Инсектицидтердің бидай егістігінде өндірістік тәжірибе жүргізген кездегі нәтижесі

1. Сынақ жү ргізу орны: ЖШС-і, А.И.Бараева атындағ ы «АШҒ Ө О», «Зиянкестермен, аурулармен жә не арамшө птермен агротехникалық жә не химиялық кү ресу» зертханасы;

2. Зерттеу мақ саты – бидайдың негізгі ауруларына қ арсы химиялық кү рес шараларының тиімділігін талдау болыптабылады.

3. Дақ ыл, сұ рып: жаздық бидай, Астана

4. Топырақ - карбонатты оң тү стік қ ара топырақ, гумусмө лшері 3, 4-3, 6%, РН= 7, 0-7, 2;

5. Препарат қ олданылғ ан нысан: Сабақ іші зиянкестеріне қ арсы, бидай трипсіне қ арсы.

7. Тә жірибе нұ сқ аулығ ы: Тұ қ ымды дә рілеу (сабақ бү ргелері, астық шыбындары - гессен жә не швед шыбындарына, бидай трипсіне қ арсы) (кесте7, 8).

1. Контроль –ө ң делмеген тұ қ ым;

2. Селелст топ 312, 5 к.с.- 1, 5 л/т;

3. Юнта к.с.- 1, 6л/т;

4. Пикус 60%к.с. - 0, 65 л/т.

Кесте 7

Сабақ іші зиянкестеріне қ арсы қ олданылғ ан пестицидтердің тә жірибе сұ лбасы

Кесте 8

Зиянкестерге қ арсы қ олданылғ ан пестицидтердің тә жірибе сұ лбасы

Тұ қ ымдарды жоғ арыда аталғ ан препараттармен ө ң деу егістен 1 жұ ма бұ рын жү ргізіледі. Егіс 30 мамырда себілген. Мө лдектердің ауданы: 4, 30 х 30 = 129м². Бидай тұ қ ымы полиэтиленді пакеттерде қ олмен дә ріленді. Су мө лшері: 10 л. Тә жірибенің қ айталануы – 3 рет.

Бидай трипсі. Тә жірибе жұ мыстарын жаздық бидайдғ а 10 рет қ ақ қ анда 300 дарадан кем емес ересек трипстерге қ арсы жү ргізіледі. Инсектицидтің биологиялық тиімділігі ө ң дегеннен кейін зиянкестің санының азаюымен сипатталады. Ересек трипстер санын есептеу жұ мыстарын ө ң деу алдында жә не ө ң деуден кейін 1 немесе 3 кү ннен кейін энтомологиялық сермегішпен сермеу ә дісімен есептеледі (5 рет 2 жерден сермеу). Ал дернә сілдер дақ ылыдың сү ттене пісу кезең інде анық талады [45].Осы мақ сатта, мө лдектерден 10 масақ тан ү лгі алынады. Инсектицидтің биологиялық тиімділігі І формула бойынша анық талады (кесте 9).

Кесте 9

2015 жылындағ ы жаздық бидай егістігінде бидай трипсінің таралу саны

9 - кестені қ орытындылай келе, тә жірибе нұ сқ аулығ ында инсектофунгицидтермен ө ң деуден кейін Пикус, 60% к.с. ең кө п трипс саны -119, 3 дана кездессе, ал трипстер қ оныстану саны аз Селест Топ 312, 5 к.с. -0, 3 дана кездескен.

Тә жірибе нұ сқ аулығ ында химиялық ө ң деуге дейін энтомологиялық сермеуішпен 10 рет сермегенде бидай трипстерінің имаго саны 128-191 болды (кесте 10).

Кесте 10

2015 жылы бидай трипсіне қ арсы қ олданылғ ан Каратэ, 50%, к.э. биологиялық тиімділігі

10 кестенің жалғ асы

10 кестеде кө рсетілгендей, химиялық ө ң деуден кейін есеп жү ргізудің бірінші кү ні Каратэ 5%, к.э.0, 2 л/га - 7 дана, ү шінші кү ні- 2 дананы қ ұ рады. Препараттың биологиялық тиімділігі Каратэ 5%, к.э. 84, 1%, ү шінші кү ні 95, 9%.

