Елтірі бұйымдарының өңделу ерекшеліктері.

Етегі ашық астармен бұ йымды ө ң деудің тех/қ процесі. Астар бү йымның эстетикалық жә не эксплуатациялық тапсырыстарын қ анағ аттандыруғ а қ олданылады. Астар бұ йымның барлық тігістерін жә не іштік бө лшек терін білдіртпей жабады жә не ол қ имыл-қ озғ алысқ а, киіп-шешуге ың ғ айлы болуы ү шін қ ажет. Астарды астарлық мақ та, жібек жә не синтетикалық маталардан дайындайды. Моделіне қ арай астар пальтоның етегіне дейін немесе мық ынғ а дейін (бел сызығ ынан 150-200 мм тө мен) болуы мү мкін. Астар бұ йым етегіне қ осып тігіледі немесе астар етегі ашық болады. Астар ө ң деуді майда бө лшектерді дайындаудан бастайды: ілгіш, ө ң ір ұ стағ ыш (киімдемегіш), қ алта ө ң деу. Астарды бұ йыммен біріктіргенде, ө ң ір қ айырмасы мен астардың ішкі қ иығ ына жә не мойын ойындысына борлы бақ ылау белгілерін жасайды. Астардың ө ң бетін ө ң ір қ айырмасындағ ы бақ ылау белгілерімен тең естіріп астар жағ ынан 10 мм қ осып тігеді. Алдың ғ ы бой іштігіне, ө ң ір қ айырмасына астарды қ осып тіккен тігісті жапсырып тігеді немесе желімдік қ абыршық пен бекітеді.

Жағ аны ө ң деу ж/е жинау. Асың ғ ы жағ аны ө ң деудің тех/қ процесі. Астың ғ ы жағ аны ө ндеу конструкциясына қ арай астың ғ ы жағ а астың ғ ы жағ аның ө зі мен іштігінен қ ү ралады. Матаны ү немдеу маң сатында астың ғ ы жағ а екі не тө рт бө ліктен пішіледі. Кейбір киім ү лгілерінде астың ғ ыжағ аны тіктемемен пішеді. Астың ғ ы жағ а бө ліктерін сырып тігіп, ал тіктемені астың ғ ы жағ ағ а қ осып тігеді. Тігісті айыра ү тіктейді неайырып тігеді. Плащ матасынан, қ осарланғ ан материалдан, сырылғ ан тө семнен, жасанды жә не былғ ары, кү деріден тігілетін бү йымдарда астың ғ ы жағ а бө ліктері жабық қ иық ты жапсырма тігісімен, ал табиғ и былғ арыда ирек тігіспен тү йістіріп тігеді. Астың ғ ы жағ аның іштігін желіммен не жіппен біріктіреді. Астың ғ ы жағ аны іштігін преете желімдеп біріктіреді. Жіппен біріктіруге сырып тігетін не арнайы машина қ олданылады.Оларды бү йымның тү ріне жә не қ олданылатын мата ерекшелігінбайланысты ө ң дейді.

Жағ аны ө ң деу ж/е жинау. Жағ аны бұ йыммен біріктірудің тех/қ процесі. Конструкциясына қ арай сырт киім жағ алары ә р алуан. Олардың қ ондырма, тік, шә лі, аралас пішіндегі, ү шы сү йірленген, дө ң гелек жә не т.б. тү рлері бар. Жағ а негізгі жә не сә ндік матадан, табиғ и жә не жасанды ү лбірден дайындалуы мү мкін. Жағ а негізінде ү ш бө ліктен турады: астың ғ ы жағ а жә не ү стің гі жағ а, жағ аіштігі. Сыр-ланғ ан тө семдегі, жасанды ү лбірмен қ осарланғ ан мата ү лбір негізіндегі бү йымдар астың ғ ы жағ асыз пішіледі. Табиғ и жә не жасанды былғ ары мен кү дері, т.б. маталарда жағ а іштікпен не онсыз ө ң делуі мү мкін. Жағ аны ө ң деу тө рт кезең нен тү рады: 1. Ү стің гі жағ аны ө ң деу; 2. Астың ғ ы жағ аны ө ң деу; 3. Жағ аны ө зара біріктіру; 4. Жағ аны бү йыммен біріктіру. Жағ аны бү йымғ абіріктіруден бү рын иық сызығ ын тігіп, айыра ү тіктейді. Егер иық сызығ ы бастыра тігілетін болса, артқ ы бойғ а қ арай жатқ ыза ү тіктеп, бастыра тігеді. Жағ аны мойын ойындысына дү рыс қ ондыру жә не бү йымның адам тү лғ асында қ онымды болуы ү шін астың ғ ы жағ аны бү йымғ а қ ондырғ анда тө мендегі талаптарды қ амтамасыз ету шарт. 1 бө лік - раскеп бө лігі, жағ аны іркімей қ ондырады; 2 бө лік - алдың ғ ы бойдың мойын ойындысы, алдың ғ ы бойдың мойын ойындысын іркеді; 3 бө лік - иық бө лігі, астың ғ ы жағ аны іркеді; 4 бө лік - артқ ы бойдың мойын ойындысы, жағ аны іркімей қ ондырады.

Жағ аны ө ң деу ж/е жинау. Ү стің гі жағ а мен астың ғ ы жағ аны біріктірудің тех/қ процесі Ү стің гіастың ғ ы жағ аны бірік- тірудің ең кө п тарағ ан ү ш ә дісі бар: - ү стің гі жағ аның жиегін бү гу; - жө рмеп тігу; - жиектеу. Ү стің гі жағ а мен астың ғ ы жағ аның жиегін бү гу ә дісімен біріктіргенде ирек тігісті арнайы машина, сырып тігетін машина немесе жасырын тігісті арнайы машина қ олданылады. Жағ а жиегін бү гіп ө ң деуде, ирек тігісті арнайы машина қ олданғ ан кезде белгіленген сызық бойынша қ иық тарын ү йлестіре отырып, ү стің гі жағ аны астың ғ ы жағ аның жиегінің ү стіне салады да тү йістіріп тігеді. Жағ аның ү шы сү йірленген емес модельдерде, ү стің гі жағ аны бү кіл нү сқ а бойынша жағ а ү шы қ иындысына дейін жиегін 20-30 мм жеткізбей сырып тігеді. Ү стің гі жағ аның жиегін жағ а ү штары бойынша астың ғ ы жағ ағ а қ арай бү геді де, астың ғ ы жағ а жағ ынан арнайы машинамен айналдыра кө ктеп тігеді. Егер жағ а ү штары сырылмағ ан болса, оны жасырын тігісті машинамен тігеді (3.42-сурет).Жасырын тігісті машинаны пайдаланғ ан кезде, ү стің гі жағ аны алдымен астың ғ ы жағ ағ а іле кө ктейді, жағ аның жиектерін жә не ү штарын бү гілген жиегі бойынша жапсырып, содан соң ғ ана оларды біріктіреді. Ү стің гі жага жиегін бү гу ә дісімен біріктіру Сырып тігетін машинаны қ олданғ анда ү стің гі жағ аны бү гілген жиегі бойынша алдымен астың ғ ы жағ ағ а бастыра тігеді, со дан соң жағ а ү шын орап бү гіп, бастырма тігісінен 1-2 мм қ ашық тық та қ иық тарын бастыра тігеді. Жағ аны ө ң деу арнайы жартылай автоматтарда атқ арылуы мү мкін, олардың бірінде жағ аның ү шы бү гілген қ иығ ы бойынша бірден тігісін тегістеп қ ырқ а отырып, бастыра тігу атқ арылады.

