Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Антибактериалды ем






Егер қ оздырғ ыш белгілі болса, антибактериалды ем антибиотикке сезімталдығ ын ескере отырып тағ айындалады.

Таң дау препараты цефалоспариндердің 3 ұ рпағ ы (клафоран 2г ә р 6сағ ат сайын кө к тамырғ а, лонгацеф 2 г к/т тә уілігіне. Оларды макролидтермен бірге қ олданады(эритромицин – 0, 6г ә р 8сағ к/т, азитромицин 500 мг ішке)

4. Антикоагулянттар: Гепарин 20 000 бірлік тә уілігіне тері астына

5. Бронхолитиктер: эуфиллин 2, 4 % ерітіндісі 20-40 мл тә уілігіне

6. Мукорегуляторлар мен қ ақ ырық тү сіріетін дә рілер: натрий йодидін 10% тамыр ішілік 10-30 мл тә уілігіне; амброксол тамыр ішіне немесе бұ лшық етке 30 мг 2-3 рет кү ніне

7. Ө кпе артериясында қ ысымның тө мендеуі: папаверин гидрохлориді 2мл қ ан тамыр ішіне ә р 4 сағ ат сайын немесе сол дозада но-шпа.

8. Асқ ынуларды емдеу

 

71. Бронх демікпесі анық тамасы.

Бронх демікпесі дегеніміз – бронхтардың тарылуымен, шырыш секрецияның кү шеюмен немесе бронхиальды трактың шырышты қ абығ ының ісінуімен кө рінетін, бронхтардың гиперсезімталдығ ының нә тижесінде толық немесе толық емес (частично) тыныс алудың бұ зылуымен, Жедел тұ ншығ у ұ стамасы. Созылмалы қ абыну бронхтың гиперреакциясын тудырады, ол ысқ ырық ты сырылдар, ентігу, таң сә ріде немесе тү нде мазалайтын жө телдің дамуына ә келеді. Осындай сә ттерде ә детте диффузды, бірақ қ айтымды бронх обструкциясы дамиды.

Бонх демікпесі 10-15% балалар арасында кездеседі.

Этиологисына қ арай:

· Экзогенді (атопиялық)

· Эндогенді (атопиялық емес)

· Аспиринді

· Гормонтә уелді

Клиникалық кө рінісі: тұ ншығ у ұ стамасы, кейбір жағ дайларда белгілі фактор ә сер еткенде. Басында жиі жө тел, ұ зарғ ан тыныс шығ ару, кейбір жағ дайларды стридор, тахикардия жә не артериалды гипертензия, мазасыздық, қ орқ ыныш сезімі, тершең дік.

«Қ ауіпті симптомдар»!!! Ө мірге қ ауіпті жағ дайлар: Тез кө бейетін ентігу, қ атты қ орқ ыныш сезімі, ә лсіздік, тері цианозы, брадикардия мен парадоксальды пульс, есінің жоғ алуы, аускультацияда тыныстың естілмеуі.

72. Бронх демікпесі ө ршуінің ауырлығ ына байланысты клиникалық кө рінісі.

Жең іл демікпе белгілері: сирек қ ыс қ а тү рде ө тетін тұ ншығ у ұ стамалары(айына 1 реттен аз). Олар ө птеген бронхолитиктардың ісерінен қ айтады жә не физикалық кү штемені жақ сы кө тереді. Ремиссия кезінде жалпы жағ дайы ө згермейді, сыртқ ы тыныс кө рсеткішітері қ алыпты кү ймен тең.

Орта ауырлық тағ ы ұ стамада тұ ншығ улар айына 3-4 рет қ айталанып, тыныс қ ызметі мен қ ан айналымының бұ зылыстары байқ алады: тахипоноэ, тахикардия, жү рек тондарының тұ йық талуы.

Ауыр тү рінде тұ ншығ у ұ стамалары жиі (кү нде не апта сайын) болады. Олар ө кпенің кернелуі, ентіггу жә не таХикардиямен сипатталады. Қ арап тексергегенде тері қ абаттары бозғ ылт сұ р тү сті. Еріндерінің, ауыз айналасы, қ ұ лақ тары жә не саусақ тарының кө геруі байқ алады. Қ ақ ырық шығ аруы қ иын, жө тел, дем шы, аруы шулы жә не ұ зақ қ а созылады. Дем шығ арғ анда кеуде клеткасы тартылып, қ осымша бұ лшық еттер қ атысады.

73. Бронх демікпесі жә не астматикалық статус кезінде жедел медициналық кө мек кө рсету аллгоритмі.

· Басын жоғ ары қ ойып, отырғ ызуғ а болады.

· Қ олды тіреп отыруғ а жағ дай жасау

· Тыныштандыру (Успокаивающая беседа)

· Венозды доступ

· Цианоз кезінде абайлап оттегімен қ амтамасыз ету: 2-4 л О2/мин

· Дә рілер:

Егер науқ ас оларды сирек қ олданса жә не ондай мү мкіндік болса,

Аэрозольдер:

Бета симпатомиметиктер:

Сальбутамол 1 доза =0, 1 мг мысалы, 2 -3 доза султанол

Тербуталин 1 доза= 0, 25 мг мысалы, 1-2 доза бриканил

Фенотерол 1 доза= 0, 2 мг мысалы, 2-3 доза беротек 200

 

Ингалятор немесе небулайзер болмағ анда, 2, 4 % эуфиллин ерітіндісін 10 мл+0, 9% натрий хлорид к/т

 

Стреоидтар

Бекламетазон 1 доза = 0, 25 мг мысалы, 2-3 доза санастмакса

Будесонид 1 доза = 0, 2 мг мысалы, 1-2 доза пульмикорт

 

Ингялциялық стероидтар жедел ұ стамада эффективсіз, сол себептен кү мә нді жағ дайларда кортикостреоидтарды тамыр ішілік енгізеді.

 

Бронх демікпесінің ауыр дә режесінде немесе бронхиальды статус кезінде барлық препараттарды тамыр ішілік беру қ ажет.

Тез арада стероидтарды енгізу:

Дексаметазон 40-100 мг к/т

Преднизалон 30-60 мг (2-3 мг/кг) к/т

 

Бета симпатомиметиктер:

Тербуталин 0, 5 мг

Репротерол 0, 9 мг

Санация абайлап жү ргіземіз

Мидазолам 1, 25-2, 5 мг

Диазепам 2, 5-5 мг

Егер терапияғ а резистенттілік, мысалы, астматикалық статус сақ талғ анда, цианоздың кү шеюі кезінде:

Жасанды вентиляциямен интубация

Кетаминмен наркоз 3-5 мг/кг

Кейбір жағ дайларда миорелаксанттрады қ олданады. Суксаметоний хлориді 1мг/кг

74. Пневмоторакс негізгі себептері.

Пневмоторакс – кеуде қ уысына ө тпелі жарақ ат немесе ө кпенің бұ зылу салдарынан болатын плевральды қ уысқ а ауаның жиналуы.

Пневматоракс ашық, жабық жә не клапанды тү рлері болады.

Негізгі себептері

1. Кеуде қ уысы мен ө кпенің механикалық зақ ымданулар:

· Аз ғ ана қ абырғ аның сынуымен болғ ан кеуде қ уысының жабық жарақ аты

· Ашық кеуде қ уысының жарақ аттары (енген жарақ аттар)

· Ятрогенді жарақ аттар (мысалы, бұ ғ ана асты катетерді тоқ тату кезінде ө кпенің жаралануы, қ абырғ ааралық нервтің блокадасы, плевральды қ уыстың пункциясы)

· Жасанды пневматорокс (Туберкулезді емдеу кезінде торакоскопия ө ткізуде диагностика мақ сатында)

2. Кеуде қ уысы ағ залары мен ө кпенің аурулары:

· Спецификалық емес сипатты - эмфизема кезінде ауалы кисталардың жарылуы кезінде, плевра қ уысына ө кпе абцессінің жарылуы, спонтанды ө ң еш жыртылуы.

· Спецификалық сипатты - туберкулез кезінде казеозды ошақ тарының жарылуы, кавернаның жарылуы нә тижесінде.

75. Пневматоракстың жіктелуі.