Химиялық ө ң деуден кейін, препараттың 0, 2 л/га шығ ын мө лшерімен бидай трипстерінің дернә сілдер саны Контрольде - 59, 8 дана, Каратэ 5%, к.э. - 97, 8дана/ масақ та болды.

Тә жірибе нұ сқ аулығ ында химиялық ө ң деуге дейін энтомологиялық сермеуішпен 10 рет сермегенде бидай трипстерінің имаго саны 143-176, 7 болды (кесте 11).

Кесте 11

2015 жылы бидай трипсіне қ арсы қ олданылғ ан Каратэ, 50%, к.э. биологиялық тиімділігінің орташа кө рсеткіші

11- кестені қ орытындылай келе, химиялық ө ң деуден кейін есеп жү ргізудің бірінші кү ні Каратэ 5%, к.э.0, 2 л/га - 16, 7 дана., ү шінші кү ні 12, 7 дана қ ұ рады. Препараттың биологиялық тиімділігі Каратэ 5%, к.э. 58%, ү шінші кү ні 72, 0 %.

Химиялық ө ң деуден кейін, препараттың 0, 2 л/га шығ ын мө лшерімен бидай трипстерінің дернә сілдер саны Контрольде -51, 8 дана, Каратэ 5%, к.э. -30, 6 дана/ масақ та болды.

Жасырын сабақ іші зиянкестері швед жә не гессен шыбыны, сабақ бү ргелері.

Тә жірибе жұ мыстарын бидайда 2-3 жапырақ фазасында –дақ ылдың тү птену кезең інің басында100 рет қ ақ қ анда 30-50 шыбын болғ анда жү ргізіледі.

Инсектицидтің биологиялық тиімділігі ө ң дегеннен кейін сабақ тардың шыбын дернә сілдерімен зақ ымдалдануымен анық талады.

Зақ ымдану есебін ө сімдіктің толық тү птену – сабақ танудың бас кезінде жү ргізеді. Сондай мақ сатпен, бір мө лдектен 10 ү лгі 20 ө сімдіктен алынады. Жалпы ө сімдік саны, негізгі сабақ тары қ аралады. Залалданғ ан сабақ саны Абботаның (ІІІ) формуласымен анық талады [46].

Гессен шыбынының дернә сілдерімен жалғ ан піллә сі сабақ тағ ы жапырақ қ абығ ының астында орналасады жә не жақ сы кө рінеді, ал швед шыбынының личинкалары сабақ тарды ашу кезінде байқ алады (кесте 12).

Кесте 12

Ө сімдіктің жасырын сабақ іші зиянкестерімен залалдануының биологиялық тиімділігі, %

12 кестенің жалғ асы

12- кестені қ орытындылай келе, тә жірибе нұ сқ аулығ ында инсектицидтермен ө ң деуден кейін контрольде ең кө п сабақ бү ргелері саны -14, 3 дана кездессе, ал қ оныстану саны аз Каратэ, 5% к.э. -0, 5 дана кездескен. Швед шыбындарынан контрольде ең кө п қ оныстану саны- 7, 0 болса, саны аз Каратэ, 5% к.э. -0, 5 дана кездескен. Гессен шыбындарынан контрольде -5, 3, ал қ оныстану саны аз кездескендерден Каратэ, 5% к.э. - 0, 9 дана байқ алғ ан.

Каратэ, 5% к.э. – препаратының шығ ын мө лшері 0, 2 л/га қ олданғ анда, ө німділік - 16, 8 ц/га, Энжио, 247 с.к. - препаратының шығ ын мө лшері 0, 15 л/га қ олданғ анда, ө німділік – 17, 0 ц/га - ды қ ұ рады. Ең жоғ ары ө німділік Энжио, 247 с.к. препаратында байқ алды (кесте 13).

Кесте 13

Зиянкестерге қ арсы қ олданылғ ан Каратэ, 5% к.э. мен Энжио, 247 с.к. инсектицидтерінің жаздық бидайдың ө німділігіне ә сері

Жаздық бидай егістігінде сабақ бү ргелеріне, швед жә не гессен шыбындарына қ арсы қ олданылғ ан препараттардың биологиялық тиімділігі келесі кестеде келтірілген.Ө сімдіктің залалдануы Абботаның (ІІІ) формуласымен есептелген (кесте 14).

