Ю.В. - Москва: МЕДпресс-информ, 2004 – С. 351-370

5. Патофизиология. Основные понятия: учебное пособие. Ефремов А.В.– М., 2008.– С.83-92

Қ осымша

6. Нурмухамбетов А.Н. Патофизиология в схемах и таблицах – Кітап, 2004 – С.178-190.

7. Руководство по гематологии//Под ред. А.И Воробьева.- М.: Ньюдиамед, 2007.-1275 с.

8. Шиффман Ф. Дж. Патофизиология крови. Пер. с англ. – М. – СПб: ЗАО «Издательство Бином», «Невский Диалект», 2007 – С.71-123.

9. Л.А. Кузьмина. Гематология детского возраста. М.: 2001.- 400 с.

 

БАҚ ЫЛАУ (сынамалық тапсырмаларды орындау)

«Патологиялық физиология бойынша сынамалық тапсырмалар» сынамалық тапсырмалардың нұ сқ асы // Қ азак тіліне аударғ ан М.Б.Байбө рі, редакциялағ ан Т.П.Ударцева, Н.Н.Рыспекова.– Б 243-270.

№ 2 тақ ырып: ЛЕЙКОЦИТОЗДАР ЖӘ НЕ ЛЕЙКОПЕНИЯЛАР. ЛЕЙКОЗДЫҢ Ә РТҮ РІНДЕ Қ АННЫҢ ЖАСУШАЛЫҚ Қ Ұ РАМЫ МЕН Қ АН ТҮ ЗІЛУІНІҢ ПАТОФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ.

Мақ саты:

· Лейкоцитоздар мен лейкопениялардың, миело- жә не лимфопролиферациялық синдромның жалпы этиологиясы мен патогенезін мең геру

Оқ ытудың міндеттері:

Берілген тақ ырыпты мең герген студент орындай алады:

§ миело- жә не лимфопролиферациялық сидромның себептерін сипаттауды

§ лейкоцитоздар мен лейкоцитопениялар жә не лейкоздың жіктелуін

§ лейкоцитоздар мен лейкопениялардың, миело- жә не лимфопролиферациялық синдромның даму тетіктерін тү сіндіруді

· лейкоцитоздар мен лейкопениялардың, миело- жә не лимфопролиферациялық синдромның гемограммаларын сараптауды

· ситуациялық есептерді қ орытындылауды

· қ ауырт жә не созылмалы миело- жә не лимфолейкоз дамығ ан науқ астардың қ ан жағ ындысын анық тауды

Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:

1. Лейкоцитоз, анық тамасы, жіктелуі. Патогенезі бойынша тү рлерінің сипаттамасы. Нейтрофилді лейкоцитоз кезіндегі лейкоциттік ө рнектегі ө згерістер. Ядролық солғ а жылжу туралы тү сінік. Ядролық солғ а жылжудың тү рлері.

2. Лейкоцитопениялар, аныктамасы, жіктелуі. Агранулоцитоз (гранулоцитопении) туралы тү сінік, себептері, организм ү шін маң ызы.

3. Гемобластоздар туралы тү сінік

4. Лейкоздардың этиологиясы мен патогенезі. Қ ауырт жә не созылмалы миело- жә не лимфолейкоздарда қ ан тү зілуі бұ зылысы мен қ ан кө рінісі.

5. Миело- жә не лимфопролиферациялық синдромның клиникалық кө ріністерінің патогенезі

6. Балалардағ ы лейкоздың ерекшеліктері

Ү йрету жә не оқ ыту ә дістері: Пікірталас, шағ ын топпен жұ мыс істеу: тә жірибелік жануарлар мен анемиялық синдромы бар аурулардың қ ан жағ ындысын зерттеу, гемограммаларды талдау, ситуациялық есептерді шығ ару, оқ ыту бағ дарламаларымен жұ мыс жасау

Тә жірибелік жұ мыстар

№1 Тапсырма. Ә ртү рлі лейкоцитоздар мен лейкоцитопениялар кезіндегі лейкоциттік ө рнекті талдап, қ орытынды жасау (№1 кесте)

Қ орытынды жасағ анда мыналарды кө рсету:

1. Лейкоцитоз, лейкоцитопениялар тү рін.

2. Гранулоциттердің ядролық солғ а жылжуы барын.

3. Лейкоциттердің тү рлерінің шынайы жә не салыстырмалы ө згерістерін.

4. Осындай бұ зылыстар кездесетін ауруды атау.

5. Лейкоциттік ө рнек ө згеруінің патогенезін.

