Бап. Фьючерс

Фьючерс — сатып алушы (немесе сатушы) ұ йымдастырылғ ан нарық та белгіленген стандартты шарттарғ а сә йкес базалық активті сатып алудың (немесе сатудың) белгіленген мерзімі ө ткеннен кейін міндеттемені ө зіне алатын тек ұ йымдастырылғ ан нарық та айналымғ а тү сетін туынды қ аржы қ ұ ралы.

Параграф 2. Бағ алы қ ағ аздар

129-бап. Бағ алы қ ағ аздар

1. Бағ алы қ ағ аз - мү лiктiк қ ұ қ ық ты куә ландыратын белгiлi бiр жазбалар мен басқ а да белгiлердiң жиынтығ ы.
1-1. Бағ алы қ ағ аздар борыштық жә не ү лестік болуы мү мкін.
Борыштық бағ алы қ ағ аз — эмитенттің (борышкердің) осы бағ алы қ ағ аздарды шығ ару шарттарында борыштың негізгі сомасын тө леу жө ніндегі міндеттемесін куә ландыратын бағ алы қ ағ аздар.
Ү лестік бағ алы қ ағ аз — Қ азақ стан Республикасының заң намасында кө зделген жағ дайларда мү лік иесінің мү лікке белгіленген ү лесіне иелік ету қ ұ қ ығ ын куә ландыратын бағ алы қ ағ аз.
2. Бағ алы қ ағ аздарғ а акциялар, облигациялар жә не бағ алы қ ағ аздардың осы Кодекспен жә не Қ азақ стан Республикасының ө зге де заң актiлерiмен айқ ындалғ ан ө зге де тү рлерi жатады.
3. Бағ алы қ ағ аздар шығ арылым нысаны бойынша:
1) қ ұ жатты жә не қ ұ жатсыз;
2) эмиссиялық жә не эмиссиялық емес;
3) атаулы, ұ сынбалы жә не ордерлiк бағ алы қ ағ аздар болып бө лiнедi.
Қ ұ жатты бағ алы қ ағ аздар - қ ұ жатты нысанда (бағ алы қ ағ аздың мазмұ нын арнаулы техникалық қ ұ ралдарды пайдаланбай-ақ тiкелей оқ у мү мкiндiгi болатын қ ағ аз немесе ө зге материалдық жеткiзушi) шығ арылғ ан бағ алы қ ағ аздар.
Қ ұ жатсыз бағ алы қ ағ аздар - қ ұ жатсыз нысанда (электрондық жазбалар жиынтығ ы тү рiнде) шығ арылғ ан бағ алы қ ағ аздар.
Эмиссиялық бағ алы қ ағ аздар - бiр шығ арылым шегiнде осы шығ арылым ү шiн бiрдей жағ дай негiзiнде орналастырылатын жә не айналымда болатын, бiртектi белгiлерi мен реквизиттерi бар бағ алы қ ағ аздар.
Эмиссиялық емес бағ алы қ ағ аздар - осы тармақ тың тө ртiншi бө лiгiнде кө рсетiлген белгiлерге сә йкес келмейтiн бағ алы қ ағ аздар.
Атаулы бағ алы қ ағ аз - ол куә ландырғ ан қ ұ қ ық тардың онда аталғ ан тұ лғ ағ а тиесiлiгiн растайтын бағ алы қ ағ аз.
Ұ сынбалы бағ алы қ ағ аз - ол куә ландырғ ан қ ұ қ ық тардың бағ алы қ ағ азды ұ сынушығ а тиесiлiгiн растайтын бағ алы қ ағ аз.
Ордерлiк бағ алы қ ағ аз - ол куә ландырғ ан қ ұ қ ық тардың онда аталғ ан тұ лғ ағ а, ал оларғ а осы қ ұ қ ық тар осы Кодекстiң 132-бабының 3-тармағ ында кө зделген тә ртiппен берiлген жағ дайда, басқ а тұ лғ ағ а тиесiлiгiн растайтын бағ алы қ ағ аз.
4. Осы Кодекспен жә не Қ азақ стан Республикасының ө зге де заң актiлерiмен бағ алы қ ағ аздардың белгiлi бiр тү рiн қ айсыбiр нысанда шығ ару мү мкiндiгiне жол берiлмеуi мү мкiн.
Ескерту. 129-бап жаң а редакцияда - Қ азақ стан Республикасының 2003.05.16 N 416, ө згерту енгізілді - 2008.12.10 N 101-IV(2009 жылғ ы 1 қ аң тардан бастап қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.

