Оқу дискуссиясын ұйымдастыру және басқару әдістемесі

Дискуссиялық оқ ыту. Бү л ә діс батыс елдерінің оқ у орындарында кейбір міндеттерді шешуде басқ а ә дістерге қ арағ анда жақ сы нө тижесін кө рсеткен. Ә дістің мә ні нақ ты мә селені шешуде кө зқ арастар мен пікір алмасуда тиімді. Дискуссия кө мегімен оқ ушылар жаң а білімді игеріп, ө здерінің пікірін бекітіп, кө з қ арасын дә лелдеп шығ уғ а кө мектеседі. Оқ ыту дискуссиясының негізгі атқ аратын қ ызметі танымдық қ ызығ ушылық ты арттырады; қ осымша қ ызметі оқ ыту, дамыту, тә рбиелеу жә не коррекциялы-бақ ылау. Оқ ушылардың алдын ала немесе нақ гы мазмү нда жә не формаларды дайындығ ынан бү рын, лекцияның сапалығ ы басты роль атқ арады. Басталатын дискуссияның тақ ырыбына байланысты білім жинау мазмү нды дайындық ты қ ажет етеді. Білімді баявдау жолдарын анық тауғ а бағ ытталады. Білімсіз ө тілген дискуссия мә нсіз, мазмү нсыз жө не нақ ты болмай, қ арама-қ айшылық ты жә не шашыраң қ ы, алдымен оппоненттерді сендіру. Демек мү ғ алім оқ ушылардың ойын дү рыс тү жырымдап, сү рақ тар келтіріп, дә лелдер жасай білу білігін дамытуды қ амтамасыз етуі. Дискуссия тек ғ ана гуманитарлык пә ндерді тарихты, коғ амтануды этика, эстетиканы, ө нерді, психологияны, педогогиканы игеруде ғ ана емес, сонымен қ атар берілген ә діс физика, химия, биология тағ ы басқ ада пә ндерді игеруде де нә тижесін кө рсетеді. Дискуссия оқ ушығ а танымал материалдардың мзмү нын толыктырып, оны тиянақ тап жә не бекітуге кө мектеседі. Мү ғ алім білімнің жү йесі терең ақ парат алуда, окушылардың ойлау қ абілетіне ә сер етіп, ә рі қ арай дамытуғ а бағ ыт береді. Дискуссия элементтері мектепте екінші бағ ытта практикаланып, ә діс толық мағ нада жоғ ары мектептерде пайдаланып келеді. Окушылар дискуссия арқ ылы ө нермен танысады. Кітаппен жұ мыс. Мектепте кітаппен жұ мыс істеу негізгі ә дістердің біріне айналады. Бұ л ә дістің мә нділігі окушының оқ у ақ паратын ө з ың ғ айына, жағ дайына қ арай қ айталап қ арап, танымын ө з шешімімен шектеледі. Оқ улық кітаптар оқ у іс-ә рекетін атқ арады: білім алу, даму; тә рбие, ойлау, коррекциялық - бақ ылау. Кітаппен ө здік жұ мыста, оқ ып шығ у жеке тараулармен танысу, жеке сұ рақ тарғ а жауап іздеу, кітапты немесе текстарды рефераттау, мысалдар мен есептерді шешу, бақ ылау тестерін орындап, материалдарды есте қ алдыру мақ сатында жаттау жұ мыстарын орындау. Ә дістің сапасы: еркін, жылдам оқ ып, ойдан ө ткізіп, тү сіну; карастырылатын сү рақ гарғ а ә дебиеттер тандай білу. Берілген біліктердің бә рі оқ ушының мектепке келген кү нінен бастап білім алу мақ саттын біртіндеп қ алыптастырылады. Бағ дарламадағ ы оку кітаптары сапасымен ерекшеленеді. Оқ ушылар жү мыс жү ргізу барысында берілген тапсырманы орындауғ а керекті ық палды іс-ә рекет қ арастырьш, дү рыс орындалғ андығ ы туралы мағ лү мат алады. Жаң а оқ у кітаптары қ ортынды таблицияларда, диаграмада графиктерде кө рнекті модельдерде, классификасияларда, коммуникативті тү рді жинақ талғ ан материалдарда берілген. Демек мү ғ алімдерге берілген ақ параттарды талдауғ а кө ң іл бө ліп, окушылардың білім білігін калыптастыру керек. Кітаппен оқ у жү мысын жасауда оқ ушылардың ө зіндік бақ ылау білігін қ алыптастыру керек. Оқ ушы кітаптағ ы текісті қ анша рет оқ ып шық қ анын санамау керек, ол оқ ығ анын мазмү ндап толык тү сіндіріп бере білу білілігін мең геруі дү рыс. Сондық тан уақ ытты белсенді тү рде зейінді қ алыптастыруды талап етеді.