№1 - кесте

Лейкоциттік ө рнек

1 л қ андағ ы лейкоциттер саны (шынайы магына) Базофилдер Эозинофилдер нейтрофилы Лимфоциттер Моноциттер
Миелоциттер Метамиелоциттер Таяқ ша ядро-лылар Сегмент ядролы
4-9 х 109/л 0-0, 08 х 109/л 0, 1-0, 35 х 109/л - - 0, 18-0, 4 х 109/л 3-5, 5 х 109/л 1, 8-2, 5 х 109/л 0, 2-0, 6 х 109/л
  0-1% 1-5% - - 3-5% 51-67% 21-35% 4-8%
Лейкоциттік ө рнектегі ө згерістер
№1. 15х109/л - 1% - 2% 15% 65% 13% 4%
№2. 11х109/л - 13% - - 2% 59% 21% 5%
№3. 7х109/л 5% 2% - - 5% 60% 22% 6%
№4. 10х109/л - 2% - - 3% 45% 46% 4%
№5. 9х109/л - 2% - - 2% 51% 24% 20%
№6. 1х109/л - - - - - 30% 61% 9%
№7. 16х109/л - 1% 3% 5% 16% 65% 3% 7%
№8. 12х109/л - - - - 6% 60% 25% 9%
№9. 3, 4х109/л - 1% - - 2% 45% 44% 8%

 

№2 Тапсырма. Ә ртү рлі лейкозды науқ астардың гемограммаларын талдау.

Гемограмма талдау жасағ анда мына алгоритмдерді қ олдану керек:

1. Лейкоциттердің жалпы санына қ ө ң іл аудару керек. Осы белгісіне қ арай лейкозды анық тау.

2. Бласты жә не жетілген жасушалар арақ атынасын анық тау, лейкоциттердің барлық даму сатыларындағ ы элементтерінің болу-болмауына назар аудару.

3. Қ ызыл қ ан тү йіршіктері мен тромбоциттер жағ ынан ө згерістер барына сипаттама беру.

4. Гемограмма бойынша жалпы қ орытынды жасау.

Гемограммалар:

1. Гемоглобин-76 г/л Эритроциттер-2, 8х1012/л Ретикулоциттер-0, 3% Лейкоциттер-12, 8х109/л Миелобласттар-97% Промиелоциттер-0, 5% Сегментядролы нейтрофилдер -2, 5%   2. Гемоглобин-58 г/л Эритроциттер-3, 1х1012/л Лейкоциттер-81х109/л Миелобластар-4% Промиелоциттер-12% Миелоциттер-14, 5% Метамиелоциттер-10% Таяқ ша ядролылар-8% Сегментядролылар-37, 5% Эозинофилдер-5% Базофилдер-9% Лимфоциттер-0% Моноциттер-0%
3. Гемоглобин-82г/л Эритроциттер-3, 1х1012/л Ретикулоциттер-0% Тромбоциттер-10, 6х109/л Лейкоциттер-1, 5х109/л Лимфобласттар-78% Лимфоциттер-14% Моноциттер-8% 4. Гемоглобин-64 г/л Эритроциттер-2, 05х1012/л Лейкоциттер-84х109/л Миелобласттар-95, 5% (лимфобласттар?) Эозинофилдер-0% Базофилдер-0% Пероксидазағ а реакция оң (миелобластар)
5. Гемоглобин-18 г/л Эритроциттер-0, 78х1012/л Лейкоциттер-288х109/л Миелоциттер-0% Метамиелоциттер-0% Таяқ ша ядролылар -1% Сегмент ядролылар -2% Эозинофилдер-1% Базофилдер-0% Лимфоциттер-95% Моноциттер-1% Боткин-Клейн-Гумпрехт денешіктері кө п мө лшерде 6. Гемоглобин-99 г/л Эритроциттер-3, 8х1012/л Лейкоциттер-2, 8х109/л Миелобласттар-31% Промиелоциттер-1% Миелоциттер-0% Метамиелоциттер-0% Таяқ ша ядролылар -4% Сегмент ядролылар -10% Эозинофилдер-22% Базофилдер-0% Лимфоциттер-30% Моноциттер-2%
7. Гемоглобин-120 г/л Эритроциттер-4, 25 х1012/л Лейкоциттер-2, 7 х109/л Миелоциттер-0% Метамиелоциттер-0% Таяқ ша ядролылар -1, 5% Сегмент ядролылар -8, 5% Эозинофилдер-0, 5% Базофилдер-0% Лимфоциттер-7% Моноциттер-4, 5% Бластты жасушалар-78% Цитохимиялық реакциялар теріс (ажыратылмағ ан бластық жасушалар) 8. Гемоглобин-40 г/л Эритроциттер-0, 99 х1012/л Тромбоциттер-12, 2 х109/л Лейкоциттер-9, 3 х109/л Миелоциттер-0% Метамиелоциттер-0% Таяқ ша ядролылар -2% Сегмент ядролылар -10% Эозинофилдер-0% Базофилдер-0% Лимфобластар-62% Лимфоциттер-20% Моноциттер-6%

 

№3 Тапсырма. Қ ан жағ ындысынан миело- жә не лимфобласты лейкозды зерттеу.

