Гетеротрофты организмдер- деп

Автотрофты организмдер-деп

1. бейорганикалық заттардың органикалық заттарғ а айналуы

2. дайын органикалық заттарды қ орек ретінде пайдаланатын организмдер

3. органикалық заттарды ыдыратушы

4. консументтер

5. редуценттер

Гетеротрофты организмдер- деп

1.дайын органикалық заттарды қ орек ретінде пайдаланатын организмдер

2. бейорганикалық заттардың органикалық заттарғ а айналуы

3. органикалық заттарды ыдыратушы

4. продуценттер

5. редценттер

74. Экологиялық сукцессия-деп

1. ө зін-ө зі сү йемелдеуге жә не ө здігінен реттелуге қ абілеттілік

2. қ оршағ ан ортаның ө згеруі

3. дайын органикалық заттарды қ орек ретінде пайдаланатын организмдер

4. табиғ и факторлардың немесе адам іс-ә рекетінің нә тижесінде бір аумақ та биоценоздың басқ а биоценозғ а алмасуы

5. қ олайсыз жағ дай кезінде тіршілік етуі

75.Экзогенетикалық сукцессия қ ай жағ дайда пайда болады?

1. организмдерде алуан тү рлердің пайда болуы

2.қ олайсыз жағ дай кезінде тіршілік етуі

3.сыртқ ы абиотикалық немесе антропогендік ә серлерден

4 қ ауымдастық тағ ы байланыстар жү йесінің немесе қ ұ рылымның ө згеруі

5. қ оршағ ан орта ө згеруі

76.Эндогенетикалық сукцессия қ ай жағ дайда пада болады?

1. сыртқ ы абиотикалық немесе антропогендік ә серлерден

2.организмдерде алуан тү рлердің пайда болуы

3.қ олайсыз жағ дай кезінде тіршілік етуі

4.қ оршағ ан орта ө згеруі

5.қ ауымдастық тағ ы байланыстар жү йесінің немесе қ ұ рылымның ө згеруі

77.Экологиялық пирамиданың типтері

1. редуценттер

2. ө німділік

3.сандық, биомасса, энергия

4. продуценттер

5. консументтер

78.Экожү йе гомеостазы дегеніміз не?

1. табиғ аттың қ айталанбас аномальді жағ дайы;

2. бір нақ ты географиялық аймақ ты мекендейтін тірі организм

3. табиғ и-климаттық зона шегіндегі біріккен экожү йе

4. ө зін-ө зі сү йемелдеуге жә не ө здігінен реттелуге қ абілеттілік

5. экожү йенің табиғ и сипатыннан айырылуы

79.Адамның ө з мұ қ тажын қ амтамасыз ету жә не кө здеген мақ сатына жету ү шін пайдаланатын қ оршағ ан ортадағ ы заттардың, қ ұ былыстардың. Табиғ и денелердің деп аталады?

1. климаттық ресурстар

2. табиғ и ресурстар

3.сарқ ылатын ресурстар

4. қ алпына келетін

5. су ресурстары

80.Табиғ и ресурстар жіктеледі

1.Сарқ ылатын, сарқ ылмайтын

2. қ алпына келетін

3.қ алпына келмейтін

4.салыстырмалы қ алпына келетін

5. жойылғ ан

81.Сарқ ылатын қ алпына келмейтін ресурстар

1.қ азба байлық тары

2. ө сімдіктер, жануарлар, микроорганизмдер

3. кү н, ауа, жел энергиялары

4. жер, су, орман

5. кө лдер, тең іздер

82.Сарқ ылатын қ алпына келетін ресурстар

1.жер, су, орман

2.кө лдер, тең іздер

3. кү н, ауа, жел энергиялары

4. қ азба байлық тары

5.ө сімдіктер, жануарлар, микроорганизмдер

83.Сарқ ылмайтын ресурстар

1. кө лдер, тең іздер

2. жер, су, орман

3. қ азба байлық тары

4. ө сімдіктер, жануарлар, микроорганизмдер

5.кү н, ауа, жел энергиялары

84. Табиғ ат жойылғ ан қ орғ ау шараларына байланысты сақ талып қ алғ ан, санының азаюына қ ауіпті тү рлерге жататындар:

1. жойылғ ан

2. сирек

3. азайғ ан

4. анық емес

5. қ айта қ алпына келген ресурсттар

85. Табиғ и ресурстар қ олдану міндетіне байланысты жіктеледі

1. ғ ылыми, шикізат

2.ө неркә сіптік, ғ ылыми, эстетикалық, рекреациялық

3. тамақ, шикізат

4. минералды, энергетикалық

5. энергетикалық, рекреациялық

86. Табиғ и ресурстар пайда болу ү рдісіне байланысты жіктеледі

1.энергетикалық, шикізат, тамақ

2. минералды

3. ө неркә сіптік

4. эстетикалық

5. рекреациялық

87. Қ алпына келмейтін табиғ и ресурстарғ а жататын пайдалы қ азбалар?

1. тірі организмдер

2.металл рудалары, бейметалл қ осылыстары

3. жылу, кү н,

4. топырақ, жертезек, ағ ащ

5. су, атмосфералық ауа

88. Табиғ и ресурстар пайда болу кө здері мен орналасуына байланысты жіктеледі

1. жылу, кү н,

2. топырақ, ө сімдік

3.жер, су, ө сімдік, орман

4. ауа, су

5. жылу, су

89. Табиғ и ресурстар химиялық табиғ атына байланысты жіктеледі

1.табиғ и

2. органикалық, минералдық

3.антропогенді

4. биотикалық

5. химиялық

90. Орманның ағ ашты жә не ағ ашты емес ө нім қ орларының жиынтығ ын, сонымен қ атар олардың пайдалы қ асиеттері қ алай аталады?

1. орман

2. орман кесілгеннен кейін ашық жерлер

3. сирек ормандар

4. тоғ ай

5. орман ресурстары

91. Адамның ә рекетінен табиғ и ресурстар қ анша топқ а бө лінеді:

1. 5

2. 3

3. 2

4. 7

5. 4

92. Қ алпына келмейтін табиғ и ресурстар

1. сарқ ылатын, сарқ ылмайтын

2.жойылатын, таралатын

3. қ алпына келетін, қ алпына келмейтін

4. сарқ ылатын, таралатын

5. сарқ ылмайтын, қ алпына келетін

93. Сарқ ылатын табиғ и ресурстары

1. қ алпына келетін, қ алпына келмейтін, салыстырмалы қ алпына келетін

2. сарқ ылатын, таралатын

3. сарқ ылмайтын, қ алпына келетін

4. жойылатын, таралатын

5. азайғ ан

94. Сарқ ылуына байланысты табиғ и ресурстар:

1.сарқ ылатын, сарқ ылмайтын

2.жойылатын, таралатын

3.қ алпына келетін, қ алпына келмейтін

4.сарқ ылатын, таралатын

5. сарқ ылмайтын, қ алпына келетін

95. Қ орық тар - бұ л:

1. табиғ ат кешені тү гел қ орғ алатын жә не ғ ылыми мекені бар аймақ

2. ғ ылыми-зерттеулер ғ ана жү ргізілетін аумақ тар

3. кө пшіліктің танымдық демалысын ұ йымдастыратын жерлер

4. мақ сатты аумақ тар

5. табиғ аттың кө рінісін сақ тайтын арнаый жерлер

96. Қ азақ станда қ анша мемлекеттік қ орық бар?