Сыртқ ы ортамен байланысуына байланысты:

Жабық пневмоторакс. Бұ л кезде плевральды қ уыс сыртқ ы ортамен байланыспайды жә не жарақ ат кезінде ө ткен ауа кө лемі кеуде қ уысының эскурсиясында ө згермейді. Ө кпедегі тесік жан жағ ындағ ы ө кпе тінінің тү суі нә тижесінде тез жабылады. Плевральды қ уыста теріс қ ысым сақ талады, ал оғ ан тү скен ауа біртіндеп сің іріледі. Пневмоторакстың осы типі кө біне жақ сы болжамды болып келеді.

Ашық пневмоторакс. Бұ л кезде плевральды қ устың сыртқ ы ортамен байланысы болады. Дем алау кезінде плевралық қ уысынына ауа қ осымша тү сіп тұ рады, ол дем шығ ару кезінде сол кө лемде шығ ады. Ашық пневмоторакс кезінде плевралық қ уысқ а ауа жиналуы болмайды. Бұ л жағ дайда пародаксальды тыныс пайда болады дем алу кезінде жарақ ат болғ ан жақ тағ ы ө кпе тү седі, ал дем шығ арғ анда ашылады. Мұ ндай кезде ауаның ө кпеде маятник тә різді жылжуы болады, дем алу кезінде жарақ ат болғ ан жақ тағ ы ауа сау ө кпеге тү седі, ол дем шығ арғ анда қ айтадан сау ө кпеден жарақ аттанғ ан ө кпеге тү седі.

Клапанды пенвмоторокс. А) Сыртқ ы дем шығ ару кезінде плевра қ уысының сыртқ ы ортамен байланысуы азаяды жә не мү лдем тоқ тайды, ө йткені қ абырғ ааралық қ ақ пақ ша жауып қ алады. Ә р дем алғ ан сайын плевралық қ уысқ а ауа кө бірек тү седі, ал дем шығ арғ анда аз шығ ады. Сол кезде ү немі плевралық қ уысқ а ауа жиналып отырады. Ә р дем алу актісінде ө кпенің кернеулі ө сіп орталық тың қ арама қ арсы жақ қ а қ арай ығ ысуы болады. Соң ында сау ө кпенің қ ысылуы болады. Ү демелі плевра ішілік қ ысым ауаның жұ мсақ тінге ө тіп тері астылық эмфиземаның болуына себепші. б) Ішкі клапан ө кпелік тінде орналасады, плевралық қ уыс сыртқ ы ортамен бронхтар арқ ылы байланысады. Ә р дем алу актісінде ауа плевралық қ уысқ а ө кпенің зақ ымдалғ ан бө лігінен енеді, ол дем шығ ару кезінде толығ ымен немесе жартылай плевралық қ уыста қ алып отырады. Ауаның плеврағ а жиналу механизмі сыртқ ы клапандық пневмотракстағ ыдай болады. Біртнідеп плевраішілік қ ысымның кө терілуі соншалық, атмосфералық қ ысымның да жоғ ары болып кернелген пневмоторакс дамиды.

 

Пайда болуына байланысты:

· Травматикалық.

§ Спонтанды (кенеттен ө кпенің бү тіндігінің бұ зылуы нә тижесінде. Ол бә рә ншілікті, екіншілікті немесе рецидивтеуші болуы мү мкін)

§ Жасанды (емдік диагностика жасау кезінде)

§ Шектелген (бұ л тү рде ө кпе толық емес тү сү і анық талады.)

§ Толық немесе тотальды

 

Тараулы бойынша:

· Бір жақ ты

· Екі жақ ты

Асқ ынуына байланысты:

· Асқ ынғ ан (қ ан кетумен, плеврит пен эмфизема)

· Асқ ынбағ ан

 

 

76. Пневмоторакс кезінде жедел медициналық кө мек кө рсету алгоритмі.

Емі:

· Есін жоғ алтқ ан кезде, қ ан айналым мен тыныс алудың тоқ тауы кезінде: жү рек ө кпелік реанимациясын жасайды.

· Гипоксияны коррекциялау: оттегітерапия

· Ауру сезімін басу: Наркотикалық емес анальгетиктер

· Кеторолак т/і 30 мг (2мл) Дозаны 15 СЕКУНДТАН аз емес уақ ытта енгізу керек.

· Қ атты ауру сезімі болғ анда наркотикалық анальгетиктерді қ олдануғ а болады:

Морфин 1%-1мл 20млге дейін 0, 9% натрий хлоридімен араластырып, ә р 5-10 мин т/і 4-10 мл ауру сезімі басылғ анша.

· Қ атағ ан пневмоторакс кезінде ө мірлік кө рсеткіш бойынша: 4, 5 смден кем емес инені тыныс ә лсіз немесе жоқ жақ та ортаң ғ ы бұ ғ ана сызығ ы бойынша екінші қ абырғ а аралық та плевральды қ уысқ а енгізу. Инеден ауа ө те бастағ ан кезде, дә л сол жерде оны фиксациялаймыз.

Бронхоспазм дамыса:

· Сальбутамол 2, 5 мг 5-10 мин ішінде небулайзер кө мегімен енгізу. Эффективтілігі болмаса, 20 минуттан кейін қ айталаймыз.

· Гемодинамика кө рсеткіштерін қ адағ алау.

 

77. Қ ан тү кіру негізгі себептері

Қ ан тү кіру дегенніміз – қ ақ ырық та қ ан тү йіршіктерінің болуы

Этиологиясы:

· Инфекция: бронхит (жедел, бірақ кө п жағ дайларда созылмалы), пневмония, абсцесс, туберкулез, бронхозктаздар

· Ісіктер: Рак, карциноид

· Жү рек қ ан тамыр жү йелерінің аурулары: ө кпе артериясының тромбо эмболиясы, ө кпе инфаркты, митральды стеноз бен басқ а ө кпе артериясында қ ысымның кө терілуін шақ ыратын жү рек клапандарының зақ ымданулары, сол жақ қ арыншалық жетіспеушілігі (ө кпе ісінуі), ө кпе артериясында жә не венада даму ақ аулары, аорта аневризмасы

· Жарақ аттар: кеуде торының зақ ымданулары, операциядан кейінгі кезең, биопсия, катетеризация

· Басқ а да себептер: қ ан аурулары, қ ан ұ ю бұ зылыстары, антикоагулянттармен терапия, бө где зат, васкулиттер

78. Қ ан тү кірудің клиникалық кө ріністері мен ө кпелік қ ан кетуден айырмашылығ ы.

Қ ан тү кіру кезінде қ анның кө лемі 50-100 мл, егер одан кө п болса, қ ан кету деп аталады. Қ ан қ ақ ыру кезінде қ ан қ ақ ырық та ала қ ызыл тү сті, қ ан ұ йып қ алып немесе сұ йық болуы мү мкін. Ө кпеден қ ан кету кезінде қ ан ұ йымайды, ала қ ызыл тү сті кө піршікті.

Кө п мө лшерде қ ан кету жедел анемия мен гиповолемиялық шокка ә келуі мү мкін. Сол кезде қ ан тағ ы ө кпенің сау бронхтарына ө тіп, бітеп, обтурационды ателектазғ а ә келуі мү мкін. Ол ө з кезегінде ауыр тыныс жетіспеушілікке ә келуі мү мкін.

Осындай науқ астарғ а тә н: беттің бозаруы, шошығ ан тү рі, ентігу, жиі жә не ә лсіз пульс, суық тері. Ө кпелік қ ан кету кезінде қ ан басында ала қ ызыл тү сті, кейін ала, келесі кү ні қ арайып, қ оғ ыр болады.

Қ атты қ ан кеткен кезде жедел постгемморагиялық анемия мен коллапс дамиды.

79. Қ ан тү кіру кезінде жедел медициналық кө мек кө рсету алгоритмі
Емі:

Егер есін жоғ алтқ анда, қ ан айналым мен тыныс алудың тоқ тауы болса, жү рек ө кпелік реанимациясын жасаймыз.

