Таспалық конвейерді құру сипаттамасы

Кіріспе

Қ азіргі заманауи технологиялық процестерде материалдардың ағ ымын реттеу мен есебін ө лшеуші жә не салмақ мө лшерлеуші жү йелер арқ ылы жү ргізу маң ызғ а ие болуда. Салмақ ө лшеу қ ондырғ ыларының халық шаруашылығ ының тү рлі саласындағ ы рө лінің артуының маң ызды факторлары болып технологиялық процестерді толық автоматтандыру мен материал салмағ ының оның сапасы мен ө нім бағ асына ә сері туралы ақ параттың ық палы болып табылады. Ө ндірісті басқ арудың автоматты жү йесін кең інен қ олдану жә не жү к ағ ымы туралы ақ паратты тиімді жә не тез қ олдану ө лшеуші қ ұ рылғ ылардың рө лін арттырды. Осығ ан байланысты қ алыпты жә не қ атал жағ дайда жұ мыс істейтін ө лшеуші жә не салмақ мө лшерлеуші қ ұ рылғ ылардың дә лдігіне,, ө німділігіне, сенімділігіне деген талап артып отыр.

Ө лшеуші жә не салмақ мө лшерлеуші қ ұ рылғ ылар ө ндірістің тү рлі саласында, ғ ылыми зерттеулерде, сондай-ақ басқ а да ғ арыштық жә не авиациялық техникаларды, кеме қ ұ растыру, энергетикада т.б. техникаларды қ ұ ру жә не қ олдануда пайда болатын мә селелерді шешуде, автоматтандырылғ ан ө ндіріс жү йелерінде барынша кең қ олданылуда.

Салмақ ө лшеуші техниканың қ азіргі кездегі дамуының ерекшелігі қ озғ алыстағ ы объектілерді ө лшеуде қ олданылуы, сондай-ақ ө лшеуші жә не салмақ мө лшерлеуші қ ұ рылғ ылардың тек бақ ылау ү шін ғ ана емес, технологиялық процестерді басқ ару ү шін де қ олдану да болып табылады. Осығ ан байланысты ө лшеуші жә не салмақ мө лшерлеуші қ ұ рылғ ыларғ а берілген дә лдікті сақ таумен қ атар, жылдам ә рекет ету, кө рсеткішті тіркеу, ЭҚ М бірге жұ мыс істеу жә не ақ паратты сандық таблода кө рсету талабы да қ ойылады.

Автоматтандырылғ ан ө ндірісті басқ ару жү йесі (АӨ БЖ) мен технологиялық процестерді басқ арудың автоматтандырылғ ан жү йесі (ТПБАЖ) ө ндірісті жә не технологиялық процестерін басқ ару мақ сатында қ олдану ө лшеуіш жә не салмақ мө лшерлеуші қ ұ рылғ ыларынан алынғ ан ақ паратты қ олдану тиімділігін барынша арттырды. Бұ л, ө з кезегінде, қ олданудың барынша қ иын жағ дайында жұ мыс істейтін таразы қ ұ рылғ ыларының жылдам ә рекет етуі мен дә лдігін барынша арттыруғ а бағ ытталғ ан зерттеу мен талдамаларды қ арқ ынды жү ргізуге ә келді.

Бө лім. Таспалық конвейердегі салмақ ө лшеу қ ұ рылғ ыларының сипаттамасы

Таспалық конвейерді қ ұ ру сипаттамасы

Конвейердің негізгі қ олдану аясы – салмақ ты жү ктерді тасымалдау: пайдалы қ азбаларды, жер асты қ азба жұ мыстарын жү ргізудегі жер жынысын, кей жағ дайда – қ алау материалдары.