1. 9

2. 10

3. 8

4. 7

5. 6

97.Жабылғ ан немесе жұ мысын тоқ татқ ан қ орық тар:

1. Барсакелмес

2. Наурызым

3. Барсакелмес-Бурабай

4. Наурызым - Барсакелмес

5. Ү стірт

98. Қ азақ станда алғ аш рет ашылғ ан қ орық ты атаң дар?

1. Алматы

2. Барсакелмес

3. Ақ су-Жабағ ылы

4. Қ орғ алжын

5. Алакө л

99. Қ азақ станда алғ аш қ орық қ ай жылы ашылды?

1. 1920

2. 1927

3. 1929

4. 1931

5. 1935

100. Оң тү стік Қ азақ стан облысындағ ы қ орық:

1. Ү стірт

2. Наурызым

3. Ақ су-Жабағ ылы

4. Марқ акө л

5. Қ орғ алжын

101. «Қ ұ ландар аралы» аталғ ан қ орық:

1. Ү стірт

2. Наурызым

3. Барсакелмес

4. Марқ акө л

5. Қ орғ алжын

102. Арал тең ізіндегі орналасқ ан қ орық?

1. Ү стірт

2. Барсакелмес

3. Наурызым

4. Марқ акө л

5. Қ орғ алжын

103. Марқ акө л қ орығ ы қ ай жылы қ ұ рылды?

1. 1929

2. 1931

3. 1958

4. 1976

5. 1984

104. Наурызым қ орығ ы қ ай жылы қ ұ рылды?

1. 1929

2. 1931

3. 1958

4. 1976

5. 1984

105. Алматы қ орығ ы қ ай жылы қ ұ рылды?

1. 1929

2. 1931

3. 1958

4. 1976

5. 1984

106. Қ орғ алжын қ орығ ы қ ай жылы қ ұ рылды?

1. 1929

2. 1931

3. 1958

4. 1976

5. 1984

107. Қ орғ алжын қ орығ ы қ ай облыс территориясында орналасқ ан?

1. Павлодар

2. Ақ мола

3. Солтү стік Қ азақ стан

4. Орталық Қ азақ стан

5. Шығ ыс Қ азақ стан

108. Реликтілі шағ ала қ ай қ орық та кездеседі?

1. Марқ акө л

2. Алакө л

3. Наурызым

4. Қ орғ алжын

5. Бә рінде де кездеседі

109. Зоологиялық қ орық тарда рұ қ сат етілмейтін жағ дайлар?

1. Аң аулау

2. Балық аулау

3. Шаруашылық жү ргізу

4. Гербалийлер жинау

5. Ө сімдіктерді жинау

110. Қ азақ станда қ анша ұ лттық парктер бар?

1. 7

2. 6

3. 5

4. 8

5. 9

111. Алматы облысында қ анша ұ лттық парк бар?

1. 1

2. 2

3. 3

4. 4

5. 5

112. Қ азақ станда қ анша қ орық бар?

1. 10

2. 9

3. 8

4. 7

5. 6

113. Қ азақ станда қ орық қ орлар (заказниктер) қ анша?

1. 55

2. 56

3. 57

4. 60

5. 65

114. Қ азақ станда қ ұ ралғ ан ұ лттық бақ тар?

1.Марқ акө л, Қ орғ алжын

2.Наурызым, Марқ акө л

3. Баянауыл, Алтынеміл

4.Алматы, Барсакелмес

5.Қ аратау, Қ ызылкө л

115.Биосфералық қ орық тар дегеніміз не?

1. Айрық ша немесе белгілі бір жерге тә н мә дени танымдық жә не десаулық сақ тау тұ рғ ысындағ ы табиғ ат объектісі

2.Жердің ә р тү рлі аймақ тарының табиғ и комплекстері

3. кө пшіліктің танымдық демалысын ұ йымдастыратын жерлер

4. мақ сатты аумақ тар

5. табиғ аттың кө рінісін сақ тайтын арнаый жерлер

116.Мемлекеттік табиғ ат ескеткіштері деп?

1.Айрық ша немесе белгілі бір жерге тә н мә дени танымдық жә не десаулық сақ тау тұ рғ ысындағ ы табиғ ат объектісі

2. Су кө здерінің жә не топырақ тың табиғ и ө зін-ө зі тазарту ү рдістерін

3. Кө пшіліктің танымдық демалысын ұ йымдастыратын жерлер

4. табиғ ат кешені тү гел қ орғ алатын жә не ғ ылыми мекені бар аймақ

5. ғ ылыми-зерттеулер ғ ана жү ргізілетін аумақ тар

117. Табиғ и жағ дайдың сақ талып қ алуы ү шін қ олданылатын термин

1. Ұ лттық бақ

2. Қ орық

3. Табиғ и бақ

4. Қ орық тар

5. Дендрологиялық бақ

118. Рекреация мен табиғ ат қ орғ ауғ а арналғ ан учаскелер:

1. Ұ лттық саябақ

2. Қ орық тар

3. Қ орық

4. Ботаникалық бақ

5. Дендропарк

119.Биосфера бұ л:

1. топырақ тағ ы тірі организмдерінің белсенді ө мір аймағ ы

2. ауыз судағ ы тірі организмдердің белсенді ө мір аймағ ы

3. жердегі, судағ ы жә не атмосферадағ ы тірі организмдердің белсенді ө мір аймағ ы

4. қ оршағ ан ортаның ө сімдік ә леміне ә серін зерттейтін ғ ылым

5. Тау қ азбаларындағ ы белсенді ө мір аймағ ы

120. «Биосфера» терминін ғ ылымғ а енгізген кім?

1. Тенсли

2. С. Шварц

3. Н.Вавилов

4. Ю. Либих

5. Зюсс

121.Қ азіргі заманғ ы биосфера туралы ілімнің авторы кім?

1. Ч Дарвин

2. В.И.Вернадский

3. Э Геккель

4. Б Коммонер

5. Ю.Одум

122. В.И.Вернадский бойынша- тірі заттар дегеніміз

1.барлық тірі организмдердің жиынтығ ы, қ атты геологиялық кү ш

2. қ оршағ ан ортаның нақ ты бір жағ дайда тіршілік ету ортасы

3. абиотикалық факторлардың жиынтығ ы

4. антропогендік факторлардың жиынтығ ы

5. органикалық заттардың жиынтығ ы

123. Биосферадағ ы тірі заттың функцияларын атаң ыздар

1.абиотикалық,

2.жайылымдық тізбектік

3.детриттік тізбектік

4.қ оректік тізбектік

5.энергетикалық, деструктивті, концентрациялық,

124. Биосфера атмосфераның қ ай бө лігін қ амтиды:

1. Стратосфераны

2. Тропосфераны

3. Экзосфераны

4. Термосфераны

5. Ионосфераны

125. Зат айналымның қ андай тү рлері бар?