Ауыр қ ан кету жағ дайында:

Науқ асты басты тө мен қ аратып жатқ ызамыз

Тыныс алу жолдарын санациялаймыз

Жоғ ары жылдамдық та оттегін беру (6-10 л/мин)

Венозды доступты қ амтамасыз ету жә не сұ йық тық ты қ ұ ю (1000-3000 мл): 0, 9% натрий хлорид, 5% декстроза ерітіндісін енгізу

Аминокапрон қ ышқ ылын 5%-100 мл (5г) т/і тамшылатып

Атропин (1мл) немесе эуфиллин (2, 4% 10 мл) т/і енгізуге болады (кіші қ ан айналым шең берін жұ мысын тө мендету)

 

Науқ асты жедел стационарғ а госпитализациялау

 

 

80. Тыныс алудың негізгі этаптары

Тыныс алу негізгі ү ш этаптан тұ рады.

1 – Сыртқ ы тыныс. Оттегінің ө кпе альвеолаларғ а дейін ө туі. Сыртқ ы тыныс жоғ арғ ы тыныс жолдарынан басталады. Олар тыныс алғ ан ауаны ылғ алдандырып, жылытады жә не тазартады. Тазартуы тыныс жолдарындағ ы шырышты қ абатының макрофактардың саны мен сапасына байланысты. Ішінен олар кірпікшелі псевдокө пқ абатты эпителиймен қ апталғ ан.

2- Оттегінің диффузиясы ацинус арқ ылы жү реді. Ол кө птеген тыныс бронхиололар мен альвеололардан тұ рады. Оттегі диффузиясы альвеолярлы ауа мен венозды қ анда оттегінің парциалды ә р тү рлілігі арқ ылы жү реді. Кейін оттегінің кө п емес бө лігі плазмада еріп, оттегінің негізгі бө лігі гемоглобинмен байланысып, қ ан ағ ысымен ағ залар мен тіндерге ө теді. Кө рші альвеолалар бір бірімен альвеола аралық «перегородка» поралар арқ ылы байланысып, осы арқ ылы шырышпен тығ ыздалғ ан альвеолалар вентиляциясы (астма кезінде) жұ реді. Альвеолалар ішінен сурфактантпен жабылғ ан.

3- Тіндерде Оттегінің утилизациясы. Оттегі Кребс циклінде утилизацияланады. Яғ ни, ақ уыздың, майлардың, кө міртегінің биологиялық қ ышқ ылдануы арқ ылы энергия бө лу. Жасушалық тыныс алудың молекулярлы негізі – кө міртегінің СО2 мен Сутегинин О2 мен Н2Онын пайда болуы (аэробты жол)

 

81. Жіті тыныс жетіспеушілігі синдром ретінде.

ЖТЖ ағ заның бү кілкомпенсаторлық жү йелерінің максимальды кү ш жұ мсағ анымен, оны оттегімен толық қ амту жә не кө міртегіні шығ ару бұ зылу ә серінен болатын синдром.

Патогенезі: ЖТЖ дамуы алвеолярды вентиляцияның, алвеолалық мамбрана арқ ылы газ диффузиясы мен тіндерге оттегі утилизациясының бұ зылыстарына баланысты. Нә тижесінде тыныс реттеу мен тыныс жолдарынан ауа ө туінің бұ зылыстарына байланысты, ө кпенің желденуі тө мендеп, ағ зада СО2 жиналады. Кіші қ ан айналым шең беріндегі бұ зылыстар алвеола капиллярлы мембрана арқ ылы диффузияны жә не ө кпеішілік қ анайналымды тө мендетеді, ол бірінші кезекте оттегі жетіспеушілігімен ілеседі.

82. ЖТЖ біріншілікті жә не екіншілікті тү сініктемесі, гипоксияның клиникалық кө рінісі.

Біріншілікті тыныс жетіспеушілігі сыртқ ы ортадан ө кпе альвеоласына оттегіні тасымалдау механизмінің бұ зылысына байланысты. Кө бінесе ол ауру синдромы дұ рыс басылмағ анда, тыныс жолының ө ткізгіштігі бұ зылысынды, ө кпе тіні мен тыныс орталығ ының зақ ымдалуында дамиды.

Екіншілікті тыныс жетіспеушілігі оттегінің альвеоладан ағ зағ а тасымалдануының қ иындауына байланысты, себебі микроциркуляция бұ зылуы, ө кпенің ісінуі, ө кпе артериясының тромбоэмболиясы.

Гипоксия организмде немесе мү шелер мен тіндерде оттегі қ ұ рамының тө мендеуі. Клиникалық тұ рғ ыдан гипоксия ү шке бө лінеді.

Біріншісі: науқ ас қ озғ ыш, басы ауырады, бірінші клиникалық белгісі ентігу, сонымен бірге терінің бозаруы, ылғ алдануы, шырышты қ абаты мен тырнақ тың кө геруі, температура тө мен, тахикардия, АҚ жоғ ары.

Екінші сатысы: есі бұ лың ғ ыр, қ озғ алыс қ озғ ыштығ ы, айқ ын цианоз, АҚ жоғ арылауы, тырысу мен еріксіз зә р шығ ару,

Ү шінші саты: терінің кө геруі, мә рмә рлануы, тырысу, қ арашық тың кең еюі, жү рек соғ ысының бұ зылысы, АҚ тө мендеген.

83. Гипоксияда жедел жә рдем.

Этиотропты себебін жою. Патогенді антигипоксанттар: гутимин, карнитин, олифен.

84.Транспортировка жә не госпитализация.

Реанимация болимине госпитализациялау

 

85.Астмалық статус тү сінігі:

Бронхиалды астманың ауыр асқ ынуынан пайда болады. Ә детте ұ зақ басылмайтын ұ стамадан пайда болады. Бронхиолалардың ісінуімен жү ріп, онда қ ою қ ақ ырық пайда болып, гипоксияғ а алып келеді.

Классификация:

Баяу дамитын астмалық статус

Тез дамитын астмалық статус

Анафилактоидты

Кезең і бойынша:

Салыстырмалы компенсация

Декромпенсация

Гипоксиялық гиперкапниялық кома

 

86.Астмалық статус этиопатогенезі:

Себептері: Бронх ө кпе жү йесіндегі жедел бактериалды, вирусты аурулар;

Гипосенсибилизациялық терапия

Седативті жә не ұ йық татқ ыш дарилерді, симпатомомиметиктерді кө п қ олдану:

Бронхобструкциямен жү ретін аллергиялық реакия: салицилат, анальгин, вакцина, сарысу

Патогенез:

Метаболикалық (баяу) формасы- бронх астмасының асқ ынуынан пайда болады. Негізгі патогенетикалық факторлары;

· Бронхоспазм шақ ыратын B2- адренорецепторының терең блокадасы, преобладание альфа адренорецептора

· Бронхтың қ абынуының обструкциясы

· Жө телу жә не тыныс орталығ ынын басататын, дренажды функциясының бұ зылуы

· Бронхтарылтатын холинергиялық ә серлердің ө згерісі

· Кішкентай жә не орташа бронхтардың экспираторлы коллапсы

 

Анафилактикалық формасы (тездамитын)- аллергенмен жанасқ анда тез дамитын анафилактикалық реакция типі бойынша дамиды.

Анафилактоидты форма Бронх гиперреактивтілігіне байланысты физикалық, химиялық, механикалық тітіркендіргішпен жанасқ анда тыныс алу жолының тітіркенуінен пайда болады.

Астмалық статуста бронхобстукцияғ а байланысты тыныс шығ ару кө лемі тө мендейді, тыныс алу бұ лшық ет тонусы жоғ арылайды, жә не беткей тыныс алу пайда болады. Газалмасу бұ зылады гипоксия, гиперкапния, гипокалиемия, жедел ө кпе жеткіліксіздігі дамиды, АҚ жоғ арылайды, пульс жиіленеді.

 

87.Астмалық статустың клиникалық белгілері жә не анық тау ерекшелігі:

1 стадиясы компенсация: науқ аста есі бар, қ орқ ыныш, ү рей сезімі, кү шейетін тұ ншығ у, тыныс шығ арудың қ иындауы, ортопноэ, қ инайтын қ ақ ырық сыз жө тел, ысқ ырық ты сырылдар, мұ рын ү шбұ рышының кө геруі, қ осымша тыныс алу бұ лш. Еттерінің тыныс алу актісіне қ атысуы, организмнің компенсаторлы механизмі салдарынан қ андағ ы газдардың қ ұ рамы қ алыптыда сақ талады.