Ә дісі: Иммерсиялық ұ лғ айту аркылы қ ан жағ ындысын қ арап, лейкоциттердің жалпы санын анық тау. Жас жә не жетіліп келе жатқ ан лейкоциттер тү рлерін анық тау. Лейкоздың қ ай тү рі екенін қ орытындылау

№ 4 тапсырма. Ситуациялық есептерді шығ ару.

Есеп

Науқ ас Р., 56 жаста невмония диагнозымен жолданды. Ауру тарихында жиі суық тиіп ауырғ аны, соң ғ ы жылы екі қ айтара пневмониямен ауырып, амбулаториялық емделді. Қ арап тексергенде мойын жә не қ олтық асты лимфа тү йіндері ұ лғ айғ ан, эластикалы, жұ мсақ, сипағ анда ауырмайды. Бауыры мен кө кбауыры аздап ұ лғ айғ ан. Қ ан анализі:

Гемоглобин – 120 г/л; Эритроцит – 4, 0х1012/л; Ретикулоцит – 0, 2%;

Тромбоцит - 150 х109/л; Лейкоцит -55 х109/л

Нейтрофилдер: метамиелоцит -0%; таяшаядролы -1%; сегментядролы-16%

Эозинофил -0%; Базофил – 0%; Пролимфоцит – 5%; Лимфоцит – 76%

Моноцит – 2%

ЭТЖ -25мм/сағ

Қ ан жағ ындысында кө п мө лшерде Боткин-Гумпрехт денешіктері

1. қ анның қ андай ауруы туралы ойлауғ а болады?

2. клиникалық кө ріністердің патогенезін тү сіндірің із

 

Есеп

Науқ ас Е., 35 жаста, ауруханағ а аяқ тарының ауырғ анына, ішінің аздап ауыратынына, қ ұ рғ ақ жө телге шағ ымданып тү сті. Қ арап тексергенде ұ сақ нү ктелі, дақ ты кө птеген геморрагиялар анық талды. Лимфа тү йіндері, бауыры, кө кбауыры ұ лғ айғ ан.

Қ ан анализі:

Гемоглобин – 90 г/л; Эритроцит – 3, 0х1012/л; Ретикулоцит – 0, 2%;

Тромбоцит - 30 х109/л; Лейкоцит -17 х109/л

Нейтрофилдер: метамиелоцит -0%; таяқ шаядролы -1%; сегментядролы-16%

Эозинофил -0%; Базофил – 0%; Бласты жасушалар – 56%

Лимфоцит – 23%; Моноцит – 2%

Пероксидаза мен липидтерге реакция теріс. Шик реакция оң (гликоген бө лек тү йіршіктер тү рінде)

1. қ анның қ андай ауруы туралы ойлауғ а болады?

2. клиникалық кө ріністердің патогенезін тү сіндірің із

 

№ 5 тапсырма Оқ ыту бағ дарламасынмен немесе мультимедиялық кө рсетіліммен жұ мыс

Ә ДЕБИЕТТЕР:

Негізгі:

1. Ә.Нұ рмұ хамбетулы. Патофизиология. – Алматы; РПО «Кітап», 2007. – С. 333 - 339

2. Патофизиология: Учебник под/ред Литвицкого П.Ф.–. С. 318-324; 335-341.

3. Патологическая физиология: Учебник п/р Н.Н.Зайко и Ю.В.Быця. – 2-е изд. – М.: МЕДпресс-информ, 2004. – С. 373-397.

4. Патофизиология: Учебник для мед.вузов под/ред В.В. Новицкого и Е.Д. Гольдберга О.И. Уразовой- М.: ГЭОТАР-МЕД, 2т.-2009.-С. 63-97.

5. Патофизиология. Основные понятия: Учебное пособие под/ред А.В. Ефремова М.: ГЭОТАР-МЕД, 2008, С. 92-106.

Қ осымша:

1. Шиффман Ф. Дж. Патофизиология крови. Пер. с англ. – М. – СПб: ЗАО «Издательство Бином», «Невский Диалект», 2007. С. 123-145; 335-349.

2. Руководство по гематологии//Под ред. А.И Воробьева.- М.: Ньюдиамед, 2007.-1275 с.

3. Л.А. Кузьмина. Гематология детского возраста. М.: 2001.- 400 с.

БАҚ ЫЛАУ (сынамалық тапсырмаларды орындау)

«Патологиялық физиология бойынша сынамалық тапсырмалар» сынамалық тапсырмалардың нұ сқ асы // Қ азак тіліне аударғ ан М.Б.Байбө рі, редакциялағ ан Т.П.Ударцева, Н.Н.Рыспекова.– Б 270-293.