1.абиотикалық, биотикалық

2.химиялық, биологиялық

3.биологиялық, экологиялық

4.физикалық, химиялық

5. ү лкен (биосфералық), кіші (биологиялық)

126. «Ноосфера» терминін ғ ылымғ а енгізген ғ алым:.

1. В.И.Вернадский

2. Э.Леруа

3. Э.Леруа жә не П.Т.Шарден

4. П.Т.Шарден

5. Геккель.

127. «Ноосфера» - бұ л:

1. «Ө мір» сферасы

2. «Ақ ыл-Ой» сферасы

3. «Техногенез» сферасы

4. Литосфера

5. Гидросфера

128.Тірі организмдер қ оныстанғ ан жердің геологиялық қ абатын атаң ыз:

1. Стратосфера;

2. Атмосфера;

3. Биосфера;

4. Гидросфера;

5. Ноосфера;

129. Биосфераның негізгі ерекшелігі?

1. Биогендік заттардың болуы

2. Биоқ иғ аш заттардың болуы

3. Тірі заттардың болуы

4. Ө лі заттардың болуы

5. Органикалық заттардың болуы

130. Биосфера қ ұ рамына кіретіндер:

1. Тек тірі организмдер;

2. Тірі организм мен биогенді заттар;

3. Тірі организм менбиоқ иғ аш заттар,

4. Тірі организм мен биогенді жә не биоқ иғ аш дене,

5. Биогенді заттар мен биоқ иғ ашдене

131.Биосфераның тігінен есептегендегі кө лемі қ анша?

1. 10км

2. 15 км

3. 25 к м

4. 35 км шамасында

5. 45 км-ден жоғ ары

132.Биосфераның химиялық заттармен ластануы...... ә келеді:

1.тұ рғ ындар арасындағ ы жұ қ палы ауруларғ а

2эндемиялық ауруларғ а

3.паразитарлық ауруларғ а

4.ө ндірістік жарақ аттардың жиілеуіне

5.гастрит жә не асқ азан ойық жарасы ауруларының тө мендеуі

133. Атмосфера дегеніміз –бұ л

1.жер қ ыртысының қ ұ нарлығ ы қ абаты

2.ә р тү рлі газ бө лшектердің қ оспаларынан тұ ратын жердің газ тә різді қ абығ ы

3. тең іздердің, мұ хиттардың, мұ здық тардың жиынтығ ы

4. мұ хиттардың, тең іздердің, топырақ тың ылғ алдылығ ы

5. жердегі, судағ ы жә не топырақ тағ ы тірі организмдердің ө мір аймағ ы

134. Атмосфералық ауаның ластануын қ андай топқ а бө лінеді

1.коммунальдық

2.фондық, антропогендік

3.қ алалық

4.космостық

5. ық шам аудандық

135. Атмосфералық ауаның фондық ластануы дегеніміз:

1. ө неркә сіптік кә сіпорындарғ а жақ ын атмосфералық ауаның кү йі

2. ө неркә сіптік аудандардағ ы аймақ тық ластану

3. қ алалардың жергілікті ластануы

4. бү кіл планетаның жаһ андық ластануы

5. ластаушы кө здерінен алыс атмосфералық ауаның кү йі

136.Атмосфералық ауаның антропогенді ластануы дегеніміз бұ л:

1. табиғ и биологиялық факторлардың ә серінен атмосфера сапасының ө згеруі

2. адамның шаруашылық іс-ә рекеті нә тижесінде атмосфера сапасының ө згеруі

3. тірі емес табиғ аттың табиғ и факторлардың ә серінен атмосфераның ластануы

4. тірі емес табиғ аттың табиғ и факторлардың ә серінен атмосфера сапасының ө згеруі

5. ластаушы кө здерінен алыс атмосфералық ауаның кү йі

137.Атмосфералық ауада ластанудың таралу масштабына байланысты мынандай тү рлері болады:

1. ө ндірістік

2. ауыл-шаруашылық тық

3. жаһ андық, жергілікті, аймақ тық

4. энергетикалық

5. транспорттық

138. Атмосфералық ауаның антропогенді ластаушы заттардың кө зі:

1. ө неркә сіптік, энергетикалық, транспорттық

2. вулканизациялық жұ мыстар

3. таулы қ азбалардың желденуі

4. ауаның ылғ ыалдылығ ы

5. бактериялар жә не вирустар

139. Атмосфералық ауаны ластаушы химиялық факторларғ а жатады:

1. ауаның ылғ алдылығ ы

2. температура, қ ысым

3. бактериялар жә не вирустар

4.бактериялар жә не вирустар

5. газды тастандылар, ауыр металлдар

140. Атмосфералық ластану кезінде ерекше токсикалық заттарғ а не жатады:

1. органикалық асқ ын тотық тар

2. аммиак

3. аргон

4. азот

5. озон

141. Атмосфералық ауаның канцерогенді ластаушыларына не жатады:

1. кө мірқ ышқ ыл газ

2. радионуклидтер, бенз(а)пирен

3. аргон

4. азот тотығ ы

5. озон

142.Атмосфераның радиактивті ластануы дегеніміз?

1. атмосферада табиғ и жә не қ олдан жасалғ ан радиактивті қ оспалардың болуы

2. химиялық жолмен ластануы

3. биологиялық жолмен ластануы

4. фондық ластану

5.антропогендік ластану

143. Атмосфералық ауаның фондық ластануына жатады:

1. ө неркә сіптік обьектілер

2. вулканизациялық жұ мыстар, таулы қ азбалардың желдену

3. энергетикалық

4. автокө лік

5. ауылшаруашылық

144. Атмосферадағ ы ауаны ластаушы заттардың концентрациясы қ андай ө лшем бірліктермен белгіленеді:

1. кг/ м 3

2. мг/м 3

3. мг/л 3

4. кг/мл 3

5. мг/кг 3

145. Атмосфераның жаһ анды ластануының экологиялық зардаптары:

1. Кішігірім аумақ та ластаушы заттардың жоғ арылауы

2. Табиғ и ластанудың жоғ арылауы

3. Парниктік эффект, озон қ абаты, қ ышқ ыл жауын

4. қ алалардың жергілікті ластануы

5. ө неркә сә птік аудандардағ ы аймақ тық ластану

146. Атмосфералық ластаушылар физикалық кү йі бойынша бө лінеді

1. газ тә різді, кү рделі қ осылысты шаң, аэрозольдар

2. қ атты, сұ йық

3. топырақ пен тұ здануы

4. шө лейттену

5. мұ наймен ластану

147.Атмосфералық ауаның ластануына ү лкен антропогендік ү лес қ осатын ауыр металл - бұ л:

1. Темір, марганец

2. Қ орғ асын, сурьма

3. Марганец, кобальт

4. Кобальт, мыс

5. Мыс, қ орғ асын

148. Атмосферадағ ы антропогенді ластанудың негізгі кө здері

1. желдің болмауы

2. жылу энергетикасы (қ олдан от жағ у арқ ылы), тұ рғ ын ү йлерді жылыту

3. температуралық инверсия

4. кө лік пен ө ндіріс

5. ауыл шаруашылығ ы

149. Атмосферағ а оттектің негізгі тү сетін кө зі болып табылады:

1. бактериялардың тіршілік ә рекеті

2. вулкандық қ ұ былыс

3. мұ здардың еруі

4. фотосинтез қ ұ былысы

5. ө неркә сіп орындары

150. Атмосфераның қ ай қ абатында озон экраны орналасқ ан?