2 стадиясында декомпенсация: бірінші стадиядағ ы симптомдар кү шееді, науқ ас есі бар бірақ заторможен, кеуде клеткасы ү рленген, максималды тыныс алу қ алпында, қ имыл қ озғ алысы анық талмайды, тері жамылғ ылары кө герген, АҚ тө мендеген, пульс ә лсіз, аритмиялық, мойын еналары ісінген, артериальды гипоксемия жә не гиперкапния, айқ ын ентігу.

3 стадиясы гиперкапниялық кома: есінен айырылғ ан, тырысу, тыныс аз жә не беткейлі, диффузды қ ызыл цианоз, жіп тә різді пулс, АҚ тө мен, қ атаң жү рек тондары, ауыр артериалды гипоксемия жә не айқ ын гиперкапния.

88. Кезек кү ттірмейтін кө мек жә не дә рігер тактикасы.

Оксигенотерапия 3-5мл/мин оттегі

Инфузионды терапия 5%глюкоза ерітіндісі, реополюглюкин. Алғ ашқ ы сұ ық тық мө лшері 3-4л тамақ жә не суды қ осқ анда.

Адренорецептор стимулторлары: Сальбутамол ә сері 4-5сағ ат небулайзер арқ ылы ингалцияғ а қ олданады. Беротек ә сері 5-6сағ ат небулайзер немесе дозаланғ ан аэрозольды ингалтор арқ ылы қ олданады (100мкг1-2тыныс алуғ a)

Атровент *(ипротропия бромид) антихолинергилық зат. 0, 25-0, 5Небулайзер арқ ылынемесе дозаланғ ан аэрозольды ингалтор арқ ылы қ олданады 40МКГ

Бронхолитик: эуфиллин 240 мгпрепаратты тамырішіне баяу20 мин бойы 2, 4% ерітінді арқ ылы енгізеді. Тә уліктік дозасы 1, 5г аспауы керек

Глюкокортикоид: Алғ ашқ ы дозасы Алғ ашқ ы дозасы 300мг преднизалони н/е 100мг гидрокортизон ж/е 4 мг дексаметазон. Одан кейін преднизалонды 1/мг/кг/сағ тамырішіне енгізеді.

 

89. Тасымалдау жә не госпитализациялау. Пульмонология бө ліміне госпитализаиялау\

 

90. Аллергиялық реакциялар туралы тү сінік.

Аллергия дееп ә ртү рлі затқ а ағ заның жоғ ары сезімталдық жағ дайын айтамыз, ол заттарменн қ айталанып жанасудан болатын қ арсы жауап ретінде дамиды. Негізінде тіндердің зақ ымдлуына алып келетін иммунологиялық реакция жатыр.

Аллергиялық реакциялар кө біне дә рілік заттардың ә серінен дамиды. Бұ л заттарғ а антибиотик, қ ан плазмасының препараты, полипептидті заттар, антисептикалық, антикоагуляттық сарысулар, новакайн жатады.

Этиологиясы: аллергияның себебіне ағ зада гумаралдық н/е жасушалық иммундық жауаптуындататын антигендік қ асиеттері бар кө птеген заттар жатады. Олар аллергендер д.а. Сырттан енетін аллерген экзогендік, ағ заның ө зінен эндогендік д.а.

Экзогендік аллерген: ө сімдң ктер, жануарлар, тағ амдық заттар, ө ндірістік заттар, дә рі дә рмектер, бактерия, вирус, майда саң ырауқ ұ лақ тар.

Эндогендік аллергендер: табиғ и ж\е жү ре пб болып бө лінеді. Табиғ и аллергендер ағ заның кейбір қ алыпты тіні, кө з бұ ршағ ы, жү йке, атабезі жатады. Жү ре пб аллерген ағ заның ө зінің ө згерген тінінен пб

Қ азыр аллерген екі топқ а бө лінеді

Инфлық: бактерия, вирус, майда саң ырауқ ұ лақ тар, гельминт

Инф емес: шаң, тозаң, тағ ам тұ рмыстық зат, дә рі дә рмек, жә ндіктер тб

Нағ ыз аллергиялық реакцияның дамуы уш кезең мен ө теді:

Иммунологиялық кезең. Ағ зағ а қ айта тү скен аллерген антидене н\е сенсибилизациялық лимфоцит тү суімен байланысты

Патохимиялық кезең. Биологиялық белсенді заттың тү зілуіне н\е босап шығ уымен тү сіндіріледі.
Патофизиологилық. Ағ за тіні н\е мү шесінің жасуша мидиаторының бө лінуімен патогенді ә серге клиникалық кө ріністердің болуы

 

 

91 Анафилаксиялық реакция этиопатогенезі:

Анафилаксиялық шок ағ за, а аллерген тү скенде жедел тү рде аллергиялық реакцияны тудырып, қ ан айналым, тыныс алу, ОЖЖ ауыр бұ зылысымен сипатталатын, жіті дамитын, ө мірге қ ауіп тө ндіретін патологиялық ү рдіс.

Этиология: Медикаментозды, диагностикалқ араласулар: (пенициллин, стрептомицин, витамин В1, анальгин, новокаин)

Яды насекомылардың тістеулері

Тамақ арахис, пщеница, орехи и морепродукты

Патогенез: Негізні патогенезі жылдамтипті сезімталдық. Жалпы ж/е негізгі шоктың белгісі гистамин жә не басқ а медиатор ә серінен жедел дамитн перифериялық одан кейн орталық қ анайналым бұ зылысы. Науқ астың терісі салқ ын, цианозды

92 анафилаксияның клиникасы. Ең бірінші аллерген енген жерде ауру сезімі,, отек, аллерген енген жердегі қ ызару, ісіну, терінің қ ышуы АҚ тө мендейді,. Егер аллергенді ішкен болса онда іштің ауыруы, жү рек ануғ қ ұ су, диарея, ауыз қ уысы жә не кең ірдек ісіуі. Тыныс алудың қ иындауына ә келетін бронхо ларингоспазм, гипокси, науқ ас қ атты бозарады ә сіресе еріні, шырышты қ абаты, саусақ тардың дистальды бө лімі тө мендеуі мү мкін.АҚ тү суінен коллапс дамиды,. Есінен танады жә не обморк болады.АШ тез дамиды бірнеше минуттың сағ аттың ішінде ағ зағ аи аллерген тү скен соң ө лімге ә келуі мү мкін.

93.Гипертермия тү сінігі: Гипертермия қ абыну процесімен н/е бас миындағ ы терморегуляция бұ зылуынан болатын кө птеген аурудың симптомы. Адамның дене t 37, 5 асқ анда гипертермия д.а Екіге бө лінеді Инфекциялық жә не инфекциялық емес.

Себебі: инф (вирус, бактерия, саң ырауқ ұ лақ, паразиттер) инф аллергиялық (коллагеноз, туберкуллез, бруцеллез, ревматизм). Аллергиялық (сарысулық, анафилаксиялық ауру)

Екі аптағ а дейін жалғ асатын гипертермия ол инфмен байлагнысты. Егер екі аптадан ассса белгілібір жалпы аурумен негізделген.

Гипертермия интерлейкин 1 дің ә серінен иммуноглобулин Е синтезделеді. иммуноглобулин Е синтезделеді гипоталамус орталығ ын активтендіреді.

Инф ж/е инф емес гипертемияларды ажырату ү шін парацитамолды тест ж/е пулс метрия қ олд.

Тү рлері: субфебрилді 37, 2-37, 9 Аз фибрильді38-38, 9 жоғ ары фибрилді 39-40, гипертеримиялық 40

Емі антипиретикалық ісер ететін парацетамол 10-15мг/кг, ибупрофен 5

Цефтриаксон80 мг/кг, аугментин 30 мг/кг

94.Инфекционды аурулардың этиопатогенезі:

1.Вирусты инф (грипп, вирусты гепатит, вич, сипид, герпес, қ ызамық, желшешек,)

Бактериальды инф дезинтерия, сальмонеллез, туберкулез, холера, оба,

Саң ырауқ ұ лақ ты инф: кондидоз. лишай

Қ арапайымдалармен шақ ырылғ ан инф: амебиаз, лямблиоз

Прионды инф: қ оздырғ ышы спецификалық ақ уызды молекулалық прион болып келед.