 

1.6 АУДИТОРИЯДАН ТЫС Ө ЗІНДІК ЖҰ МЫСТАРҒ А АРНАЛҒ АН Ә ДІСТЕМЕЛІК Ұ СЫНЫСТАР (СӨ Ж)

№ 1 тақ ырып. ТШҚ Ұ -синдромында тамырлық -тромбоциттік жә не коагуляциялық гемостаздың негізгі ө згерістері.

Мақ саты:

1. ТШҚ Ұ -синдромының этиологиясы мен патогенезін ө здігінен оқ у.

 

Тапсырма:

1) Оқ у материалдарын мына сұ рақ тар бойынша оқ у:

1. Тамырішілік шашыранды қ ан ұ ю (ТШҚ Ұ -синдромы) туралы тү сінік, себептері, сатылары, гипер- жә не гипокоагуляцияның патогенезі.

2) ТШҚ Ұ -синдромының патогенездік сызбанұ сқ асын қ ұ растыру

3) Ситуациялық есептерді шығ ару

4) Сынамалық тапсырмаларды шешу

СӨ Ж орындау тү рі:

Берілген ә дебиеттер бойынша материалды ө здігінен оқ у, сынамалық тапсырмаларды орындау, ситуациялық есептерді шығ ару, патогенездік сызбанұ сқ асын қ ұ растыру

Орындалу критериі:

Берілген ә дебиеттер бойынша тақ ырыпты ө здігінен оқ у, сынамалық тапсырмаларды орындау, ситуациялық есептерді шығ ару, патогенездің сызбанұ сқ асын, кө рсетілім, эссе, сө зжұ мбақ қ ұ растыру.

Бағ алау критериі 2.11 «Білімді бағ алау ережелері мен критерийлері» бө лімінен қ араң ыз.

СӨ Ж тапсыру мерзімі

«Қ ан жү йесі» модулі бойынша мерзімдік бақ ылау.

Ә ДЕБИЕТТЕР

Негізгі

1. Ә.Нұ рмұ хамбетулы. Патофизиология. – Алматы; РПО «Кітап», 2007

  1. Патофизиология: Учебник под/ред Литвицкого П.Ф.–М.: Гэотар-Медия. -2008.-С. 332-335
  2. Патофизиология: Учебник для мед.вузов под/ред В.В. Новицкого и Е.Д. Гольдберга О.И. Уразовой- М.: ГЭОТАР-МЕД, 2.-2009.- С. 112-144
  3. Патофизиология. Основные понятия: Учебное пособие под/ред А.В. Ефремова М.: ГЭОТАР-МЕД, 2008, С. 116-119.

Қ осымша

  1. Шиффман Ф. Дж. Патофизиология крови. Пер. с англ. – М. – СПб: ЗАО «Издательство Бином», «Невский Диалект», 2007. С. 247 -253.
  2. Руководство по гематологии//Под ред. А.И Воробьева.- М.: Ньюдиамед, 2007.-1275 с.
  3. Л.А. Кузьмина. Гематология детского возраста. М.: 2001.- 400 с.

 

БАҚ ЫЛАУ

1. Ситуациялық есептерді шығ ару

№ 1 есеп

Науқ ас П., 9 жаста. Балалық шағ ынан қ анағ ыштық пен ауырады: емшектегі жасында қ ұ лағ аннан кейін арқ асында ауқ ымды қ анқ ұ йылу болды, сосын мұ рынынан қ ан кету жә не бө ксесіне қ анқ ұ йылулар байқ алды. Ү ш жасында тілінің тістелген жерінен ұ зақ қ атты қ ан кеткендіктен ауруханағ а жатқ ызылып, қ ан қ ұ йылды. 4 жасынан тізе жә не ө кше буындарына қ айталанғ ан қ анқ ұ йылулар байқ алады. Буындары ісінген, деформацияланғ ан. Гемофилияғ а кү мә н бар. Зертханалық тексерулер:

Қ ан ұ йуының уақ ыты жә не тромбиндік жә не протромбиндік қ алыпты ұ йу уақ ытында ү лестік тромбопластиндік уақ ыт бірден ұ зарғ ан.

Қ ан плазмасында IX жайт – 1%

1. Науқ аста қ андай ауру туралы ойлауғ а болады? Коагулограмма ө згерістерінің патогенезін тү сіндірің із.