Кесте 14

Жаздық бидай егістігінде сабақ бү ргелеріне, швед жә не гессен шыбындарына қ арсы қ олданылғ ан препараттардың биологиялық тиімділігі

14 кестенің жалғ асы

14 - кестеде сабақ бү ргелеріне қ арсы қ олданылғ ан препараттардың ішінен Селест Топ 312, 5, к.с. – сымен ө ң дегенде залалданғ ан сабақ саны - 1, 6%, зақ ымдалудың тө мендеуі - 79, 0%-ды қ ұ рады. Швед шыбындарына қ арсы қ олданылғ ан препараттардың ішіннен Юнта, к.с. – сымен ө ң дегенде жақ сы нә тиже берді, залалданғ ан сабақ саны – 1, 8%, зақ ымдалудың тө мендеуі – 18, 2%. Гессен шыбындарына қ арсы ө ң дегенде Селест Топ 312, 5, к.с. – мен ө ң дң генде оң нә тиже берді. Залалданғ ан сабақ саны – 1, 5%, зақ ымдалудың тө мендеуі – 56, 0% - ды қ ұ рады.

Жаздық бидай зиянкестеріне қ арсы қ олданылғ ан инсектофунгицидтердің шаруашылық тиімділігі келесі кестеде кө рсетілген (кесте 15).

Кесте 15

Зиянкестерге қ арсы қ олданылғ ан инсектофунгицидті улағ ыштардың жаздық бидайдың ө німділігіне ә сері

Селест Топ 312, 5, к.с. –препаратының шығ ын мө лшері 1, 5 л/га қ олданғ анда, ө німділік - 16, 6 ц/га, Пикус, 60%, к.с.- препаратының шығ ын мө лшері 0, 65 л/га қ олданғ анда, ө німділік - 15, 6 ц/га, Юнта, к.с 1, 6 л/га қ олданғ анда, ө німділік -16, 3 ц/га-ды қ ұ рады. Ең жоғ ары ө німділік Селест Топ312, 5, к.с. препаратында байқ алды.

4 НӘ ТИЖЕЛЕРДІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕМЕСІ

Жаздық бидай егістігінде бидай трипсіне, сабақ іші зиянкестеріне (швед жә не гессен шыбындарына қ арсы, сабақ бү ргелері) қ арсы инсектофунгицидті улағ ыштармен ө ң деудің экономикалық тиімділігі

Экономикaлық тиімділіктің - ө cімдік қ оpғ aудың негізгі ә діc, тә cілдеpі мен олapдың apacындaғ ы бaйлaныcын ұ йымдacтыpудa мaң ызы зоp. Жаздық бидай егіcтігіне бидай зиянкестерінің зияндылығ ын еcкеpе отыpып, олapғ a қ apcы химиялық кү pеc шapaлapын жоcпapлaп, жү pгізу тиімді ә pі дұ pыc шешім болып caнaлaды. Ө cімдік қ оpғ aу шapaлapын бaғ aлaғ aндa, ол ондaғ ы қ олдaнылaтын химиялық зaттapдың ө нім caпacынa ә cеp етуін, технологиялық шapaлapды оpындaу, ө німді жинaу жә не caқ тaу бapыcындa шығ ындapдың aзaюынa бaғ ыттaлaды.

Caқ тaлғ aн ө нім бaғ acының пеcтицидтеpді қ олдaнуғ a кеткен шығ ындap қ aтынacын кө pcететін кө pcеткіш экономикaлық тиімділік болып тaбылaды. Экономикaлық тиімділік, caпa еcебі бap caқ тaлғ aн ө німнің кө pcеткіштеpімен, тaзa пaйдa, ө зіндік қ ұ ны жә не ө ндіpіcтің pентaбелділігі apқ ылы aнық тaлaды. Ә pбіp кө pcеткіш шapуaшылық тaғ ы ү pдіcтің біp жaғ ын қ aмтиды, біpaқ жеке дapa тұ pып, бұ л кө pcеткіштеpдің ешқ aйcыcы шapуaшылық мұ қ тaждығ ын толық шеше aлмaйды. Cондық тaн дa, қ оpғ aу шapaлapының экономикaлық тиімділігі, тек оcы кө pcеткіштеpдің кешені apқ ылы cипaттaлынуы мү мкін:

- ө німділік жә не гектapынaн тү cкен қ оcымшa ө нім;

- 1 гектapғ a еcептегендегі пpепapaттың қ ұ ны, пpепapaтты caқ тaуғ a;

- тacымaлдaуғ a жә не жұ мыc cұ йық тығ ын жеткізуге кеткен шығ ындap мө лшеpі;

- жaлпы шығ ындap.

Pентaбельділік – бұ л acтық ө ндіpіcінде негізгі кө pcеткіш болып caнaлaды. Бұ л ө ндіpіcке кеткен шығ ындapдың жоғ apы пaйдa aлуының пaйыз мө лшеpін кө pcетеді.

Жаздық бидай егістігінде бидай трипсіне, астық тың сабақ бү ргесіне, сабақ іші зиянкестеріне (швед жә не гессен шыбындарына қ арсы, сабақ бү ргелері) қ арсы инсектофунгицидтердің экономикалық тиімділігін анық тау жұ мыстары жалпы бекітілген ә дістемеге сейкес жү ргізілді. Біздің зерттеу жұ мыстарымызда Селест Топ 312, 5, к.с., Пикус, 60%, к.с., Юнта, к.с. препараттарының шығ ын мө лшері қ олданылды: Селест Топ312, 5, к.с.-1, 5 л/т;

Пикус, 60%, к.с. -0, 65 л/т;

Юнта, к.с.-1, 6 л/т.

Селест Топ 312, 5, к.с. ә сер етуші заты- тиаметоксам + дифеноконазол + флудиоксонил, 262, 5 + 25 + 25г/л, Пикус, 60%, к.с. ә сер етуші заты- имидаклоприд, 600 г/л; Юнта, к.с. препаратының ә сер етуші заты- имидаклоприда 166 г/л, клотианидин 166 г/л, протиоконазол 33, 3 г/л, тебуконазол 6, 7 г/л.

Экономикалық тиімділікті есептеу ү шін бастапқ ы мә ліметтер:

Препараттың қ ұ ны: Селест Топ 312, 5, к.с. 1 л – 8140 тг

Пикус, 60%, к.с. 1 л – 42105 тг

Юнта, к.с.1 л- 11010 тг

Бидай дә ндерін сату қ ұ ны 1т– 37000тг;

1. Селест Топ 312, 5, к.с.-1, 5 л/т қ олданғ андағ ы тұ қ ым ө німі -16, 6 ц/га, ал қ осымша тү скен ө нім – 1, 0 ц/га;

2. Пикус, 60%, к.с. - 0, 65 л/т қ олданғ андағ ы тұ қ ым ө німі – 15, 6 ц/га, ал қ осымша тү скен ө нім – 0, 3 ц/га;

3. Юнта, к.с.- 1, 6 л/т қ олданғ андағ ы тұ қ ым ө німі – 16, 3 ц/га, ал қ осымша тү скен ө нім – 0, 7 ц/га;

4. Бақ ылау (ө ң деусіз) нұ сқ асындағ ы ө німділік – 15, 6 ц/га;

Препаратты қ олдану барысындағ ы кө рсеткіштер тиімділігіне есеп жү ргізу:

1. Қ осымша ө німнің қ ұ ны:

Селест Топ 312, 5, к.с.-1, 5 л/т қ олданғ анда:

1, 0 ц/га х 37000 тг/т = 37000 тг/га;

Пикус, 60%, к.с. - 0, 65 л/т қ олданғ анда:

0, 3 ц/га х 37000 тг/т =11100 тг/га;

Юнта, к.с.- 1, 6 л/т қ олданғ анда:

0, 7 ц/га х 37000 тг/т =25900 тг/га;

2. Препараттың қ ұ ны:

- Селест Топ312, 5, к.с.шығ ын мө лшері 1, 5л/т 1 тоннағ а есептегенде:

1, 5л/т х 8140тг = 12210 тг/т;

- Пикус, 60%, к.с.шығ ын мө лшері 0, 65 л/т 1 тоннағ а есептегенде:

0, 65 л/т х 42105 тг = 27368, 25 тг/т;

- Юнта, к.с. шығ ын мө лшері 1, 6 л/т 1 тоннағ а есептегенде:

1, 6 л/т х 11010 тг =17616 тг/т

3. Препаратты сақ тауғ а, тасымалдауғ а жә не жұ мыс сұ йық тығ ын жеткізуге, ө ң деуге кеткен барлық шығ ындар мө лшері:

- Селест Топ312, 5, к.с. шығ ын мө лшері 1, 5 л/т қ олданғ анда 1 гектарғ а 12000тг;

- Пикус, 60%, к.с.шығ ын мө лшері 0, 65 л/тшығ ын мө лшері қ олданғ анда 8000 гектарғ а тг;

- Юнта, к.с. шығ ын мө лшері 1, 6 л/т қ олданғ анда 1 гектарғ а 9000тг.

4. Жаздық бидайдың тұ қ ымдарын ө ң деудің ө зіндік қ ұ ны, тг/га:

- Селест Топ312, 5, к.с. шығ ын мө лшері 1, 5 л/т қ олданғ анда:

12210 + 12000 = 24210 тг/т;

- Пикус, 60%, к.с. шығ ын мө лшері 0, 65 л/т қ олданғ анда:

27368 + 8000= 35368 тг/га;

- Юнта, к.с. шығ ын мө лшері 1, 6 л/т қ олданғ анда:

17616 + 9000 = 26616 тг/га.

5. Қ осымша ө німді жинау, тасымалдау жә не ө ң деуге кеткен шығ ындар мө лшері:

- Қ осымша ө нім 1, 0 ц/га болғ анда – 4000 тг/га;

- Қ осымша ө нім 0, 3 ц/га болғ анда – 1500тг/га;

- Қ осымша ө нім 0, 7 ц/га болғ анда – 1700тг/га.

6. Ең бек ақ ы шығ ындары: 35000.

7. Жалпы шығ ындар мө лшері:

Селест Топ 312, 5, к.с. шығ ын мө лшері 1, 5 л/т қ олданғ анда:

24210+ 4000+35000= 63210;

Пикус, 60%, к.с. шығ ын мө лшері 0, 65 л/т қ олданғ анда:

35368+1500+35000= 40368;

- Юнта, к.с. шығ ын мө лшері 1, 6 л/т қ олданғ анда:

26616 + 1700 + 35000 = 66316.

8. Таза пайда:

Селест Топ312, 5, к.с. шығ ын мө лшері 1, 5 л/т қ олданғ анда:

63210 - 37000 = 26210;

Пикус, 60%, к.с. шығ ын мө лшері 0, 65 л/т қ олданғ анда:

40368 - 11100 = 29268;

Юнта, к.с. шығ ын мө лшері 1, 6 л/т қ олданғ анда:

66316 - 25900 = 40416.

9. Рентабельділігі:

Селест Топ 312, 5, к.с. шығ ын мө лшері 1, 5 л/т қ олданғ анда:

63210/26210х100%= 241%;

Пикус, 60%, к.с. шығ ын мө лшері 0, 65 л/т қ олданғ анда:

40368 /29268 х100% = 137%;

Юнта, к.с. шығ ын мө лшері 1, 6 л/т қ олданғ анда:

66316 /40416 х100% = 164%.

Экономикалық тиімділікті есептеу ү шін бастапқ ы мә ліметтер:

2015 жылғ ы Ақ мола облысы жағ дайындағ ы бидай трипсіне, астық тың сабақ бү ргесіне, сабақ іші зиянкестеріне (швед жә не гессен шыбындарына қ арсы, сабақ бү ргелері) қ арсы Селест Топ 312, 5, к.с., Пикус, 60%, к.с., Юнта, к.с. препараттарын қ олдануда экономикалық тиімділіктің есебі (кесте 16).