Паразитті инф; гельментлоз. Бит, кене

95.Дене температурасының кө терілуіне байланысты қ ызбаның клиникасы

субфебрилді -37, 2-37, 9: Аз фибрильді-38-38, 9: жоғ ары фибрилді - 39-40,: гипертеримиялық -40

Дене қ ызуының кө терілуі тыныс ж/е пулс жиілеуімен АҚ тө мендеуімен, интоксикацияның жалпы сим: бас ауру, ә лсіздік, ыстыұ ж/е шө лдеуді сезіне, ауыздың қ ұ рғ ауы, аппетиттің тө мендеуі; зә р бө лінудің тө мендеуі, катоболикалық процесс нә тижесінен зат алмасу жоғ арылауымен кө рінеді. Тез ж/е қ атты денетемп кө терілуі қ алтыраумен кө рінеді бірнеше минуттан сағ атқ а созылуы мү мкін. Қ атты қ алтырау кезінде тері бозғ ылт, тырнақ тары кө гілдір, науқ астар суық ты сезініп қ алтырайды, тістерін бір біріне соғ ады. Темп постепенное тө мендегенде кө п мө лшерде тер бө лінеді.

Дене темп теза арда қ алыптыа деін тү суі кризис д.а. Ал постепенно тү суі лизис д.а.

Бірінші стадиясында жылу берілу тө мендеді перифериялық тамырдың спазмы терідегі темп ж/е тер бө лінудің тө мендеуі. Бір уаө ытта темп жоғ арылап ө алтыраумен жіреді. Науқ астард абас ауру, дискомфорт, б.е. созылып ауыруы.

Екінші ст: темп жоғ арылауы тоқ тап, жылу берілумен жылуө ндірілу тең еседі, перифериялық қ ан аналым қ алпына келеді. Тері жылы, қ ызыл тұ сті, тер шы.ару жоғ ары

Ү шінші ст: жылу берілу жылу ө ндірілуден жоғ арылайды. Қ ан тамыр кең ееді. Тер шығ ару жоғ арылай береді. Дене темп тө мендеуі тез ж/е кү рт н/е ақ ырындап тө мендеуі мү мкін.

96.ИТШ этитопатогенезі: ИТШ жіті қ ан айналым жетіспеушілігі, ауыр метаболткалық бұ зылыстармен полиоргандық патологиғ а алып келетін жағ дай. Жиі жалпы бактериямен; менингококцемия, іш сү зегі, лептоспироз т.б сипатталатын бактериалдығ инф кезінде, кеде тұ мау геморрагилық қ ызба, рейкетциоз, стаф инфда да дамуы мү мкін.

Патогенез: Шоктық реакция қ анғ а кө п мө лшерде микробтық токсиндер тү скенде жиі эндотоксиндерге жауап ретінде демиды, онық басталуына бактериацидті ә мсенр ететін антибиотик енгізгенде бактериолиз кү шеюі ық палы тигізеді. Грамм теріс эндотоксинеми кезінде токсиндік соқ қ ы ә серінен қ анда цитокиндер адреналин ж/е басқ а б.б.з. қ ұ рамы жоғ арылайды.артериола ж/е пост капиллиярлық венулалардың спазмы туындайды. Артериовенодық шунттағ ы қ ан ө зінің тасымалдау қ ызметін орындай алмайды, бұ л венадағ ы қ анның артерилизацисына алып келң п тінде ишемия ж/е метоболиттік ацидоз басталады. Содан кеін қ анғ а гистамин кө п шығ ып, шоктық реакция кү шеіп, гистамин кһ беюімен адреналинге гипореактивтілік дамиды. Пост капиллярлық венулалар сфинктерінің гипертонусы сақ талуымен бірге артериолалардың спазмы парезге ауысады.Қ ан капиллярғ а жиналып гидростаикалық қ ысым жоғ арылады, қ аннық сұ ық бө лігі экстравозалды кең істікке жиналады. Периферилық қ антамырна жиналғ ан қ ан ТШҚ Ұ дамиды.Дессиминирленгени гиперкоагулция микротромбтар қ ұ руы қ ан қ оюленғ анда, эритроциттер жабысуф Сладж феноменін тү зеді. Ол қ анның реологтялық қ асиетін ж/е капиллирлар жү есімен ө туін нашарлатады. Содан табиғ а фибринолиз стимуляцисы басталады, қ ан ұ ю факторнының қ олдану салдарынан коагуляцилық патенциал тө мендеп, коагулопатия дамииды. Мү шелер мен жү елер дең геінде алдыимен салыстырмалы кейн абсолтті гиповалиемия басталады. Жү рекке венозды қ ан келуі азады. Микроциркуляция бұ зылысынан бү йрек, ө кпе, бауры зардап шегеді.

97.ИТШ шұ ғ ыл кө мек

1. Жоғ арғ ы тыныс жолының ө ткізгіштігін қ алпына келтіру, оттегімен тыныс алдыру. Ө ЖЖ ү шін ИТШ ның 2-3дә режесі

2. Периферилық кө ктамырды тауып оғ ан инфузилық ем 80-100мл реополюгликин еріт ағ ызып кеін минтна20-30 тамшыдан 10 15мл/кг. 2-3 дә режеслі ИТШ кезінде 2-3кө ктамырғ абірден тү сіп 10-20мл/кг 10%глюклза еріт қ ұ яды

3. Преднизалон 3%в/В ағ ызып енг, 1дә р. шокта 2-3мг/кг, 2-3 шокта 4-6 мг/кг

4. АҚ кө тере алмағ ан жағ дайда вена катетеризацисы жасалады ж/е 8-10 мкг/кг, допамин 5%глюкозағ а қ осып қ ұ ды.

98 Есекжем туралытү сінік патог этиол и клиника

Есекжем жедел ж/е созылмалы тү рде ө тетін кө птеген кү лдіреумен ж/е қ ышымамен ө тетін тері ауруы.

Этиол: дарилер, тағ амдық, жә ндіктік аллерген,

Клиникасы: теріде қ ышыну, ә лсіздік бас ауруы, t38-39гр, интоксикация, пада болғ ан кү лдіреулер ә ртү рлі сатыда болады. Кебіреуі кең кө лемді, кебіреуі қ ысылғ ан, осыдан полиморфизмді кө руге болады.

Патогенезі: Есекжемнің патогенезінде негізгі ролді жү ке жү есінің функциональды бұ зылысы алады, ә сіресе вегетативті. Этиологилық факторалр тіндерде биологилық активті заттардың М: гистамин тіндерде жиналуын шақ ырады олар қ антамыр қ абырғ асынын ө ткізгіштігін арттырып, капиллрларды кең ейтеді, дерманың емізік тә різді қ абатында ісіну п.б. осыдан кү лдіріктер дамиды.

Негізгі уш клиникапатогенезді формасы бар аллергиялық, псевдоаллергиялық, аралас

99. 100, 101, 102 Ө те қ ауіпті инфекциялардың этиопатогенезі:

Аса қ ауіпті инф инф аурулардың ішіндегі шартты тобы.Тез таралуымен ж/е жоғ арғ ы летальностьмен сипатталады. Негізгі профилакстикасы туралы ВОЗ да қ абылданғ ан. АСа қ ауіпті аурулардың таралуы ж/е проилактика жө ніндегі медикосанитарлық ережелер ВОЗДА 26 июль1969 22 сессияжасында қ абылданды. Аса қ ауіпті инфқ а жатады келесі критериялар сә йкес келсе. Жоғ ары контагиоздық, жоғ арғ ааурушаң дық, ауры ағ ым, жоғ арғ ы летальдық. Классификация: Аса қ ауіпті инфғ а чума, холера, желтая лихарадғ а, нағ ыз шешек жатады.

Чума аур инток мен терінің, лимфатү йіндерінің, ө кпе ж/е басқ а органдардың зақ ымдалуымен кө рінеді. Қ оздырғ ышы пасторелла пастис. Негізгі резервуары кеміргіштер: крыса, сарышұ нақ, дала тышқ аны. Жұ ғ у жолы тамшылы жолмен. Дамуна бү ргелер ү лкен роль атқ арады.