2. Науқ аста гемостаз бұ зылыстарын патогенездік қ алпына келтірудің мү мкіндік ә дістерін кө рсетің із

Есеп

Науқ ас В., 17 жаста, етеккірінің ауыр постгеморрагиялық анемия дамытып, қ атты қ ұ йылмалы тү рде ө тетіндігіне; ерте балалық жасынан кө герулер пайда болғ андығ ына, жылына 3-4 рет мұ рынынан қ ан кететіндігіне шағ ымданады. 8 жасында қ ұ лағ аннан кейін кеуде қ уысында ауқ ымды гематома пайда болғ андығ ын байқ ады. Атасы қ ан кетумен ауырды, 40 жасында асқ азанынан қ ан кетуден қ айтыс болды. Ә кесінде мұ рынынан қ ан кетулер болады.

Зертханалық тексерулер:

Қ ан ағ у уақ ыты ұ зарғ ан, тромбоциттер мө лшері, олардың кө лемі жә не қ ұ рылымы қ алыпты, ә йнекке жабысуы бірден тө мендеген.

Протромбиндік жә не тромбиндік уақ ыт қ алыпты, белсенділенген ү лестік тромбопластиндік уақ ыт ұ зарғ ан.

Виллебранд жайты – 3 %, VIII жайттың белсенділігі – 5%

1. Науқ аста қ андай ауру туралы ойлауғ а болады? Коагулограмма ө згерістерінің патогенезін тү сіндірің із.

№ 3 есеп

Науқ ас Н., 36 жаста ауруханағ а аяқ -қ олдарының кө птеген сынық тарымен (екінші этаждан қ ұ лағ ан) ә келінді. Ауырусыздандыру ү шін морфин жә не тромбоздың алдын алу ү шін гепарин енгізілді. 5 кү ннен соң науқ аста тромбоциттер санының 170х109/л – ден 50х109/л – ге дейін азайғ андығ ы анық талды

1. Науқ астағ ы тромбоцитопенияның мү мкіндік себебі мен патогенезі қ андай?

2. Бұ л жағ дайдағ ы тромбоцитопенияның патогенезі қ андай?

3. Науқ астағ ы тромбоцитопенияның мү мкіндік салдары қ андай?

Есеп

Науқ ас З., 3 жаста, ауруханағ а келуден бір кү н бұ рын кенеттен, себепсіз қ анқ ұ йылулар (петехиялар, кө герулер, қ ан қ ұ йылулар), гематурия жә не мұ рынынан қ атты қ ан кету басталды. Ауруханағ а тү скен кезде балада бірден анемия (гемоглобин 40 г/л) дамыды. Терісінде кө птеген петехиялар мен кө герулер, белінде жә не бө ксесінде ауыратын гематомалар кө рінедітуысқ андары қ ан кетумен ауырмайды, науқ аста бұ дан бұ рын геморрагиялық қ ұ былыс болмады. Ә жесі тікелей емес антикоагулянт қ олданады.

Қ андағ ы тромбоциттің мө лшері жә не олардың адгезиялық -агрегациялық қ ызметі ө згермеген, тамырлық сынаулар оң, қ ан кету уақ ыты аздап ұ зарғ ан, тромбиндік уақ ыт қ алыпты, VIII жайт -100%, протромбиндік уақ ыт бірден ұ зарғ ан (протромбиндік индекс 7%, ү лестік тромбопластиндік уақ ыт бірден ұ зарғ ан). Тромбин тү зілуінің ішкі де, сыртқ ы да тетіктері бұ зылғ андығ ы анық талды.

Жаң а жә не ескі плазманы қ ұ йғ аннан кейін коррекциялық сынамалармен протромбиндік уақ ыт жә не белсенділенген ү лестік тромбопластиндік уақ ыт қ алпына келгендігі, тез ыдырайтындық тан V жә не VIII жайттарының жоқ тығ ы, фибриногеннің ыдырау ө німдері аздап жоғ арылағ андығ ы анық талды. Механикалық сарғ ыштану, бауырының ауыр зақ ымдануы жә не дисбактериоз анық талмады.

1. Геморрагиялық синдромның мү мкіндік себептері қ андай?

2. Алынғ ан мә ліметтер негізінде аң ғ арым жасаң ыз

3. Бұ зылғ ан гемостазды қ алпына келтіру тә сілдерін ұ сының ыз

№ 5 есеп

Науқ ас Р., 17 жаста, дә рігерге етеккірінің қ атты келуіне, денесінде кө герулер пайда болғ андығ ына, мұ рынынан қ ан кететіндіген шағ ымданып келді. Мұ рынынан қ ан кетулер балалық шағ ынан байқ алды.

Тексергенде: терісі бозғ ылт, қ ұ рғ ақ. Артериялық қ ысымы 110/70 мм с.б., тамыр соғ ысы минө тіне 90 рет. Бауыры, кө кбауыры, лимфа тү йіндері ұ лғ аймағ ан.

Қ ан талданымы: Эритроциттер - 3, 5х1012 /л; гемоглобин - 80г /л.; Т.К. -?

