Жалпы мәлімет. Твердомер құрыштардың, құймалардың және олардың Бриннель (HB)

Твердомер қ ұ рыштардың, қ ұ ймалардың жә не олардың Бриннель (HB), Роквелль (HRS), Шор (HSD), Виккерс (HV) шкалалары бойынша дә некерлік қ осындыларды экспрессивті ө лшеуге, сондай-ақ ГОСТ 22761-77 бойынша перлиттік кластың кө міртектес қ ұ рыштары ү шін созылғ ыштығ ы Rm () (кгс/мм ) бойынша тө зімділік шегін анық тауғ а арналғ ан қ ұ рал. Бұ л бес шкала твердомерге бағ дарламаланғ ан. Оларды аспап жадынан ө шіруге болмайды.

Қ аттылық ты ө лшеуді дененің ү стіне қ атысты кө рсеткіш жағ дайының ә р тү рлі бұ рыштарында ө ткізуге болады.

Твердомердің бағ дарламаланғ анын пайдалана отырып, аспап жадына ө зің іздің ү лгілік шегің із бойынша (HB, HRS, HSD, HV) немесе шойын, тү сті металдар жә не олардың қ ұ ймалары, резең ке жә не т.б. сияқ ты материалдарғ а арналғ ан белгілі ү лгілер бойынша ө зің іздің қ аттылық шкалаларың ызды енгізуге болады.

Твердомерді ө ндірістік жә не лабороториялық жағ дайларда машина қ ұ растыруда, металлургияда, энергетика жә не т.б. ө ндіріс салаларында, сондай-ақ жө ндеу-монтаждық мекемелерінде қ олдануғ а болады.

Ө лшеу объектілері ретінде ірі габаритті ө німдер, ө лшеуге қ иындық келтіретін аймақ тары бар тораптар мен кү рделі пішіндегі детальдар, соның ішінде: ә р тү рлі мақ саттағ ы қ ысым тү тікшелері, (атом жә не химиялық реакторлардың корпустары, булық генераторлар, коллекторлар, қ азандық барабандар, газгольдер жә не т.б.), қ ұ бырлар, турбиналар мен генераторлардың роторлары, прокаттық станоктардың біліктері, буынды біліктер, тегершіктер, ә р тү рлі транспорттық қ ұ ралдардың детальдары мен тораптары, рельстер, вагон, электро жә не тепловоздардың дө ң гелектері, ө ндірістік жартылай фабрикаттар, (қ ұ ймалар, беттер, қ ұ бырлар, обечайкалар, соның ішінде жұ қ а қ абырғ алысы – 7 мм-ден кем) жә не т.б. болып табылуы мү мкін.

Аспапты цехтық жағ дайларда массалық ө ндіріс бө лшектерінің қ аттылығ ын жедел бақ ылауғ а, мысалы технологиялық, термиялық, термо-химиялық (цементация, азоттау, оксидтеу) процестердің тұ рақ тылығ ын бағ алауғ а, механикалық ө ң деулер, дә некерлеу, қ ысыммен ө ң деу, дене бетіне мық тылық беру жә не т.б. қ олдануғ а болады. Пайдалануғ а берілген қ ұ ралдың диагностикасына жә не оның айырымдық қ ауіпсіз ресурсын ұ зартуғ а аспапты пайдалануғ а болады.

Аспап қ иғ аштығ ының радиусы ә р тү рлі жә не ГОСТ 2789-73 бойынша бұ дырлығ ы Ra 2, 5-тен артық емес, сондай-ақ ә р тү рлі массалық қ алың дық тағ ы денелерде ө лшемдер жү ргізуге мү мкіндік береді.

Массасы 1, 5 кг-нан кем жә не қ алың дығ ы 7 мм-ден кем ө німдер қ аттылығ ының бақ ылауы (негізінен қ ұ бырлар, беттер, обечайкалар, двутаврлар, мү йістер жә не т.б.) ө ндіруші дайындағ ан ә діспен ө ткізіледі.

Массасы аз ө німдер қ аттылығ ын ө лшеу ү шін оларды литол тә різді қ ою жақ паны массасы 2 кг-нан жоғ ары жә не қ алың дығ ы 50 мм-ден жоғ ары, тегістелген қ ұ рыш плитағ а жақ қ ан сияқ ты етіп сү ртіп шығ уғ а болады.