Кеміргіштердің қ анымен тү скен оба таяқ шасы кене асқ азанында кө бейеді. Бү рге адамдарды тү стеу арқ ылы жарағ а обалық микробтарды жұ ктырады. Ол лимфа жолы арқ жақ ын жатқ ан лимфа тініне тү сіпқ абыну тудырады. (Бубондық формасы)

Клиникасы. Инкуб кезең і бірнеше сағ аттан алты кунге дейін. Клиникалық формасына қ арамай ауру кенетттен, продормальды кезең сіз басталады. Қ атты қ алтырау, кү шейетін бас ауру, б.е. ауруы, жү рек айн, қ ұ су, t38-39, мазасыз, сойлеуі анық емес, жү рысы шатасқ ан, бет ә лпеті алғ ашында қ ызарады, одан соң бозарады. Пульс жиі АҚ жоғ ары, тілі қ ұ рғ ақ ақ жабындымен жабылғ ан борлы тіл д.а. Зақ ымдалуына баланысты обағ а тә не жергілікті ө згеріс п.б. Бү рге тістеген жерде обалық кө піршік п.б. қ ұ рамында қ аны бар богровы сақ инамен қ оршалғ ан пустула. Тері жақ ымдалып регионарлы лимфа тү йінене енеді. Одан кейін басқ а тү індер ж/е конгломерат (бубон)тү зеді.

Лечения; науқ асты изолирлеу, Емі комплексті. АБ стрептомицин, тетрациклин, дезинтоксикацияғ а реополюглюкин, глюкоза, гемодез. ГКС, тыныс препаратты енгізу,

Нағ ыз шешек. Ауыр ағ ыммен интмен, екі толқ ынды қ ызбамен, папулла пустуллезді кө птеген бө ртпемен сипатталатын вирусты этиологилы, жоғ арғ ы контагиозды жедел ауру. Этиол вирус нариолла. Ист больно оспамен. Берілу жолы ауа тамш. Инк кезең і лихорадкадан соң 3-8 кү н

Клин: жедел басталады, қ алтырау t40гр, ә лсіздік, бас ауру, сандырақ тау есінен тану, бел Ж/е сегізкө з амаң ында ауырсыну. Аурудың 2-3 кү ніне бастап жә ншауғ а тә н санның тө менгі, іштің тө менгі бө лігіндегі дей бө рпе п.б. Симонү шбұ рышы. Бө ртпе бірнеше сағ таттан екі кү нге деін сақ. Сосын t тү седі. 4 кү ні нағ ыз шешекті бө ртпре п.б. ол бет шаш бө лімінде дамып одан тө мен қ ара таралады. Бө ртпе кішкента папуллезді. Папулла ү лкейіп визикулағ а айналып 9-10 кү ні визикула ірің ге толып, пустула дамиды, пустула дамуы науқ астың жағ дайын нашарлауымен, шанағ анда жұ тқ анд ауырсыну пб. 15-17 кү ні пустула кебе бастайды.3 аптадан бастап қ абыршық тү сіп, тыртық п.б.

Емі: Симптоматикалық: жү рек қ антамыр седативті препарта қ олд. Кең спектрлі аб, теріні қ ышынуды камфоралы спиртпен 40-50% этил спиртімен,.Калиий перманганатынмен теріні сү ртеді. Ауыз қ уысын, конюктиваны борная кислотамен жуу керек.

Холера. Ауыр гастероинтериттен кейін дамитын диарея ж\е қ ұ судан кеін су, тұ зды жоғ алту нә тижесінде организмнің сусыздануымен жү ретін жедел инф ауру. Этиол: вибрион холера. (эльтор) Таралуы. Қ ол арқ ылы, шыбын, су, ауру адам.

КЛ: инкуб бірнеше сағ тан 5 кунге дейін. Басталуы ә ртұ рлі. Жең іл формадан жасырын, атиялық форма. Ауыр коматозды жағ дадан летальғ а дейін баруы мү мкін. Ауру жедел баст энтеритпен кө рінеді, панос, дефикация ауырсынусыз. Кал қ айнағ ан кү ріш тә різді. Иісі шикі картоп и балық сорпасына ұ қ сайды. Тілі қ ұ рғ ақ іші созылғ ан. T - N. жалпы ә лсіздік, шө лдеу, пульс ә лсіз толғ ан жиі, АҚ тө мен. Сусыздану болады. Зә р азаяды, Тырысу болады. Егер емдемесе холералық альгит дамиды. Алгит кезінде понос, рвота тө мен, зә р бө лінбейді, инток темп тө мен, терісі салқ ын, аденамия, бетте цианоз, кө з айналасында қ араюлар пб. Альгид тү рі холералық комманың дамуымен асфиктикалық тү рге ауысады

Емі: сусызданудың айқ ындылығ ына байл: 1 науқ астың дене массасынан суды жоғ алту3%

2. науқ астың дене массасынан суды жоғ алту 4-7%

3. науқ астың дене массасынан суды жоғ алту 8% жоғ ары.

Инфузионды терапия: трисоль

Пероральды терапияғ а глюкосалон ерітіндісін қ олд.

Желтая лихорадка ауыр геморрагиялық синдроммен дамитын, баур ж\е басқ а ағ залар мен жү йенің зақ ымдалуымен жү ретін масамен таралатын екі азалы табиғ и ошақ ты вирусты ауру.

Этиол: майда вирус, (viscerophius тропукус) Екі тү рлі ошағ ы бар табиғ и и джунгли. Табиғ и резервуары жабайы жанура маймыл, опоссум, тасымалдаушы маса.

Клиника: инк 3-6 к8н7 жедел баст. Қ алтырау темп тез жоғ арылады, қ атты басу ауру, мазасыз, ұ йқ ы бұ зылғ ан, жағ дайы ауыр, алғ ашында бет гиперемисы, қ абақ тың ісінуі, кө зге қ ан қ ұ ылғ ан тә різді тіл ашық қ ыл тү сті. Жиі мұ рыннан қ ан кету. Қ ан қ ұ су, пульс жиі АҚ жоғ ары, Алғ ашқ ы кезең нен соң ремииссия баст. Жағ дайы жақ сы. Толық реконвалисценция сатысына ө туі мү мкін, кейде ремииссия кезені реактивті кезең мен аусады. Науқ ас жағ дайы тез тө мендеййді, жоғ ары темп, қ ұ су, геморрагия, баяяу сарғ аюдың негізгі симптомның бірі сарғ аю пб

Емі: симптмоматикалық теропия: дезинтоксикациялық витамин, жү рекқ антамырлық препарат.

103, 104, 105 ангионеврозды ісіну этиол, патог, клиника

Квинке ісінуі бұ л есекжемнің ауыр тү рі. аллергиялық табиғ атты Ә ртү лі биологилық, химиялық факторларғ а, организм реакциясы

Клиника: аллергиялық реакцияның жайылмалы тү рі, терінің барлық қ абаты б.е. дейін зақ ымд. Квинке ісінуінің локализациясы борпылдақ тері асты клечаткасы, кисти рук, ерін, қ ас, ауыз,, сү т безі, сыртқ ы жыныс мү шесі. Кө мей ісінуі ж\е жіті тыныс жеткіліксіздігі дауыстың ө згеруі, ит ү ргендей жө тел, тыныс алу қ иындайды.Қ олмен басқ анда шұ ң қ ыр қ алмайтын ү лкен инфильтрат пб. Беті гиперимирлі одан соң бозарады. Гиперкапниялық кома содан ө лімге алып келуі мү мкін

Этиол: аллергилық, псевдоаллергиялық. Аллергиялық формасы дә рілік затқ а пеницилин, ампициллин, аналгин. Тағ амдық; жұ мыртқ а, сү т, балық, алкоголь. Инсетті, шаң ды, гельминтті

Псевдоаллергиялық форма: Ішек қ арын жолдары, гепатобиллиарлы жү йенің ауруы нә тижесінде.

106, 107, 108, 109 Тамақ тық токсикоинфекция тү сінігі, патогенезі, клиникасы, жіктелуі.