Жағ аны ө ң деу жә не жинау.Жағ аны бұ йыммен біріктіру ә дістері. Жағ аны ө ң деу реттілігі моделі мен конструкциясына қ арай таң далады. Қ айырма қ ондырма жағ аны ө ң деуде, жағ а тұ тас не екі бө лшекпен пішіледі жә не ү лгісіне қ арай іштік бө лшек қ олданылуы мү мкін.Жағ а екі бө лшекпен пішілсе жә не іштік қ олданылса, астың ғ ы жағ аның теріс бетіне желімдік іштіктің қ иық тарын тең естіріп, іштік жағ ынан желімдейді. Ү стің гі жағ а жиектері астың ғ ы жағ адан 8-10 мм ү лкен пішіледі. Ү стің гі жағ аның ө ң бетін астың ғ ы жағ аның ө ң бетімен беттестіріп, қ иық тарын тең естіреді жә не жеке тапсырыста ү стің гі жағ а бетінен, жағ а бұ рышын іркіп ендіре кө ктейді. Астың ғ ы жағ а жағ ынан 7 мм жө рмейді, кө ктеу жібін сө гіп алады жә не жағ а бү рышын тігіске 2-3 мм қ алдырып ң ырқ ады. Жағ аны ө ң бетіне аударады, тігістерін туырлайды жә не симметриялылығ ын тексереді, жағ аны ылғ алды мата аралық арқ ылы баса ү тіктейді. Ү стің гі жағ адан 1-2 мм енде шеттік шығ арып, астың ғ ы жағ а жағ ынан ү тіктейді. Ү лгіде талап етілсе, жағ а жиегіне сә ндік тігісін бастыра тігеді. Сә ндік тігіс қ олданылмаса, жағ аның жө рмелген тігісін астың ғ ы жағ а жиегіне 2-3 мм бастыра тігеді. Жағ аның қ ондыру қ иық тарын тең естіреді жә не сырып тігеді не кө ктейді қ ондыру қ иығ ындағ ы жырмаларын лекало бойынпіа борлайды жә не жырманы қ ырқ ады.Мойын ойындысына тігіс жү ргізеді жә не астың ғ ы жағ аның ө ң бетін киімнің ө ң бетімен беттестіреді, ү стің гі жағ аның ө ң бетін жоғ арғ ы жағ ына орналастырып, жырмаларды бір-біріне сә йкестендіреді. Жағ а ұ шын мойын ойындысындағ ы жырмағ а жә не иық тігісін жағ адағ ы жырмағ а тең естіріп, ү стің гі жағ а жағ ынан қ ондырып кө ктейді.Мойын ә дібі мен тұ тас пішілген ө ң ір қ айырмасының ө ң беттерін беттестіріп, иық қ иығ ын сырып тігеді жә не тігісті айыра ү тіктейді. Мойын ә дібі мен ө ң ір қ айырмасының ішкі қ иығ ын торлайды не бү гіп тігеді. Ө ң ірді белгіленген тү ймелік сызығ ымен бү гіп, ө ң беттерін беттестіріп, ү стің гі қ иығ ын тең естіреді жә не жағ а ұ шын жырмағ а сә йкестендіреді, мойын ә дібін қ ондыру қ иығ ына тең естіріп ө зара тү йреуініпен тү йрейді.Ө ң ірдің ү стің гі қ иығ ын сырып тігеді жә не жағ аны мойын ойындысына 10-12 мм қ ондырып тігеді. Кө ктеу жібін сө гіп алады жә не жағ а ұ шында қ ондыру тігісіне 2-3 мм қ алдырып қ ыркады, мойын ойындысы бойында жырма қ ырқ ады. Мойын ә дібі мен ө ң ір қ айырмасын жә не жағ аны ө ң беттеріне аударады, бұ рыштарын туырлайды жә не симметриялылығ ын тексереді. Қ ондыру тігісін ылғ алданғ ан мата аралық кө мегімен баса ү тіктейді жә не иық тігістерінде бекітпе береді.

Жағ аны ө ң деу жә не жинау.Жағ аны бұ йыммен біріктіру ә дістерінің технологиялық процесі. Конструкциясына қ арай сырт киім жағ алары ә р алуан.Олардың қ ондырма, тік, шә лі, аралас пішіндегі, ұ шы сү йірленген, дө ң гелек жә не т.б тү рлері бар.Жағ аны ө ң деу тө рт кезең нен тұ рады: 1, Ү стің гі жағ аны ө ң деу 2, Астың ғ ы жағ аны ө ң деу 3, Жағ аны ө зара біріктіру 4. Жағ аны бұ йыммен біріктіру. Астың ғ ы жағ аны матаны ө ң деу мақ сатында2-4бө ліктен пішіледі.А.ж бө ліктерін сырып тігіп тігісті айыра ү тіктейді.Егер астың ғ ы жағ а тіктемесімен пішілсе тіктемені қ осып тігіп, айыра ү тіктейді.А.ж-ғ а желімдік іштікті желімдейді.Лекаломен борлап астың ғ ы жағ амен біріктіреді. Ү стің гі жағ аны ө ң деу жалаң қ абатта болса жиек қ иығ ын бү гіп тігеді немесе арнайы материалмен жиектейді.Ү стің гі жағ ағ а сатың ғ ы жағ аны біріктірудің 3ә дісі қ олданылады: 1, Жө рмеп тігу 2, Ү стің гі жағ аның жиегін ө ң деу 3, Жиектеу Жағ аны жө рмеу ә дісімен біріктіргенде астың ғ ы жағ а мен ү стің гі жағ аның ө ң беттерін беттестіріп а.ж жағ ынан 5-7 мм жө рмеп тігеді.Жағ а бұ рышын қ ырқ ады.Ө ң бетіне аударады.Ү стің гі жағ адан 1-2мм шеттік шығ арып айналдыра кө ктейді.Жағ аны ү тіктейді.Кө ктеу жібін сө геді.Ү лгіге қ арай тігеді.Ү.ж-ның жиегін бү гу ә дісімен біріктіргенде а.ж –да, біріктіру сызығ ын борлайды.Ү.ж а.ж-ң жиегіне ирек тігісті машинада бастыра тігеді. Ү.ж-ы, бү гіп жағ а ұ шын а.ж-ғ а қ арай бү ктейді жә не арнайы машинада бастыра тігеді немесе жапсыра тігеді.Дайын жағ аны баса ү тіктейді.Жағ аны мойын ойындысына біріктірудің 2ә дісі бар: сырып тігу жә не Жағ аны мойын ойындысына дұ рыс қ амтамасыз ету керек: 1, Раскеп бө лігі жағ аны іркілмей қ ондырады. 2, А.б мойын ойындысын іркеді. 3, Иың бө лігі а.ж-ны іркеді. 4, Артқ ы б.мойын ойындысы жағ аны іркімей қ ондырады.

