Авторитарлы (импульсивті-инертті) типтегі ата-ананың портреті.

Ата-аналардың бұ л тобы белсенді ө мірлік ұ станымымен, ө зіндік сенімдерін басқ аруғ а ұ мтылыспен сипатталады. Авторитарлы типтегі ата-аналарғ а біз екі категорияны жатқ ызамыз. Біріншісі, баланың ақ ауы жайлы біліп, оны перзентханада тастап кетіп, одан бас тартады. Ата-аналардың басым бө лігінде байқ алатын екінші категориядағ ы ата-аналар, басқ а ұ станымда болады – олардың туындағ ан жағ дайдан ө зі жә не ө з баласы ү шін шығ удың жолын табуғ а деген тұ рақ ты тілегі болады. Мұ ндай баладан бас тарту ұ сынысын, осы категориядағ ы ата-аналар жеке қ орлау ретінде қ абылдайды. Авторитарлы типтегі ата-аналардың ұ станымы, баланың қ иындығ ымен байланысты жағ ымсыз кү йзелістерді ығ ыстыру феноменімен сипатталады.

Баланың кемістігін қ абылдағ ан авторитарлы типтегі ата-аналарғ а, балада пайда болатын қ иындық тарды жоюғ а ұ мтылыс тә н болады. Мұ ндай ата-аналар ө здерінің барлық кү ш-жігерін ең жақ сы дә рігерді, жақ сы аурухананы, емдеудің жақ сы ә дісін, жақ сы педагогты, атақ ты экстрасенстер мен халық емшілерін іздеуге бағ ыттайды. Олардың ө з жолында кедергілерді кө рмеу шеберлігі жә не сенімділігі болады.

Авторитарлы ата-аналар ата-аналар ассоциациясын жә не қ оғ амдарын қ ұ рады, шетелдегі осындай ата-аналар ұ йымдарымен тығ ыз байланыс орнатады. Бұ л ата-аналар ө з баласын сауық тыру, оқ ыту жә не ә леуметтік бейімдеу мақ сатын табанды тү рде кө здейді, осылайша, ө з баласының мә селесін шешеді.

Бұ л категориядағ ы ата-аналардың жағ ымсыз қ асиеттері, ө здерінің ашу-ызасын жә не тітіркенуін ұ стай алмауында, ө зіндік ә рекеттерінің импульсивтілігін бақ ылаудың болмауында, ұ рыстар мен кикілжің дерге қ атысуғ а бейімділігінде, ө зін ә леуметтік ортағ а (баланы қ абылдамағ ан мамандар, педагогтар, ә кімшілік, туыстар) ашық қ арсы қ оюда кө рініс табады. «Қ оғ ам бізге жә не біздің балаларымызғ а бейімделсін, біз оларғ а емес» - бұ л осындай кө пшілік ата-аналардың девизі болуы мү мкін.

Дамуында бұ зылуы бар баламен қ атынаста, бірқ атар авторитарлы ата-аналар ө зара ә рекеттің жеткілікті қ атаң формаларын қ олдануы мү мкін. Мұ ндай ата-аналардың мінез-қ ұ лқ ы кейде баланың даралығ ын қ абылдамауғ а ұ ласуы мү мкін. Кө пшілік авторитарлы ата-аналарғ а тә рбиелік шараларды қ олданудың тепе-тең емес сипаты тә н болады: жазалаудың қ атаң формалары жиі орын алады (айқ айлау, тұ лғ аны басып-жаншу, ұ рып-соғ у). Мұ нда ата-аналар ешқ андай ар-ұ ятты сезінбейді. Баламен ө зара ә рекеттің мұ ндай формасы, балада тартылудың, энурездің пайда болуының себебі болуы мү мкін. Авторитарлы ата-аналар кө п жағ дайда ө з баласына оның мү мкіндіктеріне сә йкес келмейтін шынайы емес талаптарды ұ сынады.

Ата-аналардың осы категориясының тағ ы бір бө лігі, баланың дамуындағ ы ерекшеліктерді байқ аудан бас тарту ү рдісін танытады. Олардың ойынша, мамандар балағ а ө те жоғ ары талаптар қ ояды, баланың кемістігі оның жеке дамуының ө згешілігін сипаттайды. «Барлық балалар бірдей емес» немесе «Барлық балалардың ғ алым болуы шарт емес» деген пікірлерді айтады. Оларда науқ ас баланың дамуының мү мкін болар жолдарын дұ рыс емес тү сіну қ алыптасады. Мұ ндай ата-аналарда тек ө здерінің тұ лғ алық ө мірлік бағ дарларына ә рдайым бағ дарлануғ а деген табанды ұ мтылыс, баланың дамуының шынайы перспективасын кө руге мү мкіндік бермейді.