Тамақ тық токсикоинфекция шартты патогенді бактериямен шақ ырылатын, экзотоксинін адам организмінен тыс бө ліп(тамақ ө німдеріне), асқ азан ішек жолының жоғ арғ ы бө лімінің зақ ымдалу симптомымен, гастрит, гастроэнтерит жә не су тұ з алмасуының бұ зылысымен жү ретін жедел тез дамитын ауру.

Этиология: стафилакокк ауреус, протеус, клостридия, салмонелла, клебсиелла т.б.

Патогенез: патогенездік механизм жә не клиникасының ауырлығ ы энтеротоксин тү рі жә не дозасына, цитотоксинге байланысты.

Энтеротоксиннің ә сер ету механизмі: энтеротоксин асқ азан жә не ішек эпителииіне ә сер етіп, осы клетканың ферментті жү йесін белсендіреді, соның ішінде гуанилциклаза жә не аденилциклаза. Ол асқ азан жә не ішек эпителииінде цАМФ жә не цГМФ улкеюіне алып келеді, жә не де гистамин, простогландин, ішек гормонының секрециясы жоғ арлайды. Осы заттар асқ азан ішек жолында сұ йық тық тың жоғ арлауына алып келеді. Осының нә тижесінде қ ұ су, диарея пайда болып ол айқ ын гиповолемия жә не электритті баланстың бұ зылысына алып келеді. Ішек эпителииінің ү зілуінен кейін токсиндердің ә сері тоқ тайды, ТТИ ң аз уақ ытты ағ ымдылығ ы осығ ан байланысты.

Цитотоксин ішек эпителииінің мембранасын зақ ымдайды. Ол АІЖ сұ йық тық секрециясының жоғ арлауына жә не сорылу функциясының тө мендеуіне алып келеді. Осыдан кейін ішек қ абырғ асына токсиндердің ө тімділігі жоғ арлап, олар қ анғ а жә не ә р тү рлі мү шелерге ө тіп, бү йрек, бауыр, кө кбауыр, ө кпе жасушаларыныі митохондрииімен баланысады. Тамыр эндотелииі зақ ымдалуы геморрагиялық белгілердің дамуына алып келеді.Осыдан интоксикация микроциркулияциның бұ зылысы жә не ішектің шырышты қ абатының қ абынуын тудырады.

Клиникасы: инкубация бірнеше сағ ат, кейде бір кү н, кейде отыз минут. Ауру жедел басталады, жү рек айну, қ айталамалы қ ұ су, сұ йық нә жіс кейде он кун одан жоғ ары, іште толғ ақ тә різді ауру сезімі, бір тә улікке дейін температура 38-39 гр, ә лсіздік, бас ауру, терісі бозғ ылт, перифериялық цианоз, аяқ қ олдың мұ здауы, эпигастрий жә не кіндік маң ын палпациялағ анда ауырсыну, АҚ тө мен, пульс жиілігі ө згерген.Тілі ақ жабындымен жабылғ ан.

Классификациясы: зақ ымдалудың таралуына байл: гастритті, гастроэнтероколитті.

Ағ ымына байл: жең іл, орташа, ауыр.

Асқ ынуына байл: асқ ынғ ан, асқ ынбағ ан.

110-115.Жарақ ат кезіндегі патогенез туралы тү сінік. Симптом, диагностика, диф.диагностика, жедел жә рдем, транспортировка жә не госпитализация.

Жарақ ат сыртқ ы орта факторлардың (механикалық, физикалық т.б) ә серінен болатын жә не анатомиялық, физиологиялық бү тіндігінің бұ зылуы.

Травматизм белгілі бір уақ ыт аралығ ында белгілі бір жағ дайда адамдардың тобында кездесетін травмалар жиынтығ ы.

Зақ ымдалу факторына байланысты:

механикалық: соқ қ ы жә не сынық тар

термиялық: кү йік жә не ү сік

химиялық:

баротравма: атмосфералық қ ысымның ө згеруінен,

электротравма

аралас

Пайда болу кө зіне байл:

Ө ндірістік, ө ндірістік емес, тұ рмыстық, спорттық, транспорттық, ә скери.

Санына байланысты:

Шектелген тек бір мү шенің зақ ымдалуы.

Множественный бір типті зақ ымдалу жә не бірнеше дене бө лігінің зақ ымдалуы

Қ осарланғ ан тірек қ имыл аппараты мен ішкі мү шелер зақ ымдалады.

Комбинирленген бірнеше факторлардың ә серінен жарақ ат алады.

Патогенез ЧМТ: бас сү йекке механикалық ә серден жү йке жү йесінде коллоидты тепе тең дік бұ зылып ол синапстың ісінуіне жә не афферентті, эферрентті нерв импулстарының блокадасына алып келеді. Нерв тіні зақ ымдалғ ан жерге кинин, биогенді амин, қ анғ а қ ұ йылғ ан гемолиз заттары бө лініп, ол бас миының ісінуіне жә не ұ лғ аюына алып келеді. Жабық БМЖ апоневроздан терең енбейтін бастың жұ мсақ тінінің зақ ымдалуынсыз жү ретін жарақ ат. Ашық БМЖ назалды жә не қ ұ лақ ликворынан қ ан кетумен жү ретін жұ мсақ тіннің жә не апоневроздың зақ ымдалуы немесе бас сү йек негізінің сынуы.

Клиникалық диффузды формасы:

Мидың шайқ алуы бас миының жабық жарақ атынан пайда болады.Симптомы: жү рек айну, қ ұ су, естің шатасуы, аз уақ ытқ а есін жоғ алту, бас айналу жә не амнезия.

Бас миының соқ қ ысы ушиб орташа, жең іл, ауыр болып бө лінеді.

Жең іл дә режесі: жарақ аттан соң бір сағ атқ а есін жоғ алтады, бас ауру, жү рек айну, қ ұ су, нистагм, менингиальды белгі оң.

Орташа дә р: жарақ аттан соң есін бірнеше сағ атқ а жоғ алтады, амнезия, бас ауру, қ ұ су, тыныс алу, АҚ, психика, ЖЖЖ бұ зылады, менингиальды симптом оң.

Ауыр дә режесі: есі ұ зақ болмайды бір, екі аптағ а дейін, пульс, АҚ, температура, бұ лшық ет тонусы ө згерген, кө з алмасы жылжымалы, аяқ қ олда ә лсіздік, паралич, тырысулар болады.

Локальды формасы:

Мидың қ ысылуы: басішілік қ ысымның жоғ арылауы нә тижесінде ө зара орналасуының ө згеруі салдарынан бас миының қ ұ рылысының дислокациясы.Эпидуральді, субдуральді, миішілік гематома, қ ысылғ ан сынық.

Мидың ісінуі организмнің шектен тыс жү ктемеге, инфекцияғ а, жарақ атқ а жауабы ретінде дамиды.Процесс тез дамиды.Клетка жә не клеткааралық кең істік тез сұ йық тық пен толып, мидың кө лемі ұ лғ айып, басішілік қ ысым жоғ арлауынан, мида қ ан айналым бұ зылысынан клеткалар ө ле бастайды.

Диагностика: Глазго шкаласы қ олданады, КТ жә не МРТ, люмбальді пункция, ангиография, басішілік қ ысымды ө лшеу, рентген.

Дифдиагностика

ЧМТ: ауру жедел басталады. КТ жә не МРТ: мида геморрагиялық жә не геморрагиялық емес контузионды ошақ ты жеделдеу сатысында кө реміз.

Созылмалы сатысында созылмалы субдуральды гематома.

Клиника: гемипарез, афазия, атаксия, жалпы милық симптом.

Инсульт: аяқ астынан басталады. КТ жә не МРТ: инсульттан кейінгі миғ а қ ан қ ұ йылу, бір ү ш кү ннен соң ишемиялық ошақ п.б

Клиника: гемиплегия, афазия, атаксия.

Опухоль мозга: баяу басталады. КТ и МРТ: перифокальды ісік кө реміз.

Клиникасы: бас миының ошақ ты ө згерісі, басішілік қ ысымның жоғ арлауы, жалпы милық симптом.

Жедел жә рдем.

тыныс жолын қ алпына келтіру: гипоксия жә не басішілік қ ысымнын алдын алу ү шін трахея интубациясын жасаймыз, егер 30 секундтың ішінде трахея интубациясы сә тсіз жү ргізілсе онда микротрахеостомия жә не коникотомия жасайды. Ауыз қ уысын бө где заттардан механикалық тазарту.