130-бап. Бағ алы қ ағ азғ а қ ұ қ ық тарды растау

1. Бағ алы қ ағ аздың ө зi қ ұ жатты бағ алы қ ағ азғ а қ ұ қ ық ты растау болып табылады. Қ ұ жатты бағ алы қ ағ аздар бағ алы қ ағ аздар рыногының кә сiби қ атысушысына сақ тауғ а берiлген жағ дайда, оның есебiн жү ргiзу мақ сатында осы кә сiби қ атысушы ашқ ан шоттан алынғ ан ү зiндi кө шiрме оғ ан берiлген лицензияғ а сә йкес немесе Қ азақ стан Республикасының заң намалық актілеріне сә йкес уә кiлеттiнiң осы бағ алы қ ағ азды осылай сақ тауғ а қ ұ қ ығ ын растау болып табылады. Қ ұ жатты бағ алы қ ағ аз бен аталғ ан шоттан берiлген ү зiндi кө шiрменiң арасында алшақ тық болғ ан кезде ү зiндi кө шiрмеге басымдық берiледi.
2. Бағ алы қ ағ аздар рыногының ө зiне берiлген лицензияғ а сә йкес немесе Қ азақ стан Республикасының заң намалық актілеріне сә йкес бағ алы қ ағ аздармен жасалғ ан мә мiлелердi тiркеуге уә кiлеттi кә сiби қ атысушысындағ ы бағ алы қ ағ аздың есебiн жү ргiзу мақ сатында ашылғ ан шоттан ү зiндi кө шiрме қ ұ жатсыз бағ алы қ ағ азғ а қ ұ қ ық ты растау болып табылады.
3. Бағ алы қ ағ аздар рыногының кә сiби қ атысушыларының бағ алы қ ағ аздардың есебiн жү ргiзуге арналғ ан шоттарды ашу жә не жү ргiзу тә ртiбi, сондай-ақ осындай шоттардан берiлетiн ү зiндi кө шiрменiң мазмұ ны мен ресiмделуiне қ ойылатын талаптар Қ азақ стан Республикасының заң дарымен айқ ындалады.
Ескерту. 130-бап жаң а редакцияда - Қ Р 2003.05.16 N 416 Заң ымен, ө згеріс енгізілді - Қ Р 2011.12.28 N 524-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.

131-бап. Бағ алы қ ағ азғ а қ ойылатын талаптар

1. Бағ алы қ ағ аздармен куә ландырылатын қ ұ қ ық тардың тү рлерi, бағ алы қ ағ аздардың мiндеттi реквизиттерi, бағ алы қ ағ аз нысанына талаптар жә не басқ а да қ ажеттi талаптар заң қ ұ жаттарымен немесе соларда белгiленген тә ртiп бойынша белгiленедi.
2. Бағ алы қ ағ аздың мiндеттi реквизиттерi болмауы немесе бағ алы қ ағ аздың ол ү шiн белгiленген нысанғ а сә йкес келмеуi оның жарамсыз болуына ә келiп соқ тырады.

