Постгеморрагиялық анемияның екі түрі бар: жедел және созылмалы.

Жедел постгеморрагиялық анемияның пайда болу себептері: жарақ аттар, ішкі ағ залардан қ ан кету(ө кпеден, жатырдан, тік- ішектен)

Клиникасы: ә лсіздік, шаршағ ыштық, қ ан қ ысымы тө мен, жү ректұ сындағ ы ауырсынулар.

Емі: қ ан тоқ тату, қ анды толтыру. Қ ан немесе қ ан алмастырушы заттарды қ ұ ю.Егер шок дамыса полиглюкин, плазма қ ұ яды.

Созылмалы постгеморрагиялық анемия – ішек-қ арын, жатыр, тік-ішектен қ айталамалы қ ан кеткенде дамиды.

Клиникасы: ә лсіздік, бас ауру, айналу, ентігу, қ ұ лағ ында шуылдың пайда болуы.

Емі: қ ан кетуді тоқ тату. Қ ан алмастырушы сұ йық тық тарды қ ұ ю, темір препараттарын беру.

Гипо жә не апластикалық анемия – сү йек миында қ ан тү зілудің барлық ө сінділерінің тежелуінен, шеттік панцитопенияның дамуымен сипатталады.

Екі тү рі бар: туа жә не жү ре пайда болғ ан.

Жү ре пайда болғ ан анемиялардың себептері: химиялық затар, физикалық ық палдар, дә рмектер, инфекциялар, иммундық аурулар.

Клиникасы: анемиялық, геморрагиялық жә не септикалық -некроздық синдромдар дамиды.

Анемиялық синдром: ентікпе, жү рек қ ағ уы, ә лсіздік, ба айналу белгілері.

Геморрагиялық синдром тромбоцитопениялық салдарынан дамиды: мұ рыннын, қ ызыл иектің қ анағ ыштығ ы, жатырдан, асқ азаннан қ ан кету, петехиялар, қ анталау дақ тары.

Септикалық -некроздық синдром: нейтропениядан дамиды: жаралы стоматит, пневмония, отит, пиелит ж.т.б. инфекциялық процесс.

Диагностикасы: ЖҚ А: нормохромдық анемия, тромбоцитопения, гранулоцитопения.

Қ БА: гемосидероз; сү йек миының пункциясы: панцитопения.

Емі: эритроцитік массасының трансфузиясы.

Ә дебиет:

«Ішкі аурулар» ІІ том Б.С. Калимурзина «Асем систем» Алматы 2007 ж

«Ішкі аурулар» В.И. Маколкин «ГЭОТАР-Медиа» Мә скеу 2014 ж.

Дә ріс 4. Тақ ырып: Лейкоздар. Геморрагиялық васкулиттер. Гемофилия.

Дә ріс жоспары:

1. Гемобластоздар, анық тамасы, этиологиясы, жіктемесі, клиникалық белгілері, диагностикасы, емдеу принциптері

2. Геморрагиялық васкулиттер, анық тамасы, жіктемесі, этиологиясы, клиникалық белгілері, диагностикасы, емі

3. Гемофилия, анық тамасы, тү рлері, клиникалық белгілері, диагностикасы, емдеу принциптері

Гемобластоздар – қ ан жү йесі мү шелерінің, қ ан жү йесі аурулары.

Сү йек кемігінің бірінші ретті зақ ымдануы – лейкоз.

Сү йек кемігінен тыс ісіктер – лимфогрануломатоз, гематосаркома.

Лейкоздар мен гематосаркоздар гистологиялық тегі бір жасушалардан ө седі жә не бір – бірінеайналуы мү мкін.

Ісіктік жасушалардың морфологиялық сипатына байланысты лейкоздардың екі тү рі бар: жедел жә не созылмалы.

Жедел лейкоздың морфологиялық субстраты – бласт жасушалары,

созылмалы лейкоздың субстраты – толысу сатысындағ ы жә не жетілген жасушалар(сегмент, таяқ ша)

Этиологиясы: толық анық талмағ ан.

Жедел лейкоздар дамуына ә сер ететің факторлар:

· радиациялық сә улелер (Хиросима мен Нагасаки тұ рғ ындары, рентгенологтар мен радиологтар арасында лейкоз кездеседі)

· химиялық канцерогендер (бензол, органикалық еріткіштер)

· цитостатиктерді қ олдану

· вирустар

Созылмалы лейкоздардың дамуына ә сер ететін факторлар:

· тұ қ ым бейімдеушілік

· жасы ұ лғ айғ ан адамдар

· кейбір этникалық – ұ лттық топтар (еврейлер)

· кейбір туа біткен аурулар (Даун ауруы, Клайнфельтер, Тернер синдромдары)