Гигиеналық нормативтері

1. Тізімге ауыз суда болуы мү мкін зиянды химиялық заттардың гигиеналық нормативтері енгізілген.

2. Тізімде химиялық заттар органикалық жә не органикалық емес қ осындылардың қ ұ рылысына сә йкес орналасқ ан. Ә рбір кіші бө лім тиісті бө лімнің кең еюі болып табылады. Кіші бө лімнің ішінде заттар олардың нормативтерінің сандық мә ндерінің ө суі ретімен орналасқ ан.

3. Егер органикалық зат молекуласының қ ұ рылысы оны бір уақ ытта бірнеше химиялық сыныптарғ а жатқ ызуғ а мү мкіндік беретін болса, онда оны тізбеде ең ү лкен кең ею индексі бар функционалдық топ бойынша орналастырады (кө лденең рубрикация бойынша).

4. Органикалық қ ышқ ылдар, оның ішінде пестицидтер осы қ ышқ ылдың тізбеде қ ай нысанда берілгендігіне қ арамастан (қ ышқ ыл, оның анионы немесе оның тұ зы тү рінде) анион бойынша нормаланады.

5. Егер бұ л ө згеше кө рсетілмесе, элементтер мен катиондар («органикалық емес заттар» бө лімінің 1-тармағ ы) тотығ удың барлық дә режелері ү шін жалпы нормаланады.

6. Тізбенің мынадай тік рубрикациясы болады:

1) тізбенің бірінші бағ анында химиялық заттардың аса жиі қ олданылатын атаулары келтірілген;

2) екінші бағ анда химиялық заттар атауларының синонимдері жә не кейбір тривиалды жә не жалпы қ абылданғ ан атаулар келтірілген;

3) ү шінші бағ анда мг/л мө лшеріндегі РЕШШ немесе РЕБД шамалары берілген, бұ нда РЕШШ – заттар адам денсаулығ ының жағ дайына (ө мір бойы организмге ә сер еткен кезде) тікелей немесе жанама тү рде ық пал етпейтін жә не су пайдаланудың гигиеналық шарттарын нашарлатпайтын ең жоғ арғ ы шоғ ырлану; РЕБД – уыттылық ты болжаудың есепті жә не шұ ғ ыл-тә жірибелік тә сілдері негізінде ә зірленген су қ ұ быры суындағ ы заттардың рұ қ сат етілген болжамды дең гейлері.

7. Егер нормативтердің шамалары бағ анында «жоқ» деп кө рсетіліп тұ рса, бұ л ауыз судағ ы осы қ осындының шоғ ырлануы талдаудың қ олданылып отырғ ан тә сілінің анық тау шегінен тө мен болуы тиіс дегенді білдіреді.

8. Тө ртінші бағ анда ол бойынша норматив белгіленген заттар зияндылығ ының шектеуші белгісі кө рсетілген: с.-т. - санитариялық -токсикологиялық; орг. – судың органолептикалық қ асиеттерінің ө згеру сипатын тү сіндіру арқ ылы органолептикалық (иіс. – судың иісін ө згертеді, тү с – суғ а тү с береді, кө бік. – кө бік жасайды, қ абырш. – судың бетінде қ абыршақ жасайды, дә м. – суғ а дә м береді, оп. – опалесценцияны тудырады, лайл. – судың лайлылығ ын арттырады).

9. Бесінші бағ анда заттың қ ауіптілік сыныбы кө рсетілген: 1-сынып – ө те қ ауіпті, 2-сынып – қ ауіптілігі жоғ ары, 3-сынып – қ ауіпті, 4-сынып – біркелкі қ ауіпті.

Сыныптаманың негізінде уыттылығ ына, кумулятивтілігіне, болар-болмас ә сер тудыратын қ абілеттеріне, зияндылық тың шектеуші кө рсеткішіне байланысты ауыз суды ластайтын химиялық қ осындылардың адам ү шін ә ртү рлі қ ауіптілік дә режесін сипаттайтын кө рсеткіштер жатыр.

10. Заттардың қ ауіптілік сыныптары:

1) ауыз судағ ы бірінші кезектегі бақ ылауғ а жататын қ осындыларды таң дау кезінде;

2) қ осымша қ аржы жұ мсауды талап ететін су қ орғ ау іс-шараларының жү йелілігін белгілеу кезінде;

3) технологиялық ү дерістерде қ ауіптілігі жоғ ары заттарды қ ауіптілігі азына ауыстыру туралы ұ сынымдарды негіздеген кезде;

4) судағ ы заттарды бақ ылаудың селективті тә сілдерін ә зірлеудің басымдылығ ын анық тау кезінде ескеріледі.

Ауыз судағ ы зиянды заттардың тізімі жә не олардың