1. Стратосферады;

2. Тропосфера;

3. Мезосферада;

4. Термосферада;

5. Экзосферада

151. Атмосферадағ ы тіршілік қ абаты:

1. 5 км,

2. 10 км,

3. 20км,

4. 6 км;

5. 50 км;

152. Ә лемдік атмосфералық проблемаларына жататындар:

1. шө лейттену

2. жылу эффектісі

3. дифляция

4. жел эрозиясы

5. су эрозиясы

153.Атмосферада озон қ абатының бұ зылуына ә сер ететін:

1. кө міртегі диоксиді

2. кү кіртті газ

3. азот оксиді

4. хлор-фтор, кө міртегі

5. иіс газы

154. Жылу эффектісінің жылдам тү зілуі атмосферада антропогендік ә серден газ қ осылыстарының концентрациасының артуынан болды. Сол қ осылыстарды атаң дар?

1. кө мірқ ышқ ылы, метан, азот оксиді, фреондар;

2. кү кіртті газ, метан, фреондар, азот оксиді;

3. кү кіртті газ, кө міртегінің диоксиді,, азот оксиді фреондар;

4. метан, фреондар, азот оксиді, кө міртегі оксиді;

5. озон, формальденді, метан, фреондар

155. Атмосфераның ғ аламдық проблемасын атаң дар?

1.Мұ наймен ластану

2. Шө лейттену

3. Фотохимиялық тұ мша

4. Радиоктивті ластану

5. Топырақ тың тұ здануы

156. Алматы қ аласында автокө ліктерден атмосферағ а тү сетін зиянды заттардың ү лесі, басқ ада зиянды заттардың жалпы ү лесінің тө мендегі кө рсеткішін қ ұ райды:

1. 75%

2. 80%

3. 85%

4. 90%

5.95%

157. Атмосферағ а шығ аратын ең қ ауіпті газды атаң дар?

1. Азот оксиді

2. Иіс газы

3. Кү кірт оксиді

4. Озон

5. Кө мірқ ышқ ыл газы

158. Атмосфераның қ ұ рамына келесі газдар кіреді:

1. азот, оттегі, кө мір қ ышқ ыл газы

2. азот, оттегі, аргон, кө мір қ ышқ ыл газы

3. оттегі, сутегі, аргон, кө мір қ ышқ ыл газы

4. сутегі, кү кіртті газ, неон, оттегі

5. азот, сутегі, оттегі, аргон

159.Технологиялық ү рдісіне байланысты ө неркә сіп кә сіпорындарының шығ арыдылары бө лінеді

1. табиғ и, жасанды

2 фондық, антропогендік

3. коммунальдық, қ алалық

4. ық шам аудандық

5. ұ йымдастырылғ ан, ұ йымдастырылмағ ан, аралас шығ арындылар

160.Атмосфералық ауасы ө те кү шті ластанғ ан қ алалар

1. Семей, Ақ тө бе,

2. Астана, Тараз, Ақ тө бе

3. Жезқ азғ ан, Қ останай, Павлодар

4. Шымкент, Қ арағ анды, Балқ аш

5.Алматы, Жамбыл, Ө скемен, Темиртау

161.Атмосфералық ауасы кү шті ластанғ ан қ алалар

1. Астана, Тараз, Ақ тө бе

2. Семей, Ақ тө бе

3. Жезқ азғ ан, Қ останай, Павлодар, Семей

4. Алматы, Жамбыл, Ө скемен, Темиртау

5.Шымкент, Қ арағ анды, Балқ аш, Ақ тө бе

162.Атмосфералық ауасы орташа ластанғ ан қ алалар

1. Астана, Тараз, Ақ тө бе

2. Семей, Ақ тө бе

3. Алматы, Жамбыл, Ө скемен, Темиртау

4. Шымкент, Қ арағ анды, Балқ аш, Ақ тө бе

5.Жезқ азғ ан, Қ останай, Павлодар, Семей

163.Атмосфералық ауасы ә лсіз ластанғ ан қ алалар

1. Алматы, Жамбыл, Ө скемен, Темиртау

2. Семей, Ақ тө бе

3. Жезқ азғ ан, Қ останай, Павлодар, Семей

4. Шымкент, Қ арағ анды, Балқ аш, Ақ тө бе

5.Астана, Орал, Петропавловск, Актау

164.Адам организмдеріне аса жоғ ары дең гейде кадмий ә сер еткенде

1. бронхиальды астма

2. бауыр, бү йрек капиллярлары зақ ымданады

3. жү йке аурулары, бү йрек қ ызметі бұ зылады, мутагендік кемістіктер пайда болады

4. мұ рынның кілегейлі қ абығ ы, тері жарасы пайда болады

5.Итай-итай ауруы мен бү йрек зақ ымдалады

165.Адам организміне аса жоғ ары дең гейде хром ә сер еткенде

1. бронхиальды астма

2. бауыр, бү йрек капиллярлары зақ ымданады

3. жү йке аурулары, бү йрек қ ызметі бұ зылады

4. Итай-итай ауруы мен бү йрек зақ ымдалады

5.мұ рынның кілегейлі қ абығ ы, тері жарасы пайда болады

166.Адам организмдері сынаппен уланғ анда

1. бауыр, бү йрек капиллярлары зақ ымданады

2. Итай-итай ауруы мен бү йрек зақ ымдалады

3. мұ рынның кілегейлі қ абығ ы, тері жарасы пайда болады

4. бронхиальды астма

5.жү йке аурулары, бү йрек қ ызметі бұ зылады

167.Адам организмдерінде мыстың дозасы ү лкен болғ ан кезде

1. бронхиальды астма

2. Итай-итай ауруы мен бү йрек зақ ымдалады

3. мұ рынның кілегейлі қ абығ ы, тері жарасы пайда болады

4. жү йке ауруларына, анемияғ а, ұ мытшақ тық пен бедеулікке ұ шыратады

5.бауыр, бү йрек капиллярлары зақ ымданады

168.Адам организмдерінде қ орғ асынның ә сері

1. бронхиальды астма

2. Итай-итай ауруы мен бү йрек зақ ымдалады

3. мұ рынның кілегейлі қ абығ ы, тері жарасы пайда болады

4. бауыр, бү йрек капиллярлары зақ ымданады

5.жү йке ауруларына, анемияғ а, ұ мытшақ тық пен бедеулікке ұ шыратады

169. Ө ндірістік орындардың тастандыларына жатады:

1. Реактивті

2. ұ йымдастырылғ ан, ұ йымдастырылмағ ан, аралас

3. химиялық

4. Турбулентті

5. физикалық

170. Жалпы шағ арындылар бұ л:

1. Ластаушы заттардың бақ ыланбайтын шығ арындылары

2. Ластаушы заттардың апатты шығ арындылары

3. Атмосферағ ы шығ арылтын белгілі мө лшері

4. Су қ оймаларына ластаушы заттардың тасталынуы

5. Ластаушы заттардың ұ йымдастырылмағ ан тасталуы

171. Ұ йымдастырылғ ан шығ арындылар:

1. Шаң -газ тазылағ ыш жү йеден ө тпейтін шығ арындылар

2. Ластаушы заттардың апатты шығ арындылары

3. Гермитизацияның жоқ кезінде пайда болатын шығ арындылар

4. Орталық тандырылғ ан жол арқ ылы жү ретін шығ арындылар

5. Бақ ыланбайтын шығ арындылар

172. Ұ йымдастырылмағ ан шығ арындылар бұ л:

1. Шаң -газ тазылағ ыш жү йеден ө тетін шығ арындылар

2. Ластаушы заттардың апатты шығ арындылары

3. Гермитизацияның жоқ кезінде пайда болатын шығ арындылар

4. Орталық тандырылғ ан жол арқ ылы жү ретін шығ арындылар

5. Бақ ыланатын шығ арындылар

173.Гидросфера- бұ л:

1. тең іздердің, мұ хиттардың, континентальдің, сулардың жиынтығ ы

2. тең іздердің, мұ хиттардың, континентальдың, сулардың, атмосфера буларының жиынтығ ы

3. тең іздердің, мұ хиттардың, континентальдың, мұ здық тардың, атмосфера буларының жиынтығ ы

4. мұ хиттардың, тең іздердің, топырақ ылғ алы

5. мұ хиттардың, тең іздердің, мұ здық тар

174. Гидросфераның жер бетінен алатын аумағ ы мынадай:

1. 50 %

2. 71 %

3.96, 5 %

4. 95 %

5. 100 %

175. Тең іздер мен мұ хиттардың гидросферадағ ы кө лемі мынадай

1. 80%

2. 90%

3. 96, 5%

4. 99, 5 %

5. 100%

176. Қ ышқ ыл жауын-шашын су экожү йелеріндегі суды қ ышқ ылдайды, оның ә сері:

1. биологиялық ә ртү рлілікті арттырады

2. биологиялық ә ртү рлілікті азайтады

3. биологиялық ә ртү рлілікті ық пал етпейді

4. судың тұ здылығ ының алмасуына

5. судың азаюына ә келеді

177. Су бетінде еркін жү зетін организмдерді атаң ыз:

1. Гидробионттар,

2. Планктондар;

3.Гидрофитомдар;

4. Мезофиттер;

5. Ксерофиттер

178. Бентос дегеніміз не?

1. Ауа қ абатының ү стің гі бө лігіндегі ө мір сү ретін организм;

2. Су қ абатының беткі бө лігінде, жай жү зетін организм;

3. Судың қ алын қ абатында тез жү зетін организм;

4. Судың беткі қ абатында ө мір сү ретін организм;

5. Тең із табанында тіршілік ететін организм

179. Бентосқ а қ андай организмдер жатады:

1. Сү тқ оректілері;

2. Медузалар;

3. Акулалар;

4. Морждар;

5.Шаян тә різділер, яғ ни су шаян тү рлері;

180. Су экожү йесінде автотрофты организмдер:

1. моллюскалар;

2. шаянтә різділер;

3. суда жү зетін қ ұ стар;

4. балдырлар;

5.зоопланктондар

181. Кү н сә улесінің ә серінен ө сімдіктер жапырағ ында қ андай процесс жү реді?

1.Органикалық заттардың ыдырауы;

2. Тыныс алуы;

3. Фотосинтез;

4. Белоктың синтезделуі;

5. Мутация;

182. Қ азақ стан Республикасының су кодексі қ ай жылы қ абылданды?

1. 1980 ж

2. 1990 ж

3. 1996 ж

4. 1997 ж

5. 2003 ж

183. Сулардың табиғ и ө зін-ө зі тазартудың негізгі кө рсеткіштеріне жатады:

1. ауыр металл концнтрациясы

2. судың температурасы

3. оттегіге биохимиялық қ анығ уы, нитрификация ө німдері

4. коагуляция

5. радиоактивті фон

184. Судың физикалық ластаушыларына жатады:

1.Ауру тудыратын микроорганизмдер

2. қ атты бө ліктер, саз балшық,, радиобелсенді элементтер

3.автокө лік

4. Нитритті азот

5. қ ара жә не тү сті металургия

185. Беткей сулардың негізгі ластаушы кө здері болып табылады:

1.тұ рмыстық жуынды сулар

2. Судың кө п мө лшерде алынуы

3. жаң бырлық жә не нө серлік ағ ындв сулар

4. Мелиорация ү шін су ағ ынының аккумуляциясы

5. Мұ най жә не мұ най ө німдерінің таралуы

186. Жер асты суларының негізгі ластаушы кө здері болып табылады:

1. Тұ рақ ты ө зен ағ ынының кө беюі

2. Су қ оймаларының жасалуы

3. Коммуналды жә не тұ рмыстық тастандылардың аккумуляциялық орны

4. ө неркә сіптік мекемелер

5. ауыл-шаруашылық су қ оймалары

187. Су қ оймаларының эфтрофиралануы бұ л:

1.Қ ұ нарлы жерлердің кө п аймағ ының су басуы

2. Су қ оймаларына органикалық жә не минералдық заттардың кө п мө лшерде тү суі

3. Жер асты суларының тә ртібінің ө згеруі

4. Мелиорация ү шін су ағ ынының аккумуляциясы

5. судың радиактивті заттармен ластануы

189. Судың радиобелсенді ластаушы кө здеріне жатады:

1. Коммуналдық -тұ рмыстық ағ ынды сулар

2. Ядролық жарылыстар, атом реакторларының жарылысы, атомдық -электростанциялар

3. жерасты жә не жерұ сті сулары

4. Ауру тудыратын микроорганизмдер

5. ауыл-шаруашылық, шаруашылық -тұ рмыстық ағ ынды сулар

190. Тоқ тау сулардың қ ұ рамында қ ышқ ыл болғ ан кезде қ андай тазарту ә дісі қ олданылады:

1. Сорбция

2. Коагуляция

3. Тотық тыру

4. Бейтараптау

5. Флотация

191. Жер шарының сулы аудандарының жиынтығ ы?

