Ызанақты көшетпен өсіру.

Егер алғ ы дақ ылдардың - орамжапырақ тың жә не қ иярдың - танабына органикалық тың айтқ ыш енгізілген болса, онда сү дігер кө тергенде тек 4-4, 5 ц суперфосфат жә не 1 ц хлорлы калий енгізіледі. Қ ызанақ 100 ц ө німмен топырақ тан 32 кг азот, 10 кг фосфор жә не 43 кг калий алып шығ ады. Егер ө ткен жылы кө ң енгізілмесе, онда қ ұ нары кемдеу топырақ қ а, кү зде жыртқ анда гектарына шіріген кө ң нің 20-30 тоннасы енгізілгені дұ рыс болады. Шірімеген кө ң ө сінді мү шелердің - сабақ тардың жә не жапырақ тардың тым ө сіп кетуіне ә сер етеді де, жемісінің ө німіне зиян келтіреді. Ерте кө ктемде ылғ ал жабу ү шін тырмалауды екі ізбен жү ргізеді, сосын қ опсытады. Бұ л арам-шө птердің ө суін жеделдетеді. Пайда болғ ан арамшө птерді жою ү шін екінші культивацияны жә не тырмалауды кө шет отырғ ызар алдында, 10-12 см терең дікке жү ргізеді. Осы кезде гектарына 1-1, 5 ц аммиак селирасын қ оса енгізеді.

Ертерек отырғ ызу - жоғ ары ө німнің кепілі. Кө шеттерді танапқ а 27 мамырда отырғ ызғ анда гектарынан 332 ц ө нім жиналғ ан, ал 15 маусымнан кейін отырғ ызғ анда гектарынан 228 ц ө нім жинал-ғ ан. Қ азақ станның солтү стігінде маусымның алғ ашқ ы кү ндерінде бозқ ыраудың қ айталану мү мкіндіктері болғ андық тан, кө шеттерді грунтқ а ә детте 5 маусымнан кейін отырғ ызады: ең дұ рысы -бұ лың ғ ыр кү ндері, ал шуақ ты ауа райы болса, тү с ауа қ ызанақ тың кө шеттерін ә детте, 140x20 см сұ лбасымен отырғ ызады.

Отырғ ызуғ а қ ұ мырасыз ө сірілген 40-45 тә уліктік кө шеттерді пайдаланады. Бұ л қ ұ мырада ө сірілген ірі кө шеттерді отырғ ызып ө сірген қ ызанақ тың гектарын ө ң деуге кеткен шығ ынмен салыс-тырғ анда біршама тө менірек болады.

Кө шеттерді кө шетотырғ ызғ ыш машиналармен отырғ ызады. Кішігірім алаң дарғ а, сондай-ақ бойлап ө сіп кеткен кө шеттерді ә детте, қ олмен отырғ ызады.Кө шеттерді булыжайда жә не жылыжайда ө скенмен салыстырғ анда 4-5 см терең ірек, ал ірілеп кө лбейтіп, сабақ тың тө менгі жағ ын, 2-3 буын аралық тарын ала, культивация кезінде олар топырақ бетіне шығ ып қ алмас ү шін қ атар бойымен бағ ыттап отырғ ызады (-сурет).

Кө лбеулетіп терең ірек отырғ ызу, ө сімдіктің қ оректенуін жақ сартатын, қ осалқ ы тамырлардың пайда болуына мү мкіндік жасайды. Жаң а ғ ана отырғ ызылғ ан кө шеттерді, ә сіресе, қ ұ мырасыздарды, суландыруғ а болмайды, себебі олар жапырылады (жапырақ тары жә не сабақ тың ү шы жерге иіледі), суландырғ анда лай басады. Міне, сондық тан телімді дұ рысы кө шет отырғ ызу алдында суландыру. Ө сімдік кө ндіккенде жә не кө терілгенде, 3-4 тә уліктен соң, отырғ ызғ аннан кейінгі бірінші суландыруды қ олданады да, ізінше тү сіп қ алғ ан ө сімдіктердің орнына жаң а кө шет отырғ ызады.