Тромбоциттер - 160х109/л; Лейкоциттер - 4, 0х109/л; Лейкоциттік ө рнек:

Эозинофилдер - 2%; Базофилдер -1%; Нейтрофилдер: метамиелоцит - 0%;

Таяқ ша ядролылар - 2%; сегментядролылар - 58%;

Лимфоциттер - 30%; Моноциттер - 7%

Қ ан жағ ындысында: гипохромия, микроциттер, пойкилоциттер, анулоциттер кө п мө лшерде, ретикулоциттер – 0, 1%.

Қ анның ұ йу уақ ыты 8 мин; жартылай белсенділенген тромбопластиндік уақ ыт - 40 сек (N-25-35сек); Протромбиндік уақ ыт – 20 сек (N- 2-20сек); Тромбиндік уақ ыт 8 сек (N-12-20сек); қ ан кету уақ ыты – 5мин (N- 2-4 мин); қ ан ұ йындысының ретракциясы – 87% (N 48-64%); тромбоциттердің ә йнекке адгезиясы 60% (N 20-55%)

Тромбоциттердің АДФ-пен агрегациясы – 50% (N- 78-100%); адреналинмен агрегациясы – 65% (N – 78-100%), ристоцетин-агрегациясы қ алыпты, бө ліну серпілістері ә лсіреген.

Цитологиялық зерттеуде IIb – IIIa гликопротеидтерінің ақ ауы анық талды

1. Науқ аста геморрагиялық синдромның пайда болуы неге байланысты?

№ 6 есеп

Науқ ас А., хирургиялық клиникағ а жол апаты орнынан кеуде қ уысының, ішінің, аяқ тарының жарақ аттарымен, кө п мө лшерде қ ан жоғ алтумен ә келінді. Қ арап тексергенде: есі сақ талғ ан, бірақ науқ ас жағ дайғ а жә не уақ ытқ а сә йкес бағ ыт бағ дарсыз сө йлейді, терісінің тү сі бозғ ылт, тахикардия, тамыр соғ ысы ә лсіз, АҚ 165/15 мм с.б. Науқ асқ а қ ансырап тұ рғ ан тамырларын тігу жө нінде операция жасалынды, 1200 мл донорлық қ ан (сақ талу мерзімі 2 кү ннен 17 кү н аралығ ы) жә не 2000 мл қ ан ауыстырғ аштар қ ұ йылды. Реанимация бө лімшесінде: науқ астың жалпы жағ дайы ауыр, тахикардия сақ талғ ан, артериялық гипотензия, ентігу, тә уліктік диурез қ алыптан едә уір азайғ ан; зақ ымданғ ан тіннің ұ сақ тамырларынан қ ан кетулер болды. Зертханалық тексерістер мә ліметі қ ан ұ йуының тө мендегенін, гипопротромбинемия, гипофибриногенемия жә не тромбоцитопенияны кө рсетеді. Екінші тә улікте бү йректің қ ауырт жеткіліксіздігі қ ұ былыстары дамыды. Ө лім ү демелі бү йрек жә не жү рек-қ антамыр жеткіліксіздігінен дамыды. Мә йітті ашып тексергенде ішкі ағ залардың ұ сақ тамырларының кө птеген тромбоздық белгілері анық талды.

  1. Науқ аста қ андай дерттік ү рдіс дамыды: а) жарақ аттан кейін, б) реанимация бө лімшесінде?
  2. Науқ аста реанимация бө лімшесінде дамығ ан дерттік ү рдістің патогенезі қ андай?
  3. Науқ аста бү йрек жә не жү рек-қ антамыр жеткіліксіздігінің даму тетіктері қ андай?

2. Сынамалық тапсырмалар – мерзімдік бақ ылау сынамаларын қ араң ыз

1. Геморрагиялық синдромның патогенезінде маң ызы бар (4)

A) фибринолиз белсенділенуінің

B) фибринолиз бә сең сіткіштері мө лшерінің жоғ арылауы

C) тромбоциттер санының азаюының

D) тромбоциттердің қ ызметтік қ асиеттерінің бұ зылуының

E) қ ан ұ йытқ ылары тапшылығ ының

2. Гемостаздың қ антамырлық -тромбоциттік тетігінің бұ зылуы патогенезінде маң ызы бар (4)

A) тромбоциттер саны азаюының

B) тромбоциттер қ ызметі бұ зылуының

C) вазопатияның

D) YIII жайт тапшылығ ының

E) Виллебранд жайты тапшылығ ының

3Вазопатия кезіндегі қ анағ ыштық тың патогенезінде маң ызы бар (4)

A) қ ан тамырлары қ абырғ асының тіректік мембранасы қ ұ рылымы бұ зылуының

B) ангиоэктазиялар тү зілуінің

C) қ ан тамырлары қ абырғ асының тіректік мембранасының коллаген жә не басқ а нә руыздар тү зілуі бұ зылуының

