Штангалы сораптарды тасмалдауға арналған агрегаттар.

штангалы сораптарды тасмалдау ү шін агрегат-штанговоздың конструкциясы сипаттамасы 12.1 суретте кө рсетілген. Осы агрегатта сорапты компрессорлы қ ұ бырларды жә не сорапты штангалы ұ ң ғ ымаларды тасмалдауғ а болады. АПШ штангавозы ЗИЛ-130-В1 жасалғ ан тягачінен, гидравликалық кранынан жә не арнайы жартылай прицепінен тұ рады. Арнайы жартылай прицеп — бортсыз, біросьті, тұ рақ ты рамасынан, тұ тас металды еденнен, шек қ оятын тұ рақ тардан жә не алдың ғ ы сақ тандыратын қ алқ аннан тұ рады. Ось, дө ң гелек, ілгіш, стояноколы тормозі, пневмо- жә не электрожабдық тарының бірің ғ айлы ОДАЗ-885 сериалы жартылай прицепі шығ арылғ ан.

сурет. 12.1. АПШ штангавозы:

1 - тягач; 2 — басқ ару пульті; 3 — салымбалы тұ рақ; 4 -жартылайприцеп; 5 — гидравликалық кран; 6 — қ олмен жұ мыс істейтін лебедксы.

Штангавоз 4030П моделінде гидравликалық кран шығ арылатын тұ рақ тардан тұ рады. Транспорттау кезінде кранның жебесі бойлау осьсінің дө ң гелекке ең келіп бағ ытталады жә не арнайы жабдық пен бекітеді. Жү ру кезінде жебенің бағ ыты оң ғ а жә не солғ а 100 градусқ а айналады.

Мысалғ а қ арастырылғ ан АПШ агрегатының анық тау тә сілі кейбір жү ріс сипаттамасы жә не мұ най ө неркә сібінің агрегаты тұ рақ тандырылғ ан, автомашинаны монтаждауы.

1. Штанговозды тарту есебі. тарту есебінің мақ саты — максималды кө терілу бұ рышының анық талуы, автопоезттің кө терілуінің ә ртү рлі қ озғ алыс жылдамдығ ы ү шін. Есептеудің берілгендері (автомобильдің сипаттамасынан алынғ ан): Ү лестіретін қ орап қ олдан-колғ а берілетын сандары беріледі; негізгі қ адамның толық қ адамы; автопоезттың толық салмағ ы; жалпы трансмиссии ПӘ К-і; дө ң гелектің тербеліс радиусы. Айналу момент жетектің жылдамдығ ы бойынша алынады.

Негізгі есептеу формуласы:

(12.1)

Р_к да — жанама тарту кү ші; Р_в — ауаның қ арсыласу кү ші; G — толық автопоезд салмағ ы.

Жанама кү ш жетекті айналу моменттіне тура прапорцианал автомобиль трансмисиасының беріліс қ атынасы:

(12.2)

μ _к— жетектің айналу моменті; t_тр — трансмисиянаың беріліс қ атынасы; η _тр — трансмиссияның ПІК-і; r_к — дө ң гелектің тербелу радиусы (статикалық радиусы).

Ауаның қ арсыласуы мына формуламен анық талады:

(12.3)

К_в — ауаның қ арсыласуы коэффицентті; υ — қ озғ алыс жылдамдың ы; F —автомобильдің жоғ арғ ы маң дай ауданы;

(12.4)

В — ені; Н — автомобиль биіктігі.

автомабиль жетектерінің жылдамдығ ының арасында жә не жетектің валының айналуына тә уелді, жылдамдық тар тең деуімен кө рсетілген;

(12.5)

n_д— жетектің аййналу саны.

:

(12.6)

α — жолдың қ исаю бү рышы; f — тербелісті қ арсыласу коэффиценті.

Асфальтті жиекті жолдар ү шін ψ = f и ψ ≤ D.

2. ең кею бұ рышының анық талуы, штанговоз пайдалы қ уаты (групповая дорога). Динамический фактор по сцепному весу на горизонтальном участке дороги жолдың горизонталды бө лігінде динамикалық фактор шынжырлы салмағ ына байланысты

(12.7)

G₁— тартылмалы автомабильдің салмағ ы жә не жү гі; φ — дө ң гелектің жолмен қ абысу коэффиценті; G₂ — штангавоздың салмағ ы жү кпен

динамикалық фактордың иілу бұ рышының тө мендеуі берілген ең кею салмағ ының қ абысуы.

(12.8)

f — жолдағ ы қ озғ алыстың қ арсыласу коэффиценті. Ең кею салмағ ының қ абысуының динамикалық факторы.

(12.9)

Жолдағ ы ө тілген ең істің бұ рышы (сур. 12.2)

(12.10)

Дө ң гелектің жолмен қ абысу коэффицентті φ и қ озғ алыстың қ арсыласуы f жолдың жағ дайына байланысты.

Берілген есептердің қ ортындысы бойынша, штангавоздың берілген игеруін анық таймыз: агрегаттың қ озғ алуының жету жылдамдығ ыны жә не ең ү лке ең ісі, оның ө тілетін жолдың немесе ә ртү рлі қ апталғ ан немесе ол сыз.

