Саяси коммуникациялардың құрылымы

Тұ рғ ындардың элитарлы жә не элитарлы емес десек екі қ абатын ескере отырсақ, саяси коммуникация ө те ауыр ішкі қ ұ рымнан тұ рады.

Саяси қ атыстастық ортақ идеясынан шық қ анда, элит пен элитарлы емес топтарды, саяси коммуникация субъектісіне анық дифференциация жасауғ а болады. Оғ ан мыналар жатады:

- орындаушылық заң ды жә не сот билігі аферасындағ ы арнайы институт (лидерлардың ө зімен жә не басқ арушылармен, сонымен қ атар қ оғ аммен қ атысы бар жеке ақ параттық бө лімдер);

- мемлекеттік БАҚ (орталық жә не аймақ тық);

- тә уелсіз БАҚ (орталық, аймақ тық, жергілікті);

- оппозициялы БАҚ (орталық, аймақ тық, жергілікті);

- корпоративті қ ұ рылымдардың ақ параттық органдары (партиялар, қ оғ амдық бірлестіктер, қ озғ алыс, қ ызығ ушы топтар);

- профессионалды консалтингтік жә не жарнамалық агентсволар; шетелдік БАҚ;

- жарнамалаушылар, кө мек берушілер, медиамагнаттар (ақ параттық нарық та ө з ойлары бар манифеестация мү мкіндіктері мен қ ызығ ушылық тары бар адамдар);

- тұ рғ ындардың саяси белсенді бө лігі, билікпен бірынғ ай ә рекеттеушілер;

- «қ оғ амдық» (саяси нарық та эпизодикалық коммуникациясы бар тұ рғ ындар бө лігі);

- «қ оғ ам» (дағ дарыс жағ дайында ғ ана қ атысатын, қ алғ ан уақ ытта ақ паратсыз қ алатын ә леумет).

Берілген агенттердің ә рқ айсысы ақ параттық кеең істікте ө зінің позициясы, ресурстары, ә ртү рлі коммуникативті технологиямен мү мкіндігі жә не қ арым-қ атынаспен стилі барлар. Олардың негізгі қ арым-қ атынасы саяси коммуникацияда ақ параттық кең істі қ ұ ру. Берілген актрлеерді зеерттей отыра, ақ параттық коммуникацияның байлығ ын жә не кедейлігін жең іл қ адалауғ а болады. Акторларғ а дифференциалдық кө зқ арас дә стү рлі кө зқ арас тү дыруғ а мү мкіндік береді, олар саясатты ү ш негізгі коммуникациялық ү рдісіне негізделеді (жә не акторлардың жекелік топтары): қ оғ амдық -саяси институт, БАҚ жә не адамдардың неформалды қ арым-қ атынасы.

Онымен қ оса, берілген дифференциалды қ ұ рылым саяси коммуникацияларғ а қ арсы мінез танытады. Мысалы, кө птеген мемлекеттік органдар ақ параттық нарық та берілген позицияғ а оң кө зқ араспен қ арамайды, тіпті кей кезде бө лек партиялар мен қ оғ амдық ұ йымдар ө здерінің арнайы қ оғ амдастық пен байланысты ө кілдері болады.

Осындай нә тиже негізінде ақ параттық қ атынастық ә р тү рлі акторлармен байланысын жең іл кө руге болады (бұ рынғ ы не қ азіргі тарихи уақ ыт, осы басқ а ел) оларды ешбірінен жоқ талып шығ ады. Мысалы, қ оғ амдық ой мен оппозициялық БАҚ елде ү кіметтік БАҚ пен белсенді қ арама-қ айшылық болуы мү мкін, олар саяси нарық қ а ақ паратты басқ а елге шығ армақ; басқ а бір елде орталық жә не аймақ тық қ арым-қ атынас акторлары тепе-тең дамығ ан, ал басқ а дискуссияда федералды ұ ғ ымдағ ы агенттердің жетістіктері айтылуы мү мкін.

Берілген қ ұ рылым саяси коммуникация қ ызметінде функционалды ө згерісін кө ре аламыз. Осы себептен ақ ырғ ы уақ ытта батыс елдерінде мемлекеттік қ ұ рылымдарғ а байланысты мінез-қ ұ лық мү лдем ө згереді, тік тұ рғ ыдан белсенді ауысады, олар ә ртү рлі ә леуметтік субъектінің горизонталды контакттардың ақ параттанғ ан қ оғ амғ а қ атысты болады. Басқ а елдерде вертикалды коммуникация жә не ақ параттық айырбастау жү ргізіледі, олар қ оғ амғ а қ атысты қ ұ рылымдарды басқ арды жә не жетектейді.