Жапсырма қ алтаны бұ йыммен ү стінен тігу ә дісіне ө ң деу мен біріктірудің тех/қ процесі. Сырт киімдерде қ олданы- латын жапсырма қ алталар конс/ясына байланысты ә р алуан болады. Олар қ алта аузын ө ң деу ә дісіне қ арай, қ алтаны бұ йымғ а біріктіру ә дісіне қ арай бө лінеді. Жапсырма қ алталар бұ йымның ә р тү рлі бө лшектерінде жайласады жә не ә р тү рлі ә дістермен ө ң деледі. Жапсырма қ алталар алдың ғ ы бойда, жан сызық тарында, шалбардың алдың ғ ы жә не артқ ы бө ліктерінде басқ а бө лшектерде ү лгісіне қ арай ө ң деледі. Жапсырма қ алтаның жоғ арғ ы қ иығ ын жапырақ шамен, қ ақ пақ шамен, ә діппен, жиегін қ айыру ә дісімен жә не т.б. жолдармен ө ң деледі. Жапсырма қ алтаның конс\ясы жә не оны ө ң деу ә дістері бұ йымның ү лгісіне жө не материалына тікелей байланысты. Ү лгі ерекшелігіне қ арай ө ң деу ә дісінің ең тиімдісін таң дап отырады. Жапсырма қ алтаны ө ң деу екі кезең нен тұ рады: 1. Жапсырма қ алтаны дайындау. 2. Қ алтаны бұ йыммен біріктіру. Жапсырма қ алтаны бұ йымғ а біріктіру ү стінен тігу, сырып тігу ә дісімен біріктіреді. Сырып тігу ә дісінде жан ж/е тө менгі қ иық тары ө ң делмейді. Ү стінен тігу ә дісінде жан ж/е тө менгі қ иық тарын шаблонның кө мегімен жатқ ыза ү тіктеп алады.

Жапсырмалы қ алтаны ө ң деу жә не бұ йыммен біріктіру ә дістері. Сырт киімдерде қ олданылатын жапсырма қ алталар конструкциясына байланысты ә р алуан болады. Олар қ алта аузын ө ң деу ә дісіне қ арай, қ алтаны бұ йымғ а біріктіру ә дісіне қ арай бө лінеді. Жапсырма қ алталар бұ йымның ә р тү рлі бө лшектерінде жайласады жә не ә р тү рлі ә дістермен ө ң деледі. Жапсырма қ алталар алдың ғ ы бойда, жан сызық тарында, шалбардың алдың ғ ы жә не артқ ы бө ліктерінде басқ а бө лшектерде ү лгісіне қ арай ө ң деледі. Жапсырма қ алтаның жоғ арғ ы қ иығ ын жапырақ шамен, қ ақ пақ шамен, ә діппен, жиегін қ айыру ә дісімен жә не т.б. жолдармен ө ң деледі. Жапсырма қ алтаның конструкциясы жә не оны ө ң деу ә дістері бұ йымның ү лгісіне жө не материалына тікелей байланысты. Жапсырма қ алтаны ө ң деу екі кезең нен тұ рады: 1. Жапсырма қ алтаны дайындау.2. Қ алтаны бү йыммен біріктіру. Қ алта аузының қ айырылу сызығ ын лекалоның кө мегімен белгілеп, желімдік іштік матаны желімдейді жә не белгіленген сызығ ы бойынша жатқ ыза ү тіктейді. Қ алта астарсыз ө ң делсе, қ алта аузының ішкі қ иығ ын бү гіп бастырып немесе жапсырып тігеді, желіммен біріктіру ә дісінде желімдік жіппен, желімдік ө рмекпен ү тіктің кө мегімен желімдейді. Жан жә не тө менгі қ иығ ын ішіне қ арай 5-7 мм жатқ ыза ү тіктейді. Жапсырма қ алтаның жоғ арғ ы қ иығ ы қ иғ ашталып пішілсе, қ алта аузының формасында пішілген ә діппен жө рмейді, қ алта аузын жатқ ыза ү тіктейді жә не ішкі қ иығ ын бү гіп жапсырып тігеді, қ алтаның жоғ арғ ы қ иығ ына ү лгісіне қ арай сә ндік тігісін бастыра тігеді. Жапсырма қ алта формасын ұ зақ сақ тауү шін матасына қ арай желімді не желімсіз іштік матаны қ олданады. Оны тұ тасымен жапсырма қ алтағ а желімдейді. Қ алтаның жан жә не тө менгі қ иығ ын ө ң деу, бұ йыммен қ алтаны біріктіру ә дісіне байланысты. Бұ йыммен қ алтаны біріктірудің екі ә дісі қ олданады. Қ алтаны бұ йыммен жапсырмалы (ү стінен тігу) жә не сырып тігу ә дісімен біріктіруге болады. Қ алтаны бұ йыммен сырып тігу ә дісінде жан жә не тө менгі қ иық тары ө ң делмейді. Жапсырмалы тігу ә дісінде жан жә не тө менгі қ иық тарын алдын ала бү гіп кө ктеп, баса ү тіктейді немесе шаблонның кө мегімен жатқ ыза ү тіктейді. Жапсырмалы тігу ә дісінде қ алта астарымен ө ң делсе, оның жан жә не тө менгі қ иығ ын астармен 5-7 мм жө рмейді. Қ алтаны ө ң бетіне аударып, негізгі матадан 2-3 мм енде шеттік шығ арып, айналдыра кө ктейді, баса ү тіктейді, қ алдырылғ ан орынды жапсырып тігеді.Қ алтаны бұ йыммен жапсырмалы тігу ә дісімен біріктіргенде, қ алта орнын негізгі бө лшекте лекалоның кө мегімен белгілейді. Суреті бар маталарда қ алта суреті мен алдың ғ ы бойды туырлап біріктіреді. Белгіленген сызық қ а қ алтаны тең естіріп, ү стінен 2-5 мм сә ндік тігісімен бастыра тігеді, қ алта аузына бекітпе береді. Дайын қ алтаны баса ү тіктейді. Сырып тігу ә дісінде астарды жан жә не тө менгі қ иығ ымен алдың ғ ы бойғ а бастыра тігеді, жоғ арғ ы қ иығ ын 7-10 мм бү геді. Жапсырма қ алтаны алдың ғ ы бойғ а жапсырып, қ алта мен алдың ғ ы бойдағ ы бақ ылау нү ктелерін туырлайды, ү ш жағ ынан косып тігеді. Жоғ арғ ы қ иығ ын қ алта астарымен жапсырып тігеді немесе желімнің кө мегімен желімдейді. Қ алтаның жоғ арғ ы қ иығ ына бекітпе береді, дайын қ алтаны баса ү тіктейді.

Жапсырмалы қ алтаны ө ң деудің технологиялық процесі. Сырт киімдерде қ олданы- латын жапсырма қ алталар конс/ясына байланысты ә р алуан болады. Олар қ алта аузын ө ң деу ә дісіне қ арай, қ алтаны бұ йымғ а біріктіру ә дісіне қ арай бө лінеді. Жапсырма қ алталар бұ йымның ә р тү рлі бө лшектерінде жайласады жә не ә р тү рлі ә дістермен ө ң деледі. Жапсырма қ алталар алдың ғ ы бойда, жан сызық тарында, шалбардың алдың ғ ы жә не артқ ы бө ліктерінде басқ а бө лшектерде ү лгісіне қ арай ө ң деледі. Жапсырма қ алтаның жоғ арғ ы қ иығ ын жапырақ шамен, қ ақ пақ шамен, ә діппен, жиегін қ айыру ә дісімен жә не т.б. жолдармен ө ң деледі. Жапсырма қ алтаның конс\ясы жә не оны ө ң деу ә дістері бұ йымның ү лгісіне жө не материалына тікелей байланысты. Ү лгі ерекшелігіне қ арай ө ң деу ә дісінің ең тиімдісін таң дап отырады. Жапсырма қ алтаны ө ң деу екі кезең нен тұ рады: 1. Жапсырма қ алтаны дайындау. 2. Қ алтаны бұ йыммен біріктіру. Жапсырма қ алтаны бұ йымғ а біріктіру ү стінен тігу, сырып тігу ә дісімен біріктіреді. Сырып тігу ә дісінде жан ж/е тө менгі қ иық тары ө ң делмейді. Ү стінен тігу ә дісінде жан ж/е тө менгі қ иық тарын шаблонның кө мегімен жатқ ыза ү тіктеп алады.