1. литосфера

2. гидросфера

3. атмосфера

4. биосфера

5. тропосфера

192. Гидросфераның жалпы кө лемі?

1. 1565 млн км3

2. 1477 млн км3

3. 1845 млн км3

4. 1455 млн км3

5. 1544 млн км3

193. Тұ рмыстық ағ ынды сулар қ ұ рамында ненің жоғ ары болуымен сипатталады:

1. ауыр металлдар

2.органикалық заттар,. патогенді микрофлора, гельминттер

3 бактериялар мен вирустар

4. канцерогенді заттар

5. мұ най ө німдері

194. Судыбиологиялық ластаушы кө здеріне жатады:

1. ауыл-шаруашылық, шаруашылық -тұ рмыстық ағ ынды сулар

2. автокө лік, шу

3. жерасты жә не жер ү сті сулары

4. қ ара жә не тү сті металлургия

5. жылу энергетика

195. Судың химиялық заттармен ластануы ә келуі мү мкін:

1. Сү йек тінінің ауруларына, ОЖЖ зақ ымдануына

2. мутагендік ауруларғ а

3. Жер асты суларының тә ртібінің ө згеруі

4. Жедел ішек инфекциялық ауруларына

5. Зат алмасудың бұ зылуына

196. Су қ ұ рамында биологиялық заттардың болуы, ә келуі мү мкін:

1. Итай-итай ауруына

2. Іш сү зегі ауруына

3. Минамата ауруына

4. Квашиоркор ауруына

5. Алиментарлық маразм

197.Судың негізгі ластаушыларына жатады:

1. Химиялық, физикалық, биологиялық

2. Органолептикалық

3 Жалпы санитарлық

4. Радиобелсенді элементтер

5. Пестицидтар

198. Судың химиялық ластаушылары, бұ л:

1. Фенолдар

2. Лигниндар

3. Радиобелсенді элементтер

4. СББЗ (Синтетикалық белсенді беткей заттар), пестицидтер, қ ышқ ылдар

5. Балдырлар

199. Судың биологиялық ластаушыларына жатады:

1. Фенолдар

2. Балдырлар, вирустар, бактериялар

3. Радиобелсенді элементтер

4. СББЗ (Синтетикалық белсенді беткей заттар), пестицидтер, қ ышқ ылдар

5. Ө лшемдік бө ліктер

200. Қ андай аурулардың себебі су болып табылады:

1. бө ртпе сү зегі

2. іш сү зегі,. туляремия

3. сіреспе

4. газды гангрена

5. бронхиальды астма

201.Ауылшаруашылық фермаларындағ ы ағ ынды сулар қ ұ рамында ненің жоғ ары болуымен сипатталады:

1. минералды заттар

2. аммиак, патогенді микрофлора

3. бактериялар, вирустар

4. ауыр металлдар

5. пестицидтер

202.Судың минералдық қ ұ рамы тұ рғ ындарда қ андай аурулардың қ ауіпфакторы болып табылады:

1. гепатит А

2.флюороз, тіс жегісі

3. іш сү зегі

4. бронхиальды астма

5. эндемиялық зоб

203. Судың патогенді микрофлорасы тұ рғ ындарда қ андай аурулардың қ ауіп факторы болып табылады:

1. гепатит А, іш сү зегі

2. флюороз

3. бронхиальды астма

4. тіс жегісі

5. эндемиялық зоб

204.Жердің қ атты қ абаты-бұ л

1. Литосфера

2. Ноосфера

3. Тропосфера

4. Стратосфера

5. Термосфера

205. Химиялық заттардың топырақ тан адам организміне тү су жолдары:

1. ауалы-тамшылы

2. тікелей жанасу арқ ылы

3. транслокациялық

4. аспирациялық

5. ингаляциялық

206. Топырақ тың ө зін-ө зі тазартуы кезінде келесі заттар тү зіледі:

1. қ ышқ ылдар

2. темір тотығ ы

3. метан, кү кіртсутегі

4. фосфор қ ышқ ылы

5. сілтілер

207. Топырақ тағ ы патогендік бактериялар қ андай жұ қ палы ауруларды тудырады?

1.сібір жарасы, газды гангрена, тырысқ ақ, ботулизм

2. сү йектің зақ ымдалуы

3. бү йрек қ ызметінің бұ зылуы

4. пневмокониоз

5. ОЖЖ-ң аурулары

208.Транслокациялық жолмен ластану дегеніміз:

1. ластаушы заттардың топырақ тан суғ а миграциялануы

2. ластаушы заттардың топырақ тан атмосфералық ауағ а миграциялануы

3. ластаушы заттардың топырақ тан ө сімдіктерге тү бірлік жү йесі арқ ылы

миграциялануы

4. ластаушы заттардың ауадан топырақ қ а миграциялануы

5. ластаушы заттардың судан топырақ қ а миграциялануы

209.Топырақ тың қ ұ рамындағ ы кадмидің жоғ арғ ы концентрациясы

қ андай ауруларғ а ә келеді:

1. сү йектің зақ ымдалуы, бү йрек қ ызметінің бұ зылуы, протеинурия

2. сібір жарасы

3. газды гангрена

4. пневмокониоздарғ а

5. ОЖЖ-ң ауруларына

210. Қ азақ станның қ андай территорияларында топырақ тың қ ұ рамында иод ө те аз мө лшерде кезлеседі:

1. Оң тү стік жә не Шығ ыс Қ азақ стан

2. Солтү стік жә не Батыс Қ азақ стан

3. Шығ ыс жә не Батыс Қ азақ стан

4. Оң тү стік жә не Батыс Қ азақ стан

5. Орал облысы

211. Жерлерді шамадан тыс пайдалану бұ л:

1. Топырақ тың токсиндермен ластануы

2. Суару кезінде судың жоғ арғ ы шығ ыны

3. Жерді ауыл-шаруашылық қ ажеттілігінен тыс пайдалану

4. Ормандарды шабу

5. Топырақ бө ліктерінің желмен ұ шуы

212. Топырақ ты тұ зданудан қ орғ ау ү шін келесі шаралар қ олданылады:

1. Арық пен суару

2. Дренаж қ ұ рылысы, жауынмен суару

3. жауынмен суару

4. тамшылап суару

5. Топырақ қ а тұ зды байланыстыратын заттарды қ осу

213. Топырақ тың ө сімталдық қ асиетін қ алыптастыруғ а бағ ытталғ ан іс-шаралар қ алай аталады?