Конвейерлі тасымалдаудың артық шылығ ы: тасымалдаудың ү здіксіз болуына байланысты жоғ ары ө німділік, жоғ ары сенімділік (таспалы конвейердің дайын болу коэффициентінің 0, 999 болуы, ал пластиналы конвейер ү шін – 0, 987); автоматты басқ ару жұ мысына технологиялық жағ ынан бейім болуы жә не осығ ан байланысты қ ызмет кө рсетуге жұ мсалатын шығ ынның аз болуы (тә улігіне бір конвейерге 1-4 адам/ауысым) жә не қ ызмет кө рсетушілердің жарақ ат алу ық тималының аздығ ы; жү кті кө лденең де, кө лбеу де жазық тық та тасымалдау мү мкіндігі, жү к тасымалдау ара-қ ашық тығ ын ұ зарту мен қ ысқ артуғ а кететін жұ мыстың аз жұ мсалуы.

Конвейерлі тасымалдаудың кемшіліктері: кү рделі қ аржы шығ ын ү лесінің салыстырмалы тү рде жоғ ары болуы (бірақ жү к легінің артуымен азая береді) жә не пайдалану шығ ынының жоғ ары болуы.

Конвейерлі тасымалдаудың негізгі қ ұ ралы болып таспалы конвейер табылады. Негізгі арналғ ан мақ сатына байланысты таспалы конвейерлер жү к тасу, адам-жү к тасу, адам тасу, тиеу жә не мө лшерлеуіш болып бө лінеді.

Жерү сті таспалы конвейердің технологиялық арналуына сай қ ұ рылымдық орындалуына байланысты стационарлы жә не жартылай стационарлы деп бө лінеді. Жартылай стационарлы конвейерлер қ ызмет кө рсету уақ ыты 1-2 жылдан аспайтын немесе ұ зындығ ын қ ысқ артуғ а болатын ө ндіріске арналғ ан [1].

Стационарлы конвейердің жетекті, керіп кигізілетін жә не артқ ы бө ліктері бетон іргетасқ а орнатылады. Жартылай стационарлы конвейерлердің артқ ы бө ліктері, ал аз қ уатты конвейерлердің сондай-ақ, жетекті бө ліктері де іргетассыз орындаушы зауыт нұ сқ ауы бойынша орнатылады.

Барлық таспалы конвейерлер келесідей негізгі бө ліктерден: жетекті, керіп кигізілетін жә не артқ ы бө ліктерден, қ ондырғ ыдан, конвейерлі таспадан; жү к тиеу қ ондырғ ысынан; электр қ ондырғ ысынан жә не автоматтандырудан тұ рады. Конвейерлердің керіп кигізілетін бө лігі артқ ы немесе басқ ы бө ліктермен біріктірілген, кейбір конвейер жү к тү сіретін барабанның кө терме бө ліктерімен жабдық талғ ан (жү к тү сіру консолін ұ зартқ ышпен)[2].

1.1 суретте таспалы конвейердің қ ұ рылымдың сызбасы кө рсетілген. Бұ л конвейердің салмақ тү сіретін органы жетекті барабанмен – 1, іске қ осылатын резің келі икемді лентадан – 2 тұ рады. Конвейердің қ арама-қ арсы жағ ында бағ ыттаушы барабан – 3 бар. Таспа конвейерді қ ондырғ ысына бекітілген роликтер – 5 ұ стап тұ рады.

Таспа жетек барабаны мен таспа арасындағ ы ү йкеліс кү ші арқ ылы қ озғ алысқ а келетіндіктен таспа ү немі керілген жағ дайда болу керек. Ол керу қ ұ рылғ ысымен – 4 жү зеге асырылады. Жү к тиеу бункер – 8 арқ ылы жү ргізіледі. Конвейерді тіректер – 6 ұ стап тұ рады.

1.1 сурет – Таспалы конвейер сызбасы

Таспалар тросты-резің келі жә не маталы-резің келі болып бө лінеді. Жалпақ тығ ы 300-ден 1600 мм-ге дейін.Конвейердің ө німділігін арттыру ү шін таспаның жоғ арғ ы беті роликтердің кө мегімен 1.2 суретте кө рсетілгендей жартылай шұ ң қ ырлы форма беріледі.

