Сурет - Жылдамдықты реттеу диапазонын анықтау

Табиғ и сипаттамадағ ы рұ қ сат етілген жү ктеме анық тама бойынша белгілі – бұ л қ озғ алтқ ыштың номиналды моменті М_н. Есепті оң айлату ү шін жылудың берілісін ескермей, ә р тү рлі жылдамдық кезінде кү штік тізбектегі рұ қ сат етілген тогы ретінде қ озғ алтқ ыштың номинал тогын I_н аламыз. Мә жбү рлік суытылатын қ озғ алтқ ыш ү шін рұ қ сат етілген момент сә йкес жасанды сипаттамада қ озғ алтқ ыштың магниттік ағ ынына тә уелді болады.

(6.1)

Ф = Ф_н = const реттеу кезінде М_{рұ қ} º I_нФ_н = М_н. (6.1) ө рнектегі бағ алау рұ қ сат етілген жү ктемелер туралы тек жалпы кө рініс береді жә не ә р нақ ты жағ дайда дә лірек анық талуы қ ажет.

5. Реттеудің тиімділігі реттеудің кез-келген ә дісімен болатын энергия шығ ынымен бағ аланады. Кей жағ дайда пайдалы қ уатты желіден тұ тынатын Р₁ қ уатымен салыстыра отырып, яғ ни белгілі бір сипаттамалық нү ктеде шығ ынын анық тап жә не ПӘ К-ін есептеп, тиімділікті ө рескел бағ алауғ а болады:

. (6.2)

Ә р тү рлі ә дістерді салыстыру кезінде реттеудің тиімділігін бағ алау циклдың t_ц уақ ытында жетектің нақ ты жұ мыс шарттарымен анық талатын циклдық ПӘ К-іне негізделе алады.

, (6.3)

6. Реттеуге кететін шығ ындарды реттеу ү шін қ олданғ ан жабдық тың бағ асымен Жабд.бағ. анық тауғ а болады. Шығ ындардың нә тижелігі олардың ө зін-ө зі ө теу мерзімімен анық тау ың ғ айлы Т_{ө м}

(6.4)

мұ ндағ ы, Жылд.нә т. – реттеуді пайдаланудан жылдық нә тижелік бағ асы.

Егер сораптың реттелмейтін электржетегінің орнына жиілікті-реттелетін қ олданылса, жә не қ осымша жабдық тың - жиіліктің тү рлендіргішінің бағ асы 1500 USD, ал экономикалық нә тижелігі сақ талғ ан электрлік энергияның, судың жә не жылудың есебінен 2100 USD/жыл қ ұ раса, онда ө зін-ө зі ө теу мерзімі келесідей анық талады:

жыл.

Реттеудің келтірілген алты кө рсеткіші негізгі қ асиеттерін салыстыруғ а жә не ә р тү рлі ә дістерді қ арастыруғ а мү мкіндік береді. Кең диапазонда тұ рақ ты рұ қ сат етілетін жү ктемемен М_{рұ қ} » М_н, аз шығ ындармен, қ осымша жабдық тың тө мен бағ асы кезінде бірқ алыпты екіаумақ тық реттеуді болдыратын ә діс идеалды болатыны анық. Мұ ндай идеалды ә дістің болмайтыны да анық, жә не инженерге ә р уақ ытта тиімді компромис іздеу қ ажет. Бұ л жерде соң ғ ы уақ ытта тү рленушісіз, бірақ ың ғ айлы кө рсеткіш “сапа/бағ а” кең інен қ олданылады. “сапа” ұ ғ ымына белгілі бір ұ йымдастырылғ ан жә не қ олданушымен келісілген жоғ арыда аталғ ан кө рсеткіштер жиынтығ ы кіреді, ол келесі жалпы техникалық кө рсеткіштермен толық тырылғ ан: жө ндеуге жарамдылығ ы, сенімділігі, бө геттен қ орғ анушылығ ы, желімен ө зара байланыстылығ ы жә не т.б.

Тұ рақ ты ток қ озғ алтқ ышының айналу жиілігін реттеу

Тә уелсіз қ оздырылатын тұ рақ ты ток қ озғ алтқ ышының электромеханикалық сипаттама тең деуіне сә йкес айналу жиілігін ү ш ә діспен реттеуге болады: 1) якорь тізбегіне қ осымша резисторын енгізу; 2) қ озғ алтқ ыштың қ оздыру ағ ынының шамасын ө згерту; 3) қ озғ алтқ ыш якоріне келтірілген U кернеуін ө згерту. Якорь тізбегіндегі ток I_я жә не қ озғ алтқ ыш тудыратын момент М тек қ озғ алтқ ыш білігіндегі момент шамасына тә уелді. U=cоnst, I_в = cоnst, шартында қ озғ алтқ ыштың іске қ осу схемасы 6.2, а-суретте жә не электромеханикалық сипаттамалары 6.2, б-суретте келтірілген.

а) б)