1. рекапитуляция

2. реиммиграпия

3. реинтродукция

4. рекультивация

5. реинкарнация

214. Эдафикалық факторларғ а мыналар жатады:

1. тең із ағ ындары

2. геомагниттік аумақ тардың ә сері

3. жер сілкінісі

4. жергілікті жердің қ атпарлары

5. топырақ тың химиялық қ ұ рамы

215. Гумус деген – бұ л:

1. топырақ тың аналық қ азбалары

2. топырақ тың минералдық қ ұ рамы

3. топырақ тың қ ұ нарлы қ абатының бұ зылуы

4. топырақ микроорганизмдері

5. топырақ тың макроорганизмдері

216.Топырақ тың қ ұ рамындағ ы химиялық ластаушыларды не ү шін регламенттеу ү шін қ ажет:

1. топырақ тың химиялық қ ұ рамын жақ сарту ү шін

2. топырақ тағ ы ө сіп келе жатқ ан ө сімдіктердің қ ауіпсіздігіне жә не тағ амдық қ ұ ндылығ ына кепілдік беру

3. судың химиялық қ ұ рамын жақ сарту ү шін

4. болжамдау ү шін жә не топырақ пен ө сімдіктердің сапасын жақ сарту мақ сатында

5. адам ү шін атмосфералық ауаның, жабық жә не ашық су кө здерінің қ ауіпсіздігіне кепілдік беру ү шін

217. Автотрасса маң ындағ ы топырақ ты қ ауіпті химиялық ластаушы затты кө рсетің із:

1. темір

2. кадмий

3. қ орғ асын

4. магний

5. хром

218 Топырақ тың қ ұ рамындағ ы мышьяктың жоғ арғ ы концентрациясық андай ауруларғ а ә келеді:

1. терінің ісік ауруларына, перифириялық невриттерге

2. сү йектің зақ ымдалуы

3. бү йрек қ ызметінің бұ зылуы

4. сү йек тінінің ө згерісіне

5. пневмокониоздарғ а

219. Топырақ ластануының антропогендік факторлары

1. физикалық, химиялық, биологиялық

2. биотикалық

3. абиотикалық

4. экологииялық

5. минералды заттардан

220. Топырақ тың антропогендік ә серінің негізгі тү рлері:

1. Жерлерді шамадан тыс пайдалану, ластануы, шө лденуі

2. Гумификациялануы

3. эфтроцикациясы

4. Органикалық заттардың минералдануы

5. Нитрификация ү рдістері

221. Топырақ тың негізгі ластаушыларына жатады:

1.Пестицидтер, мирералды тың айтқ ыштар, мұ най жә не мұ най ө німдері

2. физикалық, химиялық, биологиялық

3. минералды заттар

4. Детрит

5. Биота

222. В.В. Докучаев бойынша топырақ тү зуші факторлар:

1. Жануарлар мен ө сімдіктер ә лемі

2. Атмосфералық қ ысым

3. Атмосфераның амплитудалық тербелісі

4. Литосфераның химиялық қ ұ рамы газды қ ұ рамы

5. Бір ішінде температураның

223. Топырақ қ андай фазалардан тұ рады?

1.қ атты, сұ йық,, газ тә різді

2. сілтілі

3. қ ышқ ылды

4. аэрозольді

5. ауыр металдардан

224. Жел эрозиясы дегеніміз:

1. айдалатын жерлердің жоғ алуы

2. шаң ды желдердің ө німді қ абатын ә кетуі

3. жыра жасау

4. атмосфераның тозаң дануы

5. адамның шырышты қ абатына ә сер ету

225. Топырақ дегеніміз- бұ л

1.Жер қ ыртысының жоғ арғ ы қ ұ нарлы қ абаты

2.ә р тү рлі газ бө лшектердің қ оспаларынан тұ ратын жердің газ тә різді қ абығ ы

3.тең іздердің, мұ хиттардың, континентальдың, мұ здық тардың, атмосфера буларының жиынтығ ы

4.жердегі, судағ ы жә не атмосферадағ ы тірі организмдердің белсенді ө мір аймағ ы

5.Тірі организмдер қ оныстанғ ан жердің геологиялық қ абатын атаң ыз:

226. Топырақ тү зілуіне қ атысатын факторлар:

1. Биота, климат, уақ ыт

2. Пестицидтер

3. Детрит

4. Минералды сулар

5. мұ най жә не мұ най ө німдері

227. Топырақ қ ұ рамына кіреді:

1. Минералды заттар, детрит,

2. Уақ ыт

3. Пестицидтер

4. мұ най ө німдері

5. Климат

228. Детрит бұ л:

1. Белгілі аумақ тағ ы ағ залардың жиынтығ ы

2. Гумуспен қ оректенетін ағ залар

3. Ыдырағ ан ағ залардың қ алдық тары

4. Литосфераның тө менгі қ абаты

5. Аналық тұ қ ым (материнская порода.

229. Биота бұ л:

1. Белгілі аумақ тағ ы ағ залардың жиынтығ ы

2. Гумуспен қ оректенетін ағ залар

3. Ыдырағ ан ағ залардың қ алдық тары

4. Литосфераның тө менгі қ абаты

5. Аналық тұ қ ым (материнская порода.

230.Топырақ тың ө здігінен тазарту ү рдісіне жатады:

1. Желді эрозия

2. Су қ оймаларындағ ы ластаушы заттардың атмосфералық жауынмен жуылуы

3. Екіншілік тұ здану жә не батпақ тану

4. Органикалық заттардың минералдануы

5. Нитрификация ү рдістері

231. Жерлерді шамадан тыс пайдалану бұ л:

1. Топырақ тың токсиндермен ластануы

2. Суару кезінде судың жоғ арғ ы шығ ыны

3. Жерді ауыл-шаруашылық қ ажеттілігінен тыс пайдалану

4. Ормандарды шабу

5. Топырақ бө ліктерінің желмен ұ шуы

232.Урбанизация - бұ л:

1. Орман-тоғ айлы зоналардағ ы санның ө суі

2. Рекреациялық зонаның ө суі

3. қ оғ амның жаң а ө ркениет тү ріне ө туін сипаттайтын қ оғ амдық ү рдіс.

4. табиғ атты қ орғ ау шаралары

5. тұ рғ ындар мен экономикалық ө мірдің қ алаларда шоғ ырлануын жә не сол қ алалар саны мен аумағ ының ө суі

233.Қ азіргі урбанизация дегеніміз-

1.қ оғ амның жаң а ө ркениет тү ріне ө туін сипаттайтын қ оғ амдық ү рдістердің бірі.

2. Орман-тоғ айлы зоналардағ ы санның ө суі

3. Рекреациялық зонаның ө суі

4. табиғ атты қ орғ ау шаралары

5.тұ рғ ындар мен экономикалық ө мірдің қ алаларда шоғ ырлануын жә не сол қ алалар саны мен аумағ ының ө суі

234. Табиғ аты бойынша урбанизацияның теріс факторлары

1. эрозия

2. сукцессия

3.тұ здану жә не батпақ тану

4. органикалық заттардың минералдануы

5.физикалық, биологиялық, химиялық

235. Қ азіргі ірі қ алаларғ а тә н ластанудың негізгі кө зі

1.автомобиль кө лігі

2. ауыр металдар

3. мұ най ө німдері

4. пестицидтер

5. минералды тың айтқ ыштар

236. Автокө ліктен бө лінген газдар адам организмінде қ андай ауруларды тудырады?