Жапсырмалы қ алтаны ө ң деудің технологиялық процесі. Сыртқ ы киімдерде жапсырмалы қ алтаны ө ң деу 2 этаптан тұ рады: 1.Жапсырма қ алтаны дайындау.2.Жапсырма қ алтаны бұ йыммен біріктіру.Ж.қ бұ йымғ а біріктіру ү стінен тігу жә не сырып тігу ә дісімен біріктіреміз.Қ алтаны бұ йыммен сырып тігу ә дісінде жан жә не тө менгі қ иық тары ө ң делмейді.Ү стінен тігу ә дісінде жан жә не тө менгі қ иық тарын шаблонның кө мегімен жатқ ыза ү тіктейді.Ж.қ астармен ө ң делсе жан жә не тө менгі қ иығ ы5-7ө ң дейді.Қ алта бұ рышын қ ырқ ады, ө ң бетіне аударады.Баса ү тіктейді.Ж.қ кө ктеу жібін сө геді.Негізгі бө лшекте белгіленген қ алта орнына ж.қ орындарын жә не суретін беттестіріп, ү стінен 2-5мм сә ндік тігіспен бастыра тігеді.Қ алта аузына бекітпе береді.Баса ү тіктейді.

Жапырақ ша ұ шы бастыра тігілген жармалы қ алтаны ө ң деу ә дістері. Жапырақ ша ұ шы бастыра тігілген қ алтада тұ тас пішілген жапырақ шаның жан қ иығ ын 5-7 мм жө рмейді. Жапырақ ша бұ рышын қ ырқ ады жә не ө ң бетіне аударып, ұ шын туырлайды. Жапырақ шаны баса ү тіктейді, лекалоның кө мегімен жапырақ ша енін белгілейді. Ү лгісіне қ арай сә ндік тігісін бастыра тігеді. Лекалоның кө мегімен жапырақ ша енін белгілейді. Қ алта астарын ө ң дегенде, оғ ан жапырақ шаны қ осып тігеді жә не тігісті жатқ ыза ү тіктейді.

Жапырақ ша ұ шы ішінен тігілген жармалы қ алтаның ө ң деудің технологиялың прцесі. Жапырақ ша ұ шы ішінен тігілген қ алтада жапырақ шағ а іштік матаны желімдейді жә не белгіленгенсызық бойынша ортасынан бү гіп жатқ ыза ү тіктейді.Лекалоның кө мегімен жапырақ ша енін белгілейді.Қ алта орны белгіленген сызық қ а жапырақ ша мен астарды 10мм қ осып тігеді.Кө мкерме ә діпті екінші сызық қ а 10мм қ осып тігіп, тігіс сапасын тексереді жә не қ алта аузын тіл ә дісімен қ ырқ ады.Қ алта астарын теріс бетіне аударып, қ алта аузындағ ы тілді жә не жапырақ ша енін туралайды.Жапырақ ша ұ шы мен тілді теріс жағ ынан ү ш қ айтара тігіспен бекітіп тігеді.Қ алта астарын 10мм сырып тігеді, қ алтаны баса ү тіктейді.

Жапырақ шалы жармалы ішкі қ алтаны ө ң деу ә дістері жә не технологиялық процесі. Ішкі қ алталарды ө ң деу екі кезең -нен тү рады: Қ алта бө лшектерін ө ң деу. Ң алтаны жинау. Қ алта бө лшектерін ө ң дегенде жапырақ шаны ө ң деп дайындайды. Жапырақ шалы жарма қ алтаны жинау процесі қ олданылатын мата мен модель ерекшелігіне қ арай ө згеріп тү рады. Ішкі жарма қ алтаның ең кө п тарағ ан тү рі - жапырақ шалы жә не ә діпті қ алта. Оны ө ң деу-де жапырақ ша, кө мкерме ә діп, ілгек жә не ң алта астары қ ажет. Жапырақ ша қ алта аузын кө мкереді, оны ү лгісіне қ арай астарлық немесе негізгі матадан дайындайды. Жапырақ шағ а қ аттылық форма қ алыптастыру-да желімді не желімсіз іштік мата қ олданылады. Желімді інітік матаны жапырақ шағ а ү тікпен желімдейді. Ал желімсіз іштік мата орнына қ алта қ апшығ ы қ олданылады, қ алта қ апшығ ына астарлың жапырақ ша бө лшегінің тө менгі қ иығ ын 7-10 мм бү ге отырып, бастыра тігеді. Жапырақ шаны қ алта қ апшығ ының жоғ арғ ы қ иығ ымен айналдырып, астарлық матаны бү гіп ү тіктегенде, жапырақ ша пайда болады. Оның іштік матасының қ ызметін қ алта қ апшығ ы атқ арады, ү лгісіне қ арай қ осып тігу сызығ ын лекаломен белгілейді. Ә діпті қ алтада ә діптерді ө ң дегенде, оларды ортасынан бү ктеп ү тіктейді. Қ алта астарын дайындағ анда, бір қ алта қ апшығ ына кө мкерме ә діпті 1-2 мм бастыра тігеді. Кө мкерме ә діп негізгі матадан, астардан, арнайы жібек таспасынан пішіледі.Қ алтаны жинауда, жапырақ шалы ішкі жарма қ алта орнын қ осымша лекалоның кө мегімен белгілейді. Ол тө рт сызық пен белгіленеді. Кө лденең сызық қ алта орнының жайласуын білдірсе, тіке сызық тар қ алта аузының ұ зындығ ын білдіреді. Алдың ғ ы бойдың астарында белгіленген сызық қ а жапырақ ша мен кө мкерме ә діпті жә не ілгекті арнайы машинада 10 мм қ осып тігеді. Тігістің сапасын теріс бетінен тексереді, яғ ни бір-біріне параллель жә не тігіс соң ы бірдей аяқ талу қ ажет. Қ алта аузын тігіс аралығ ында тіл ә дісімен қ ырқ ады. Жапырақ ша мен кө мкерме ә діпті қ алта қ апшығ ымен бірге теріс бетіне аударады. Қ алта аузындағ ы тілді жә не жапырақ ша енін теріс бетінен туырлап, кө мкерме ә діпке бекітіп тігеді.Қ алта ң апшығ ының ң иық тарын тең естіріп, жолақ ша матаны қ оя отырып, сырып тігеді. Дайын қ алтаны теріс жә не ө ң бетінен баса ү тіктейді.

