Функциялар

Функция – басқ а мә ліметтер алу ү шін анық талғ ан мә ліметтерге қ олданылатын компьютердің іс-ә рекеті. Функцияның ерекшелігі – оның орындалуы барысында бір ғ ана нә тиже шығ ады, ал кіру параметрлері бірнешеу болуы мү мкін. Нә тиже функция атауымен белгіленіп, негізгі бағ дарламағ а беріледі.

Функциялардың жалпы тү рі:

Санның квадратын анық тайтын функцияның мысалдары:

· Бейсик:

FUNCTION SQR % (X AS INTEGER)

SQR% = X*X

END FUNCTION

· Паскаль:

function SQR (x: integer): integer;

begin

SQR: = x*x;

end;

· Си++:

int SQR (int x)

{

return x*x;

};

Паскаль тіліндегі функцияны негізгі бағ дарламаның командалар бө лігінен шақ ырылу командасын қ арастырайық: < функция аты> (< шын мә нінде берілген параметрлер тізімі>);

Мысалы: у: =SQR(x);

Тө менгі дең гейлі бағ дарламалау тілдері

Қ андай да нақ ты жазылғ ан қ олданушы программалары басқ а тілге тү рлендіретін программаларды транслятор деп атайды. Трансляторларды екі топқ а бө луге болады. Егер кіруші тіл сандық машиналық тілдің символикалық репрезентациясы болса, ондаоны ассемблер, ал кіруші тіл ассемблер тілі деп аталады. Егер кіруші тіл жоғ ары дең гейлі тіл болса, ал шығ атын тіл не сандық машиналық тіл, не оның символикалық репрезентациясы, онда транслятор компилятор деп аталады.

Ассемблер тілі – ол ә рбір жеткізуі бір машиналық командағ а сә йкес болатын тіл. Ассемблер тілінің программасында машиналық командалар мен операторлардың арасында бірмә нді сә йкестік бар. Мұ нда екілік жә не сегіздік аттар мен адрестердің орнына символдық белгілулер қ олданылады.

Ассемблер тілінің басқ а жоғ ары дең гейлі тілден айырмашылық тары:

· ассемблер тілінің жеткізілуі мен машиналық командалардың арасындағ ы бірмә нді сә йкестік;

· машиналардағ ы барлық объектілер мен командаларғ а қ атынау;

· бір тектес компьютерлердегі жұ мыс.

Ассемблер тілін қ олданудың екі негізгі ерекшеліктері бар: жоғ ары ө німділігі мен машинағ а қ атынау. Кө біне программада барлық кодтың азғ антай пайызы программаның орындалу уақ ытының кө бірек пайызына жауап береді. Мысалы, программаның 10% оның орындалу уақ ытының 90%-на жауапты. Бұ л программаның 10% оны ассемблер тіліне жазып алуды жү зеге асырады. Бұ л процессті реттеу (tuning) деп аталады. Ассемблердегіпрограмма кө лемі бойынша соншалық ты кіші жә не орындалу жылдамдығ ы бойынша соншалық ты тез болуы мү мкін.

Кейбір процедураларғ а ассемблер жасай алатындай аппараттық қ амтамасыз етуге толық қ атынау қ ажет. Бұ л категорияларғ а операциялық жү йедегі ү зіліс ө ң деушілері мен ү зілістер, сол секілді реттелген жү йелердегі қ ұ рылғ ылардың тексерушілері келіп тү седі.

Ассемблер тілінде оператор қ ұ рылымы машиналық командағ а сә йкес қ ұ рылымды білдіреді. Ә р тү рлі машиналар мен ә р тү рлі дең гейлердегі ассемблер тілі бір-бірімен ұ қ сас. Intel компьютерлеріндегі Microsoft MASM, SPARC процестеріне Sun ассемблерге мысал бола алады.

Ассемблер тілінің жеткізілуі тө ртке бө лінеді. Олар: белгі, операция, операнд жә не комментарий алаң дарынан тұ рады. Белгілер жады адресіне арналғ ан символикалық аттармен қ амтамасыз ету ү ін қ олданылады. Олар командаларғ а ө ту жә не деректі сө здердің сақ тайтын жерге символдың аттары бойынша қ атынау мү мкіндігін алу қ ажет.

Егер жекізу машиналық командаың символикалық репрезентациясы, не бұ л кодтың символикалық аббревиатурасы, не ассемблердің ө зне арналғ анкомандасы болып табылса, онда операция коды алаң ында жатады.

Операндтардың алаң дары машиналық командалар ү шін операндтар болып табылатын адрестер мен регистрлерді анық тайды. Регистрлер, тұ рақ тылар, жады ұ яшық тары жә не т. б. операндар болуы мү мкін.

Пікірлер алаң ында программа ә рекетінің тү сіндірмесі келтіріледі. Бұ л комментарийлерсіз ассемблердегі программаларды тү сіну ө те қ иын.

Жоғ ары дең гейлі бағ дарламалау тілдері