D) эндотелийдің иммундық кешендер жә не токсиндермен зақ ымдануы

E) қ ан ұ йындысы тығ ыздалуы бұ зылуының

4Тромбоцитопенияның патогенезінде маң ызы бар (6)

A) сү йек кемігінде тромбоциттер тү зілуі азаюының

B) тромбоциттерге қ арсы антиденелер тү зілуінің

C) мегакариоциттерге қ арсы антиденелер тү зілуінің

D) миелобластарғ а қ арсы антиденелер тү зілуінің

E) мегакариобластар ө сіп-ө нуі тежелуінің

F) сү йек кемігінің мегакариоциттік ө скінінің лейкоздық жасушалармен

ығ ыстырылуының

G) сү йек кемігінің лейкоциттік ө скінінің қ абыну кезінде белсенділенуінің

H) қ ан қ атпарлары тү зілу ү рдісінде тромбоциттердің артық «пайдалануының»

5. Тромбоцитопенияғ а тә н (4)

A) плазмада тромбоциттерге қ арсы антиденелер (IgG3) мө лшерінің жоғ ары лауы

B) қ ан ұ йындысы тығ ыздалуының бұ зылуы

C) қ анағ ыштық тың гематомдық тү рі

D) қ анағ ыштық тың тері астылық тү рі

E) қ ылтамырлар жарылуының жоғ арылауы

6. Жү ре пайда болғ ан тромбоцитопатиялар байқ алады (6)

A) қ абынуғ а қ арсы стероидты емес дә рі-дә рмектерді қ абылдағ анда

B) лейкоздарда

C) В 12 витамині тапшылық ты анемияда

D) асқ азанның ойық жара ауруында

E) ТШҚ Ұ синдромында

F) жү рек жеткіліксіздігінде

G) уремияда

H) бауыр беріштенуінде

7. Тұ қ ым қ уалайтын тромбоцитопатияларғ а жатады (7)

A) Бернар-Сулье ауруы

B) тромбоциттер мембранасында гликопротеидтер I-b ақ ауы

C) тромбоциттер мембранасында гликопротеидтер II-b, III-a ақ аулары

D) Гланцманның тромбостениясы

E) Рандю-Ослер-Вебер ауруы

F) тығ ыз тү йіршіктердің тапшылығ ы

G) альфа-тү йіршіктері жинағ ының тапшылығ ы

H) сұ р тромбоциттер синдромы

8. Тромбоциттердің жабысуы мен шоғ ырлануының бұ зылуына ә келеді (5)

A) кә лций жә не магнийдің тапшшылығ ы

B) тромбоциттер мембранасында гликопротеидтер I-b ақ ауы

C) тромбоциттер мембранасында гликопротеидтер II-b, III-a ақ аулары

D) қ анағ ымының жылдамдауы

E) қ анда АДФ мө лшерінің жоғ арылауы

F) тромбоциттер тү йіршіксізденуінің бұ зылуы

G) коллагеннің субэндотелиалдық қ абатының жалаң аштануы

H) Виллебранд жайтының тапшылығ ы

9. Тромбоцитопения жә не тромбоцитопатия кезіндегі қ анағ ыштық байланысты (4)

A) тромбоциттер жабысуының бұ зылуына

B) тромбоциттер шоғ ырлануының бұ зылуына

C) тромбоциттердің ангиотрофиялық қ ызметінің бұ зылуына

D) қ ан ұ юының тромбоциттік жайттары тү зілуінің бұ ззылуына

E) гипофибриногенемияғ а

10. Шырышты қ абық тарғ а ұ сақ нү ктелі қ ан қ ұ йылу жә не қ анағ ыштық тә н (2)

A) гемофилия А

B) тромбоцитопенияғ а

C) гипофибриногенемияғ а

D) К гиповитаминозына

E) тромбоцитопатияғ а

11. Коагулопатиялардың даму тетіктері (3)

A) қ ан ұ йытқ ыларының тапшылығ ы

B) қ ан ұ йытқ ыларының артық болуы

C) антикоагулянттардың тапшылығ ы

D) антикоагулянттардың артық болуы

E) фибринолиздің белсенділенуі

F) фибринолиздің тежелуі

12. Антикоагулянттардың артық тығ ы байқ алады (3)

A) гемофилияда

B) лейкоздарда

C) коллагеноздарда

D) гепаринді артық енгізгенде

E) антитромбиннің тапшылығ ында

F) Виллебранд ауруында

13. Қ ан ұ йытқ ыларының тұ қ ым қ уалайтын тапшылығ ы болады (1)