132-бап. Бағ алы қ ағ аз бойынша қ ұ қ ық тар беру

1. Ұ сынушығ а бағ алы қ ағ азбен куә ландырылғ ан қ ұ қ ық ты басқ а адамғ а беру ү шiн бағ алы қ ағ азды сол адамғ а тапсыру жеткiлiктi.
2. Атаулы бағ алы қ ағ азбен куә ландырылғ ан қ ұ қ ық тар Қ азақ стан Республикасының бағ алы қ ағ аздар нарығ ы туралы заң намасында кө зделген ерекшеліктер ескеріле отырып, талапты (цессияны) басқ ағ а беру ү шiн белгiленген тә ртiппен берiледi. Бағ алы қ ағ аз бойынша қ ұ қ ық берушi адам осы Кодекстiң 347-бабына сә йкес тиісті талапты орындау ү шiн емес, оның жарамсыздығ ы ү шiн жауапты болады.
2-1. Эмиссиялық бағ алы қ ағ аздар бойынша қ ұ қ ық тар беру жә не солар бойынша қ ұ қ ық тарды растау ерекшелiгi Қ азақ стан Республикасының заң актiлерiмен айқ ындалады.
3. Ордерлiк бағ алы қ ағ аз бойынша қ ұ қ ық тар бұ л қ ағ азғ а берiлгенін жазу - индоссамент арқ ылы берiледi. Ордерлiк бағ алы қ ағ аз бойынша қ ұ қ ық берушi адам (индоссант), жылжымайтын мү лік ипотекасы туралы Қ азақ стан Республикасының заң актілерінде белгіленген жағ дайларды қ оспағ анда, қ ұ қ ық тың болуы ү шiн ғ ана емес, оның жү зеге асырылуы ү шiн де жауапты болады.
Бағ алы қ ағ азда жасалғ ан индоссамент бағ алы қ ағ азбен куә ландырылғ ан барлық қ ұ қ ық тарды бағ алы қ ағ аз бойынша қ ұ қ ық тар берiлетiн адамғ а - (индоссантқ а) немесе соның бұ йрығ ына ауыстырады. Индоссамент бланкiлiк болуы мү мкiн (орындауғ а тиiс адам кө рсетiлмейдi).
Бағ алы қ ағ азбен куә ландырылғ ан қ ұ қ ық тарды жү зеге асыру, бұ л қ ұ қ ық тарды индоссантқ а бермей-ақ (сену индоссаментi) индоссаментке тапсырумен ғ ана шектелуi мү мкiн. Бұ л жағ дайда индоссант ө кiл ретiнде ә рекет жасайды.
Ескерту. 132-бапқ а ө згеріс енгiзiлдi - Қ азақ стан Республикасының 1998.03.02. N 211 Заң ымен, 2003.05.16. N 416 Заң ымен, 2003.06.03. N 426 Заң ымен, 21.06.2013 N 106-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.

133-бап. Бағ алы қ ағ аз бойынша орындау

1. Бағ алы қ ағ азды берген адам жә не оны индоссиялағ ан барлық адамдар, жылжымайтын мү лік ипотекасы туралы Қ азақ стан Республикасының заң актілерінде белгіленген жағ дайларды қ оспағ анда, оның заң ды иесiнiң алдында бiрге жауап бередi. Бағ алы қ ағ аздың заң ды иесiнiң сондай қ ағ азбен куә ландырылғ ан мiндеттемесiн бағ алы қ ағ аз бойынша мiндеттенгендердiң арасынан бiр немесе бiрнеше адамның орындауы туралы талабын қ анағ аттандырғ ан ретте олар бағ алы қ ағ аз бойынша ө здерiнен бұ рын мiндеттенген ө зге адамдарғ а керi талап қ ою (регресс) қ ұ қ ығ ына ие болады.
2. Мiндеттеменiң негiзi болмауын не оның жарамсыздығ ын сылтауратып бағ алы қ ағ азбен куә ландырылғ ан мiндеттеменi орындаудан бас тартуғ а жол берiлмейдi.
3. Бағ алы қ ағ аздың жалғ андығ ын немесе жасандылығ ын байқ ағ ан бағ алы қ ағ аз иесi ө зiне қ ағ азды берген адамғ а, бағ алы қ ағ азбен куә ландырылғ ан мiндеттеменi лайық ты орындау туралы жә не залалдардың орнын толтыру туралы талап қ оюғ а қ ұ қ ылы.
4. Заң сыз иеленушiнiң қ олындағ ы бағ алы қ ағ аз бойынша қ ұ қ ық тар жү зеге асырылмауғ а тиiс.
Ескерту. 133-бапқ а ө згерту енгiзiлдi - Қ азақ стан Республикасының 2003.06.03. N 426 Заң ымен.

134-бап. Бағ алы қ ағ азды қ алпына келтiру

Жоғ алғ ан бағ алы қ ағ аз бойынша жә не ордерлiк бағ алы қ ағ аз бойынша ұ сынушы қ ұ қ ығ ын қ алпына келтiрудi iс жү ргiзу заң дарында кө зделген тә ртiппен сот жү ргiзедi.

135-бап. Қ ұ жатталмағ ан бағ алы қ ағ аздар

Ескерту. 135-бап алып тасталды - Қ Р 2003.05.16 N 416 Заң ымен.