Гемодинамиканы қ алпына келтіру: жү ректің жабық массажы, науқ астың аяғ ын жоғ ары кө теру ол жалпы қ ан циркуляциясын жақ сартады.Мидағ ы қ ан айналымды сақ тау ү шін 0, 1%- 1 мл эпинефринді 0, 9% Натрий хлоридімен араластырып интратрахеальді енгіземіз.

Жү рек ритмін қ алпына келтіру ү шін 2 минут ішінде 5 мг/кг бретилия тозилат кө ктамырғ а, 300-450мг амиодаронда кө ктамырғ а струйно

Гиповолемияның алдын алу ү шін ЖҚ Ц 0, 9% NaCl енгіземіз

Бас миы ісігінің алдын алу ү шін 20%- 100, 200мл маннитол

Тырысуғ а қ арсы 10-20мг диазепам кө ктамырғ а.

Нейропротекция ү шін 1-2 г магний сульфатын 5%- 100 мл глюкозамен араластырып кө ктамырғ а енгізу.

Транспортировка мен госпитализация. Науқ асты арқ асынан жатқ ызамыз, омыртқ аның мойын бө лігін фиксациялаймыз.Керек жағ дайда жарақ атты ө ң деу керек, асептикалық таң ғ ыш таң у, қ ан кетуді тоқ тату жә не тез арада нейрохирургиялық стационарғ а госпитализациялану керек.

116-120. Жара анық тамасы, жара каналы.

Жара терінің жә не шырышты қ абаттардың бү тіндігінің бұ зылуымен, шеттерінің ажырауымен жә не жанында жатқ ан қ ан тамырлардың зақ ымдалуы нә тижесінде қ ан ағ умен сипатталатын механикалық зақ ымдалу. Жаралар ауру сезімімен жә не дененің зақ ымдалғ ан бө лігінің қ ызметінің бұ зылуымен жү реді.

Жара каналы денеге оқ алды ауа, снаряд, порохоый газдың ө ту жолын айтамыз. Жара каналының формасы жә не кө лемі кө лденең кесіндімен, оқ тың сипатымен, жылдамдығ ымен, зақ ымдалғ ан тіннің қ ұ рамымен, атылғ ан оқ тың дистанциясымен анық талады. Снаряд денеге бү йір жақ тан кірсе, ү лкен кө лемдегі жарақ ат каналын қ алдырады. Снаряд эластикалық тін (фасция) арқ ылы кірсе аз кө лем қ алдырады. Каналдың бағ ытына, орналасуына байланысты тіке, қ исық, ү зілген, тангенциальді, сынғ ан, кө птік болып бө лінеді.

Жара кезінде этиология мен патогенез.

Этиология: жарақ ат механизміне байланысты: кесілген, тістелген, тесілген, жаншылғ ан, жыртылғ ан, уланғ ан, оқ пен атылғ ан.

Патогенез: зақ ымдалғ ан тінге организмнің жергілікті жә не жалпы реакциясы арқ ылы қ аралады. жалпы реакциясы адаптационды синдром ретінде кө рінеді. Алғ ашқ ы бірінші тө ртінші кү ні температура жоғ арылайды, дене салмағ ы тө мендейді, ақ уыз, май, кө мірсу еруі жылдамдайды, мембрана клеткалық ө тімділік тө мендейді, белок синтезі жә не регенерация тө мендейді. Осы механизмдердің негізінде симпатоадренальды жү йенің функциясының жоғ арлауы жатыр. Адреналин лақ тырысы гликоген қ орының мобилизациясын жә не оның бө лінуінің жылдамдауына, гликолиз стимуляциясына, қ ан ұ юына жә не тромб қ алыптасуына алып келеді. Екінші стадиясында 4-10 кү нде парасимпатикалық жү йе минералокортикостероид, альдостерон, ацетилхолин сияқ ты гормондар жә не медиаторлар екінші стадияда жалпы реакцияның пайда болуына ә сер етеді.

Дене салмағ ы жоғ арлайды, ақ уыз алмасуы жә не регенерация процесі қ алпына келеді. Жарадан соң пайда болғ ан тін ісігі қ ан тамырды қ ысады жә не қ ан кетуді тоқ татады жіне ол лимфалық ағ ысты қ ысып, организмге токсикалық заттың тү суін тоқ татады.

119.120 Негізгі симптомы жә не клиникасы.

Ауру сезімі, шетінің шылуы, қ ан кету, қ ызметінің шектелуі. Ауру сезімі жара сипатына байланысты ә р тү рлі. Ушибленный жарада, тіннің ү суімен жү ретін жыртылғ ан жарада ауырсыну қ атты жү реді. Жара шетінің ашылуы оның терең дігіне, терінің эластикалық талшығ ының орналасуына жә не бұ лшық ет талшығ ының бағ ытына байланысты. Қ ан кету сыртқ ы немесе тінаралық кең істікке, кеуде, қ ұ рсақ қ уысына кетуі мү мкін.

Клиникасы жараның орналасуына жә не зақ ымдалу сипатына жә не инфекционды асқ ынуына, организмнің жалпы жә не жергілікті реакциясына байланысты. Жергілікті кө рінісі: ауырсыну, шетінің ашылуы, қ ан кету.

Жалпы симптомы: анемия, шок, жергілікті жә не жалпы сипаттағ ы инфекционды асқ ынулар.

Жедел кө мек: беткейлі жарада 30% сутегі асқ ын тотығ ымен немесе фурациллин ерітіндісімен ө ң деу, 5% хлорамин ерітіндісін қ олдануғ а болады. Жараның шетін 2-5% иод ерітіндісімен ө ң деп, стерильді таң ғ ышты тағ у.

Қ ан кетумен жү ретін терең жарада егер артериялық қ ан кету болса жарадан жоғ ары жгут салынады. Жгутты киімнің ү стіне немесе астына дә ке қ ойып бір жарым сағ атқ а, қ ыста бір сағ атқ а. беткейлі жарада 30% сутегі асқ ын тотығ ымен немесе фурациллин ерітіндісімен ө ң деу, 5% хлорамин ерітіндісін қ олдануғ а болады. Жараның шетін 2-5% иод ерітіндісімен ө ң деп, стерильді таң ғ ышты тағ у.

Дене жарасында дә келік салфетка салынады, оны клиолмен немесе лейкопластырьмен теріге фиксациялаймыз.

Ауырсынуды басу ү шін 2%-50мл анальгин бұ лшық етке немесе баралгин, наркотик енгіземіз.

тін немесе органның зақ ымдалуына байланысты травматология, хирургия немесе жү рек қ ан тамыр бө ліміне, кө п қ ан кетсе шок, комада реанимациялық бө лімге госпитализацияланады.

 

141.Жатырдан тыс жү ктілік кезіндегі жедел жә рдем кө рсетуші дә рігерінің тактикасы.

Жатырдан тыс жү ктілікпен науқ астар шұ ғ ыл дә рігерлік кө мекті қ ажет етеді.Емдеудің кез келген кідіруі ө лімге алып келеді.Жатырдан тыс жү ктіліктікті емдеудің жалғ ыз ә дісі шұ ғ ыл операция болып табылады, сондық тан науқ ас кө п салалы аурухананың гинекологиялық бө лімшесіне жеткізіліп, тікелей кезекші гинекологқ а тапсырылуы қ ажет.Қ ұ рсақ ішілік қ ан кету симптомдары болса (анемия, колапс)науқ асты мү мкіндігінше қ абылдау бө лімінде ұ стамай, тезірек жақ ын арадағ ы гинекологиялық ауруханағ а жеткізу қ ажет.

Жатырдан тыс жү ктілік кезінде болжамды екі емдік шаралар анық тайды-қ ан кетуді тоқ тату жә не шұ ғ ыл қ ан жоғ алтуды қ алпына келтіру.Сондық тан ауруханалық емнің негізгі ә дісіне сә йкес операция кө лемін тандап тілім жасау мен қ анның реинфузиясы, шокқ а қ арсы ерітінділер енгізу арқ ылы трансфузионды инфузиялық терапия






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.