Азақстандағы спутникті байланыс саласындағы жобалар

Қ азақ телевизиясы DVB-S2 стандартына негізделген заманауи озық ү лгіге қ ол жеткізіп отыр. Енді кү ллі республика жұ ртшылығ ы отандық спутниктің кө мегімен республикалық жә не аймақ тық телеарналарды тегін кө ру мү мкіндігіне ие болады.

Сурет 4.1. Жердегі телеорталық тардың спутник сигналдарын ретрансляциалауы

Жаң адан іске қ осылғ ан спутниктік сандық теле-радио таратылым желісінің қ амту аумағ ы ел аумағ ының 100 пайызын қ ұ райды. Спутниктік сандық телевизияны іске қ осу, бұ л ұ лттық теле-радио тараты­лы­мын жаң а технологияғ а кө шірудің алғ ашқ ы кезең і болып есептеледі. Бұ л жоба Прези­дент­тің тапсырмасы бойынша ел аумағ ының 2020 жылғ а дейінгі Стратегиялық даму жоспарына сай жү зеге асырылып отырғ анын айту керек. Ең бастысы, шалғ айда жатқ ан елді мекен тұ рғ ындары ақ паратқ а қ ол жеткізіп отыр. «Елімізде алғ аш рет спутниктік сан­дық теле-радио таратылымы іске қ осы­лып жатыр. Біз бұ л мә селені бұ ғ ан дейін де қ а­растырғ ан болатынбыз. Ақ ыры іске асы­рылды. Енді республикамыздың барлық тұ р­ғ ындары, оның ішінде шекарағ а жақ ын ау­мақ та орналасқ ан елді мекен тұ рғ ындары спут­никтік байланыс арқ ылы 37 респуб­ли­калық жә не аймақ тық телеарналарды тегін кө ру мү мкіндігіне ие болды.

Байланыс жә не ақ парат министрі Асқ ар Жұ мағ алиевтің айтуынша, қ азіргі уақ ытта сынақ тық режимде кө рсетіліп жатқ ан тегін топтамағ а 18 республикалық, 14 облыстық телеарна мен ү ш радио желісі енгізілген. «Сонымен қ атар абоненттер ақ ылы топта­ма негізінде 50 шетелдік телеарналарды да кө ре алады. Бұ л ү шін Алматы, Астана жә не Орал қ алаларындағ ы қ абылдап-таратқ ыш ү ш стансыны заман талаптарына сай толық тай жаң артып шық тық. Сондай-ақ «Қ азақ стандық телекоммуникациялар» АҚ -ның спутниктік желісі жаң а DVB-S2 MPEG4, 8PSK стандарттарына кө шірілді», – дейді Байланыс жә не ақ парат ми­нистрі. Отандық теле-радио жү йесін жаң а форматқ а кө шіру арқ ылы спутниктік ресурстарды оң тайландыру, стандартты арналардың санын арттыру, облыстық телеарналарды тә улігіне 14 сағ ат бойы (бұ рын 1 сағ ат) хабар тарата алатын НD форматындағ ы жү йемен қ амтамасыз ету мү мкіндігіне қ ол жеткізіп отырмыз. Енді бағ дарламаларды жаң а стандартта кө ру ү шін «Кателко плюс» спутниктік желісінің абоненттері жаң а қ абылдағ ыштар алулары керек болады. Жаң адан қ осылатын або­нент­тер дилер компаниялардың кө мегіне жү гіне отырып, арнайы қ абылдағ ыш қ он­дыр­ғ ылар арқ ылы жаң а форматтағ ы эфир жү йесіне қ ол жеткізе алады. Ал басқ а спутник арқ ылы ақ парат алып отырғ ан абоненттер сигнал қ абылдағ ыш табағ ына қ осымша DVB-S2 MPEG4, 8PSK стандар­тындағ ы жаң а қ абылдағ ыш орнатып, оны Intelsat 904 спутнигіне бағ ыштаса жеткілікті. Яғ ни, ел азаматтары арнайы қ ұ рал-жабдық тар сатып алулары қ ажет. Мұ ндай қ ұ ралдың бағ асы 22 мың тең ге шамасында болады екен. «Қ ымбат емес, сонымен қ атар біз ә кімдіктермен ә леуметтік жағ ынан аз қ амтылғ ан отба­сылар­ғ а қ ұ рал-жабдық тарды тегін беру тура­лы келісімге келдік», – дейді министр.
Сол себепті, Мемлекет басшысы телеарнағ а қ ажетті соң ғ ы буын жабдық та­рын ө зімізде ө ндіру керек деген тапсырма берді. «Қ ажетті жабдық тарды енді ө з елімізде ө ндіру керек. Танымал ө ндіруші компаниялармен тығ ыз жұ мыс жасау қ ажет. Бұ л, ең алдымен, елге керек. Қ азақ ­станның тү кпір-тү кпірінде, алыс жерлерде орналасқ ан халқ ымыз еліміздің телеар­наларының хабарларын кө ре алмайтын. Енді осының барлығ ы қ азір қ олжетімді болды. Бұ ны ү лкен жетістік деп санай­мын», – деді Президент.
Бұ л ү лкен жобаның бастамасы ғ ана болса керек. Асқ ар Қ уанышұ лы сө з арасында Ұ лттық теле-радио таратылым желісінің келесі кезең інде аналогтық желідегі эфирлік хабар таратуды DVB/T2 стандартындағ ы сандық стандартқ а ауыстыру міндеті тұ рғ анын айтып ө тті. «Бұ л жоба – 2011-2014 жылдар аралығ ында шешілетін шаруа», – деді министр мырза.