Перитониттің ерекше түрлері

1. Тү беркулезді перитонит - ө кпе, лимфа бездері тү беркулезінде гематогенді жолмен жайылады жә не мезентериальды лимфа бездерінің тү беркулезінде. Ауру жедел, созылмалы жә не созылғ ан тү рде ө теді.

Экссудативті, казеозды - ойық жаралы, фиброзды тү рлері бар. Аурудың тү рлеріне байланысты клиникасы ә р тү рлі. Асцит, ішектің жартылай немесе толық тү йілуі, немесе жайылғ ан перитонит. Диагноз ү шін анамнездің жә не тү беркулинмен сынақ тардың маң ызы зор.

Емдеу тә сілі – консервативті, тү беркулезге қ арсы. Тек ішектің толық тү йілуінде - операция.

2. Генитальды перитонит - спецификалық емес жә не спецификалық тү рлерін бө леді.

а) Спецификалық емес пельвиоперитонит - қ абынғ ан жатыр тү тіктерінен, аналық безінен, параметриядан, іріндеген кистадан ірің нің ішке ағ уынан басталады. Перитониттің бұ л тү рі жең ілдеу ағ ынмен ө теді. Іш ауырсынуы, дене қ ызуы антибактериалды терапия ә серінен бә сең денеді, экссудат тарап кетеді. Аурудың дамуында жалпы перитонит басталады, ірінді улану, гипертермия кү шейеді.

Қ абыну қ оршалса абсцесс пайда болады. Бұ л жағ дайда абсцесс ашылады жэне дренаждалады.

б) Спецификалық пельвиоперитонит - гонококкті флорамен байланысты созбен науқ астардың 15%-де пелъвиоперитонит дамиды. Инфекция ішке жатыр тү тікшелері арқ ылы жайылады. Қ абыну жамбас қ уысынан шық пайды. Іштің тө менгі бө лігі қ атты ауырсынуы, тенезма, іш ө туі, дене қ ызуы кө терілуі, іш кепкен, оны басқ анда қ атаң дануы, Щеткин-Блюмберг симптомы анық. Ректальды - вагинальды тексерісте - жамбас пердесінің қ абынуының кө ріністері, қ ынаптан серозалы - ірің ді сұ йық шығ ады.

Бұ л перитонит консервативті тә сілмен емделеді. Ішке суық қ ояды, дезинтоксикациялық жә не антибактериялдық терапия жү ргізіледі.

13-ші науқ ас 18 жасар азамат клиникағ а тү нгі 23 сағ атта медициналық жедел кө мекпен ә келінген. Шағ ымдары: оң жамбас тұ сының ауырсынуы, лоқ су, ауыз қ ұ рғ ауы, ә лсіреуі. Дене қ ызуы 37, 8 градус. Бұ дан бұ рын ауырмағ ан.

Бір кү н бұ рын сағ ат 16-да іштің оң бө лімінің шаң шып ауырсынуы, лоқ су пайда болғ ан. Сағ ат 21- де іш ауыруы кү шейіп жедел кө мек шақ ыруғ а мә жбір болды.

Іштің сыртқ ы кө рінісі ө згермеген, бауыр, кө к бауыр ү лкеймеген, іштің оң бө лшегі тынысқ а нашар қ атынасады. Илеоцекальды аймақ ты қ олмен басу іштің ауыруын кү шейтеді. Соқ ыр ішектің кең ейгендігі анық талады. Щеткин-Блюмберг симптомы анық. Ситковский, Воскресенский симптомдары байқ алады. Қ анда лейкоцитоз - 11200, ЭТЖ - 27 мм/час.

24 сағ атта ауруғ а аппендэктомия жасалынғ ан. Операциядан сонғ ы диагноз -перфорацияланғ ан аппендицит, перитонит. Перфорацияның себебі науқ астың емханағ а ауру басталғ анынан соң кешігіп жеткізілуі.

Сурет № 17. Жалпы перитонитті емдеу принциптері.

Сурет № 18. Жайылғ ан перитонитте орындалатын перитонеальдық диализ.

Сурет № 19. Тік ішек пен жатыр арасынын ойшығ ының абсцессі.

Перитониттер туралы арнайы ә дебиеттер:

1. Дерябин И.И. – Перитонеальный диализ. Л. Медицина, 1977.

2. Коваль М.М. – Комплексное лечение больных перитонитом. Киев, 1981.

3. Кузин М.И. – Разлитой гнойный перитонит и острая почечная недостаточность. Ташкент, 1978.

4. Лохвицкий С.В. – Перитонит. Караганда, 1987 с. 14-21.

5. Мадыкенов О.М. - Руководство по диагностике и лечению острых хирургических заболеваний органов живота. Караганда, 1995.

6. Савчук Б.Д. – Гнойные перитониты. М, медицина, 1974.

7. Симонян К.С. – Перитонит. М, медицина 1971.

8. Струков А.И., Петров В.И., Патков В.С. – Острый разлитой перитонит. М., 1987.

9. Сельцовский П.Л. – Разлитые гнойные перитониты. М. 1963.

10. Федоров В.Д. – Лечение перитонита. М. 1974.

11. Попов В.А. – Перитонит Л. Медицина 1985.

12. Шалимов А.А., Шапошников В.И., Линчук М.Г. – Острый перитонит. Киев 1981.

13. Запорожец А.А. – Послеоперационный перитонит (патогенез и профилактика). Минск, 1974.