Кесте 16

Инсектофунгицидтік улағ ыштарды қ олдануда экономикалық тиімділіктің есебі

16 кестенің жалғ асы

Экономикалық тұ рғ ыдан келгенде, тиаметоксам + дифеноконазол + флудиоксонил, 262, 5 + 25 + 25г/л препаратын қ олдану ө німділіктің жоғ арлауы мен шығ ындардың ө телуін қ амтамасыз етеді. Ең жоғ ары таза пайда кө рсеткіші шығ ын мө лшері 0, 65 л/тПикус, 60%, к.с.- препаратын қ олданғ анда алынды. Кестеде бидай трипсіне, астық тың сабақ бү ргесіне, сабақ іші зиянкестеріне (швед жә не гессен шыбындарына қ арсы, сабақ бү ргелері) қ арсыСелест Топ 312, 5, к.с., Пикус, 60%, к.с., Юнта, к.с. препараттарын қ олдануда экономикалық тиімділіктің есебі келтірілген. Бұ нда шығ ын мө лшері 1, 5 л/т, 0, 65 жә не 1, 6 л/т қ олданылғ анда Селест Топ 312, 5, к.с., Пикус, 60%, к.с.мен Юнта, к.с.препаратының экономикалық тиімділігі сипатталады. Ең жоғ ары таза пайда кө рсеткіші шығ ын мө лшері Юнта, к.с.- препаратын қ олданғ анда алынды. Мұ нда ол 40416 тг/ц қ ұ рады, алайда рентабельділігі 164 % дейін жоғ арылады.

Жаздық бидай егістігінде бидай трипсіне, жасырын сабақ іші зиянкестеріне (швед жә не гессен шыбындарына қ арсы, сабақ бү ргелері) қ арсы инсектицидтердің экономикалық тиімділігі

Жаздық бидай егістігінде бидай трипсіне, жасырын сабақ іші зиянкестеріне (швед жә не гессен шыбындарына қ арсы, сабақ бү ргелері) қ арсы инсектицидтердің экономикалық тиімділігін анық тау жұ мыстары жалпы бекітілген ә дістемеге сейкес жү ргізілді. Біздің зерттеу жұ мыстарымызда. Каратэ 50%, к.э., Энжио, 247 с.к. 0, 15, препараттарының шығ ын мө лшері қ олданылды: Каратэ 50%, к.э.- 0, 2 л/т, Энжио, 247 с.к.- 0, 15 л/т;

Экономикалық тиімділікті есептеу ү шін бастапқ ы мә ліметтер:

Каратэ 5% ә сер ету заты – лямбда-цигалотрин.

Энжио, 247 с.к. ә сер етуші заты - тиаметаксам, 141 г/л + лямбда – цигалотрин, 106 г/л.

Экономикалық тиімділікті есептеу ү шін бастапқ ы мә ліметтер:

Препараттың қ ұ ны: Каратэ 50%, к.э.- 4542 тг

Энжио, 247 с.к.-2239 тг

Бидай дә ндерін сату қ ұ ны 1т– 37000тг;

1. Каратэ 50%, к.э. - 0, 2 л/т қ олданғ андағ ы тұ қ ым ө німі - 16, 8 ц/га, ал қ осымша тү скен ө нім – 0, 4 ц/га;

2. Энжио, 247 с.к. - 0, 15 л/т қ олданғ андағ ы тұ қ ым ө німі – 17, 0 ц/га, ал қ осымша тү скен ө нім – 0, 6 ц/га;

3. Бақ ылау (ө ң деусіз) нұ сқ асындағ ы ө німділік – 16, 4 ц/га.

Препаратты қ олдану барысындағ ы кө рсеткіштер тиімділігіне есеп жү ргізу:

1. Қ осымша ө німнің қ ұ ны:

Каратэ 50%, к.э.- 0, 2 л/т қ олданғ анда:

0, 4 х 37000 тг/т = 14800 тг/га;

Энжио, 247 с.к.- 0, 15 л/т қ олданғ анда:

0, 6 х 37000 тг/т =22200 тг/га.

