Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Д1, Д2, Д3 - кері байланыс тізбегіндегі датчиктер.






Кіріспе. Жалпы мағ лұ маттар

Электрлік жетек дегеніміз машинаның жұ мыс органын немесе механизімді қ озғ алысқ а келтіруге жә не технологиялық процестерді басқ аруғ а арналғ ан электромеханикалық қ ұ рылғ ы. Автоматтандырылғ ан электржетегінің қ арапайым структуралық схемасы 1.1-суретте келтірілген. Электржетек ү ш бө ліктен тұ рады: электрлік энергияны механикалық энергияғ а тү рлендіретін жә не осы энергияны жұ мыс органына беретін электр қ озғ алқ ышынан; желіден келетін айнымалы ток энергиясын тұ рақ ты ток қ озғ алтқ ыштары ү шін тұ рақ ты ток энергиясына немесе айнымалы ток қ озғ алтқ ыштары ү шін жиілігі реттелетін айнымалы ток энергиясына тү рлендіретін тү рлендіргіштен П; жетектің қ ажетті статикалық сипаттамаларын жә не динамикалық қ асиеттерін қ алыптастыратын басқ ару жү йесі СУ.

Электржетегінің электромеханикалық қ асиеттерінен негізгі кө рсеткіштер тә уелді болады жә не технологиялық процесстердің сапасы мен экономикалық тиімділігі анық талады.

Сурет - Автоматтандырылғ ан электржетегінің қ ұ рылымдық схемасы

СУ - басқ ару жү йесі; П - тү рлендіргіш; РМ - жұ мыс механизмі;

Д1, Д2, Д3 - кері байланыс тізбегіндегі датчиктер.

 

Қ азіргі кезде механикалық энергиямен, қ озғ алыспен байланысты барлық процесстер электржетегі арқ ылы іске асырылады. Ө згешелік тек электрлік емес қ озғ алтқ ыштарды қ олданатын автономды транспорттық қ ұ ралдар (автокө лік, самолет, т.б) болып табылады. Салыстырмалы аз ө неркә сіптік қ ондырғ ыларда гидрожетек жә не одан сирек пневможетек қ олданылады.

Электржетегінің мұ ндай кең таралуы электрлік энергияның артық шылық тарымен тү сіндіріледі - кез-келген қ ашық тық қ а тасымалдау мү мкіндігі, ә рдайым қ олдануғ а дайын болуы; энергияның басқ а тү рлеріне оң ай тү рленуі.

Қ азіргі кезде аспаптық жү йелерде қ уаты микроватт бірлігін қ ұ райтын электржетектер қ олданылады; газ тасымалдаушы станциясындағ ы компрессор электржетегінің қ уаты - ондағ ан меговатт, яғ ни қ азіргі кездегі электржетектерінің қ уаты бойынша диапазоны 1012 асады. Айналу жиілігі бойынша диапазон да осындай ретті: жартылай ө ткізгіштердің кристаллдары тартылатын қ ондырғ ыда, қ озғ алыс біркелкілігіне қ атаң талаптар қ ойылғ ан жағ дайда, қ озғ алтқ ыш білігі бірнеше ондағ ан сағ аттар ішінде 1 айналу жасауы қ ажет; жақ сы станоктың шлифтаушы дө ң гелегінің айналу жилілігі 15000 айн/мин жетеді.

Ә сіресе қ азіргі электржетегінің қ олданылу диапазоны ө те кең - шексіз кең: жасанды жү ректен эксковаторғ а дейін, желдеткіштен радиотелескоптың антенасына дейін, кір жуғ ыш машинадан ө ндірістік жү йеге дейін. Электржетегінің осы артық шылығ ы - технолгиялық сферамен тығ ыз байланыстылығ ы, электржетегіне ілгерілеуші ә серін тигізіп отыр. Технологиялық қ ондырғ ыларғ а қ ойылатын талаптардың ү здіксіз ө суі электрожетегінің дамуын, оның элементтік базасының, ә дістемесінің жетілдірілуін анық тайды. Ө з кезегінде, электржетегінің дамуы технологиялық сферағ а ө з ә серін тигізеді, бұ рын болмағ ан жаң а мү мкіндіктерді қ амтамасыз етеді.

Электржетегінің кү штік (энергетикалық) каналын қ арастырайық (1.2-сурет). Қ уат (Р) желі (Р1) арқ ылы жұ мысшы органғ а (Р2) беріледі, бұ л процесс басқ арылады жә не беріліс пен қ уатты тү рлендіру кү штік каналдың ә р элементінде Р шығ ындарымен болады деп аламыз.

Электрлік тү рлендіргіштің ЭТ функциясы болып (егер ол қ олданылса) қ оректену кө зінен (желіден) алынатын жә не желінің Uж кернеуімен, Iж тогымен сипатталатын электрлік энергияғ а тү рлендіру. Тү рлендіргіштер басқ арылмайтын (трансформатор, тү зеткіш, параметрлік ток кө зі) жә не кө бінесе басқ арылатын (мотор-генератор, басқ арылатын тү зеткіш, жиілікті тү зеткіш) болады, олар біржақ ты (тү зеткіш) жә не екі жақ ты (мотор-генератор, басқ арылатын тү зеткіш екі комплектілі вентильмен) ө ткізгіштікке ие бола алады. Тү рлендіргіштің біржақ ты ө тімділігі жә не энергияның кері (жү ктемеден) ағ ыны жағ дайында тежегіш энергияны “қ ұ ю” ү шін қ осымша R резисторы қ олданылады.

 

 

 







© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.