A) гемофилияларда

B) К витамині тапшылығ ында

C) бауыр жеткіліксіздігінде

D) қ ан ұ йытқ ыларына антиденелер тү зілгенде

E) протромбиндік кешен жайттарының карбоксилденуі бұ зылғ анда

14. Қ ан ұ йыуының бірінші кезең інің бұ зылуынан болатын коагулопатиялар байқ алады (4)

A) антитромбин Ш тапшылығ ында

B) қ ан ұ юының IХ жайтының тапшылығ ында

C) қ ан ұ юының VIII жайтының тапшылығ ында

D) қ анның фибринолиздік жү йесінің белсенділенуенде

E) қ ан ұ юының XI жайтының тапшылығ ында

F) қ ан ұ юының II жайтының тапшылығ ында

G) қ ан ұ юының V жайтының тапшылығ ында

H) гипопротромбинемияда

15. Гемофилия А-ғ а тә н (8)

A) жынысқ а тіркесе мұ ра қ алдыру

B) мұ ра қ алдырудың аутосомдық -рецессивтік тү рі

C) мұ ра қ алдырудың рецессивтік тү рі

D) VIII жайттың тапшылығ ы

E) IX жайттың тапшылығ ы

F) қ анағ ыштық тың гематомдық тү рі

G) нү ктелі, тері астылық қ анталау

H) гемартроздар

I) қ ан ұ йыу уақ ытының ұ заруы

J) қ ан ағ у уақ ыты қ алыпты

K) қ ан ағ у уақ ытының ұ заруы

L) белсенді протромбиназа тү зілуінің бұ зылуы

M) тромбин тү зілуінің бұ зылуы

16. Қ ан ұ юының екінші кезең інің бұ зылуынан болатын коагулопатиялар байқ алады (2)

A) фибриногеннің тапшылығ ында

B) протромбиннің тапшылығ ында

C) антигемофилдік глобулин А тапшылығ ында

D) антигемофилдік глобулин В тапшылығ ында

E) К гиповитаминозында

17. К витаминінің тапшылығ ы кезіндегі протромбиндік кешен жайттары белсенділігінің тө мендеуі байланысты (1)

A) II, VII, IX, X жайттар карбоксилденуінің бұ зылуына

B) II, VII, IX, X жайттар тотығ уының бұ зылуына

C) II, VII, IX, X жайттар метилденуінің бұ зылуына

18. Қ ан ұ юының К витаминіне тә уелді жайттардың тапшылығ ынан болатын коагулопатия пайда болуы мү мкін (6)

A) ахолияда

B) дисбактериоздарда

C) бауыр дерттерінде

D) асқ азан дерттерінде

A) механикалық сарғ ыштануда

B) жаң а туылғ андарда

C) гемолиздік сарғ ыштануда

D) ә сері тікелей емес антикоагулянттарды артық енгізгенде

19. Қ ан ұ юының ү шінші кезең інің бұ зылуынан болатын коагулопатиялар байқ алады (2)

A) антитромбин артық болғ анда

B) гипофибриногенемияда

C) қ ан ұ юының Ш жайтының тапшылығ ында

D) қ ан ұ юының Х жайтының тапшылығ ында

E) қ ан ұ юының ХI жайтының тапшылығ ында

F) фибринолиздің белсенділенуінде

20Фибринолиздің белсенділенуі байқ алады (5)

A) плазминогеннің тіндік белсендіргіштері артық тү зілгенде

B) плазминогеннің тіндік белсендіргіштерінің тү зілуі бұ зылғ анда

C) плазминогеннің тіндік белсендіргіштерін бә сең сіткіштерінің тапшылығ ында

D) бауырда плазминоген тү зілуі азайғ анда

E) альфа-2-антиплазминнің тұ қ ым қ уалайтын тапшылығ ында

F) қ анғ а стрептокиназа жә не басқ а да микробтық киназалар артық тү скенде

G) фибринолиздің эндотелийлік белсендіргіштері белсенділенгенде

21. Виллебранд ауруына тә н (4)

A) қ ылтамырлық қ ан кету уақ ытының ұ заруы

B) қ ан ұ ю уақ ытының ұ заруы

C) тромбоциттердің жабысуы мен шоғ ырлануының бұ зылуы

D) YIII жайт тү зілуінің бұ зылуы

E) YIII жайттың қ ан ұ йытқ ылық белсенділігінің тө мендеуі

22. ТШҚ Ұ – синдромының дамуына ә келуі мү мкін (4)

A) сепсис

B) қ ағ анақ тың сырылуы

C) К гиповитаминозы

D) аумақ ты хирургиялық ә рекеттер

E) дерттік иммундық ү рдістер

23. ТШҚ Ұ -синдромы кезіндегі гиперкоагуляцияның патогенезі бай ланысты


⇐ Предыдущая1234567Следующая ⇒




© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.