Жапырақ шалы ішкі қ алтаны ө ң деу ә дістер. Жапырақ шалы жарма қ алтаны жинау процесі қ олданылатын мата мен модель ерекшелігіне қ арай ө згеріп тү рады. Ішкі жарма қ алтаның ең кө п тарағ ан тү рі - жапырақ шалы жә не ә діпті қ алта. Оны ө ң деуде жапырақ ша, кө мкерме ә діп, ілгек жә не қ алта астары қ ажет. Жапырақ ша қ алта аузын кө мкереді, оны ү лгісіне қ арай астарлық немесе негізгі матадан дайындайды. Жапырақ шағ а қ аттылық форма қ алыптастыруда желімді не желімсіз іштік мата қ олданылады. Желімді іштік матаны жапырақ шағ а ү тікпен желімдейді. Ал желімсіз іштік мата орнына қ алта қ апшығ ы қ олданылады, қ алта қ апшығ ына астарлың жапырақ ша бө лшегінің тө менгі қ иығ ын 7-10 мм бү ге отырып, бастыра тігеді. Жапырақ шаны қ алта қ апшығ ының жоғ арғ ы қ иығ ымен айналдырып, астарлық матаны бү гіп ү тіктегенде, жапырақ ша пайда болады. Оның іштік матасының қ ызметін қ алта қ апшығ ы атқ арады, ү лгісіне қ арай қ осып тігу сызығ ын лекаломен белгілейді. Ә діпті қ алтада ә діптерді ө ң дегенде, оларды ортасынан бү ктеп ү тіктейді. Қ алта астарын дайындағ анда, бір қ алта қ апшығ ына кө мкерме ә діпті 1-2 мм бастыра тігеді. Кө мкерме ә діп негізгі матадан, астардан, арнайы жібек таспасынан пішіледі.

жармалы жапырақ шалы жан қ алтаны (соң ы қ ондырып тігілген) ө ң деудің технологиялық процесі. Жапырақ шалы жарма қ алтаны ө ң деудің технологиялык процесі ү лгінің конструкциялық -технологиялың шешіміне ң арай жә не қ олданылатын материал ерекшелігіне байланысты орындалады. Киімдегі қ алтаның ә р тү рлілігіне байланысты оларды топтарғ а бө ліп, ө ң деу ерекніеліктеріне қ арай таң дайды. Жапырацшалы жарма қ алтаны ө ң деу ү ш кезең нен тү рады: 1. Жапырақ шаны ө ң деу. 2. Қ алта астарын ө ң деу. 3. Қ алтаны жинауЖапырақ шаны ө ң дегенде, оғ ан іштік матаны желімдейді. Жапырақ ша ұ шы бастыра тігілген қ алтада тұ тас пішілген жапырақ шаның жан қ иығ ын 5-7 мм жө рмейді.Жапырақ ша бұ рышын қ ырқ ады жә не ө ң бетіне аударып, ұ шын туырлайды. Жапырақ шаны баса ү тіктейді, лекалоның кө мегімен жапырақ ша енін белгілейді. Ү лгісіне қ арай сә ндік тігісін бастыра тігеді. Лекалоның кө мегімен жапырақ ша енін белгілейді. Қ алта астарын ө ң дегенде, оғ ан жапырақ шаны қ осып тігеді жә не тігісті жатқ ыза ү тіктейді.Қ алтаны жинағ анда қ осымша лекалоның кө мегімен қ алта аузын белгілейді. Ол ү ш сызық пен белгіленеді. Кө лденең сызың қ алта аузының жайласуын білдірсе, тіке сызық тар қ алта аузының ү зындығ ын білдіреді. Алдың ғ ы бойдың теріс жағ ына қ алта бойлығ ын желімдейді. Қ алта бойлығ ы қ алта аузын созылудан сақ тайды жә не шыдамдылығ ын арттырады, сонымен қ атар жан қ алтаның жан қ иығ ын ө ң ір қ айырмасына біріктіруге қ олданылады. Алдың ғ ы бойдың негізгі жібі ң алта аузының оймасына параллель болса жә не алдың ғ ы бой желімдік іштікпен қ атырмаланғ анда, қ алта бойлығ ын қ олданбайды. Қ алтаны жинау процесі сә ндік бө лшек пен модель ерекшелігіне қ арай ө згеріп тү рады. Алдың ғ ы бойғ а жапырақ ша мен ң алта астарын 10 мм қ осып тігеді. Екінші қ алта астарын 10 мм ң осып тігіп, теріс бетінен тігіс сапасын тексереді. Қ алта аузын тіл ә дісімен қ ырң ады. Қ алта астарын теріс бетіне аударып, ң алта аузындағ ы тілді туырлайды жә не ү ш қ айтара тігіспен бекітіп тігеді. Қ алта астарын туырлап 10 мм сырып тігеді. Қ алтаны баса ү тіктейді, жапырақ ша ү шын алдың ғ ы бойғ а бастыра тігеді.

Жармалы жапырақ шалы жан қ алтаны (соң ы бастыра тігілген) ө ң деудің тех/қ процесі. Жапырақ шалы жарма қ алтаны ө ң деудің технологиялык; процесі ү лгінің конструкциялық -технологиялың шешіміне қ арай жә не қ олданылатын материал ерекшелігіне байланысты орындалады. Киімдегі қ алтаның ә р тү рлілігіне байланысты оларды топтарғ а бө ліп, ө ң деу ерекшеліктеріне қ арай таң дайды. Жапырақ шалы жарма қ алтаны ө ң деу ү ш кезең нен тү рады: 1. Жапырақ шаны ө ң деу. 2. Қ алта астарын ө ң деу. 3. Қ алтаны жинау.Жапырақ шаны ө ң дегенде, оғ ан іштік матаны желімдейді. Жапырақ ша ү шы бастыра тігілген қ алтада тү тас пішілген жапырақ шаның жан қ иығ ын 5-7 мм жө рмейді. Жапырақ ша бү рышын қ ырқ ады жә не ө ң бетіне аударып, ү шын туырлайды. Жапырақ шаны баса ү тіктейді, лекалоның кө мегімен жапырақ ша енін белгілейді. Ү лгісіне қ арай сә ндік тігісін бастыра тігеді. Лекалоның кө мегімен жапырақ ша енін белгілейді.Қ алта астарын ө ң дегенде, оғ ан жапырақ шаны қ осып тігеді жә не тігісті жатқ ыза ү тіктейді.Қ алтаны жинау процесі сә ндік бө лшек пен модель ерекшелігіне қ арай ө згеріп тү рады. Алдың ғ ы бойғ а жапырақ ша мен қ алта астарын 10 мм қ осып тігеді. Екінші қ алта астарын 10 мм қ осып тігіп, теріс бетінен тігіс сапасын тексереді. Қ алта аузын тіл ә дісімен қ ырқ ады. Қ алта астарын теріс бетіне аударып, қ алта аузындағ ы тілді туырлайды жә не ү ш қ айтара тігіспен бекітіп тігеді. Қ алта астарын туырлап 10 мм сырып тігеді. Қ алтаны баса ү тіктейді, жапырақ ша ү шын алдың ғ ы бойғ а бастыра тігеді.

Жармалы жапырақ шалы жан қ алтаны (соң ы қ ондырып тігілген) ө ң деудің тех/қ процесі. Жапырақ шалы жарма қ алтаны ө ң деудің технологиялык; процесі ү лгінің конструкциялық -технологиялың шешіміне қ арай жә не қ олданылатын материал ерекшелігіне байланысты орындалады. Киімдегі қ алтаның ә р тү рлілігіне байланысты оларды топтарғ а бө ліп, ө ң деу ерекшеліктеріне қ арай таң дайды. Жапырақ шалы жарма қ алтаны ө ң деу ү ш кезең нен тү рады: 1. Жапырақ шаны ө ң деу. 2. Қ алта астарын ө ң деу. 3. Қ алтаны жинау.Жапырақ шаны ө ң дегенде, оғ ан іштік матаны желімдейді. Жапырақ ша ү шы бастыра тігілген қ алтада тү тас пішілген жапырақ шаның жан қ иығ ын 5-7 мм жө рмейді. Жапырақ ша бү рышын қ ырқ ады жә не ө ң бетіне аударып, ү шын туырлайды. Жапырақ шаны баса ү тіктейді, лекалоның кө мегімен жапырақ ша енін белгілейді. Ү лгісіне қ арай сә ндік тігісін бастыра тігеді. Лекалоның кө мегімен жапырақ ша енін белгілейді.Қ алта астарын ө ң дегенде, оғ ан жапырақ шаны қ осып

Жармалы жапырақ шалы тө с қ алтаны ө ң деудің тех/қ процесі. Жапырақ шалы жармалы тө с қ алтаны ө ң деу ү ш кезең нен тү рады: 1. Жапырақ шаны ө ң деу. 2. Қ алта астарын ө ң деу. 3. Қ алтаны жинау.

