Орталық процессор мен негізгі жадының арасындағы процесс.Басқару шинасы. Адрестер шинасының разрядтылығы.

32. Мә ліметтер шинасы. Адрестер шинасы. Ө ткізу қ абілеті. Жү йелік шинаның жиілігі.

· Магистралдық (шиналық) информация алмасу жү йесі. Интерфейстер;

· Мә ліметтер шинасы. Адрестер шинасы. ¤ткізу қ абілеті. Жү йелік шинаның жиілігі;

· Орталық процессор мен негізгі жадының арасындағ ы процесс;

· Басқ ару шинасы. Адрестер шинасының разрядтылығ ы

Opmnzhap Копьютердің барлық блоктары ө зара жү йелік магистраль деп аталатын жү йелік шинамен байланысқ ан. Жү йелік шинаның негізгі қ ызметі процессормен басқ а қ ұ рылғ ылардың арасында информация алмастыруды атқ ару.

Жү йелік шина арқ ылы мә ліметтерден басқ а адрестер мен басқ ару сигналдары да беріледі. Шинаның сипатын анық тайтын оның разрядтылығ ы (адрестік шинаның жә не мә лімет шинасының разрядтылығ ы).

Шина мә ліметтерді тасымалдайтын канал іспеттес. Қ ұ рылғ ыларды шинамен (арық) байланыстыру олардың арасында мә лімет алмасуғ а мү мкіндік береді.

Шындығ ында шина аналық тақ тағ ажапсырылғ ан сымдардан тұ ратын тор сияқ ты болады.

Компьютердің жұ мысын жылдамдату мақ сатында жү йелік шина «адрестер шинасы» жә не «мә ліметтер шинасы» деп бө лінеді. Адрестер шинасымен мә ліметтер орналасқ ан логикалық адрес туралы мә ліметтер, ал мә ліметтер шинасымен мә ліметтер ө зі тасымалданады. Бұ л жағ дай мә ліметтер шинасымен информация беріліп жатқ ан кезде келесі адресті анық тап отыруғ а мү мкіндік береді. Бұ дан басқ а «басқ ару шинасы» арқ ылы басқ арушы сигналдардың берілетінін ескеру керек.

Ө ткізгіштік қ абілеті – бұ л шинамен ө тетін мә ліметтің ең ү лкен кө лемін сипаттайды. ¤ткізгіштік қ абілеттілік шинаның разрядтылығ ына жә не жұ мыс жиілігіне тә уелді. Жиілігі ү лкен болғ ан сайын ө ткізгіштік қ абілеттілігі де жоғ ары болады.

Жү йелік шинаның жиілігі – бұ л процессордың сыртқ ы қ ұ рылғ ылармен жү мыс істеу жиілігі. Мысалы, осы жиіліктен жедел жады жұ мыс істейді, ал орталық процессордың жұ мыс жиілігі еселеу коэффициенттерінің кө мегімен анық талады.

Жиілік 66, 100, 133, 200 Мгц болуы мү мкін. Кейде 200, 266, 333, 400, 553 немесе 800 МГц жиіліктер туралы айтылады. Негізінде бұ л кө бінесе ө ткізгіштік қ абілет жө нінде айтылғ ан сө з, ал нақ тылы жылдамдығ ы басқ а.

Орталық процессор мен жедел жадының арасындағ ы жұ мыс екі операциядан тұ рады:

а) информацияны жадығ а жазу

б) жадыдағ ы информацияны оқ у

Жазу ү шін информацияның жазылатын орны (адресі) арнаулы сымдармен (адрес шиналары) жіберіледі де, басқ а сымдармен (басқ ару шинасы) жазылудың басталуын білдіретін басқ ару сигналы жіберіледі, ал келесі топ сымдармен мә ліметтер (мә ліметтер шинасы) жіберіледі.

Оқ у кезінде адрестер шинасымен оқ ылуғ а тиісті мә ліметтердің жедел жадыдағ ы адресі жіберіледі де оқ удың басталуын білдіретін басқ ару сигналы жеткеннен кейін мә ліметтер шинасына қ ажетті информация тү седі.

Адрестер шинасы жә не мә ліметтер шинасымен жіберілетін бит сандары кез келген компьютердің маң ызды сипаты болып табылады жә не шинаның разрядтылығ ы деп аталады. Адрестік шинаның разрядтылығ ы жадының ең ү лкен адрестелетін кө лемін кө рсетеді. (ол процессордың адрестік кең істігі деп аталады).