3.1 штангавоздың беріктігін есептеу. Есептің есептелуі — ең істің анық талуы, толтырылғ ан автомабильдің тұ рақ тылығ ының бұ зылуы кө лденең жә не тігінен бағ ытталады, сонымен қ атар гидрокран анық талады.

3.2. толтырылғ ан автомабильдің кө лденең тұ рақ тылығ ын анық тау (сур. 12.2).

Шекті ең іс, қ атты бетпен автомабильдің кө лденең тү рақ тылығ ының бұ зылады.

сур. 12.4. гидрокран тұ рақ тылығ ының анық талу схемасы:

G_кр— кранның салмағ ы; G — жү ктің салмағ ы; с — осьтің айналуынан ауырлық кү шіне дейінгі арқ ашық тық; h — жебеден жазық тық қ а бекітілген контурғ а дейінгі арақ ашық тық; h₁ —осьтің ауырлық кү шінен жазық тық қ а дейінгі арақ ашық тық; а —кранның ауырлық кү шінен жү ктің ауырлық кү шіне дейінгі арақ ашық тық; в — кранның ауырлық кү шінен бекітілген плитаның соң ына дейінгі арақ ашық тық; Н жебеден жү ктің ауырлық кү шіне дейінгі арақ ашық тық.

(12.11)

х_т, y — артқ ы ілгішті автомабильдің ауырлық кү шінің координатасы.

Қ озғ алыстың қ ауіпзідігін қ амтамасыз ету ү шін келесі шарттар орындалады, дө ігелектің тығ ылуының болмауы кездеінде:

где φ — дө ң гелектің жолмен қ абысуы.

Шекті ең іс, қ атты жазық тық пен қ озғ алу кезінде тұ рақ тылық бұ зылуы мү мкін.

(12.12)

В — автомабиль дө ң гелегінің ені; y_т — автомабиль ауырлық кү шінің ұ зындығ ы.

Қ озғ алыс қ ауіпсіздігі ү шін кө лденең тұ рақ тылығ ы орындалуы келесі шарттармен орындалады:

Бекітілген қ ұ рғ ақ жазық тық коэффиценті φ = 0, 7—0, зоностің алдын алады.

3.3 Гидрокаранның жү ктік тұ рақ тылығ ын анық тау. Сонымен қ атар кранның жү кпен жә не максималды шығ у нү ктесінде тұ рғ ан кезі қ арастырылады (12.4-сурет). Аймақ тың ең істігі мен желдің кү шін кранды қ ұ латуғ а жағ дай жасайтындай етіп қ абылдайды.

Тұ рақ тылық ты анық тау ү шін ең сіздікті шешу керек

Мұ нда: K₁ — жү к тұ рақ тылығ ының коэффициенті, 1, 4-ке тең; М_г — қ ұ лау қ абырғ асымен салыстырғ андағ ы жұ мыс жү гімен жасалатын момент; М_u — басқ а да жү ктемелердің моменті (негізгі жә не қ осымша);

(12.13)

Мұ нда: а — кранның жү к ауырлық центрі мен жү кітің ауырлық центрінің ара қ ашық тығ ы; b — кранның ауырлық центрінің тіреу плитасының аяғ ына дейінгі ара қ ашық тық;

(12.14)

М_в'— кранның ө з салмағ ының ә серінен болатын қ алпына келтіру моменті;

(12.15)

Мұ нда G_кр — кран салмағ ы; с — айналу осі мен оның ауырлық центріне дейінгі ара қ ашық тық; α — шығ ару тіреулерімен жұ мыс істегендегі бұ рыш; М_у — кранның ең кею кезінде ө з салмағ ының ә серінен пайда болатын момент;

(12.16)

h₁ — кранның ауырлық центрінің осінен тіреу контурының нү ктелерінен ө тетін жазық тық қ а дейінгі ара қ ашық тық; М_цс — ортадан тепкіш кү штердің ә серінен болатын момент:

(12.17)

Q—жұ мыс жү гінің массасы; n— кранның айналу осі бойымен айналым саны; h — жебе мен тіреу контурының жазық тығ ы арасындағ ы ара қ ашық тық; H — жебеден жү ктің ауырлық центріне дейінгі ара қ ашық тық; М_и — тү сіріліп жатқ ан жү кті тежеген кездегі инерциялы момент;

(12.18)

υ – жү кті кө теру жылдамдығ ы; g— еркін тү су ү деуі; t — орнатылмағ ан жұ мыс режимінің уақ ыты; М_в — жел жү ктемесінің моменті:

(12.19)

Мұ нда М_вк — желдің кранғ а ә сер етуінің моменті; М_вг — желдің аспалы жү кке ә серінен болатын момент; Р_в — кран орнатылғ ан жазық тық қ а парраллель соғ атын желдің кү ші; P_B1 — аспалы жү кке ә сер ететін желдің кү ші; h₁ — жү кті кө теру биіктігі; h — кран биіктігі.