Жармалы жапырақ шалы тө с қ алтаны ө ң деудің технологиялық про Жапырақ шалы жармалы тө с қ алтаны ө ң деу ү ш кезең нен тұ рады: 1. Жапырақ шаны ө ң деу.2. Қ алта астарын ө ң деу.3. Қ алтаны жинау.Жапырақ шаны ө ң дегенде оғ ан іштік матаны желімдейді. Тұ тас пішілген жапырақ шаның жан қ иығ ын 5-7 мм жө рмейді. Жапырақ ша бұ рышын қ ырқ ады жә не ө ң бетіне аударып туырлайды. Жапырақ шаны баса ү тіктейді, лекалоның кө мегімен жапырақ ша енін белгілейді. Жапырақ шаны астармен ө ң дегенде, жоғ арғ ы қ иығ ын астың ғ ы жапырақ ша астарымен жә не қ алта қ апшығ ымен жө рмейді.Жапырақ шадан шеттік шығ арып жатқ ыза ү тіктейді жә не жан қ иығ ын ішке қ арай 7-10 мм бү гіп, жатқ ыза ү тіктейді. Астың ғ ы жапырақ шаның тө менгі қ иығ ын 5-7 мм ішке бү гіп, қ алта қ апшығ ына бастыра тігеді. Лекалоның кө мегімен жапырақ ша енін белгілейді.Астарды ө ң дегенде, кө мкерме ә діпке қ алта астарын қ осып тігеді жә не тігісті астарғ а қ арай жатқ ыза ү тіктейді. Қ алтаны жинағ анда қ осымша лекалоның кө мегімен қ алта орнын белгілейді. Ол ү ш сызық пен белгіленеді. Кө лденең сызық қ алта аузының жайласуын білдірсе, тіке сызық тар қ алта аузының ұ зындығ ын білдіреді. Алдың ғ ы бойдың теріс жағ ына қ алта бойлығ ын желім-дейді, алдың ғ ы бой қ осарланғ анда қ алта бойлығ ын қ олданбайды. Қ алтаны жинау процесі сә ндік бө лшек пен модель ерекшелігіне қ арай ө згеріп тұ рады. Белгіленген сызық қ а жапырақ ша мен қ алта астарын 10 мм қ осып тігеді. Кө мкерме ә діпті екінші сызық қ а 10 мм қ осып тігеді, тігіс сапасын тексереді жә не қ алта аузын тіл ә дісімен қ ырқ ады.Қ алта астарын теріс бетіне аударады, қ алта аузындағ ы тілді теріс жағ ынан ү ш қ айтара тігіспен бекітіп тігеді. Қ алта астарын 10 мм сырып тігіп, қ алтаны баса ү тіктейді. Жапырақ ша ұ шын бастыра тігеді.

Жармалы қ ақ пақ шалы жан қ алтаны (тө мегі қ иындысы кү рделі ә діппен ө ң делген) ө ң деудің тех/қ процесі. Жарма қ алтаның ең кө п тарағ ан тү рі - қ ақ пақ шалы қ алта, оның тө менгі сызығ ын жай жө не кү рделі ә діппен ө ң дейді. Оны ө ң деуде қ ақ пақ ша, қ ақ пақ ша астары, іштік матасы, кө мкермелі ә діп, ә діп, қ алта бойлығ ы жә не қ алта астары қ ажет. Жармалы қ ақ пақ шалы қ алтаны ө ң деу ү ш кезең нен тү рады: 1)қ ақ пақ шаны ө ң деу; 2) қ алта астарын ө ң деу. 3) қ алтаны жинау.

Жармалы қ ақ пақ шалы жан қ алтаны (тө менгі қ иындысы жә й ә діппен ө ң делген) ө ң деудің тех/қ процесі. Жарма қ алтаның ең кө п тарағ ан тү рі - қ ақ пақ шалы қ алта, оның тө менгі сызығ ын жай жө не кү рделі ә діппен ө ң дейді. Оны ө ң деуде қ ақ пақ ша, қ ақ пақ ша астары, іштік матасы, кө мкермелі ә діп, ә діп, қ алта бойлығ ы жә не қ алта астары қ ажет. Жармалы қ ақ пақ шалы қ алтаны ө ң деу ү ш кезең нен тү рады: 1) қ ақ пақ шаны ө ң деу; 2) қ алта астарын ө ң деу. 3) қ алтаны жинау.

Жармалы қ ақ пақ шалы жан қ алтаны (тө менгі қ иындысы жиекпен ө ң делген) ө ң деудің тех/қ процесі. Жарма қ алтаның ең кө п тарағ ан тү рі - қ ақ пақ шалы қ алта, оның тө менгі сызығ ын жай жө не кү рделі ә діппен ө ң дейді. Оны ө ң деуде қ ақ пақ ша, қ ақ пақ ша астары, іштік матасы, кө мкермелі ә діп, ә діп, қ алта бойлығ ы жә не қ алта астары қ ажет. Жармалы қ ақ пақ шалы қ алтаны ө ң деу ү ш кезең нен тү рады: 1) қ ақ пақ шаны ө ң деу; 2) қ алта астарын ө ң деу. 3) қ алтаны жинау.

