Оттекті қышқылдар тұздары және комплексті қосылыстары.

Кремний қ ышқ ылын жә не силикаттарды сутек пен металдардың силикатты оксокомплекстері деп қ арастыруғ а болады. Силикаттардың кө пшілігі боялмағ ан, қ иын балқ иды жә не іс жү зінде суда ерімейді. Кремний қ ышқ ылының тұ здарының қ атарына сілтілік металдар силикаттары жатады. Бұ л тұ зды ерігіш шыны деп, ал оның су ерітінділерін – сұ йық шыны деп атайды. Силикаттардың су ерітінділері химиялық активті, клейленгіш жә не ұ стастырғ ыш (тұ тқ ыр) қ асиеттері болады.

Жаратылыста ерімейтін силикаттар кең тарағ ан. Табиғ и силикаттар ә р тү рлі қ ұ рамдас жә не қ ұ рылымды келеді.

Силикаттардың қ ұ рылымындағ ы кремний атомдары біртіндеп алюминиймен алмаса алады (алюмосиликаттар), ал оксо - иондар – фтор, хлор, гидроксил, борат – иондарына алмаса алады. Алюмосиликаттарда біраз тетраэдрдің орнына тетраэдрлері орналаса бастайды.

Табиғ и факторлардың ә серінен алюмосиликаттар деструкцияғ а ұ шырайды (кү йрейді). Бұ л процесс кү йреу (ү гілу) деп аталады. Кө пшілік алюмосиликаттардың кү йреуінің соң ғ ы ө німі – саз (каолин) болады.

Силикаттар, кварц сияқ ты, тез суытқ анда кристалданбайды, шыны тү зеді. Кә дімгі терезе жә не бө телке шынысы ның қ ұ рамы - ге жақ ын. Оны қ ұ м (кварц), ізбестас жә не соданы балқ ытып қ ыздырғ анда алады:

Соданың орнына натрий сульфаты мен кө мірдің қ оспасын пайдалануғ а болады:

Басқ а материалдардағ ы қ оспалар шынығ а ә р тү рлі тү с береді. Мысалы, бө телке шынысының жасыл тү сі темір (+2)-ге байланысты.

Қ орғ асын шыныда (хрусталь) кальцийдің орнына қ орғ асын, натрийдің орнына калий болады.

Қ азіргі кезде шынының негізінде бейорганикалық материалдардың жаң а кластары – ситалдар, яғ ни шыныкристалдар алынады жә не пайдаланылады.

Адам силикаттарды табиғ и кү йінде пайдаланумен қ атар жасанды силикаттар тү рінде де қ олданады, ол ү шін силикаттар мен кремнеземнен шыны, керамика бұ йымдарын, фарфор, фаянс жә не қ ұ рылыс материалдарын (цемент, бетон т.б.) жасайды. Осы аталғ ан ө ндіріс саласын силикат ө неркә сібі дейді.