>

1.2 сурет – Таспалы ковейердің алдынан қ арағ андағ ы кө рінісі

Таспалы конвейер сусымалы, жалғ ыз жә не ірі жү ктерді тасымалдауғ а арналғ ан. Бұ л конвейердің жұ мыс ө німділігі бірнеше тонна/сағ аттан мың дағ ан тонна/сағ атқ а дейін жетеді. Таспаның ені 300 – 2000 мм, қ озғ алу жылдамдығ ы 1, 5 – 4, 0 м/с болады. Таспалы конвейердің негізгі қ ұ рылғ ыларының орналасу сызбасы 1.3 суретте кө рсетілген.

Қ азіргі кү нде іс жү зінде ұ зындық тары шектеулі (1, 5-5) м жә не ү лкен динамикалық кү ш тү сетін конвейерлерде сусымалы затты ө лшеу мен мө лшерлеу қ ажеттілігі туындайды. Жалпы ө ндірістік мақ сатта қ олданылатын конвейерлерлік таразыларды мұ ндай конвейерлерде қ олдану мү мкін емес, себебі олар жү к тиеу қ ұ рылғ ыларында:

– материалды беру мен лақ тырудан,

– бағ ыттаушы қ ұ рылғ ыларынан,

– таспаны керу қ ұ рылғ ыларынан,

– конвейер таспасын тазалау қ ұ рылғ ыларынан,

– магнитті тү йірлерді оң ашалау қ ұ рылғ ыларынан

кө рші роликтер осьтерінің ара-қ ашық тығ ын тө рт еселенгендегідей алшақ тық та орнатылуы керек деген 8.1.2 МЕСТ 30124-94 талаптарына сай келмейді [3].

1.3 сурет – Конвейердің негізгі қ ондырғ ылары:

1 – жү к тиеу басы; 2 – жетек блогы; 3 – қ ондырғ ы; 4 – таспа; 5 – жү к тиеу қ ондырғ ысы; 6 – керу қ ондырғ ылы артқ ы бө лік.

Қ азіргі кезде Қ азақ стан Республикасында таулы-металлургиялық

кешендерге тағ айындалғ ан арнайы конвейер таразыларына жә не таспалы мө лшерлегішке деген сұ раныс ө те жоғ ары.

Мысалы, Жезқ азғ ан жә не Балқ аш жез балқ ыту зауыттарында флюсті

жынысты конвертерлерге жө нелту ұ зындығ ы (4-5) м қ ұ райтын таспалы қ оректендіргіштер арқ ылы жү ргізіледі, ал жыныс термикалық пештерге сусымалы материалдарды жө нелту – ұ зындығ ы (2-3) м болатын таспалы қ оректендіргіштер арқ ылы жасайды. Мұ нда қ оректендіруші бункерлер сусымалы материалдарды тура сериалы шығ арылатын таразының ө лшеу учаскесіне лақ тырады, бұ л тензометрлі ө лшеу қ ұ рылғ ылары ү шін шамадан артық динамиалық кү ш тү сіреді. Сол себепті осы технологиялық конвейерлерде сусымалы материалдарды ө лшеу жү ргізілмейді, ал мө лшерлеу материалдың ұ зына бойы тығ ыздығ ы тұ рақ ты дей отырып, конвейердің уақ ыты бойынша жү ргізіледі. Бұ л шындық қ а сай келмейді, себебі материалдың ұ зына бойы тығ ыздығ ы оның ылғ алдылығ ына, тү йіршік ірілігіне жә не таспа ү стіндегі дең гейіне байланысты болады.

Белгілі ақ параттарғ а сү йенсек, Ресей мен Украинада жә не алыс

шетелдерде конвейерлік таразылар мен мө лшерлегіштер арнайы мақ сатта тапсырыс бойынша ө ң деледі жә не шығ арылады. Мұ ндай конвейерлік таразылар мен мө лшерлегіштер кешенді тү рде таспалы конвейерлермен қ ойылады жә не қ азіргі кезде қ олданылып отырғ ан технологиялық қ ұ рылғ ыны толығ ымен ауыстыруды талап етеді. Қ азақ стан Республикасында ө ндірісті импортты салмақ ө лшегіш кешендермен жабдық тау ү лкен материалдық шығ ындар мен уақ ытты талап етеді.