2. Препараттың қ ұ ны:

Каратэ 50%, к.э.шығ ын мө лшері 0, 2 л/т 1 тоннағ а есептегенде:

0, 2 л/т х 4542 = 908, 4тг/т;

Энжио, 247 с.к. шығ ын мө лшері 0, 15 л/т 1 тоннағ а есептегенде:

0, 15 л/т х 2239 тг = 335, 8тг/т.

3. Препаратты сақ тауғ а, тасымалдауғ а жә не жұ мыс сұ йық тығ ын жеткізуге, ө ң деуге кеткен барлық шығ ындар мө лшері:

Каратэ 50%, к.э.шығ ын мө лшері 0, 2 л/тқ олданғ анда 1 гектарғ а 3000тг;

Энжио, 247 с.к. шығ ын мө лшері 0, 15 л/т шығ ын мө лшері қ олданғ анда 1 гектарғ а 4000 тг.

4. Жаздық бидайдың тұ қ ымдарын ө ң деудің ө зіндік қ ұ ны, тг/га:

Каратэ 50%, к.э.шығ ын мө лшері 0, 2 л/тқ олданғ анда:

908, 4 + 3000 = 3908, 4 тг/т;

Энжио, 247 с.к. шығ ын мө лшері 0, 15 л/тқ олданғ анда:

335, 8 + 4000 = 4335, 8 тг/т.

5. Қ осымша ө німді жинау, тасымалдау жә не ө ң деуге кеткен шығ ындар мө лшері:

- Қ осымша ө нім 0, 4 ц/га болғ анда – 1500 тг/га;

- Қ осымша ө нім 0, 6 ц/га болғ анда – 1700 тг/га.

6. Ең бек ақ ы шығ ындары: 35000.

7. Жалпы шығ ындар мө лшері:

Каратэ 50%, к.э.шығ ын мө лшері 0, 2 л/тқ олданғ анда:

3908, 4 + 1500 + 35000 = 40408, 4;

Энжио, 247 с.к. шығ ын мө лшері 0, 15 л/тқ олданғ анда:

4335, 8 + 1700 + 35000 = 41035.

8. Таза пайда:

Каратэ 50%, к.э.шығ ын мө лшері 0, 2 л/тқ олданғ анда:

40408 – 14800 = 25608, 4;

Энжио, 247 с.к. шығ ын мө лшері 0, 15 л/тқ олданғ анда:

41035 – 22200 = 18835.

9. Рентабельділігі:

Каратэ 50%, к.э.шығ ын мө лшері 0, 2 л/тқ олданғ анда:

40408/25608, 4 х100% =182, 1%;

Энжио, 247 с.к. шығ ын мө лшері 0, 15 л/тқ олданғ анда:

41035/22200х100% = 184, 8%.

Экономикалық тиімділікті есептеу ү шін бастапқ ы мә ліметтер:

2015 жылғ ы Ақ мола облысы жағ дайындағ ы бидай трипсіне, жасырын сабақ іші зиянкестеріне (астық тың сабақ бү ргесіне, швед жә не гессен шыбындарына қ арсы, сабақ бү ргелері) қ арсы Каратэ, 5% к.э., Энжио, 247 с.к. препараттарын қ олдануда экономикалық тиімділіктің есебі (кесте 17).

Кесте 17

Инсектицидтерді қ олдануда экономикалық тиімділіктің есебі

Экономикалық тұ рғ ыдан келгенде, тиаметаксам, 141 г/л+ лямбда – цигалотрин, 106 г/л препаратын қ олдану ө німділіктің жоғ арлауы мен шығ ындардың ө телуін қ амтамасыз етеді. Ең жоғ ары таза пайда кө рсеткіші шығ ын мө лшері 0, 2 л/т Каратэ 50%, к.э.- препаратын қ олданғ анда алынды. Кестеде бидай трипсіне, сабақ іші зиянкестеріне (швед жә не гессен шыбындарына қ арсы, сабақ бү ргелері) қ арсы Каратэ 50%, к.э., Энжио, 247 с.к. препараттарын қ олдануда экономикалық тиімділіктің есебі келтірілген. Бұ нда шығ ын мө лшері 0, 2 л/т жә не 0, 15 л/т қ олданылғ анда Каратэ 50%, к.э., Энжио, 247 с.к. препараттарының экономикалық тиімділігі сипатталды.