1. жү рек-тамыр, онкологиялық, аллергиялық ауруларды

2. кариес, флюороз

2.остреохандроз,, атеросклероз,

3. ө ттас ауруы, созылмалы гастрит, дерматит,

4. бү йрек тас ауры

5. жү йке жү йелері аурулары

237. Қ алалық шу дегеніміз не?

1. адам организмне кері ә сері бар жә не оның ең бектенуі мен демалуына кедергі жасайтын кез-келген ұ намсыз немесе жағ ымсыз дыбыстар ә рекеті

2. организмдерге ә сер ететін ортаның элементтері

3.қ оршағ ан ортадағ ы адамның ә серінен болатын ө згерістер

4.адамдарғ а ә сер ететін химиялық, биологиялық заттар

5. организмдерге ә сер ететін абиоткалық жә не биотикалық факторлар

238.Қ алалық шуылдың неше тү рі бар?

1. биологиялық

2.кө ліктік, ө неркә сіптік, кварталдық, пә терлік

3. физикалық

4. радиациялық

5. химиялық

239. Қ алалардың қ оршағ ан ортасының сапасын бақ ылау қ андай мекемелерде жү ргізілді?

1. санэпидемиологиялық, Қ ОҚ Л, гидрометеорологиялық, коммунальдық шаруашылық,

2. биоалуантү рлілікті сақ тау

3. халық аралық ұ йымдар

4. Табиғ атты тиімді пайдалану

5. табиғ атты қ орғ аудың халық аралық ұ йымы

240. Қ алалардағ ы тұ рғ ындар ө мірінің жағ дайына жә не денсаулығ ының нашарлауына ә сер етеді:

1. ғ имараттардың биіктігі

2. ө ндірістік тастандылар, автокө ліктердің газдары

3. физикалық, биологиялық, химиялық заттар

4. УКЕ интеннтенсивтілігінің жоғ арлауы

5. метеорологиялық факторлар

241.Қ аланың қ оршағ ан ортасын жақ сарту ү шін қ олданылатын экономикалық шаралар:

1. Тазалау қ ұ рылысын салу

2. Отын ауыстыру

3. Кө галдандыру

4. Жарық тандыру

5. Жаң а экологиялық технологияларды инвестициялау

242. Қ аланың қ оршағ ан ортасын жақ сарту ү шін қ олданылатын қ ұ қ ық тық шаралар:

1. Кө лік жұ мысын ұ йымдастыру

2. Кө галдандыру

3. Жарық тандыру

4. Ө неркә сіптер жұ мысын ұ йымдастыру

5. Қ оршағ ан ортаны қ орғ ауғ а заң дық актілерді дайындау

243.Қ алалардағ ыатмосфералық ауаның негізгі ластаушы кө здері болып табылады:

1. ө неркә сіптік кә сіпорындары, ЖЭО, автокө лік

2. пестицидтер, минералдық тың айтқ ыштар, мал, қ ұ с ө сіру, ауыл шаруашылық ө німдері

3. тұ рғ ын жә не қ оғ амдық ғ имараттар

4. ө неркә сіптік ағ ынды сулар

5. канализациялық тазарту қ ондырғ ылары

244.Ірі қ аладағ ы ластаушы химиялық заттардың адам организміне тү сетін жү ктемені бағ алағ ан кезеде қ андай тү су жолдары ескеріледі:

1. атмосфералық ауа, ауыз су, тә уліктік тағ ам рационы

2. топырақ арқ ылы

3. мұ най ө німдері арқ ылы

4. ө зен суы арқ ылы

5. ө неркә сіптік ағ ынды сулар арқ ылы

245.Мегаполис тү сінігі

1.іргелес бір-біріне жалғ асып жатқ ан қ алалардың қ осылғ ан аймақ тары

2.биосфералық ресурстарды сақ тау

3.қ ала тұ рғ ындарының ұ лғ аюы

4.организм мен олардың тіршілік ету ортасы

5.қ оршағ ан орта жағ дайын бақ ылау

246.Ауыл урбанизациясы дегеніміз:

1. Кіші жә не орта кә сіпкерліктің дамуы

2. Ауыл шаруашылық ө ндірісінің тө мендеуі жә не тұ рғ ындардың қ алағ а миграциясы

3. Ауыл шаруашылық ө ндірісінің іріленуі жә не тұ рғ ындар санының ө суі

4. қ оғ амның жаң а ө ркениет тү ріне ө туін сипаттайтын қ оғ амдық ү рдіс.

5. Рекреациялық зонаның ө суі

247.Ауыл урбанизацияның экологиялық мә селелерінің ерекшеліктері

1.сумен, жылумен қ амтамасыздау, қ атты жә не сұ йық қ алдық тарды жинау

2.қ ұ рылыс жұ мыстарын жоспарлау

3.ауыл шаруашылық ө німдерін ө ндеуді жоғ арылату

4.кө галдандыру жұ мыстарын жұ ргізу

5.ауылды ластайтын антропогендік кө здерді азайту

248.Ауылдың экологиялық жағ дайын анық тайтын факторлар

1. Электр жіберу жолдары

2. Пестицидтер, минералдық тың айтқ ыштар, мал, қ ұ с ө сіру, ауыл шаруашылық ө німдері

3. Кө галдандыру

4. органикалық заттардың минералдануы

5. физикалық, биологиялық, химиялық

249. Ірі қ алаларғ а еніп кететін шағ ын қ алалар нені қ ұ райды?

1. мегаполисті

2. субурбанизацияны

3. гиперурбанизациялық орталық ты

4. агломерацияны

5. аймақ ты

250.Мал ө сіру кешендеріндегі тоқ тау сулардың қ ұ рамында қ андай аурулар байқ алады?

1. созылмалы гастрит

2. инфекцилы гепатит

3.дизентерия

4. Туберкулез, бруцеллез, сальмонеллез, гельминтоз, энтеровирус аурулары

5. дерматит

251. Мал шаруашылық кешендерінің ауасы немен ластанады?

1.аммиак жә не сутекпен

2. оттекпен

3.қ ышқ ылмен

4.пестицидтермен

5.минералды тың айтқ ыштармен

252. Ауылдық жерлерде ауыз судың химиялық қ ұ рамының бұ зылуы тұ рғ ындар арасында қ андай ауруларды тудырады?

1.инфекциялық емес ауруларды

2.инфекциялық аурулар

3. жедел аурулар

4.созылмалы аурулар

5.онкологиялық аурулар

253. Ауылдың қ оршағ ан орта нысандарының ластану кө здері

1.топырақ, су, ауа

2. ауыр металдар

3. мұ най ө німдері

4. пестицидтер

5. минералды тың айтқ ыштар

254. Атмосфералы&#