Тақырып 4. Бағдарлаушының құрал жабдықтары

Спортшылар сайыстың басына кез-келген, бірақ таза киіммен келулеріне рұ қ сат.

Бірақ та бағ дарлаушы қ арапайым жү гірушіге қ арағ анда бір шама жабдық талғ ан болуы қ ажет: мық ты аяқ киім, ауа райына байланысты шалбар, майка орнына жең і бар кө йлек; қ олына компас, карта жә не қ атысушы карточкасы болуы қ ажет.

Жаттығ уғ а кез келген ауа райына сай спорттық киім жарайды. Дайындық кезінде шешіп, демалыс уақ ытында киіп алуғ а ың ғ айлы киім болғ аны абзал. Жаң а жаттығ ушыларғ а жаттығ уғ а киімді ауыстырып отырғ ан керектігін алдын ала ескерткен жө н.

Аяқ киім

Аяқ киім сапасы нә тижеге, сонымен қ атар денсаулық қ а ә серін тигізеді. Резең ке етік спорттық аяқ киім болып табылмайды, оны жаттығ уғ а кию қ олайсыз жағ дай туындатып, ауру ә келуі де мү мкін.

Кә дімгі кедамен не болмаса кез-келген спорттық аяқ киіммен жарысқ а шығ уғ а болады, бірақ та су болғ ан жағ дайда олар ө те ауыр болады жә не аяқ ты қ ажауы мү мкін. Ең жақ сы аяқ киім резина табанды, тікенектері бар жә не су ө ткізбейтін бағ дарлаудың арнайы туфлиі. Резина тікенектер кез келген жер жабындысында жү гіруге мү мкіндік береді: тастан, миғ а дейін.

Киім

Тікенек бұ талар, бұ тақ тар, тікенек шө птерден қ орғ ану ү шін бағ дарлаушылар шалбар киіп жү гіргені дұ рыс. Шалбар ү шін ең жақ сы материал трикотаж, нейлон, капрон. Жылдың суық мезгілінде «болоньи» шалбарларымен жү гіруге болады. Кей спортшылар лайкрадан жасалғ ан денеге жабысып тұ ратын шалбармен жү гіреді. Мақ та, жү н жә не трикотаждан жасалғ ан шалбарлар тікенектерге жең іл ілініп, су болғ ан жағ дайда ауыр болып, сырғ ып тү сіп қ олайсыздық туғ ызады.

Бағ дарлауда кө йлектің матасы маң ызды емес, бірақ жолда кездескен бұ талардан ө ту мақ сатында шынтақ жабық болғ ан дұ рыс.

Қ ыста шаң ғ ымен бағ дарлаушылар, шаң ғ ышылар тә різді киінеді.

Компас

Арнайы қ ұ рал-жабдық тар ішінде компасты таң дау басты орынды алады. Бағ дарлаушылар сұ йық тық толтырылғ ан колбадағ ы магниттік бағ ыттауышы бар компасты қ олданады. Бұ л компастағ ы бағ ыттауыш жү гіру кезінде де дұ рыс бағ ытты кө рсетіп, уақ ыт бойынша жең іп шығ уғ а жә не азимутты дұ рыс табуда ү лкен рө л атқ арады.

Спорттық сұ йық тық компастар 2 тү рге бө лінеді:

1) бағ ыттауыш пластинасы бар – мұ нда картаның неғ ұ рлым жиі орналасқ ан аудандарын оқ у ү шін линза, масштабты жә не жай сызғ ышы орналасқ ан;

2) «саусақ ты» - карта жатқ ан қ олдың ү лкен саусағ ына бекітіліп картамен жұ мысты тездетеді, картаны оқ у мен азимут бойынша жү руді араластыру ү шін қ олданылады.

Қ атысушы карточкасы

Дистанцияны ө туді растайтын негізгі қ ұ жат болып табылады. Егерде алдын-ала ақ паратта Қ П-ғ а сә йкес легендалардың ө ту тә ртібі кө рсетілсе, оны қ ажетті торкө здерге жазып алғ ан дұ рыс болады. Барлығ ын жазып алғ аннан кейін оның мық ты болуы ү шін тү ссіз лентамен жабыстырып қ ойғ ан жө н. Карточка картадан бос қ олғ а резенкемен немесе жіппен бас бармақ пен сұ қ саусақ ә р торкө зге еркін жететіндей етіп бекітіледі. Жү гіру кезінде ол қ олда болады. Қ ысты кү ні қ олда таяқ тар болғ андық тан карточка сол қ олдың білегіне арнайы тү йреуішпен немесе жіппен бекітіледі.

Карта

Бағ дарлаушылар картаны ә рдайым қ олданғ андық тан оны ә рдайым қ олда ұ стауы қ ажет. Егерде карта ө лшемдері ү лкен болатын болса, спортшы дистанцияның қ ажетті бө лігін алдың ғ ы бетте болатындай етіп бү ктеуге болады. Егер ауа райы нашар болатын болса картаны ылғ алдан сақ тау қ ажет. Оны полителен целофанғ а немесе файлғ а салып ұ стайды, ал ірі жарыстар болатын болса картаны ұ йымдастырушылар герметизация жасайды.