Басқарудың ұйымдастырушылық – әкімшілік әдістері: бұйрықтар, елісімдік, кепілдемелік әдістер.

Басқ арудың ұ йымдастырушылық – ә кiмшiлiк ә дiстерi қ олданулары негiзінде объективті ұ йымдастыру қ атынастары арқ ылы жү зеге асады. Олар арқ ылы ең маң ызды басқ ару функцияларының бiрi жү зеге асырылады. Ұ йымдастырушылық – ә кiмшiлiк ә дісі негiзiнде жетекшiлер ө кiметке арқ аланады. Ұ йымдастыру – ә кiмшiлiк ә дiстер басқ арылатын объектіге тө те ә сер бұ йрық, ұ йғ арым, жедел нұ сқ аулар, жазбаша жә не ауызша арқ ылы болады. Ұ йымдар шең берiнде ү ш ә сер ету формасы болуы мү мкiн: ұ йғ арым (бұ йрық, тыйым), келiстiрушi ә дiс (ымыраласуларды шешу, консультация), ұ сыныс, тiлектер (кең ес, тү сiндiру, ұ сыныс, қ арым-қ атынас).

Ә деттегiдей бұ л тапсырма басқ арудың жоғ ары тұ рғ ан органдары ұ йғ арымының тү зеулері. Ұ йымдастырушылық – ә кiмшiлiк басқ ару ә дісі басқ а ә дістерден айырмашылығ ы – нұ сқ аулардың айқ ын адрестiлiгі, ұ йғ арым мен нұ сқ аудың орындау мiндеттiлігі. Нұ сқ аушы командалар уақ ытылы орындау ү шiн керек. Ұ йымдастырушылық – ә кiмшiлiк ә дiстер жү йесін екi маң ызы бiрдей элементтердiң жиынтығ ы сияқ ты елестете аламыз. Біріншісі, басқ арудың қ ұ рылымғ а ә сері (қ ызметтi регламенттеу жә не басқ ару жү йесiндегi мө лшерлеу). Екіншісі, басқ арудың процесске ә сері (басқ ару шешiмдерін ә зiрлеу, орындауды қ абылдау, ұ йым жә не бақ ылау). Ә кiмшiлiк ә сердi басқ ару қ ызметінің тә жiрибесiнде байланғ ан жә не де ә деттегiдей бағ ынулар ү ш тү рмен байланысты:

1. Мә жбү р жә не сырттай байланғ ан. Ол тә уелдiлiктiң жағ ымсыз сезiмi туындайды.

2. Енжар. Ол ү шін қ анағ аттандыру тә н.

3. Ұ ғ ынылғ ан, іштей бағ ытталғ ан

Менеджментте экономикалық ә дiстерге орталық орын берiледi. Бұ л мерзiмдi басқ ару экономикалық қ арым – қ атынас арқ ылы анық талады. Маң ызды сұ рақ тардың бірі – экономикалық ә дісті мең гере білу. Ұ йымдастырушылық – ә кiмшiлiк ә дісінен айырмашылығ ы – алдын ала дайындалатын жалпы экономикалық кө рсеткіште. Нарық жағ дайында экономикалық ә діс жетекшісі алдына дамып, іс-ә рекет айналасы ү лкейеді.

Нақ ты жиынтық пен экономикалық ық пал етудің тұ тқ аларының қ ұ рылымы басқ арушылық жү йенің ерекшелігімен анық талады. Осығ ан сә йкес, басқ арудың экономикалық ә дістері басқ арушылық практикасында кө бінесе келесідей формаларда болады: жоспарлау, анализ, шаруашылық есеп, бағ а қ ұ ру мен қ аржыландыру. Ұ йымды басқ арудағ ы экономикалық мә селелерді шешу ү шін экономикалық – математикалық ә дістер де кең інен қ олданылады. Ө йткені, экономикалық мә селелердің негізгі қ асиеті болып шектеулі жағ дайлардың кө птігі мен шешімдердің кө птігі табылады. Олардың экономикалық тү бін белгісіздікке қ атысты шектеулі жағ дайлардың жү йесін кө рсететін математикалық модель жеткізе алады.

Экономикалық – математикалық ә дістер кө мегімен кез келген экономикалық қ ұ былысты мінездейтін нақ ты бір мә ліметтер алуғ а болады жә не ең тиімді, нә тижелі шешімдерді табуғ а болады. Бұ л жерде «қ арама – қ арсы байланыс» бар: математика ғ ана экономиканың дамуына ә сер етпейді, сонымен қ атар экономика да математиканың дамуына септігін тигізеді. Алайда бұ л ортада ә лі де белгілі бір жарық бар: экономика қ ажеттіліктері математика мү мкіндіктерін озып отыр. Кө бінесе тү рлі экономикалық мә селелерді шешу ү шін сызық тық модельдерді қ олданады, алайда экономикада барлық дерлік тә уелділіктер сызық тық емес болып табылады.

Экономикалық практика бірқ атар математикалық пә ндердің пайда болуына ү лесін қ осты. Олар: математикалық бағ дарламалаудың ойындар теориясы, жаппай қ ызмет кө рсету, қ орларды басқ ару, операцияларды зерттеу жә не т.б.

Экономикалық тұ тқ алар мен ынталылық тарының рө лдерінің қ азіргі заманғ а сай нығ аюына қ арамастан, басқ арудың орталық тандырылуы есебінен қ ызғ ан жоспарлы мә селелерді орындауғ а кө мектесетін ық пал етудің ұ йымдастырушылық – ә кімшілік ә дістерін де шектеудің қ ажеті жоқ.