Жармалы қ ақ пақ шалы жан қ алтаны ө ң деудің технологиялық прцесі. Жарма қ алтаның ең кө п тарағ ан тү рі - қ ақ пақ шалы қ алта, оның тө менгі сызы-ғ ын жай жө не кү рделі ә діппен ө ң дейді. Оны ө ң деуде қ ақ пақ ша, қ ақ пақ ша астары, іштік матасы, кө мкермелі ә діп, ә діп, қ алта бойлығ ы жә не қ алта астары қ ажет. Жармалы қ аң пақ шалы қ алтаны ө ң деу ү ш кезең нен тү рады: 1) қ ақ паң шаны ө ң деу; 2) қ алта астарын ө ң деу; 3) қ алтаны жинау.Қ ақ пақ шаның қ аттылық қ алпын сақ тау ү шін желімді не желімсіз іштік мата қ олданылады. Желімді іштік матаны қ ақ пақ шағ а ү тікпен желімдейді, ал желімсіз іштік матаны қ ақ пақ шамен бірге жө рмейді.Сырып тігетін машинада қ ақ пақ ша мен қ ақ пақ ша астарының ө ң беттерін беттестіріп, қ иық тарын туырлап, ұ штарын іркіп, астар жағ ынан 5 мм жө рмейді. ұ шын тігіске 2-3 мм калдырып қ ырқ ып, ө ң бетіне аударады.Қ ақ пақ шаны ө ң дегенде, оғ ан іштік матаны желімдейді. Қ ақ пақ ша тү тас пішілгенде, жан қ иығ ын 5-7 мм жө рмейді. Қ ақ пақ ша бұ рышын қ ырқ ады жә не ө ң бетіне аударып, ұ шын туырлайды. Қ аң пақ шаны баса ү тіктейді, ү лгісіне карай сә ндік тігісін бастыра тігеді. Лекалоның кө мегімен қ ақ пақ ша енін белгілейді.Қ алта астарын дайындағ анда, бір астарғ а кө мкерме ә діпті 1-2 мм бастыра тігеді, екіншісіне ә діпті 7-10 мм қ осып тігеді. Тігісті астарғ а қ арай жатқ ыза ү тіктейді. Кө мкерме ә діп негізгі матадан, астардан, арнайы жібек таспасынан пішіледі. Кө мкерме ә діпті қ осып тігетін машинада 5-7 мм, қ иық ты бү гіп тігетін жартылай автоматта 1-2 мм бастыра тігеді. Астар негізгі матадан не қ аң пақ ша астарына тү стес астардан пішілсе, онда кө мкерме ә діп қ олданылмайды. Қ алтаны жинағ анда, қ осымша лекалоның кө мегімен қ алта аузын ү ш сызыкпен белгілейді. Кө лденең сызың қ алта аузының жайласуын білдірсе, тіке сызық тар қ алта аузының ұ зындығ ын білдіреді. Алдың ғ ы бойдың теріс жағ ына қ алта бойлығ ын желімдейді немесе қ осып кө ктейді.Қ алта бойлығ ы қ алта аузын созылудан сақ тайды жө не шыдамдылығ ын арттырады, сонымен қ атар жан қ алтаны жан қ иығ ын ө ң ір кайырмасына біріктіруге қ олданады. Алдың ғ ы бойдың негізгі жібіқ алта аузының оймасына параллель болса жә не алдың ғ ы бой қ осарланғ анда қ алта бойлығ ын қ олданбайды.Қ алтаны жинау процесі сә ндік бө лшек пен модель ерекшелігіне қ арай ө згеріп тұ рады. Алдың ғ ы бойғ а қ ақ пақ ша мен ә діпті 10 мм қ осып тігіп, теріс бетінен тігіс сапасын тексереді. Қ алта аузын тіл ә дісімен қ ырқ ады. Қ аң пақ ша тігісімен астарды теріс бетіне аударады. Қ алта аузын кү рделі ә діппен ө ң дегенде ә діп қ осып тігілген тігісті айыра ү тіктейді, ә діптің енін ү лгісіне қ арай, ө ң бетінен бастыра тігеді.

Жең аузында жарманы ө ң деу жә не жинаудың технологиялық процесі. Жең аузында бү кпелі жарманы ө ң деуде жең аузының қ айыру сызығ ы мен бү кпелі жармасының тө менгі қ иығ ын белгілейді. Жарма қ осымша енінің тө менгі қ иығ ын, жең аузының қ айыру сызығ ынан 5 мм арақ ашық тық та белгіленген сызығ ымен қ ырқ ады. Жең бө ліктерінің ө ң беттерін беттестіріп, шынтақ қ иығ ын бақ ылау кертпелері бойынша тең естіріп астың ғ ы жең жағ ынан 10 мм сырып тігеді жә не жарма қ иығ ын бірден 5 мм сырып тігеді. Жарманың ү стің гі жә не тө менгі бұ рышынан тігіске 2-3 мм жеткізбей жырма қ ырқ ады. Шынтақ тігісін айыра жә не жарманы ү стің гі жең ге қ арсы жатқ ыза ү тіктейді. Жең аузына белгіленген сызығ ы бойынша желімдік іштікті желімдейді жә не жең аузын жатқ ыза ү тіктейді. Жең нің алдың ғ ы қ иьқ тарын туыралап, бақ ылау кертпелерін тең естіріп ү стің гі жең жағ ынан 10 мм сырып тігеді. Алдың ғ ы тігісті айыра ү тіктейді жө не жең аузын бү гіп кө ктейді.Жең аузында отлетті жарманы ө ң дегенде жең аузының қ айыру сызығ ын жә не ү стің гі жең де жарманың тө менгі қ иығ ының ұ зындығ ын белгілейді, яғ ни жарма ү стінің екі еселенген ұ зындығ ы мен тігіс еніне тең. Ү стің гі жең жармасының тө менгі қ иығ ын жең аузының қ айыру сызығ ынан 5 мм арақ ашық тық та белгіленген сызығ ымен қ ырқ ады. Ү стің гі жең жармасының тө менгі қ иығ ын 5 мм жө рмейді жә не тігісті жарма жан қ иығ ына 5 мм жеткізбейді. Жарма бү рышын тігіске 2 мм қ алдырып қ ырқ ады. Жең бө ліктерінің ө ң беттерін беттестіріп, шынтақ қ иығ ын бақ ылау кертпелерін тең естіріп астың ғ ы жең жағ ынан 10 мм сырып тігеді жә не жарма ү сті мен жан ң иығ ын 5 мм сырып тігеді. Жарманың ү стің гі жә не тө менгі бү рышынан тігіске 2-3 мм жеткізбей жырма қ ырқ ады. Жарма бү рышын ө ң бетіне аударып туыр-лайды. Шынтақ тігісін айыра ү тіктейді жә не жарманы ү стің гі жең ге қ арата жатқ ыза ү тіктейді. Жен, аузына желімдік іштікті желімдейді жә не жатқ ыза ү тіктейді. Жең нің алдың ғ ы қ иық тарын туыралап, бақ ылау кертпе-лерін тең естіріп ү стің гі жең жағ ынан 10 мм сырып тігеді. Алдың ғ ы тігісті айыра ү тіктейді жә не жең аузын бү гіп кө ктейді.Жең аузын ашық жармамен ө ң дегенде, жең аузының қ айыру сызығ ын жә не жарма бұ рышын белгілейді. Жең аузына желімдік ішікті желімдеп, жең аузын жатқ ыза ү тіктейді. Жең бө ліктерінің ө ң беттерін беттестіріп, шынтақ қ иығ ын бақ ылау кертпелерін тең естіріп, астың ғ ы жең жағ ынан 10 мм сырып тігеді жә не жарма ү стімен жан қ иығ ының 10-20 мм ү зындығ ын 5 мм сырып тігеді. Жарманың ү стің гі бұ рышын тігіске 2-3 мм жет-кізбей жырма қ ырқ ады. Астың ғ ы жармасының жан қ иығ ын 5 мм жө рмейді, тігісті тө менгі қ иығ ына 10 мм жеткізбейді. Жарма бү рышын ө ң бетіне аударып туырлайды. Ү стің гі жең жармасы бү рышын белгіленген сызың бойынша сырып тігеді. Жарма бү рышындағ ы артық матаны қ ырқ ады, тігісті айыра ү тіктейді, ө ң бетіне аударып туырлайды. Шынтақ тігісін айыра жә не жарманы ү стің гі жең жағ ына жатң ыза ү тіктейді. Алдың ғ ы қ иындыларын туырлап, бақ ылау кертпелерін тең естіріп ү стің гі жең жағ ынан 10 мм сырып тігеді. Алдың ғ ы тігісті айыра ү тіктейді жә не жең аузына бү гіп кө ктейді, баса ү тіктейді.

Жең аузында қ аттаманы ө ң деу жә не жинаудың технологиялық процесі. Жең аузын ә рлеп ө ң деуде қ аттама кең інен қ олданылады. Олардың формасы ә р алуан болып, жең, жағ а, қ алта жә не басқ а бө лшек формаларымен ү йлесіп келуі тиіс. Жең аузын каттаманың: қ айырма, қ осып тігілген, ү стінен тігетін тү рлерімен ө ң дейді. Қ аттаманы негізгі матадан, сә ндік матадан, ү лбір мен былғ арыдан пішеді жә не ү стің гі ң аттама, қ ат-тама астары мен іштігінен ң ү райды. Бө лшектің саны мен конструкциялық пішімі моделіне қ арай ө згереді. Қ осып тігілген қ аттамалар ү лгісіне қ арай тү ймелікпен немесе тү ймеліксіз ө ң деледі. Моделі бойынша жең аузын бү кпемен немесе бү рмемен ө ң дейді. Алдың ғ ы тігісті ө ң деп болғ аннан кейін, лекало кө мегімен жең дегі бү кпенің орналасатын жерлерін жырмамен белгілейді. Оларды сырып тігіп, тігісті жатқ ыза ү тіктейді немесе ү тіктеуді моделіне қ арай атқ арады.Қ аттаманың ішкі жағ ына іштік салады (модельдің техникалық сипаттамасында кө рсетілген болса), ол іштіктің ң иындысы белгіленген бү кпе сызығ ына 2 мм қ ашық тық та орналасатындай, есеп бойынша салынуы қ ажет. Іштікті бө ліктің ортасы бойынша арнайы маши-намен жапсырып тігіп немесе желімдік тә сілмен ү тіктеу арқ ылы бекітеді. Қ аттаманың жан қ иығ ын сырып тігіп, ө ң бетіне аударады жә не ү тікпен баса ү тіктейді. Дайын болғ ан қ аттама қ иығ ын жең нің ө ң бетіне ү йлестіре отырып, жең аузына қ осып тігеді, іштікпен бірге жең бойынша бү рмелерді бір қ алыпты таратып жайғ астыра отырып, ені 10 мм тігіспен бастыра тігеді. Жең нің шынтақ қ иындысын 10 мм сырып тігіп жә не тү ймелік қ иығ ын бастыра тігеді. Шынтақ тігісін айыра ү тіктейді жә не қ аттама қ осып тігілген тігісті жең ге қ арата жатқ ыза, қ аттаманы баса ү тіктейді.

Жең де жарманың тү рлері ж/е сырт киімді ө ң деу процесі. Жең конс/яның ерекшелігін ескерместен, оны ө ң деуді екі кезең ге белуге болады: жең ді ө ң деу жә не жең ді бү йымғ а біріктіру. Жең аузында бү кпелі, отлетті жә не ашың жарма тү рлері кең інен тарағ ан жә не жең пішімінде қ осымша жарма ені беріледі.Жең аузында бү кпелі жарманы ө ң деуде жең аузының қ айыру сызығ ы мен бү кпелі жармасының тө менгі қ иығ ын белгілейді.Жарма қ осымша енінің тө менгі қ иығ ын, жең аузының қ айыру сызығ ынан 5 мм арақ ашық тық та белгіленген сызығ ымен қ ырқ ады. Жең бө ліктерінің ө ң беттерін беттестіріп, шынтақ қ иығ ын бақ ылау кертпелері бойынша тең естіріп астың ғ ы жең жағ ынан 10 мм сырып тігеді жә не жарма қ иығ ын бірден 5 мм сырып тігеді. Жарманың ү стің гі жә не тө менгі бү рышынан тігіске 2-3 мм жеткізбей жырма қ ырқ ады. Шынтақ тігісін айыра жә не жарманы ү стің гі жең ге қ арсы жатқ ыза ү тіктейді. Жең аузына белгіленген сызығ ы бойынша желімдік іштікті желімдейді жә не жең аузын жатқ ыза ү тіктейді. Жең нің алдың ғ ы қ иық тарын туырлап, бақ ылау кертпелерін тең естіріп ү стің гі жең жағ ынан 10 мм сырып тігеді. Алдың ғ ы тігісті айыра ү тіктейді ж/е жең аузын бү гіп кө ктейді

Жең іл киімдердегі тү ймеліктің тү рлері ж/е ө ң деу этаптары. Ә йел мен балалар киімінде тү ймелік тү рлері ә р тү рлі. Бұ йымда орналасуына қ арай туймеліктер: - бү йым етегіне дейін (тү ймелік жоғ арығ а дейін немесе қ айырмалы лацканмен); - бү йым етегіне жетпейтін (бел сызығ ына, мық ын сызығ ына, кө кірек сызығ ына дейін); - бө лшек (ортасында) аралығ ында (тігісте, қ атпарда, бедерде, т.б.) ө ң делетін тү рлерге бө лінеді. Тү ймелеу ә дісіне қ арай тү ймеліктер: тү йме мен ілмек, ілгек пен ілмек, сыдырма тү ймелік, баумен байлау жә не т.б. тү рлерге бө лінеді. Конструкциясы мен ө ң деу ә дісіне қ арай туймелік-тер: ө ң ір қ айырмасымен бастырылып тігілген ө ң іржиек, қ осып тігілген ө ң іржиек, жапсырмалы ө ң іржиек, қ айырмалы ө ң іржиек, жиектелген жә не т.б. тү рлерге бө лінеді. Тү ймелікті ө ң деу ә дісі модельдің конструкциялық ерекшелігіне, материалдың тү рі мен қ асиетіне байланысты.

Киім бө лшектерін бастапқ ы ө ң деудің тех/қ процесі. Киімнің негізгі бө лшектеріне алдың ғ ы бой, артқ ы бой, шалбардың алдың ғ ы жә не артқ ы бө лігі, белдемше бө ліктері кіреді. Барлық бө лшектерді ө ң деудің алғ ашқ ы қ адамын біріккен жә не сә ндік тігістерді, қ атпар жә не бү кпені ө ң деуден бастайды. Астарлы жә не астарсыз бұ йымдар сетінегіш матадан дайындалса, бастапқ ы ө ң деуге қ иық тарды ө ң деу де кіреді. Кейінгі кездерде сырт киімдерді жең іл матадан дайындайтын болғ андық тан, кейбір бө лшектер мен бө ліктерді желімдік іштік матамен қ атырмалауды кең інен қ олданады. Ә сіресе, алдың ғ ы бой мен артқ ы бой, сә ндік бө лшектер т.б. бө ліктерге форма беруде, созылудан, желінуден сақ тау мақ сатында желімдік іштік маталармен қ атырмалайды. Алдың ғ ы жә не артқ ы бой, белдемшенің алдың ғ ы жә не артқ ы бө ліктері бір немесе бірнеше бө ліктен болуы мү мкін. Оларды сырып тігу, бастыра тігу, жапсырма тігіс жә не т.б. тігістермен біріктіреді. Сырып тігілген қ иық тарды жатқ ыза не айыра ү тіктейді, модельдеріне қ арай жатқ ыза ү тіктелген соң бастыра тігеді. Пленка, резең ке қ апталғ ан, поролон жә не т.б. материалдан дайындалғ ан бү йымдарды ү тіктеуге болмайтындық тан, олардың тігістерін бастыра не айыра тігеді. Негізгі бө лшекке форма беру эксплуатация- лық қ асиетін арттыру, желінуден-созылудан сақ тау мақ сатында желімдік іштік мата- лар мен қ атырмалайды. Тігін ө ндірісінде бө лшектерді қ атырмалауды ЫЖӨ параметрлеріне сә йкес жазық жастық ты немесе арнайы престерде желімдейді. Тігін ө ндіріс- індегі ө зіміздің жә не шет елдің тә жірибесі кө рсеткендей, бү йымды қ атырмалауғ а іштік мата бө лшектерінің ә р тү рлі конструкциясын ә р тү рлі материалдармен біріктіру ә дістері қ олданылады.

Кү рделі сызық пен жармалы ә діпті жан қ алтаны ө ң деу Киімдегі ә діпті жарма қ алтаны ө